Μια «Μικρονησία» από ξερονήσια με δαντελένιες ακτές απλώνεται στο Ανατολικό Αιγαίο, εκεί που οι πειρατές βρίσκανε καταφύγιο στις επιδρομές τους στα νησιά μας.
Πανοραμική θέα του οικισμού των Φούρνων. Σε πρώτο πλάνο η Θύμαινα και πίσω της η Ικαρία.
Ανάμεσα στις μεγάλες «κυρίες» του Ανατολικού Αιγαίου, την άγρια Ικαρία και την πλούσια Σάμο, απλώνεται ένα σύμπλεγμα νησιών δημιουργώντας ένα μοναδικό φυσικό τοπίο από φιορδ, κόλπους, χερσονήσους και θαλασσινούς διαδρόμους. Οι Φούρνοι αποτελούν το μεγαλύτερο νησί ανάμεσα σε περίπου είκοσι που όλα μαζί σχηματίζουν μια «Μικρονησία» που αν κανείς την κοιτάξει στον χάρτη μοιάζει με το αποτύπωμα ενός γιγάντιου αστακού. Σε μέγεθος ακολουθεί η Θύμαινα και ο Αγιος Μηνάς και μετά έρχονται τα πολύ μικρότερα νησιά της περιοχής με τα υπέροχα ονόματά τους: Κισηρία, Θυμαινάκι, Κατεργάκια, Αλατονήσι, Κουρνιαχτή, Πετροκάραβο, Πλακάκι, Ανθρωποφάς, Κορασίδα, Κέδρο, Αγριδιό κ.ά.
Οι μικροί Φούρνοι Κορσεών, αν και φτάνουν σε μέγεθος μόλις τα 45 τ.χλμ., διαθέτουν μια ακτογραμμή που φτάνει τα 120 χλμ. και πλησιάζει σε μέγεθος αυτή της Σάμου η οποία παρότι πολύ μεγαλύτερη σε έκταση έχει περίμετρο που φτάνει τα 160 χλμ. Ολα αυτά τα χιλιόμετρα ακτογραμμής διαμελίζονται σε δεκάδες κόλπους και μικρούς όρμους που ανάμεσά τους εισέρχονται λεπτές λωρίδες ξηράς και δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για το άραγμα των πλοίων όταν στο γειτονικό Ικάριο η τραμουντάνα λυσσομανά. Ετσι χωρίς το λεπτό τους κορμί να είναι ικανό να παράξει αξιόλογο πλούτο, οι Φούρνοι διαχρονικά ξεχώρισαν ως το αραξοβόλι των πολιτισμών της Μεσογείου.
Το μικρό νησί διαθέτει και επώνυμο ή ακόμα ένα όνομα -όπως το πάρει κανείς- που ακούει στη λέξη Κορσοί.
Πολλοί παρερμηνεύουν την ετυμολογία αυτής της λέξης πιστεύοντας ότι βγαίνει από τους κουρσάρους που διαφέντευαν τη θαλάσσια περιοχή αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η λέξη προέρχεται από τα «Κορασιαί» ή «Κορσειαί», που είναι οι αρχαίες ονομασίες των νησιών. Ακόμα και σήμερα μάλιστα η νησίδα Κορασίδα κρατάει την αρχαία ονομασία.
Μάρμαρα και κουρσάροι
Λίγα είναι γνωστά για την ιστορία των Φούρνων αλλά σίγουρα συναρπαστικά. Πρώτος τους αναφέρει ο Πορφύριος, φιλόσοφος των ελληνιστικών χρόνων (1ος αι. μ.Χ.), ενώ τα νησιά φαίνεται ότι πρωτοκατοικήθηκαν από τους Ιωνες. Οι Φούρνοι συνδέθηκαν με την αρχαία Μίλητο, καθώς από τα σπλάχνα του νησιού έβγαζαν οι Μιλήσιοι το μάρμαρο που στόλισε την πόλη τους. Αργότερα τα νησιά ερημώθηκαν και αποτέλεσαν για αιώνες ορμητήριο πειρατών, μέχρι το 1770 που εποικίστηκαν εκ νέου.
 |
Κατά την Τουρκοκρατία οι Φούρνοι ανήκαν στην Ηγεμονία της Σάμου, ενώ απελευθερώθηκαν από την τουρκική κατοχή το 1912 κατά την Ικαριακή Επανάσταση.
Ψήγματα της αρχαίας ιστορίας των νησιών μπορεί κανείς να συναντήσει σήμερα στον λόφο του Αγίου Γεωργίου πάνω από τον οικισμό των Φούρνων όπου σώζεται ένα μικρό μέρος από ένα κυκλώπειο τείχος, ενώ εδώ ήταν χτισμένη και η αρχαία ακρόπολη του νησιού. Διάφορα αρχαία μέλη, όπως βάσεις αγαλμάτων, ραβδωτοί κίονες και πέτρες με επιγραφές σώζονται στον λόφο αλλά και διάσπαρτα στο νησί, ακόμα και εντοιχισμένα σε κατοπινά κτίρια.
