Ανακοίνωση του Τομέα Παιδείας του ΕΠΑΜ για το νέο σύστημα εξετάσεων και το Λύκειο
Οι θέσεις του Υπουργείου Παιδείας,
«Η νέα Γ΄ Γενικού Λυκείου και το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση»
(https://www.minedu.gov.gr/news/40130-14-03-19-anakoinosi-tou-ypourgeiou-gia-to-neo-systima)
αποτελούν μία αντι-μεταρρύθμιση, ένα χτίσιμο αρνητικών αλλαγών αρχίζοντας μάλιστα από τα κεραμίδια. Αυτό, γιατί δεν ενδιαφέρει τη μνημονιακή κατοχή η αναβάθμιση της παιδείας (πώς θα μπορούσε άλλωστε!). Την ενδιαφέρει το πόσο κρυφός θα είναι ο κόφτης της εισαγωγής των παιδιών μας στα Πανεπιστήμια και το πώς επικοινωνιακά θα παραπλανήσει, ενόψει και των εκλογών. Εξάλλου και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, ειδικά από 2010 και μετά, ποτέ δεν είχαν ασχοληθεί με μια μεταρρύθμιση που να προέκυπτε από ουσιαστικό δημόσιο διάλογο, όπως έγινε και με την κατάργηση της τεχνολογικής εκπαίδευσης, των ΤΕΙ, και ένταξή της στο γνωστό καθηγητικό κατεστημένο των ΑΕΙ για ψηφοθηρικούς λόγους. Έτσι προβάλλει τρία επιχειρήματα:
α. Η Γ΄ Λυκείου είναι σήμερα ακυρωμένη ως τάξη του Λυκείου, λόγω του βάρους που ρίχνουν οι μαθητές στην προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις,
β. Το νέο νομοσχέδιο πλήττει την παραπαιδεία,
γ. Δίνεται η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στα Παν/μια.
α. Ακύρωση της Γ΄ Λυκείου ως τάξης της ενιαίας εκπαίδευσης.
Χωρίς να ενδιαφέρεται για το περιεχόμενο σπουδών, το διδακτικό προσωπικό και τα μύρια όσα προβλήματα των σχολείων, το νομοσχέδιο θεσμοθετεί την αποκοπή της Γ΄ τάξης από το Λύκειο, εντείνοντας την εξειδίκευση με τεχνοκρατικό περιεχόμενο. Ό,τι συμβαίνει τώρα στην Γ΄ Λυκείου θα μεταφερθεί στην Β΄ Λυκείου, ως αντίστοιχη προετοιμασία.
Οι μαθητές θα αναγκαστούν, από τη Β΄ Λυκείου, να δώσουν έμφαση στα ειδικά μαθήματα, τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα. Η ύλη της Γ΄ Λυκείου δεν αποτελεί λογική εξέλιξη της ήδη διδαχθείσας ύλης των προηγούμενων τάξεων, καθώς η ύλη των προηγούμενων τάξεων είναι αποσπασματική.
Καλούνται γονείς και μαθητές να αποφασίσουν νωρίτερα για ένα μέλλον που διαβλέπουν ακόμη πιο αβέβαιο, χωρίς να διαθέτουν τα απαραίτητα κριτήρια επιλογής. Ενισχύεται η παρεμβατικότητα των ενηλίκων στις επαγγελματικές επιλογές των νέων, αλλά και οι κατευθυνόμενες επιλογές από ομάδες οικονομικών συμφερόντων.
Το νέο νομοσχέδιο αυξάνει την κρίσιμη ύλη των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων, αναγκάζοντας τον μαθητή να επικεντρώνεται μόνο στην αποκλειστική προετοιμασία αυτών των μαθημάτων, ενώ εξαφανίζει την ύλη και τις ώρες των μαθημάτων Γενικής Παιδείας. Καταργεί στην Γ΄ Λυκείου την Γενική Παιδεία! Η Γενική Παιδεία προσφέρεται μέχρι την Β΄ Λυκείου με αποσπασματικό τρόπο και εκεί κόβεται αυθαίρετα, αλλά το απολυτήριο παρέχεται στην Γ΄ Λυκείου.
