Table of Contents
Ολα αυτά στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης» και της απεξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες, στόχος που επιταχύνεται από τα ευρωπαϊκά μονοπώλια και τις κυβερνήσεις, στη σκιά του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία.
Παράλληλα, με την ίδια Οδηγία επιχειρούν να αντιμετωπίσουν και να καταστείλουν τις λαϊκές αντιδράσεις στη σωρηδόν εγκατάσταση ΑΠΕ σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, ώστε τα επενδυτικά σχέδια του κεφαλαίου να υλοποιούνται χωρίς εμπόδια.
Η απαράδεκτη Οδηγία προχωρά στην τροποποίηση προηγούμενων που ισχύουν για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση. Κι αυτό επειδή η ΕΕ και οι μονοπωλιακοί όμιλοι εντοπίζουν μια σειρά από «προβλήματα» που προκύπτουν από την εφαρμογή τους και δυσκολεύουν την επιχειρηματική δράση στις ΑΠΕ, επομένως και την απρόσκοπτη κερδοφορία των ομίλων.
Βασικά ζητήματα που σπεύδουν να διευθετήσουν με αυτήν την Οδηγία είναι οι «χρονοβόρες και πολύπλοκες» διοικητικές διαδικασίες αδειοδότησης για τις επενδύσεις σε ΑΠΕ και συναφείς υποδομές, η «σύγκρουση» με όποιες διατάξεις προβλέπουν έστω και στοιχειώδη μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, οι λαϊκές αντιδράσεις σε τέτοιες περιπτώσεις, καθώς και προβλήματα που σχετίζονται με τις συνδέσεις του δικτύου και τις διαδικασίες λειτουργίας.
Εξαιτίας αυτών των «εμποδίων», όπως τα αντιλαμβάνονται η ΕΕ και οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, η Επιτροπή εκτιμάει ότι ο χρόνος παράδοσης για έργα ΑΠΕ μπορεί να διαρκέσει έως και 10 χρόνια, επιβραδύνοντας τις επενδύσεις, άρα και την κερδοφορία των «πράσινων» ομίλων, που καραδοκούν να ξεκοκαλίσουν το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η νέα Οδηγία κάνει ένα βήμα παραπέρα στο ξεχαρβάλωμα ακόμα και των ελάχιστων τυπικών προϋποθέσεων που υπήρχαν μέχρι σήμερα για την εγκατάσταση και λειτουργία των ΑΠΕ, προκειμένου αυτές οι επενδύσεις να απαγκιστρωθούν από διοικητικά και γραφειοκρατικά κωλύματα, αλλά και από τις λαϊκές αντιδράσεις.
Ούριος άνεμος για μεγαλύτερα κέρδη
Οπως αναφέρεται στο σκεπτικό της, «οι χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες αποτελούν ένα από τα βασικά εμπόδια για τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις σχετικές υποδομές τους. Τα εμπόδια αυτά περιλαμβάνουν την πολυπλοκότητα των εφαρμοστέων κανόνων για (…) τη διοικητική αδειοδότηση των έργων, συμπεριλαμβανομένων πιθανών περιορισμών που σχετίζονται με την ιστορική σημασία ορισμένων τόπων, την πολυπλοκότητα και τη διάρκεια της αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων (…)
Προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κανόνες που θα απλοποιούν και θα συντομεύουν τις διαδικασίες χορήγησης αδειών».
Με βάση τα παραπάνω, ο σχεδιασμός και η χωροταξία του κράτους για την εγκατάσταση ΑΠΕ προσαρμόζονται ακόμα καλύτερα στον στόχο της ταχύτερης και μεγαλύτερης απόδοσης των καπιταλιστικών επενδύσεων. Στο εξής, τα κράτη – μέλη θα ορίζουν τις κατάλληλες περιοχές από άποψη απόδοσης ως «περιοχές εισόδου/επιτάχυνσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και εκεί θα προβλέπονται «fast track» διαδικασίες, ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές ή/και ανεξάρτητα από τις επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων και το περιβάλλον.
Σ’ αυτές θα γίνεται υποτυπώδης έλεγχος, δεν θα απαιτείται ούτε καν η προϋπόθεση και αυτών των «στημένων» μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αρκεί δηλαδή το επενδυτικό ενδιαφέρον ενός «πράσινου» ομίλου που έχει βάλει στο μάτι μια περιοχή για την εγκατάσταση ΑΠΕ, για να καθορίζεται αυτή ως «περιοχή επιτάχυνσης ΑΠΕ» και να απλοποιούνται οι διαδικασίες παράδοσης στα μονοπώλια.
