Μάιος του 1941 και οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Ικαρία αλλά στη συνέχεια παραδίδουν την εξουσία στους Ιταλούς, την μεραρχία Κούνεο. Η Ικαρία παραμένει υπό την κατοχή των Ιταλών μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943 όπου οι δυνάμεις του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ εγκλωβίζουν τις Ιταλικές δυνάμεις στην πρωτεύουσα, τον Άγιο Κήρυκο, ενώ πρώτα είχαν αφοπλίσει και θέσει υπό κράτηση τις υπόλοιπες στρατιωτικές τους δυνάμεις σε όλο το υπόλοιπο νησί.
Ανατίναξη ιταλικών πολεμοφοδίων στον Άγιο Κήρυκο
Πείνα και προσφυγιά
Η διάλυση της τοπικής οικονομίας με την απαγόρευση θαλάσσιων συγκοινωνιών και του ψαρέματος σε συνδυασμό με τις επιτάξεις και το ανελέητο πλιάτσικο των Ιταλών σε γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή συντέλεσε στη μεγάλη πείνα των Ικαριωτών. Η καρβουνοποιϊα με την οποία ασχολούνταν πλήθος Ικαριωτών, αφανίστηκε.
Η συνθηκολόγηση των Ιταλών στον Άγιο Κήρυκο
Σύμφωνα με την αναφορά του Κουρβουαζιέ, Ελβετού απεσταλμένου του Ερυθρού Σταυρού στο νησί, η θνησιμότητα είχε φτάσει στους 30 νεκρούς το μήνα. Οι κάτοικοι στέκονταν με το ζόρι όρθιοι και είχαν την “όψη ανθρώπων δύσμορφων και λεπρών” όπως λέει στην αναφορά του.
Οι Ικαριώτες διαλέγουν δυσπρόσιτα μέρη, κρύβουν βάρκες σε απόκρυμνα σημεία ή τις βυθίζουν για να μην γίνουν αντιληπτοί και μετά τα μεσάνυχτα αποβιβάζονται και φεύγουν από τη Ικαρία, ψάχνοντας καλύτερες συνθήκες και φαγητό. Περίπου 3.000 Ικαριώτες αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς προς Τουρκία, αραβικές και αφρικανικές χώρες σε στρατόπεδα προσφύγων και καταυλισμούς.
Σχολείο με προσφυγόπουλα από την Ικαρία και τη Χίο στο Λίβανο
Απόσπασμα από το βιβλίο της Καίτη Φράγκου – Ζηκίδου με τίτλο «Ταξίδι προσφυγιάς 1942-1945» (εκδόσεις Νότιος Άνεμος):
«Τότε η προσφυγιά είχε πορεία από τα νησιά μας, Ικαρία, Σάμο, Χίο, προς την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή.
Κι όλοι οι πρόσφυγες κρατούσαν βαθιά στην ψυχή τους την ελπίδα να τελειώσει ο πόλεμος και να γυρίσουν πίσω στα σπίτια τους, στην πατρίδα τους. Σήμερα η πορεία προσφυγιάς ακολουθεί τον αντίθετο δρόμο, από την Τουρκία προς τα νησιά μας. Και ελπίδα επιστροφής δεν υπάρχει. Η πολυπόθητη ειρήνη όνειρο που αναζητά ολόκληρος ο κόσμος του πλανήτη Γη».
Μνημείο που έφτιαξαν κάτοικοι στην Αγία Κυριακή, η μία βάρκα με τη πλώρη προς στον Πειραιά και η άλλη με τη πλώρη προς την Τουρκία με αφορμή την εισροή προσφύγων
Πηγές:
Καίτη Φράγκου – Ζηκίδου «Ταξίδι προσφυγιάς 1942-1945»
mixanitouxronou.gr
Νικόλαος Τσαγκάς, Κυριακή Λιγνού “Η εν Ικαρία Ιταλική κατοχή (1941-1943)”
Αρχείο Νάσου Μπράτσου
Ντοκιμαντέρ “Ικαριώτες Πρόσφυγες στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο”
ert.gr
kokkinosfakelos.blogspot.com
