Στο πλαίσιο της Στρατηγικής της για την ψηφιακή ενιαία αγορά που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα πολιτικές και νομικές λύσεις προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της οικονομίας δεδομένων (data economy) της ΕΕ.
Η Επιτροπή εξετάζει το θέμα αυτό, δεδομένου ότι επί του παρόντος η ΕΕ δεν αξιοποιεί επαρκώς το δυναμικό των δεδομένων της. Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση, είναι απαραίτητο να εξαλείψει τους αδικαιολόγητους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων σε διασυνοριακό επίπεδο, καθώς και πολλές νομικές αβεβαιότητες. Η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα πολιτικές και νομικές λύσεις προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων. Δρομολόγησε επίσης δύο δημόσιες διαβουλεύσεις και μια συζήτηση με τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους παράγοντες ώστε να ορίσουν τα επόμενα βήματα.
Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Άντρους Άνσιπ, αρμόδιος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, δήλωσε σχετικά: «Τα δεδομένα θα πρέπει να μπορούν να διοχετεύονται ελεύθερα μεταξύ των τόπων, των συνόρων και εντός ενός ενιαίου χώρου δεδομένων. Στην Ευρώπη, η ροή των δεδομένων και η πρόσβαση στα δεδομένα παρεμποδίζονται συχνά από κανόνες σχετικούς με τη γεωγραφική θέση ή άλλα τεχνικά και νομικά εμπόδια. Εάν επιθυμούμε η οικονομία των δεδομένων να συμβάλει στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, θα πρέπει να μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα δεδομένα. Αλλά για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν, πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμα και να έχουν αναλυθεί. Χρειαζόμαστε συντονισμένη και πανευρωπαϊκή προσέγγιση που επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα δεδομένα, βασιζόμενοι σε αυστηρούς κανόνες της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής».
Η κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, Επίτροπος αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, δήλωσε σχετικά: «Τα δεδομένα είναι το καύσιμο της νέας οικονομίας. Για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη είναι επιτυχημένη στη νέα αυτή εποχή της βιομηχανικής οικονομίας, χρειαζόμαστε ένα στέρεο και προβλέψιμο πλαίσιο για τη ροή των δεδομένων εντός της ενιαίας αγοράς. Η σαφής πρόσβαση στα δεδομένα, η ασφάλεια και οι κανόνες περί ευθύνης είναι το κλειδί για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πλήρως το αναπτυξιακό δυναμικό του Διαδικτύου των Πραγμάτων. Αντί της κατασκευής ψηφιακών συνόρων θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στην οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων που να είναι πλήρως ολοκληρωμένη και ανταγωνιστική εντός της παγκόσμιας οικονομίας δεδομένων.»
Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή πρότεινε επίσης στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να συμμετέχουν σε διασυνοριακά έργα που ασχολούνται με τη μελέτη νέων προβλημάτων που εμφανίζονται στον τομέα των δεδομένων, σε πραγματικές συνθήκες. Σε ορισμένα κράτη μέλη βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ορισμένα έργα συνεργατικής, συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας (CAD) που επιτρέπουν στα οχήματα να συνδέονται μεταξύ τους και με τις παρόδιες υποδομές. Η Επιτροπή επιθυμεί να στηριχθεί στα εν λόγω έργα και να εξετάσει τις κανονιστικές συνέπειες της πρόσβασης και της ευθύνης σε θέματα δεδομένων.
Η οικονομία δεδομένων στην ΕΕ εκτιμήθηκε σε 272 δισ. ευρώ το 2015 (ετήσια αύξηση της τάξης του 5,6 %) και θα μπορούσε να απασχολεί 7,4 εκατ. άτομα μέχρι το 2020. Τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση σχεδόν κάθε πτυχής της καθημερινής ζωής, από την επιχειρηματική ανάλυση μέχρι την πρόγνωση του καιρού, από τη νέα εποχή στην ιατρική που παρέχει δυνατότητες εξατομικευμένης περίθαλψης μέχρι το ασφαλέστερο οδικό δίκτυο και τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Για τον λόγο αυτό η ανακοίνωση της Επιτροπής υπογραμμίζει τον ρόλο της ελεύθερης ροής δεδομένων στην ΕΕ.
Επιπλέον, μελέτες καταδεικνύουν πολυάριθμους νομικούς ή διοικητικούς περιορισμούς, κυρίως με τη μορφή απαιτήσεων τοπικοποίησης δεδομένων (data localisation) σε εθνικό επίπεδο που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του συνόλου της αγοράς δεδομένων στην ΕΕ. Η άρση των εν λόγω περιορισμών θα μπορούσε να αποφέρει όφελος έως και 8 δισ. ευρώ ετησίως στο ΑΕΠ (μελέτη).
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες στηρίζονται σε αυστηρούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων που εκδόθηκε πέρυσι) και για τη διασφάλιση του απόρρητου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (βλ. τη σημερινή πρόταση για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες), δεδομένου ότι η εμπιστοσύνη είναι το θεμέλιο επί του οποίου μπορεί να οικοδομηθεί η οικονομία των δεδομένων.
Ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων (ΓΚΠΔ) ρυθμίζει πλήρως την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων που παράγονται από μηχανές ή των βιομηχανικών δεδομένων που αναγνωρίζουν ή καθιστούν αναγνωρίσιμα τα φυσικά πρόσωπα. Με τη θέσπιση ομοιόμορφων υψηλών προτύπων προστασίας των δεδομένων, εξασφαλίζει την ελεύθερη ροή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ. Ωστόσο, ο ΓΚΠΔ δεν καλύπτει ούτε δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία παράγονται από μηχανές ή βιομηχανικά, ούτε εμπόδια για την κυκλοφορία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία βασίζονται σε λόγους άλλους από την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, π.χ. στη φορολογική ή λογιστική νομοθεσία.
Προκειμένου να αξιοποιήσει στο έπακρο τα δεδομένα για την ευρωπαϊκή οικονομία, η Επιτροπή:
- θα συμμετέχει σε διαρθρωμένους διαλόγους με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να εξετάσουν την αναλογικότητα των περιορισμών εντοπισμού δεδομένων. Στόχος είναι επίσης η συλλογή περαιτέρω στοιχείων σχετικά με τη φύση των περιορισμών αυτών καθώς και ο αντίκτυπός τους στις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς και στους οργανισμούς του δημόσιου τομέα.
- θα δρομολογήσει, όπου αυτό είναι αναγκαίο και κατάλληλο, δράσεις επιβολής και, εάν είναι απαραίτητο, θα αναλάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων περιορισμών όσον αφορά τον εντοπισμό των δεδομένων.
Η Επιτροπή εξέτασε, επίσης, την ανασφάλεια δικαίου που δημιουργείται από τα ζητήματα που προκύπτουν στην οικονομία των δεδομένων και επιδιώκει να συγκεντρώσει απόψεις σχετικά με τις πιθανές πολιτικές και νομικές λύσεις όσον αφορά:
- την πρόσβαση στα δεδομένα και τη μεταφορά τους: ευρεία χρήση δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα που παράγονται από μηχανές μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλες καινοτομίες, νεοφυείς επιχειρήσεις και νέα επιχειρηματικά μοντέλα που γεννήθηκαν στην ΕΕ.
- την υποχρέωση σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που βασίζονται στα δεδομένα αυτά: Οι σημερινοί κανόνες περί ευθύνης της ΕΕ δεν είναι προσαρμοσμένοι στα σημερινά ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται στα δεδομένα.
- τη φορητότητα των δεδομένων: η δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα είναι επί του παρόντος ένα πολύπλοκο ζήτημα, για παράδειγμα, όταν μια επιχείρηση επιθυμεί να μεταφέρει τεράστιες ποσότητες δεδομένων μιας εταιρείας από έναν φορέα παροχής υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους σε άλλον.
Ιστορικό
Οι πρωτοβουλίες που παρουσιάζονται σήμερα θα συμβάλουν στην άρση των εμποδίων που εξακολουθούν να υφίστανται εντός της ενιαίας αγοράς, όπως είχε ζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2016 (Συμπεράσματα). Με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών, η ψηφιακή ενιαία αγορά θα ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό. Οι πρωτοβουλίες που παρουσιάζονται σήμερα θα συμβάλουν στη διαμόρφωση της μελλοντικής ατζέντας πολιτικής για την ευρωπαϊκή οικονομία δεδομένων. Ηδιαβούλευση σχετικά με τη δημιουργία της ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων θα διαρκέσει έως τις 26 Απριλίου 2017 και θα τροφοδοτήσει την ενδεχόμενη μελλοντική πρωτοβουλία της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Οικονομία Δεδομένων αργότερα εντός του 2017. Η διαβούλευση για την αξιολόγηση της οδηγίας για την ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντωνθα διαρκέσει έως τις 14 Απριλίου 2017. Οι εν λόγω διαβουλεύσεις απευθύνονται στους παραγωγούς, στους οργανισμούς συλλογής και στους πιθανούς και υφιστάμενους χρήστες δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως ανεπεξέργαστων δεδομένων που παράγονται από μηχανές ή από αισθητήρες. Πρόκειται για επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, κατασκευαστές και χρήστες συνδεδεμένων συσκευών, φορείς εκμετάλλευσης και χρήστες επιγραμμικών πλατφορμών, μεσάζοντες δεδομένων, δημόσιες αρχές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ερευνητικούς οργανισμούς και καταναλωτές.
Για περισσότερες πληροφορίες
Ενημερωτικό δελτίο: Δημιουργία της ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων – Συχνές ερωτήσεις
Ανακοίνωση «Δημιουργία της ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων»
Ιστοσελίδα σχετικά με τις Δημόσιες διαβουλεύσεις
Το Δελτίο Τύπου στον ιστότοπο της ΕΕ
