Table of Contents
Μύθοι και πραγματικότητες: Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος: Πότε χρειάζεται αλλαγή ένα γόνατο που πονάει;
Του Ορθοπαιδικού Χειρουργού & Επίκουρου Καθηγητή Ορθοπαιδικής της Ιατρικής Σχολής EUC Φρανκφούρτης, κου Μιχαήλ-Αλέξανδρο Μαλαχιά*
*Ο Δρ. Μαλαχιάς (www.malahias.gr) θα εξετάσει για αυτόν τον μήνα, με ραντεβού (τηλ: 6936503290), στο νέο ιατρείο του, στον Άγιο Κήρυκο (κεντρική πλατεία, άνωθεν φαρμακείου Καρρά), τις παρακάτω ημέρες: Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 11-13/01/2024.
Τι είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι μια χειρουργική τεχνική που πραγματοποιείται από ορθοπαιδικό χειρουργό (καλό θα είναι να είναι εξειδικευμένος σε αυτό το χειρουργείο), κατά τη διάρκεια της οποίας οι καταλήξεις των οστών στην άρθρωση του γόνατος αντικαθίστανται, ώστε να δημιουργηθούν νέες επιφάνειες στην άρθρωση. Νέες αρθρικές επιφάνειες είναι συχνά απαραίτητες, όταν ο/η ασθενής υποφέρει από μακροχρόνια εκφύλιση της άρθρωσης λόγω οστεοαρθρίτιδας του γόνατος ή μετεγχειρητικής αρθρίτιδας του γόνατος. Σε αντίθεση με την μερική αρθροπλαστική γόνατος, στην οποία αφαιρείται/αντικαθίσταται μόνο ένα τμήμα της άρθρωσης, η ολική αρθροπλαστική γόνατος πραγματοποιείται όταν υπάρχει σοβαρή ζημιά στο σύνολο της άρθρωσης. Τυπικά, συστήνεται όταν υπάρχει χρόνιος πόνος στο γόνατο που δεν ανταποκρίνεται σε συντηρητικές θεραπείες (φυσικοθεραπεία, εγχύσεις PRP, εγχύσεις βλαστοκυττάρων, εγχύσεις πυκνού υαλουρονικού οξέος, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, άσκηση, λουτροθεραπεία σε ραδιονούχες ιαματικές πηγές, κ.α.) και επηρεάζει την ικανότητα του ασθενούς να συμμετέχει σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα και το ανέβασμα σε σκάλες.
Γιατί πραγματοποιείται η ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Ο κύριος λόγος που πραγματοποιείται το χειρουργείο της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος είναι για να βελτιώσει τη λειτουργία της άρθρωσης του γόνατος και να απαλλάξει τον ασθενή από τον πόνο της άρθρωσης. Η ολική αρθροπλαστική γόνατος μπορεί να είναι απαραίτητη σε ασθενείς που υποφέρουν από τις ακόλουθες νόσους:
- Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος: είναι ένας τύπο αρθρίτιδας του γόνατος που χαρακτηρίζεται από επώδυνη φλεγμονή της άρθρωσης του γόνατος προκαλούμενη από εκφύλιση του χόνδρου. Η νόσος αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο και απώλεια της λειτουργικότητας του γόνατος, με την πάροδο του χρόνου.
- Μετατραυματική αρθρίτιδα του γόνατος: προκαλείται από καταστροφή του χόνδρου στο γόνατο που αναπτύσσεται μετά από τραυματισμό, για παράδειγμα, κάταγμα.
- Ρευματοειδή αρθρίτιδα του γόνατος: είναι μια χρόνια φλεγμονώδη νόσο που χαρακτηρίζεται από καταστροφή του χόνδρου στο γόνατο λόγω επίθεσης της ίδιας της άμυνας του οργανισμού (του αυτοάνοσου συστήματος) στους ιστούς. Αυτός ο τύπος της αρθρίτιδας μπορεί, επίσης, να προσβάλλει άλλες αρθρώσεις στο σώμα.