Οπως εξηγούσε η Κομισιόν στην πρότασή της για την Οδηγία (Μάης 2022), τα κράτη – μέλη θα πρέπει στο εξής «να καθορίζουν, μετά από στρατηγική περιβαλλοντική αξιολόγηση, ευρύτερες περιοχές όπου οι ΑΠΕ θα επιτρέπονται εξαρχής. Στις περιοχές αυτές οι επενδύσεις θα πρέπει να μπορούν να ξεκινήσουν κατασκευή εντός ενός έτους από το σχετικό αίτημά τους (…)
Μέχρι τώρα, η συνηθισμένη συντηρητική προσέγγιση ήταν ο καθορισμός μόνο ζωνών αποκλεισμού, στις οποίες απαγορεύεται να υποβληθεί αίτηση και μελέτη για ένα έργο, ενώ σε κάθε άλλη θέση εκτός αυτών των ζωνών, ο επενδυτής πρέπει να ακολουθήσει τη μακρά (υπερ-δεκαετή στην Ελλάδα) αδειοδοτική διαδικασία. Τώρα πρέπει να οριστούν και ζώνες όπου οι αιτήσεις για ΑΠΕ δεν θα απορρίπτονται για αδειοδοτικούς λόγους, οι δε λεπτομέρειες και όροι εγκατάστασής τους θα καθορίζονται σε λιγότερο από ένα έτος».
Ακόμα και στοιχειώδεις έλεγχοι «πάνε περίπατο»
Οι παραπάνω κατευθύνσεις ενσωματώθηκαν ως εξής στο τελικό κείμενο της Οδηγίας: «Στις καθορισμένες περιοχές επιτάχυνσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας που συμμορφώνονται με τους κανόνες και τα μέτρα που προσδιορίζονται στο σχέδιο ή στα σχέδια που εκπονούνται από τα κράτη – μέλη, θα πρέπει να επωφελούνται από το τεκμήριο ότι δεν έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να υπάρχει εξαίρεση από την ανάγκη διενέργειας ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε επίπεδο έργου (…)
Ολα τα έργα που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να θεωρούνται εγκεκριμένα στο τέλος της εν λόγω διαδικασίας ελέγχου. Μόνο εάν τα κράτη – μέλη διαθέτουν σαφή στοιχεία που να δικαιολογούν την εκτίμηση ότι ένα συγκεκριμένο έργο είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει τέτοιες σημαντικές απρόβλεπτες δυσμενείς επιπτώσεις, τα κράτη – μέλη θα πρέπει, αφού αιτιολογήσουν την απόφαση αυτή, να υποβάλουν το έργο αυτό σε περιβαλλοντική εκτίμηση».
Με άλλα λόγια, «πάνε περίπατο» κάθε έλεγχος από το κράτος και κάθε υποχρέωση να τηρούνται στοιχειώδεις περιβαλλοντικοί όροι. Βουνά και πεδιάδες μετατρέπονται σε …«ειδικές οικονομικές ζώνες» για την εγκατάσταση ΑΠΕ, αντίστοιχες εκείνων που καταργούν εργασιακά δικαιώματα και φορολογικές υποχρεώσεις για να αυξάνουν τα κέρδη τους τα μονοπώλια.
Από τις προβλέψεις της Οδηγίας δεν γλιτώνουν βέβαια οι περιοχές που δεν θα εντάσσονται στις fast track επενδύσεις. Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, «στις υπόλοιπες περιοχές οι ΑΠΕ θα πρέπει να αδειοδοτούνται εντός 2 ετών και σε αυτήν την προθεσμία να έχει εκδοθεί οριστική απόφαση επί όλων των αδειών που απαιτούνται για την κατασκευή μιας επένδυσης».
Η Οδηγία, με τη σειρά της, ορίζει ότι «ο καθορισμός περιοχών επιτάχυνσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν θα πρέπει να εμποδίζει τη συνεχιζόμενη και μελλοντική εγκατάσταση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλες τις περιοχές που είναι διαθέσιμες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας…».
Στις «διαθέσιμες» περιοχές περιλαμβάνονται βέβαια κι αυτές που έχουν χαρακτηριστεί Natura με προηγούμενους νόμους των κυβερνήσεων, που επιτρέπουν κάθε είδους επιχειρηματική δράση σ’ αυτές, με τυπικές και αστείες προϋποθέσεις.
«Υπέρτατο» το συμφέρον του κεφαλαίου
Τέλος, με τη νέα Οδηγία τίθεται προκλητικά η αρχή ότι η εγκατάσταση των ΑΠΕ υπηρετεί «υπέρτατο δημόσιο συμφέρον», με στόχο τη νομιμοποίηση της κρατικής καταστολής σε βάρος των δίκαιων λαϊκών αντιδράσεων, αλλά και την ταχεία παράκαμψη – απόρριψη τυχόν δικαστικών προσφυγών.
Οπως εξήγησε η Κομισιόν στην πρότασή της τον περασμένο Μάη, «αυτό σημαίνει ότι η κάθε περίπτωση εγκατάστασής τους πρέπει να σταθμίζεται και να προχωρά κατά προτεραιότητα, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και μέχρι να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα».
Θυμίζουμε ότι με το ίδιο αντιλαϊκό νομικό υπόβαθρο απαγορεύτηκαν οι διαδηλώσεις την περίοδο της πανδημίας στο όνομα της δημόσιας υγείας, όταν το ίδιο το κράτος άφηνε απροστάτευτο τον λαό, να αρρωσταίνει και να πεθαίνει επειδή η προστασία της Υγείας λογαριάζεται ως κόστος. Στην ίδια αρχή στηρίζονται και οι αντιαπεργιακοί νόμοι ή οι νόμοι για τις επιτάξεις εργαζομένων, που ψηφίζουν όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις.
Πηγή: 902.gr
