Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι το μοναδικό όφελος που θα έχει ο διαχειριστής, ο ιδιοκτήτης ενός online Μέσου, από την ένταξη του ιστοτόπου του στο Μητρώο On Line Media που δημιουργείται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης από τον Γ.Γ. Λευτέρη Κρέτσο, θα είναι η επίκληση -και μόνον- ενός νόμιμου δικαιώματος για την απορρόφηση κρατικής διαφήμισης. Και τούτο όχι επειδή η κρατική διαφήμιση συνιστά στα χρόνια της κρίσης το «πιο σύντομο ανέκδοτο», ακόμη και στα παραδοσιακά Μέσα, τα οποία αντλούν από το Δημόσιο πολλαπλάσιους πόρους έναντι του Διαδικτύου, για την προβολή δημόσιων φορέων και κρατικών υπηρεσιών. Η σημασία της θεσμοθέτησης του Μητρώου On Line Media είναι πολύ μεγαλύτερη καθώς κάθε συμμετέχων, κάθε εγγεγραμμένο μέλος αυτής της μεγάλης -φανταζόμαστε- ομάδας (στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 1.400 ενημερωτικά sites), έγκειται στο γεγονός της δυνατότητας αξιοποίησης ενός πανάκριβου software, που λειτουργεί ως παρατηρητήριο και «κόφτης» λογοκλοπής.
Το νομοσχέδιο που έφερε το Μητρώο
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το νομοσχέδιο με τίτλο «Εθνική Επικοινωνιακή Πολιτική, Οργάνωση της Επικοινωνιακής Διπλωματίας και Σύσταση Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και Μητρώου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης» προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως θα δημιουργηθεί Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης, στο οποίο θα καταχωρίζονται σε ειδικές μερίδες τα στοιχεία των Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης και θα υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
Οι εγγεγραμμένες στο Μητρώο επιχειρήσεις ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης θα έχουν τα εξής προνόμια:
α) Πρόσβαση στα ιστορικά αρχεία οπτικοακουστικών μέσων, τα οποία τηρούνται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας και στα εποπτευόμενα από αυτή Νομικά Πρόσωπα του δημόσιου τομέα, υπό την επιφύλαξη του Νόμου περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Δύνανται δε να κάνουν χρήση του φυλασσόμενου σε αυτά υλικού (αναπαραγωγή, διανομή, παρουσίαση στο κοινό), εφόσον χορηγηθεί σχετική άδεια από τον αρμόδιο για την εθνική επικοινωνιακή πολιτική υπουργό.
β) Περιλαμβάνονται μεταξύ των επιχειρήσεων, στις οποίες κατά τα οριζόμενα στο Π.Δ. 261/1997 (Α’ 186), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, μπορεί να ανατεθεί η καταχώριση διαφημιστικών ή άλλων συναφών μηνυμάτων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Με απόφαση του αρμόδιου για την εθνική επικοινωνιακή πολιτική υπουργού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται το συνολικό ποσοστό συμμετοχής των Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης στην κατανομή της προϋπολογιζόμενης διαφημιστικής δαπάνης κάθε δημόσιου φορέα, καθώς και η διαδικασία επιλογής συγκεκριμένων ηλεκτρονικών μέσων και ανάθεσης σε αυτά της μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων.
γ) Προτιμώνται ως συνεργάτες και εταίροι στα ερευνητικά, εκπαιδευτικά και λοιπά προγράμματα του ΕΚΟΜΕ.
δ) Μπορούν να ζητούν τη διαπίστευση δημοσιογράφων τους στην τακτική ενημέρωση των πολιτικών συντακτών (Briefing) από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
Τον Μάρτιο το Μητρώο;
Τον επόμενο μήνα, λοιπόν, ο Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης, Λευτέρης Κρέτσος, ευελπιστεί να παρουσιάσει το πλήρες ανάπτυγμα των υπηρεσιών που θα παρέχει το Μητρώο On Line Media, ένα εξαιρετικά φιλόδοξο έργο, το οποίο θα λειτουργεί σε εθελοντική βάση, με απώτατο στόχο την προστασία της συνταγματικής ελευθερίας του Τύπου. Οι επιχειρήσεις που διαχειρίζονται τους ιστοτόπους θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν ΑΦΜ – ως εκ τούτου αποκλείονται εξ ορισμού blogs και προσωπικές ιστοσελίδες. Στην ουσία, ο κ. Κρέτσος προωθεί την πολυπόθητη καταστατική αυτορρύθμιση, στην οποία ευελπιστούσε επί σειρά ετών η αγορά. Τι υποστηρίζει ο εισηγητής του συστήματος οργάνωσης των sites σε μια κοινή πλατφόρμα; «Θέλουμε όσοι δραστηριοποιούνται στο χώρο να εισάγουν περισσότερα ποιοτικά στοιχεία λειτουργίας. Αυτά δεν μπορούν να προκύψουν όταν έχουμε εργασιακές γαλέρες, όταν ξεπλένουμε χρήματα στις ιστοσελίδες, όταν απειλούμε ανθρώπους, επιχειρηματίες και πολιτικούς με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Θέλουμε να χαρτογραφήσουμε το χώρο και δίνουμε κίνητρα – το βασικό είναι ότι θα έχουν μερίδιο στην κρατική διαφήμιση. Δεν παρεμβαίνουμε στο περιεχόμενο, όμως σχεδιάζουμε το μητρώο να παρέχει και αρκετά χρηστικά εργαλεία, όπως ένα πολύ αποτελεσματικό software για τη λογοκλοπή».
