Με αφορμή τις μαζικές συγκεντρώσεις που πρόκειται να γίνουν στις 28 Φεβρουαρίου, σε Ελλάδα και εξωτερικό για τα Τέμπη, καθώς και την πρωτοφανή μαζικότητα των συγκεντρώσεων της 27ης Ιανουαρίου, πήγαμε πίσω στο χρόνο και αναζητήσαμε ιστορικές διαμαρτυρίες που διαμόρφωσαν τον κόσμο έτσι όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2025 “νεκρώνει” η Ελλάδα με τουλάχιστον τα περισσότερα καταστήματα κλειστά, με ακινητοποιημένα καράβια και αεροπλάνα, με κλειστά σχολεία και δημόσιες υπηρεσίες. Παρακολουθούμε εδώ και καιρό να οργανώνονται μαζικές συγκεντρώσεις σε όλο το κόσμο. Το έγκλημα των Τεμπών ταρακούνησε συθέμελα την κοινωνία μας, ο κόσμος νιώθει αγανάκτηση, θυμό, πικρία, ανάγκη για άμεση δικαιοσύνη. Μπορεί σε πολιτικό επίπεδο να μην γίνουν αλλαγές, τουλάχιστον άμεσες, το σίγουρο όμως είναι ότι σε κοινωνικό και ανθρώπινο επίπεδο κάτι φαίνεται να έχει δημιουργηθεί ήδη. Κάτι φωτεινό αναδύεται μέσα από την μαζική κραυγή και τον πόνο, ικανό μακροπρόθεσμα να φέρει ριζικές αλλαγές στη σύγχρονη ιστορία.
Ιστορικές διαμαρτυρίες που διαμόρφωσαν τον κόσμο έτσι όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Άνθρωποι που μόνη τους δύναμη και όπλο είχαν τη φωνή και την αντίστασή τους και κατοχύρωσαν δικαιώματα, άλλαξαν κυβερνήσεις και τον ρου της ιστορίας.
Διαμαρτυρία στο Alexanderplatz, ανατολικό Βερολίνο 1989
Περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Ανατολικό Βερολίνο, απαιτώντας άμεσες πολιτικές μεταρρυθμίσεις σχετικά με τη διάσπαση της πόλης. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην πτώση του τείχους άρχισαν να εκτυλίσσονται στις 6 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, όταν ξεκίνησαν οι πολιτικές διαπραγματεύσεις για την εύρεση λύσης για την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών. Μέχρι τις 9 του μήνα, περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν να διαμαρτυρηθούν, όντας αποφασισμένοι να δοθεί μια λύση στο ζήτημα, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η πτώση του τείχους.
Οι πορείες στο Stonwall, ΗΠΑ 1969
Επρόκειτο για μια εξέγερση του ομοφυλοφιλικού κινήματος, που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1969. Η εξέγερση του Stonewall είναι ουσιαστικά η κραυγή των ομοφυλόφιλων και σηματοδοτεί την έναρξη του αγώνα τους για τα δικαιώματά τους. Όλα ξεκίνησαν από μια εισβολή της αστυνομίας σε gaybar της Νέας Υόρκης. Οι διαμαρτυρίες αποτελούν ορόσημο στην αναγνώριση των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων ανά τον κόσμο.
Βαστίλη, Γαλλία 1789
Ήταν μια από τις πιο ιστορικές εξεγέρσεις που έχουν σημειωθεί ποτέ. Η Βαστίλη αποτελούσε σύμβολο αυθαιρεσίας και καταπίεσης, κατελήφθη από τον επαναστατημένο λαό του Παρισιού στις 14 Ιουλίου 1789. Ο λαός εξοργισμένος από τη βασιλική αυθαιρεσία εισβάλλει στις φυλακές και ζητά την πτώση του καθεστώτος. Η εξέγερση αποτέλεσε την αρχή της Γαλλικής Επανάστασης.
Η εξέγερση στις Φιλιππίνες το 1986
Ήταν η μεγαλύτερη από μια σειρά εξεγέρσεων που είχαν ξεκινήσει από το 1983. Το αποκορύφωμα ήλθε όταν ο δικτάτορας Φερδινάντο Μάρκος επέτρεψε να γίνουν πρόωρες εκλογές. Ωστόσο, η αντιπολίτευση κατήγγειλε νοθεία με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν συγκρούσεις που οδήγησαν σε παραιτήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων. Η Κορασόν Ακίνο ήταν η νικήτρια των αιφνιδιαστικών εκλογών και ξεκίνησε τη διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης.