Ο Δρ. Μαλαχιάς μπορεί να συστήσει χειρουργείο ολικής αρθροπλαστικής γόνατος εάν υποφέρετε από κάποιο από τα ακόλουθα σημεία δυσλειτουργίας του γόνατος.
Ενδεικτικά, σταχυολογούμε τις παρακάτω:
- Πόνο στο γόνατο που δεν σταματά, ακόμα και μετά από λήψη φαρμάκων
- Συνεχή πόνο καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, ακόμα και σε ανάπαυση
- Περιορισμένο εύρος κίνησης στο γόνατο (να μη λυγίζει ή να μην τεντώνει πολύ)
- Δυσκαμψία και πρήξιμο
- Δυσκολία παραμονής σε όρθια στάση για πολύ ώρα
- Αδυναμία ή δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως περπάτημα, ανέβασμα σκάλας
- Μικρή έως καθόλου βελτίωση στη λειτουργικότητα του γόνατος μετά από συντηρητική θεραπεία
Τι περιλαμβάνει μια ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Κάθε επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής γόνατος είναι προσαρμοσμένη στις ατομικές ανάγκες του ασθενούς και ποικίλει από περίπτωση σε περίπτωση. Τα γενικά βήματα μιας ολικής αρθροπλαστικής γόνατος περιλαμβάνουν:
- Χορήγηση περιοχικής αναισθησίας μαζί με ένα υπναγωγό/κατασταλτικό φάρμακο για να νιώθετε άνετα κατά την διάρκεια του χειρουργείου
- Πραγματοποίηση μιας τομής (τόση σε μήκος, ώστε να χωρούν να μπουν τα εμφυτεύματα) κατά μήκος της πρόσθιας επιφάνειας του γόνατος για πρόσβαση στην άρθρωση του γόνατος
- Αφαίρεση κατεστραμμένου χόνδρου και οστού από την άρθρωση του γόνατος και προετοιμασία της περιοχής για υποδοχή της πρόθεσης αρθροπλαστικής
- Ασφαλής τοποθέτηση των τεχνητών προθέσεων στη σωστή ανατομική θέση
- Σύνδεση των νέων προθέσεων να ταιριάζουν μεταξύ τους και κλείσιμο της τομής
Ποιο είναι το κόστος μιας ολικής αρθροπλαστικής γόνατος σε μια ιδιωτική κλινική;
Το κόστος μιας ελάχιστα-επεμβατικής ολικής αρθροπλαστικής γόνατος είναι αρκετά προσιτό για τον μέσο Έλληνα ασθενή και ποικίλει ανάλογα το είδος της τεχνικής, τα εμφυτεύματα που θα χρησιμοποιηθούν, τις ημέρες νοσηλείας, την ασφάλεια του ασθενούς και την κλινική. Η/ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι το συνολικό κόστος περιλαμβάνει το κόστος νοσηλείας (το μεγαλύτερο τμήμα του οποίου καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ), το κόστος των εμφυτευμάτων που παραγγέλλονται από εταιρεία του εξωτερικού, και το κόστος του ιατρικού τιμ, δηλαδή του αναισθησιολόγου, των ιατρών που βοηθούν στην επέμβαση, και του ορθοπαιδικού χειρουργού.
-
Τι είναι η ολική αρθροπλαστική άμεσης αποκατάστασης (rapid recovery);
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος rapid recovery ενσωματώνει ένα σύνολο παρεμβάσεων στην περιεγχειρητική φροντίδα του ασθενή που έχουν σχεδιαστεί για ταχύτερη ανάρρωση και αποκατάσταση, με όσο το δυνατόν λιγότερες επιπλοκές και μειωμένο ή εξαφανισμένο πόνο. Παραδείγματα τέτοιων τεχνικών είναι η προεγχειρητική φυσικοθεραπεία, μια νέα ελάχιστα-επεμβατική τεχνική με μειωμένη τομή δέρματος και αποφυγή τραύματος μυών και τενόντων, η κατά το δυνατόν αναίμακτη χειρουργική τεχνική για αποφυγή μεταγγίσεων, η αποφυγή γενικής αναισθησίας, και η άμεση κινητοποίηση του ασθενούς από την 1η ημέρα.