Αυτό το τελευταίο συνιστά για την αγορά, για τους πραγματικούς παίκτες, τόσο παραδοσιακούς όσο και καθαρά ψηφιακούς, μια λύτρωση, ένα διέξοδο, μια ανακούφιση στον πονοκέφαλο του copy paste, όχι μόνο των aggregators, των μεγάλων μηχανών αναζήτησης-ρομπότ, αλλά και των πειρατικών sites που ζουν παρασιτικά πάνω σε άλλα και δη σε επιχειρήσεις με ΑΦΜ, με υποχρέωση να απασχολούν πραγματικούς δημοσιογράφους και με ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα.
Εν τω μεταξύ το φαινόμενο της κλοπής των κειμένων συνεχίζεται καθημερινά και σε αμείωτο βαθμό, χωρίς αναφορές στις πηγές, χωρίς ενεργό link και με πλήρη αναπαραγωγή των κειμένων του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Στη λογική αυτή του πιο θεμιτού copy paste, ορισμένοι αντιγραφείς επισημαίνουν την πηγή με … «ψιλά γράμματα» στο τέλος του κειμένου και αφού έχουν εισπράξει το σχετικό κλικ.
Το ζήτημα της κρατικής διαφήμισης
Παράλληλα, η καταγραφή των sites στο Μητρώο θα έχει και τη λογική της αναγνώρισης των νόμιμων δικαιούχων κρατικής διαφήμισης. Ούτως ή άλλως, πάντως, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη θέσπιση ενός συστήματος κατανομής της κρατικής διαφήμισης, το βασικό χαρακτηριστικό του οποίου θα είναι η απόλυτη διαφάνεια και η με αντικειμενικά κριτήρια κατανομή της. Το θέμα, μάλιστα, θα ελεγχθεί σε όλο το μήκος της αξιακής αλυσίδας: διαφημιζόμενοι – media shops/agencies – διαφημιστές και ΜΜΕ.
«Στόχος μας είναι να ρυθμίσουμε αποτελεσματικά και με δημοκρατικό τρόπο τον ιντερνετικό χώρο, διότι και εκεί ενδεχομένως υπάρχουν μεγάλα διαφυγόντα κέρδη από τη διαφημιστική δαπάνη. Το ιντερνετικό τοπίο, όπως και -ως ένα βαθμό- ο χώρος της διαφήμισης λειτουργούν με όρους αδιαφάνειας και αναρχίας, που ευνοούν συγκεκριμένες ομάδες συμφερόντων και δεν διασφαλίζουν το γενικό κοινωνικό συμφέρον. Στην παρούσα φάση αναλύουμε τα δεδομένα της αγοράς, τις θέσεις των εμπλεκόμενων θεσμικών φορέων και προσπαθούμε να μελετήσουμε τη διεθνή εμπειρία», αναφέρει ο κ. Κρέτσος.
Η άποψη της ΕΝΕΔ
Για το θέμα έχει ήδη τοποθετηθεί και έχει πραγματοποιήσει συναντήσεις με τον Γενικό Γραμματέα Ενημέρωσης η ηγετική ομάδα της Ένωσης Εκδοτών Διαδικτύου (ΕΝΕΔ), με επικεφαλής τον πρόεδρο Δ. Μάρη.
Η Ένωση Εκδοτών Διαδικτύου χαιρετίζει την προσπάθεια της Κυβέρνησης να δημιουργήσει τη βάση ενός θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία των διαδικτυακών Μέσων Ενημέρωσης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Στο σχέδιο νόμου για την «Εθνική Επικοινωνιακή Πολιτική, Οργάνωση της Επικοινωνιακής Διπλωματίας και Σύσταση Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και Μητρώου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης», πιστεύουμε ότι αποπειράται για πρώτη φορά να υπάρξει καταγραφή των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ηλεκτρονικής ενημέρωσης και θεωρούμε ότι είναι η απαρχή της θέσπισης διαφανών και ισότιμων κανόνων για όλες τις επιχειρήσεις του χώρου. Η ΕΝΕΔ, ως επίσημος φορέας εκπροσώπησης των ελληνικών εκδοτικών εταιρειών πρωτογενούς ενημερωτικού ψηφιακού περιεχομένου, επιχειρεί συστηματικά να προαγάγει τη ρύθμιση της αγοράς και θα σταθεί αρωγός σε κάθε τέτοια προσπάθεια. Η ένωση είναι πρόθυμη να συμμετάσχει στον δημόσιο διάλογο για τη δημιουργία ενός επίσημου ηλεκτρονικού μητρώου, όπως και για το επόμενο βήμα της δημιουργίας κανόνων για τη λειτουργία των διαδικτυακών ΜΜΕ. Κάθε τέτοια προσπάθεια οφείλει να διευκολύνει την εκδοτική δραστηριότητα στη βάση των αρχών της ελευθεροτυπίας και της δημοσιογραφικής ηθικής. Επίσης, πρέπει να αποτρέπει στρεβλώσεις που προκύπτουν από τη μη διαφανή κατανομή των πόρων της δημόσιας διαφήμισης. Εφόσον υπάρχει ειλικρινής σεβασμός στις προαναφερθείσες αρχές, η ΕΝΕΔ θέτει στη διάθεσή σας τη μακρόχρονη εμπειρία της από τη συστηματική μελέτη των τάσεων στην ελληνική και τη διεθνή αγορά.
Πηγή: advertising.gr
