Σεπτέμβριος 1984, μονοθέσιο δημοτικό σχολείο Χριστού Ραχών Ικαρίας.
Ο χώρος. Μία ξυλόσομπα, ένα τεράστιο τραπέζι για έδρα και τρεις σειρές από ξύλινα μονοκόμματα πράσινα θρανία. Σε κάθε σειρά δύο τάξεις.
Δεν ήμασταν σίγουροι σε ποια τάξη ανήκουμε και πολλές φορές ούτε ο ίδιος ο δάσκαλος. Ξέραμε όμως τη σειρά μας. Έτσι κάθε δύο χρόνια που αλλάζαμε σειρά λυνόταν η απορία για όλους.
Ο δάσκαλος. Θα μπορούσα να περιγράψω τον δάσκαλό μου ως εξής: εφημερίδα Σαμιακόν Βήμα. Έβλεπα το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο της εφημερίδας που διάβαζε την ώρα του μαθήματος. Από το κέντρο της ανέβαινε ο καπνός από το τσιγάρο του. Η τελική εικόνα έμοιαζε με ένα καραβάκι μες στην αίθουσα.
Σε συνδυασμό με το πακέτο από τα τσιγάρα του, που είχαν επάνω ένα ζωγραφιστό καραβάκι, ήμουν πεισμένη ότι ο δάσκαλός μας ήταν καράβι. Στη θέα αυτού του καραβιού λοιπόν έλεγες μάθημα. Συνήθως διαβάζοντας το ανοιγμένο βιβλίο σε οποιαδήποτε τυχαία σελίδα.
Ημερήσιο πρόγραμμα. Έως τις 9.00 είχαμε μαζευτεί όλοι.
Υποχρέωσή μας ήταν να φέρνουμε ξύλα για τη σόμπα και να σηκώνουμε το χέρι μας για να πάμε στο «μέρος».
Είχαμε δύο διαλείμματα. Το μεγάλο 90 λεπτά και το μικρό 30. Στο διάλειμμα μπορούσαμε να πάμε στα μακρινά εγκαταλειμμένα σπίτια του χωριού, να λερωθούμε, να πάμε σπίτι να αλλάξουμε ρούχα, να γυρίσουμε και να έχουμε ακόμη χρόνο για παιχνίδι.
Στις 14.00 περίπου σχολούσαμε όλες οι τάξεις συγχρόνως για να μην υπάρχουν αδικίες. Η κούραση από το παιχνίδι μας οδηγεί κατευθείαν στα σπίτια μας.
Σεπτέμβρης 1988, καινούργιος δάσκαλος.
Ο χώρος. Αποφασίζει ότι θα αντικαταστήσει τα παλιά θρανία με καινούργια. Τον παρακαλούμε να μην το κάνει. Θέλουμε τα παλιά που μας διευκολύνουν να τρώμε κρυφά την ώρα του μαθήματος. Την ημέρα που έρχεται το φορτηγό με τα νέα θρανία καταρρέουμε. Πώς τόλμησε να το κάνει;
Η ξυλόσομπα φεύγει και έρχεται μία καινούργια, πετρελαίου Kresky 19άρα. Όχι δεν τη θέλουμε. Τι θα κάνουμε τα ξύλα που φέρνουμε;
Αποφασίζει να βάλει κουρτίνες. Φυσικά και δεν θέλουμε κουρτίνες. Θέλουμε να βλέπουμε έξω. Ακόμη δεν έχουμε πολλούς λόγους να προσέχουμε μες στην τάξη.
Ο δάσκαλος. Έχει μάτια.
Ημερήσιο πρόγραμμα. Το διάλειμμα είναι πλέον μόνο 20 λεπτά και αυτό μας φέρνει όλους σε οριακή κατάσταση. Η Σταματίνα σηκώνεται και του λέει «είσαστε ο πιο κακός δάσκαλός του κόσμου».
Μας κάνει σχολική βιβλιοθήκη, παραγγέλνει πολλά και καινούργια βιβλία και σταματάμε να διαβάζουμε για πολλοστή φορά το Με οικογένεια, Χωρίς οικογένεια κ.λπ.
Μες στην αίθουσα-σχολείο υπήρχαν κάποιοι μεγάλοι χοντροί ξύλινοι χάρακες. Όταν ο νέος δάσκαλος μας ρώτησε «τι είναι αυτοί;», του είπαμε «για να μας χτυπάτε». Αποφάσισε ότι θα τους κάψει στη σόμπα και το έκανε. Μπροστά μας.
Μα τι συμβαίνει; Πόσα πράγματα θα αλλάξουν σε αυτή την αίθουσα μέσα σε έναν χρόνο; Πόσα αντέχουμε;
Μας υποχρεώνει να πάμε σχολική εκδρομή στοιχισμένοι σε σειρές για να μπορεί να μας βλέπει όλους στον δρόμο. Εμείς το αρνούμαστε. Ξέρουμε ότι όλοι στο χωριό θα μας κοιτάνε. Πόση ταπείνωση! Πού είναι το καραβάκι μας;
Το μικρό μονοθέσιο δημοτικό του Χριστού Ραχών εκείνη τη χρονιά έζησε το σοκ της αλλαγής. Στην αποθήκη έβλεπα τα παλιά θρανία, που μας υποσχέθηκε ότι δεν θα κάψει, κάθε χρόνο όλο και πιο αδιάφορα. Όταν δεν τα ξαναείδα, δεν με πείραξε. Το «Σαμιακόν Βήμα» είχε πάει σε άλλο λιμάνι, εμείς πλέον είχαμε έναν δάσκαλο που ήθελε να μας κοιτάζει και ένα σχολείο που άρχισε να λάμπει.
Τα πράγματα αλλάζουν.
Και στις φλόγες των παλιών πράσινων θρανίων εμφανίστηκαν εικόνες, ιδέες, σκέψεις και γνώσεις που πρωτύτερα δεν μπορούσαμε καν να φανταστούμε.