Οι διαμαρτυρίες στην πλατεία Ταχρίρ, Αίγυπτος 2011
Αποτέλεσε μια εκ των σημαντικότερων διαδηλώσεων των τελευταίων ετών παγκοσμίως. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι απαιτούσαν μέσω των διαμαρτυριών τους την πτώση του καθεστώτος του Χόσνι Μουμπάρακ. Το καθεστώς προχώρησε στη βάρβαρη καταστολή και στο πνίξιμο των διαμαρτυριών στο αίμα. Μετά από 2 εβδομάδες βίαιων συγκρούσεων αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Soweto, Νότια Αφρική 1976
Ήταν μια από τις πιο βίαιες διαμαρτυρίες όλων των εποχών όπου περισσότεροι από 500 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, έχασαν τη ζωή τους. Επρόκειτο για φοιτητικές διαμαρτυρίες που όμως σημαδεύτηκαν από τις βίαιες συγκρούσεις. Οι διαδηλώσεις αποτέλεσαν έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς κατά του απαρτχάιντ.
Η λαοθάλασσα στο Ιράν, 1978
Πρόκειται για τη σημαντικότερη διαδήλωση- εξέγερση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην χώρα. Περισσότεροι από 9 εκατομμύρια πολίτες βγήκαν στους δρόμους ζητώντας στην πτώση της μοναρχίας και της δυναστείας Παχλαβί. Πάντως, σύμφωνα με έρευνες, αποτέλεσε μια από τις πιο αιματηρές διαμαρτυρίες που έχουν σημειωθεί, καθώς περισσότεροι από 2.781 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Διαδήλωση στη Ουάσινγκτον, ΗΠΑ 1963
Ο Μάρτιος του 1963 έμελλε να είναι ιστορικός για τις ΗΠΑ, καθώς περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι ξεχύθηκαν στους δρόμους της Ουάσινγκτον διαμαρτυρόμενοι για τα δικαιώματα των αφρικανοαμεριακνών πολιτών. Μέχρι τότε, οι φυλετικές διακρίσεις ήταν πολύ σημαντικές στις ΗΠΑ με αποτέλεσμα να σημειωθεί η συγκεκριμένη εξέγερση που αποτέλεσε και την αρχή για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των Αφρικανοαμερικανών το 1964.
Salt Satyagraha, Ινδία 1930
Ήταν οι πιο μαζικές διαμαρτυρίες των Ινδών κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας. Ο Γκάντι ήταν στην πρώτη γραμμή των διαδηλώτών, που απαιτούσαν την ανεξαρτησία της Ινδίας από την Βρετανία. Περισσότεροι, από 60.000 Ινδοί συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων που ακολούθησαν τους επόμενους μήνες.
Boston Tea Party, ΗΠΑ 1773
Επρόκειτο για μια από τις σημαντικότερες διαμαρτυρίες που σημειώθηκαν ποτέ στην ιστορία, αφού αποτέλεσε την αρχή της αμερικανικής επανάστασης. Όλα ξεκίνησαν από τη δυσφορία των Αμερικανών για τα φορολογικά μέτρα και κυρίως το φόρο του τσαγιού. Η επόμενη κίνηση ήταν οι Αμερικανοί όχι μόνο να σταματήσουν να αγοράζουν το προϊόν, αλλά να καταστρέψουν και μεγάλα φορτία τσαγιού, πετώντας τα στην θάλασσα, στο λιμάνι της Βοστώνης.
Σικάγο, Πλατεία Haymarket, 1886 (Εργατική Πρωτομαγιά)
Την 1η Μαΐου γιορτάζεται η ημέρα των εργατών. Εκείνη τη μέρα το 1886, τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν, διεκδικώντας 8ωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στην πλατεία Haymarket. Τελικά, ο απολογισμός ήταν θλιβερός, αφού συνελήφθησαν οκτώ διαδηλωτές που δικάστηκαν, τέσσερις από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος του τη ζωή του στη φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως εργατικής γιορτής.