β. Πλήττεται η παραπαιδεία;
Η αύξηση της κρίσιμης ύλης για τις Πανελλαδικές εξετάσεις, σε συνδυασμό με την εγκατάλειψη του δημόσιου σχολείου, αυξάνει την ανάγκη γονέων και παιδιών για εξωσχολική βοήθεια, με μεγαλύτερο προφανώς κόστος. Ενισχύεται, δεν πλήττεται, η παραπαιδεία. Αυτό, η αύξηση δηλαδή της κρίσιμης ύλης και των απαιτήσεων, είναι το αρχικό στάδιο του κόφτη. Η ελληνική οικογένεια πιέζεται είτε να εγκαταλείψει τον πόθο της για σπουδές των παιδιών της, ή σπρώχνεται στον ιδιωτικό τομέα ως λύση ανάγκης. Πόσο υποκριτικά το Υπουργείο Παιδείας προβάλλει την μείωση των μαθημάτων ως πλήγμα της παραπαιδείας, με στόχο την παραπλάνηση της ελληνικής κοινωνίας!
Παράλληλα, εκτός από τις Πανελλαδικές εξετάσεις, οι εξετάσεις Απολυτηρίου, με το πρόσχημα κατοχύρωσης της αντικειμενικότητας και της ποιότητας, προβλέπεται να διεξάγονται σε επίπεδο Ομάδας Σχολείων. Αυτή η ομαδοποίηση των σχολείων θα γίνει μάλλον ανά γεωγραφική περιοχή. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για διάκριση και περιφερειοποίηση του εκπαιδευτικού χάρτη της χώρας. Από την ως τώρα εμπειρία μας για τους στόχους και τις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εύλογα μπορούμε να υποθέσουμε ότι προσπαθούν να εντάξουν την εκπαίδευση στη λογική του Καλλικράτη.
Ο κόφτης λοιπόν συνεχίζεται, με εντατικοποίηση των εξετάσεων. Με εξετάσεις και σπουδές αυτού του περιεχόμενου, οι μαθητές μετατρέπονται σε είλωτες. Σε διαφορετική περίπτωση οδηγούνται σε εγκατάλειψη της προσπάθειας, είτε για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο είτε ακόμη και για απόκτηση του απολυτηρίου. Προβάλλει όμως το Υπουργείο Παιδείας την δήθεν αναβάθμιση του απολυτηρίου μπροστά στην ουσιαστικά ανύπαρκτη προοπτική εργασίας, ενώ στην πραγματικότητα ακολουθεί πιστά τις οδηγίες-εντολές του ΟΟΣΑ.
(Το σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων πρέπει να αναμορφωθεί πλήρως. Προτείνονται συνεχείς αποτιμήσεις διαφορετικών επιπέδων κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς μέσα στο σχολείο.
Έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο: «Εκπαίδευση για ένα Λαμπρό Μέλλον στην Ελλάδα», Απρίλιος 2018.)
Ο κόφτης τελικά στηρίζεται σε εξετάσεις δύο επιπέδων, η μια πανελλαδική για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, η άλλη «περιφερειακή» με μια μορφή (τοπικής;) Τράπεζας Θεμάτων, για την απόκτηση του απολυτηρίου. Δεδομένου ότι οι διατάξεις του νόμου είναι ασαφείς και γενικές, και θα ειδικευτούν με νέες υπουργικές αποφάσεις, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο σε μελλοντική φάση να καταργηθεί ο «Εθνικός» χαρακτήρας του απολυτηρίου Λυκείου, καταργώντας το ενιαίο της Παιδείας.
Παίρνοντας υπόψη τα κοινωνικο-ταξικά χαρακτηριστικά περιοχών, θα δημιουργήσει απολυτήρια πολλών ταχυτήτων. Αναγκαστικά, τα θέματα των απολυτηρίων εξετάσεων επηρεάζονται από το τι και πώς έχει διδαχθεί στα σχολεία της κάθε περιοχής. Και αυτό, ενόψει της προσμέτρησης του βαθμού απολυτηρίου για την εισαγωγή σε σχολές, δεν δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές. Αν και το “ίσες ευκαιρίες” είναι συζητήσιμο…
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση αντιμετώπιση των άνισων.» Αριστοτέλης.
