Επιστολή που λάβαμε στην Ικαριακή Ραδιοφωνία (δείτε παρακάτω) σχετικά με τα Μονοπάτια της Ικαρίας και την αδιαμφισβήτητη πολιτιστική τους αξία, αλλά και τους κινδύνους που διατρέχουν, και η απάντηση από τον Ορειβατικό Πεζοπορικό Σύλλογο Ικαρίας.
ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΚΑΡΙΑΣ
Μια ιστορία χιλιάδων χρόνων που κινδυνεύει
Για πολλά χρόνια, ή μάλλον για εκατοντάδες χρόνια, οι κάτοικοι της Ικαρίας χρησιμοποιούσαν για την επικοινωνία από χωριό σε χωριό, τα διάσημα μονοπάτια, σύμβολα συνεργατικότητας και αλληλεγγύης, αφού φτιάχτηκαν με τα χέρια των ντόπιων και είναι μαζί με ότι έχει μείνει από τα παλιά κτίσματα των οικισμών, ιστορικά μνημεία του νησιού μας. Ντουσεμέδες και ορεινά περάσματα που άντεξαν στον χρόνο και σήμερα κινδυνεύουν πραγματικά από την διάβρωση των (ορεινών κυρίως) εδαφών του νησιού, συνέπεια της ανεξέλεγκτης υπερβόσκησης.
Είναι γνωστό ότι μέχρι σήμερα, ο Δήμος δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα και δηλώνει ότι αδυνατεί (λόγω έλλειψης πόρων) να εκπονήσει ένα σοβαρό πρόγραμμα διάσωσης και διατήρησης των ιστορικών και των κεντρικών (τουλάχιστον) μονοπατιών του ορεινού όγκου του νησιού μας. Επίσης δεν έχει πάρει κανένα μέτρο για την προστασία τους.
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι τα μονοπάτια της Ικαρίας, αποτελούν μεταξύ άλλων και τουριστικό προορισμό, τον λεγόμενο περιπατητικό τουρισμό. Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και κάθε εποχή του, περπατάνε πάνω στα βουνά από τον Φάρο μέχρι τον Πάπα, απολαμβάνοντας την ομορφιά του νησιού και την εξαιρετική θέα προς την γύρω θάλασσα. Κοντά σε αυτούς πολλοί συνδημότες και όχι μόνο, ασκούνται σε συχνά διαστήματα με το περπάτημα στα ίδια αυτά μονοπάτια.
Τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκε και πεζοπορικός – ορειβατικός σύλλογος, ο οποίος έχει σηματοδοτήσει με ενημερωτικές πινακίδες και επι τόπου σήμανση πολλά από τα μονοπάτια αυτά. Οι εργασίες που έχει κάνει είναι σοβαρές και στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν βοηθήσει σημαντικά στην διατήρησή τους σε καλή σχετικά κατάσταση.
Δεν έχει αποφύγει βέβαια και την αυθαίρετη σήμανση σε σημεία και διαδρομές που δεν υπήρχαν μονοπάτια, ούτε την ανεξήγητη και εντελώς απαράδεκτη ονοματοδοσία, τοπονυμίων και διαδρομών (Μονοπάτι των Ξωτικών – Διπόταμα αντί Διπλοπόταμα στη Χάλαρη – Σήμανση μονοπατιού μέσα στον αμαξωτό δρόμο στο Καταφύγι).
Έχει μάλιστα κυκλοφορήσει χάρτες και έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις τοπικών φορέων(σχολεία κλπ) με τις νέες αυτές αυθαίρετες ονοματοδοσίες και διαδρομές.
