Ο υπουργός Εργασίας κ. Άδωνις Γεωργιάδης στον χαιρετισμό του στην πρόσφατη τελετή των εγκαινίων της Πυθαγόρειας Ακαδημίας Επιστημών και Αξιών στο Καρλόβασι της Σάμου αναφέρθηκε στο περίφημο ψήφισμα των Σαμίων, του 405/4 π.χ , προφανώς για να τονίσει τις ιδιαίτερες σχέσεις του κράτους των Αθηνών πάλαι τε και επ’ εσχάτων με τη Σάμο…
Δυστυχώς ο λόγιος υπουργός μας είπε τη μισή αλήθεια κρύβοντας επιμελώς τη τραγική πλευρά της Ιστορίας.
Το Ψήφισμα των Σαμίων αττικό ανάγλυφο του Μουσείου της Ακρόπολης της Αθήνας παρουσιάζει τη θεά Αθηνά στα δεξιά και τη θεά Ήρα στα αριστερά προστάτιδες αντίστοιχα Αθήνας και Σάμου να σφίγγουν η μια το χέρι της άλλης…
Η συμβολική αυτή χειραψία επιβεβαιώνει την εκτίμηση των Αθηναίων προς τους πιστούς συμμάχους τους Σαμίους και τη στενή συμμαχική τους σχέση.
Κάτω από το ανάγλυφο διαβάζει κανείς σκαλισμένα και τα εξής: «ΚΗΦΙΣΟΦΩΝ ΠΑΙΑΝΕΥΣ ΕΓΡΑΜΜΑΤΕΥΕ» και «ΣΑΜΙΟΙΣ ΟΣΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟ ΑΘΗΝΑΙ ΩΝ ΕΓΕΝΟΝΤΟ».
Η εκκλησία του Δήμου της Αθήνας μετά το πέρας του Πελοποννησιακού Πολέμου και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας προχώρησε σ’ αυτό το ψήφισμα το 405/4 π.χ σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους Σαμίους Δημοκρατικούς που είχαν καταφύγει εξόριστοι στη πόλη τους.
Κι αυτό γιατί μετά την καταστροφή στους Αιγός Ποταμούς μόνον οι Σάμιοι παρέμειναν πιστοί σύμμαχοι τους μέχρι τέλους, μέχρι και την τελευταία στιγμή που ο στόλος των Λακεδαιμονίων υπό τον Λύσανδρο κατέλυσε και τη δική τους Δημοκρατία κυριεύοντας το νησί και αναγκάζοντας τους σε εξορία..
Σαράντα χρόνια μετά, τις τιμές και τις αγάπες διαδέχτηκε αμείλικτος πόλεμος μεταξύ των δύο πόλεων που κατέληξε στην καταστροφή και στην ατίμωση της Σάμου με στόχο την δια της βίας επαναφορά της στους κόλπους της Αθηναϊκής Συμμαχίας .
Αναλυτικά:
Τον χειμώνα του 441/440 είχαν ξεσπάσει εχθροπραξίες μεταξύ της Σάμου και της γειτονικής της Μιλήτου για τον έλεγχο της Πριήνης, πλούσιας πόλης της Μικράς Ασίας, πίσω ακριβώς από την κορυφή της Μυκάλης .
Οι Μιλήσιοι, συντοπίτες της Ασπασίας, συζύγου του Περικλή, στράφηκαν για βοήθεια στους Αθηναίους την ηγέτιδα δύναμη της συμμαχίας.
Οι Αθηναίοι κάλεσαν και τα δύο μέρη να καταπαύσουν τον πόλεμο και να στραφούν σε αυτούς για διαιτησία.
Οι Σάμιοι ολιγαρχικοί αρνήθηκαν προκαλώντας την μήνι της Αθήνας που .
αντέδρασε άμεσα στέλνοντας την Άνοιξη του 440 π.χ μεγάλη ναυτική δύναμη εναντίον τους υπό την ηγεσία του Περικλή.
Οι προύχοντες της Σάμου αιφνιδιάστηκαν ,άλλοι παραδόθηκαν και άλλοι πέρασαν στην απέναντι Μικρασιατική ακτή με αποτέλεσμα να μεταβληθεί το πολίτευμα του νησιού σε δημοκρατικό.