Και προς αυτήν την κατεύθυνση το Υπουργείο τηρεί νεκρική σιγή.
γ. Ελεύθερη πρόσβαση σε Πανεπιστήμια;
Το απολυτήριο θα δίνει θεωρητικά τη δυνατότητα σε μαθητές που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να δώσουν Πανελλαδικές, να εισάγονται στα Τμήματα Ελεύθερης Πρόσβασης – ΤΕΠ. Δηλαδή, τμήματα σχολών, για τα οποία ο αριθμός των υποψηφίων φοιτητών που θα τα προτιμήσουν θα είναι μικρότερος (ή ίσος) από τις θέσεις που διαθέτουν.
Η παραπλάνηση που επιδιώκει το Υπουργείο Παιδείας με την δήθεν δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στα ΤΕΠ, συνεχίζεται. Πρόκειται για μια άθλια τακτική, που μπορεί από πρώτη άποψη να φαίνεται ευνοϊκή για όποιον δεν μπορεί, για διαφόρους λόγους, να δώσει Πανελλαδικές, τελικά όμως θα μπερδέψει μαθητές και γονείς στον προγραμματισμό τους και θα τους βλάψει.
Ένας μαθητής για να έχει “ελεύθερη” πρόσβαση πρέπει να κάνει εκπτώσεις σε αυτό που θέλει να σπουδάσει και με αμφίβολο αποτέλεσμα. Αν οι ανάγκες, οικονομικές ή άλλες, τον ωθούν σε μια μορφή εξασφάλισης των σπουδών του, όπως λέγεται, πρέπει στην αρχική δήλωση να βάλει και τμήματα πολύ χαμηλής ζήτησης και μάλιστα απομακρυσμένα. Και αν δηλώσουν πολλοί αυτά τα τμήματα, η “ελεύθερη” πρόσβαση “πέταξε”. Την επόμενη χρονιά τα ΤΕΠ, που ενδεχομένως προκύψουν τώρα, μπορεί να είναι άλλα. Συνεπώς, τι προγραμματισμό μπορεί να κάνει η οικογένεια και το παιδί από την Β΄ Λυκείου; Θα σπουδάσει τελικά αυτό που θέλει χωρίς εξετάσεις;
Θεσμοποιείται, λοιπόν, η λογική του τζόγου στον σχεδιασμό των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών. Θεσμοποιούνται επίσης οι διακρίσεις στη μέθοδο εισαγωγής στια Πανεπιστήμια. Επιπλέον, στην πράξη υποβαθμίζεται το πτυχίο των Τμημάτων που θα υπάγονται στα ΤΕΠ. Δηλαδή θεσμοθετούνται τμήματα δύο ταχυτήτων. Εφόσον το κράτος οδηγεί σε υπολειτουργία τμήματα περιζήτητα, θα επιδείξει καμιά μέριμνα για τα ΤΕΠ; Μήπως με τον τρόπο αυτό ανοίγει ο δρόμος για ιδιωτικοποίηση των Πανεπιστημίων, σε συνδυασμό με την συνεχιζόμενη υποχρηματοδότησή τους;
Σημειωτέον ότι για όσους εισαχθούν στα ΤΕΠ δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα μετεγγραφής, ακόμα και λόγω προβλημάτων υγείας ή άλλων δυσμενών καταστάσεων. Παρόλα αυτά, τo Υπουργείο αφήνει να εννοηθεί ότι όποιος θέλει μπορεί να εισαχθεί σε Πανεπιστήμιο χωρίς εξετάσεις! Ένα ακόμη προεκλογικό δόλωμα!
Φαίνεται καθαρά ότι, αν ως κοινωνία δεν απελευθερωθούμε από την ξένη κατοχή, ούτε και το θέμα της Παιδείας, που την κατάντησαν τυπική εκπαίδευση, δεν πρόκειται να τεθεί στις σωστές του βάσεις και προς όφελος του λαού μας.
Αθήνα, 29 Μαρτίου 2019
Ο Τομέας Παιδείας του ΕΠΑΜ