Εφαρμόζοντας τα πρωτόκολλα άμεσης αποκατάστασης (rapid recovery approach), όπως τα διδάχθηκε κατά τη διάρκεια της μετεκπαίδευσής του (fellowship) στο Hospital for Special Surgery (New York, USA), ο Δρ. Μαλαχιάς βοηθά τους ασθενείς να επιστρέψουν γρηγορότερα στην καθημερινή ζωή τους, μετά από ένα χειρουργείο ολικής αρθροπλαστικής γόνατος.
Υπάρχει κάποιο όριο ηλικίας για την πραγματοποίηση ολικής αρθροπλαστικής γόνατος;
Με τα νέα, σύγχρονα εμφυτεύματα και τεχνικές που χρησιμοποιούνται, δεν υπάρχει κανένα όριο ηλικίας για τον ασθενή που πρέπει να υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική γόνατος. Οποιοσδήποτε ενήλικος (ηλικίας 18-100 ετών) με κατεστραμμένη άρθρωση γόνατος μπορεί να είναι υποψήφιος για γόνατος, εφόσον η γενικότερη κατάσταση της υγείας του το επιτρέπει.
Τι είναι η «ρομποτική» αρθροπλαστική γόνατος;
Είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος με χρήση των ίδιων εμφυτευμάτων, της ίδιας τομής στο δέρμα και στους εσωτερικούς ιστούς, η οποία γίνεται με καθοδήγηση ενός λογισμικού (το σκεφτόμαστε σαν κομπιούτερ). Ξεκαθαρίζεται πως δεν αφορά κάποιο ρομπότ που κάνει κάποια επέμβαση, είναι πάλι ο χειρουργός που την κάνει, αυτός που χειρίζεται όλα τα εργαλεία, διεγχειρητικά.
Που πραγματοποιείται η «ρομποτική» αρθροπλαστική γόνατος;
Μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιοδήποτε ιδιωτικό νοσοκομείο της χώρας, καθώς υπάρχουν εταιρείες που μπορούν να μεταφέρουν αυθημερόν το λογισμικό (ένας μικρός πύργος από οθόνες) στο χώρο του χειρουργείου και, μετά το πέρας της επέμβασης, να το αποσύρουν.
Χρειάζεται ειδική εκπαίδευση από τον χειρουργό που κάνει «ρομποτική» αρθροπλαστική» γόνατος;
Η εκπαίδευση-πιστοποίηση ενός έμπειρου χειρουργού στο σύστημα αυτό διαρκεί μόλις μερικές ώρες και πραγματοποιείται στο εξωτερικό, σε ειδικούς χώρους εκπαίδευσης που διαθέτουν οι διάφορες εταιρείες που παράγουν τέτοια συστήματα «ρομποτικής» αρθροπλαστικής. Ο Επίκ. Καθηγητής, κος Μαλαχιάς έχει εκπαιδευθεί στη Γερμανία, στο σύστημα Navio ρομποτικής μερικής αρθροπλαστικής γόνατος, στη Νέα Υόρκη, στο σύστημα Itellijoint, και στην Ελβετία, στο σύστημα Rosa.
Είναι καλύτερη η «ρομποτική» ολική αρθροπλαστική γόνατος από την κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Η απάντηση είναι, όχι. Με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα από κλινικές μελέτες, με την υφιστάμενη τεχνολογία, η τρέχουσα «ρομποτική» ολική αρθροπλαστικής γόνατος δεν υπερέχει της κλασικής ολικής αρθροπλαστικής γόνατος σε χρόνο επιβίωσης της πρόθεσης ή σε επιπλοκές, δηλαδή στο πόσα χρόνια αντέχει το χειρουργείο (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36779002/#:~:text=The%20cumulative%2010%2Dyear%20survival,groups%20(p%20%3D%200.907).).