Ο Περικλής αφού άφησε φρουρά απέπλευσε για την Αθήνα.
Ωστόσο οι Σάμιοι ολιγαρχικοί που είχαν διαφύγει στη Μικρά Ασία επέστρεψαν μετ’ ολίγον και ανακατέλαβαν την εξουσία με τη βοήθεια των Περσών.
Τότε κήρυξαν και επισήμως την αποστασία του νησιού από την Αθηναϊκή Συμμαχία και ετοίμασαν επίθεση εναντίον της Μιλήτου.
Με την αναγγελία των γεγονότων αυτών ο Περικλής έπλευσε τον Ιούλιο του 440 π.χ εναντίον της Σάμου επικεφαλής του Αθηναϊκού στόλου.
Ακολούθησε σφοδρή ναυμαχία περί τη νήσο Τραγία , τη σημερινή Σαμιοπούλα, όπου ο Περικλής κατεναυμάχησε τους Σαμίους.
Στη συνέχεια οι Αθηναίοι πολιόρκησαν την πόλη της Σάμου από ξηρά και θάλασσα.
Όμως οι αμυνόμενοι Σάμιοι με αρχηγό τον φιλόσοφο Μέλισσο επιχείρησαν αιφνιδιαστική επίθεση κατά του αθηναϊκού στόλου προξενώντας μεγάλες φθορές στον εχθρό.
Η πολιορκία κράτησε εννέα ολόκληρους μήνες.
Στο τέλος οι Σάμιοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν γκρεμίζοντας τα τείχη τους, παραδίδοντας τον στόλο τους και καταβάλλοντας 1.276 τάλαντα ως πολεμική αποζημίωση στην Αθηναϊκή Συμμαχία..
Ο πληθυσμός του νησιού στη μεγάλη του πλειοψηφία εξανδραποδίστηκε.
Για να παγιώσει την επιρροή του στη Σάμο ο Περικλής εγκατέστησε στο νησί Αθηναίους εποίκους .
Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο πατέρας του φιλοσόφου Επίκουρου που ως γνωστόν γεννήθηκε τα επόμενα χρόνια στη Σάμο.
Η αρχαία Σάμος το 440 π.χ όπως η Μήλος το 416 π.χ έζησε τη μανία της… δημοκρατικής Αθήνας και πλήρωσε πολύ ακριβά τη διάθεση της για αυτοδιάθεση, ελευθερία και ανεξαρτησία.
Από καταβολής Κόσμου στις σχέσεις μεταξύ των κρατών τα συμφέροντα προηγούνται των θεσμών, των άγραφων και των γραπτών νόμων.
Το δίκαιο καθορίζεται από τους ισχυρούς και ισχύει μόνο για τους αδύναμους.
Και οι φιλίες ως λυκοφιλίες κατά κανόνα διακορεύονται και ως κατά συνθήκη ψεύδη.
Η Αθήνα και η Σπάρτη τότε και οι αντίπαλες έως θανάτου Συμμαχίες τους.
Βάρβαροι Λαοί και ετερόκλητες αυτοκρατορίες, μογγολικά φύλα, σταυροφόροι και γενίτσαροι στο διάβα των αιώνων
Η Ιερά Συμμαχία των Ευρωπαίων στα χρόνια της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας..
Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας του ψυχρού πολέμου, το ΝΑΤΟ από τότε και ως τις μέρες μας , η Ε.Ο.Κ στην αρχή και από ετών ως Ε.Ε και άλλα παρόμοια ανά την υφήλιο κονκλάβια, επιχώρια ή διηπειρωτικά, οι λεγόμενοι φίλοι και σύμμαχοι, άσπονδοι, κατά κανόνα, πολεμοχαρείς, κυνικοί και αδίστακτοι.. .
Ο Θεός Λαός να βάζει πάντα το χέρι του και να μας φυλάει απ’ αυτές τις μηχανές θανάτου. .
Γιατί αν περιμένουμε από την Αθηνά και την Ήρα αλλοίμονο μας.
Μανώλης Νικ. Κάρλας
Γιατρός, πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου(2003-2010)
Περιφερειακός Σύμβουλος
ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