Γλυκές παραλίες κρυμμένες στα φιορδ
Από όλα τα νησιά μόνο δύο κατοικούνται, οι Φούρνοι με 1.000 κατοίκους και η απέναντι προς τα δυτικά Θύμαινα με 150, ενώ ο Αγιος Μηνάς στα ανατολικά των Φούρνων, με το ομώνυμο μοναστήρι, έχασε τους λιγοστούς κατοίκους του πριν από κάμποσα χρόνια.
Κέντρο των νησιών είναι ο οικισμός των Φούρνων, το λιμάνι που βρίσκεται στο μέσον της ανατολικής ακτογραμμής του νησιού. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η αλιεία, καθώς η θαλάσσια περιοχή θεωρείται πέρασμα ψαριών και στο λιμάνι θα δείτε πολλά χρωματιστά ψαράδικα, πλήρως εξοπλισμένα.
 |
Από το λιμάνι ξεκινάει και ο πλακόστρωτος δρόμος με τις μουριές που σε οδηγεί στα ενδότερα του μικρού οικισμού και που καταλήγει στη δροσερή πλατεία με τα πλατάνια, όπου θα απολαύσετε μια παγωμένη ντόπια πορτοκαλάδα «του Λαγού». Στην πλατεία βρίσκεται τοποθετημένη και μια ρωμαϊκή σαρκοφάγος διακοσμημένη με ανάγλυφα ανθοπλόκαμα και φύλλα από κισσούς.
Στα νότια του λιμανιού και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου είναι χτισμένος αμφιθεατρικά πάνω από μια παραλία ο οικισμός Καμπί, όπου στον όρμο του κάθε καλοκαίρι βρίσκουν καταφύγιο πολλά σκάφη και ιστιοπλοϊκά, ενώ στα βόρεια του λιμανιού απλώνεται η όμορφη παραλία τις Ψιλής Αμμου. Σε αυτές τις παραλίες θα φτάσετε εύκολα με τα πόδια αλλά αν θέλετε να γνωρίσετε το νησί, σίγουρα θα χρειαστείτε κάποιο όχημα ή έστω πολλή όρεξη για περπάτημα.
Ενας μικρός τόπος γεμάτος παραλίες
Ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού είναι η Χρυσομηλιά που βρίσκεται στη βόρεια χερσόνησο. Ενας μικρός και ιδιαίτερος οικισμός που αξίζει να περπατήσετε τα στενά του σοκάκια αλλά και την κατάφυτη κατηφόρα που φτάνει μέχρι το επίνειο του οικισμού με τη μικρή προβλήτα και τη μοναδική ψαροταβέρνα. Ο τρίτος οικισμός, το Καμάρι, στα ανατολικά παράλια ζωντανεύει το καλοκαίρι. Ο βυθός μπροστά από το Καμάρι κρατάει μέσα του και πολλά ναυάγια από την αρχαιότητα, καθώς το στενό πέρασμα ανάμεσα στους Φούρνους και στον Αγιο Μηνά είναι επικίνδυνο όταν «σηκώνει καιρό» και έχει πάρει μαζί του πολλά σκαριά.
Από το Καμάρι μπορείτε να περπατήσετε προς τα βόρεια και να βρεθείτε στην παραλία της Γριάς, ενώ λίγες εκατοντάδες μέτρα βορειότερα θα ανακαλύψετε μια μικρή ειδυλλιακή παραλία που σίγουρα θα την απολαύσετε μόνοι σας. Οι παραλίες του νησιού είναι πολλές και μικρές και χρειάζεται να περπατήσετε στις περισσότερες για να τις ανακαλύψετε.
Αξίζει να φτάσετε στο Μπαλί με το αμάξι, να κατεβείτε στην παραλία του Πετροκοπιού παράλληλα με την ξερολιθιά, να πάτε μια βόλτα στην όμορφη Βιτσιλιά και να καταλήξετε μέχρι νότια στη Βλυχάδα και στο Κασίδι.
Στην παραλία Κουμαρά θα συναντήσετε και τον ιερό ναό της Ευαγγελίστριας, την παλαιότερη εκκλησία που διασώζεται στο νησί, ενώ στο Πετροκοπιό βρίσκονται τα αρχαία λατομεία όπου θα βουτήξετε δίπλα από τους τεράστιους μαρμάρινους ογκόλιθους στην ακτή, τα πανάρχαια πέτρινα υπολείμματα που δεν βρήκαν τον δρόμο τους για τη Μίλητο.
Κάθε μέρα η όμορφη Σπυριδούλα, το πλοιάριο που μέσα σε δέκα λεπτά περνάει στην απέναντι Θύμαινα, εξυπηρετεί τους λιγοστούς μαθητές και τους ακόμα λιγότερους επισκέπτες. Στη Θύμαινα οι κάτοικοι -ψαράδες και παλιοί ναυτικοί- είναι λιγοστοί αλλά ακόμα αντέχουν. Εδώ τα πάντα είναι ανέγγιχτα από τον τουρισμό και μόνο οι μικρές παραλίες της Κεραμειδούς και του Αγίου Νικολάου μαζεύουν λίγο κόσμο το καλοκαίρι.
Κείμενο: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος
Φωτογραφίες: ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΗΛΑΣ
Αναδημοσίευση από : http://www.ethnos.gr