Είναι πιο ακριβή η «ρομποτική» ολική αρθροπλαστική γόνατος από την κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Η απάντηση είναι, ναι. Με δεδομένα Ελλάδας, αν και η τιμή διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία, μπορούμε να πούμε πως η «ρομποτική» ολική αρθροπλαστικής γόνατος χρεώνεται κατά μέσο όρο 2000 ευρώ παραπάνω από την κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος ως κάτι νέο, το οποίο όμως δεν έχει αποδειχτεί πως έχει καλύτερα αποτελέσματα από τη μη-ρομποτική ολική αρθροπλαστική γόνατος (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36779002/#:~:text=The%20cumulative%2010%2Dyear%20survival,groups%20(p%20%3D%200.907).). Αντίθετα, ο χρόνος του χειρουργείου επιμηκύνεται κατά πολύ (κατά μέσο όρο τρία τέταρτα) με τη χρήση της «ρομποτικής» ολικής αρθροπλαστικής γόνατος, κάτι που, θεωρητικά, αυξάνει τον κίνδυνο λοίμωξης, όπως έχει δείξει σε μελέτη που συμμετείχε στις ΗΠΑ, ο Επίκ. Καθηγητής, κος Μαλαχιάς (https://journals.healio.com/doi/abs/10.3928/01477447-20201119-01).
Τελικά, ποια ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η καλύτερη, σήμερα;
Αυτή που πραγματοποιείται από κάποιον έμπειρο χειρουργό, εξειδικευμένο στο εξωτερικό σε μεγάλο αριθμό επεμβάσεων γόνατος, σε κέντρο αναφοράς, από φημισμένους μέντορες. Σαν σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας (value for money) η ολική αρθροπλαστική γόνατος (όχι η «ρομποτική») με τα πλέον σύγχρονα υλικά/εμφυτεύματα και χρήση fast track διακδικασιών άμεσης αποκατάστασης (rapid recovery protocols), στα χέρια του κατάλληλου χειρουργού (ο σημαντικότερος παράγων), είναι μακράν η καλύτερη λύση που έχει ο/η ασθενής σήμερα για να ξεμπερδέψει με τον χρόνιο, σοβαρό πόνο του γόνατος, όταν αυτό έχει χαλάσει.
Εκπαίδευση στην ολική αρθροπλαστική γόνατος
Ο Δρ. Μαλαχιάς έχει εξειδικευτεί στην ολική αρθροπλαστική γόνατος, ως Fellow του Hospital for Special Surgery (New York, USA).
Το εν λόγω νοσοκομείο, στο οποίο μετεκπαιδεύτηκε ο Δρ. Μαλαχιάς, διατηρεί εμβληματική θέση στην ιστορία των αρθροπλαστικών, καθώς εκεί σχεδιάστηκε η πρώτη μοντέρνα ολική αρθροπλαστική γόνατος, πριν από 4 δεκαετίες.
Σήμερα, το Hospital for Special Surgery πραγματοποιεί περίπου 11.000 ολικές αρθροπλαστικές τον χρόνο, τις περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο νοσοκομείο στον κόσμο.
Μέντορας του Δρ. Μαλαχιά, κατά την μετεκπαίδευσή του στη Νέα Υόρκη, ήταν ο παγκόσμιος θρύλος στη χειρουργική αρθροπλαστικών, HSS Emeritus Surgeon-in-Chief , Dr. Thomas Sculco, και ο Dr. Peter Sculco.
Ο Δρ. Μαλαχιάς, σε συνεργασία με τους Drs. Sculcos του Hospital for Special Surgery, εργάστηκε σε έναν μεγάλο αριθμό κλινικών, εμβιομηχανικών και πειραματικών ερευνών γύρω από την ολική αρθροπλαστική γόνατος, οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε κορυφαία Αμερικάνικα και Ευρωπαϊκά περιοδικά: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33930899/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33932947/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32074655/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32269006/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32826664/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32228085/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34334050/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33847797/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34256348/,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31548115/
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
Καλέστε 6936503290, σήμερα, για να κλείσετε ένα ραντεβού με τον Επίκ. Καθηγητή, Δρ. Μιχαήλ-Αλέξανδρο Μαλαχιά (www.malahias.gr), στα ιατρεία του, στο Χαλάνδρι ή στον Άγιο Κήρυκο Ικαρίας.