Επειδή ευαίσθητοι για το θέμα αυτό δεν είναι μόνο τα μέλη και οι φίλοι του συλλόγου αυτού, και κυρίως επειδή τα μονοπάτια της Ικαρίας ανήκουν στην ιστορία της και ολόκληρη της σημερινή κοινωνία του νησιού, πρέπει άμεσα ο Δήμος να παρέμβει και να αναλάβει την προστασία τους. Πρέπει άμεσα να σταματήσει την αυθαιρεσία και να συνεργαστεί με τους τοπικούς συλλόγους για την ακριβή σήμανση τους, το όνομά τους και μακάρι να βρει πόρους να προχωρήσει και στον καθαρισμό τους. Στην προσπάθεια αυτή είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν πολλοί περισσότεροι Ικαριώτες εθελοντές, μαζί με τον σύλλογο αυτόν και τους οδηγούς βουνού που ασχολούνται επαγγελματικά κάθε καλοκαίρι.
Σε επικοινωνία που είχε η Ικαριακή Ραδιοφωνία με τον εκπρόσωπο του Ορειβατικού Πεζοπορικού Συλλόγου Ικαρίας Άγγελο Καλοκαιρινό σχετικά με το περιεχόμενο της παραπάνω επιστολής μας δήλωσε πως, ”ο Σύλλογος σέβεται πάντα τα τοπωνύμια και δεν είναι υπεύθυνος για τα Παραδοσιακά Μονοπάτια της Ικαρίας”.
”Έργο του Συλλόγου είναι η χάραξη Πεζοπορικών Διαδρομών, σε δημόσιο χώρο, Φυσικού-Πολιτιστικού περιεχομένου”.
Πιο συγκεκριμένα για την ονομασία του Μονοπατιού των Ξωτικού, ο κος Καλοκαιρινός δήλωσε πως ”η επίσημη ονομασία του μονοπατιού είναι ”Το μονοπάτι των 2 Μοναστηριών” (συνδέει την Μονή Μουντέ με την Μονή της Οσίας Θεοκτίστης), την ονομασία των ”Ξωτικών” την έδωσαν οι περιπατητές μετά την διάσχιση του λόγω της ατμόσφαιρας της διαδρομής.”
Στην ιστοσελίδα της anavasis.gr αναφέρεται ως ”Στα Μοναστήρια των Ραχών”, ωστόσο σε άλλες δημόσιες δημοσιεύσεις δεν έχει βρεθεί η αντίστοιχη ονομασία.
”Στη Χάλαρη τα Διπλοπόταμα για λόγους συντομίας έγιναν Διπόταμα, ενώ χρησιμοποιούνται και οι δύο όροι” συμπληρώνει ο κος Καλοκαιρινός.
Για την σήμανση στον αμαξωτό δρόμο στο Καψαλινό κάστρο στο Καταφύγι. ”Τα μονοπάτια έχουν με το καιρό κλείσει. Για να γίνει μια Πεζοπορική Διαδρομή αναγκαστικά σε κάποια σημεία οι πεζοπόροι οδηγούνται από το ένα τμήμα του μονοπατιού στο άλλο διαμέσου του οδικού άξονα”.
”Η ευθύνη για την διάσωση των Παραδοσιακών Μονοπατιών είναι του Δήμου”, όπως μας δήλωσε ο κος Καλοκαιρινός ”Αν και διαχρονικά όλες οι δημοτικές παρατάξεις το έχουν το θέμα ως προεκλογική θέση, είναι απούσες κατά τη διάρκεια της θητείας τους”.
”Ο σύλλογος έδωσε στοιχεία στον πρόσφατο χάρτη της Anavasi.gr για την Ικαρία (δείτε εδώ) όπου οι ονομασίες είναι σωστές σύμφωνα με τα τοπωνύμια” ολοκληρώνει ο κος Καλοκαιρινός.
Τα Μονοπάτια της Ικαρίας, μαζί με τις ιδιαίτερες ονομασίες των περιοχών που διασχίζουν,είναι πολύτιμο κομμάτι της Πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ταυτότητας, πόλος έλξης τουρισμού καθώς πλήθος κόσμου έρχεται από την Ελλάδα και τον Κόσμο να περιηγηθεί μέσα σε αυτά.
Σημαντική παρακαταθήκη που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές είναι η διαφύλαξη κ διατήρηση τους.
Είναι ευθύνη όλων μας η προστασία τους!
