Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους για τις δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας Π. Καμμένου, που εμπλέκει με απαράδεκτο τρόπο το μεταναστευτικό στην διαπραγματευτική διαδικασία διατυπώνοντας απειλές ότι “η Αθήνα θα είναι ανήμπορη να ελέγξει τα σύνορά της και να εμποδίσει τους τζιχαντιστές να πλημμυρίσουν την Ευρώπη”. Παρόμοιες δηλώσεις εκθέτουν τη χώρα κι ενισχύουν τα «επιχειρήματα» ρατσιστικών και ξενοφοβικών δυνάμεων.
Χρειάζονται παρεμβάσεις προς άλλη κατεύθυνση. Κυβέρνηση κι αυτοδιοίκηση πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να στηρίξουν τις νησιωτικές κοινωνίες με κατάλληλες πολιτικές και υποδομές που να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην πραγματικότητα των ροών μεταναστών και κυρίως προσφύγων ως αποτέλεσμα της κρίσης που εντείνεται στην ευρύτερη γειτονιά μας. Εκατοντάδες άνθρωποι φτάνουν καθημερινά στα νησιά όχι ως τουρίστες αλλά ελπίζοντας να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τις σφαγές ή έστω αναζητώντας καλύτερη τύχη. Εκεί συναντούν τις φιλότιμες μεν προσπάθειες πολιτών και λιμενικών – αστυνομικών αλλά πλήρη απουσία οργάνωσης. Οι προσπάθειες των πολιτών είναι συγκινητικές, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει από τις αρχές, περιφερειακές και τοπικές, το θάρρος να πουν ότι είναι καλύτερα και για τους κατοίκους των νησιών να υπάρχουν κατάλληλες δομές όπως screening centers, ανοικτά κέντρα πρώτης υποδοχής (όχι κέντρα κράτησης) σε περισσότερα νησιά. Προτιμούν να κρύβουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Το αποτέλεσμα είναι εκατοντάδες άνθρωποι να κοιμούνται σε πλατείες, σε παραλίες, σε αυλές αστυνομικών σταθμών ή σε αποθήκες σε διάφορα νησιά.
Όπως φαίνεται οι περισσότεροι έρχονται από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και άλλες περιοχές σε κρίση, κάτι που κατ’ αρχάς προϊδεάζει ότι μπορεί να δικαιούνται προστασίας και ασύλου. Αυτό αποδεικνύει για άλλη μια φορά και ο πνιγμός 7 τουλάχιστον ανθρώπων κοντά στην Κω, όταν σκάφος που μετέφερε στη χώρα μας 22 άτομα, ναυάγησε. Οι άνθρωποι που πνίγηκαν ήταν Σύριοι και Ιρακινοί που σημαίνει ότι, αν είχαν φτάσει από νόμιμους δρόμους, θα έπρεπε να τύχουν προστασίας και παροχής ασύλου ως πρόσφυγες.
Επείγει λοιπόν να δημιουργηθούν τα νησιά οργανωμένες υποδομές που θα συμβάλλουν σε ανθρώπινη αντιμετώπιση των προσφύγων και μεταναστών αλλά και σε σωστές συνθήκες για τους ντόπιους, καθώς και τους αστυνομικούς και λιμενικούς, που αναλαμβάνουν ρόλους που δεν αντιστοιχούν σε αυτές τις υπηρεσίες.
Δεν χρειάζεται να επικαλούμαστε το γεγονός ότι είμαστε μια χώρα που έχει ζήσει την προσφυγιά και τη μετανάστευση. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι οι οργανωμένες λύσεις είναι πολύ καλύτερες, ακόμα και για τις «τουριστικές περιοχές», από τις «εικόνες» εκατοντάδων ανθρώπων στοιβαγμένων σε αυλές κι αποθήκες κάτω από άθλιες συνθήκες.
Όπως είπαμε – και κατά την πρόσφατη συνάντησή μας – στην αναπληρώτρια Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής κα Τασία Χριστοδουλοπούλου, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ προτείνουμε την δημιουργία ενός μόνιμου φόρουμ διαλόγου, όπου θα συμμετέχουν κοινωνικοί φορείς, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικά κόμματα, εκπρόσωποι υπουργείων αλλά και της αυτοδιοίκησης (ιδιαίτερα από ακριτικές περιοχές) καθώς και οι μεταναστευτικές κοινότητες, με στόχο να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη, συνεκτική πολιτική για το μεταναστευτικό και τα θέματα ασύλου, για να λειτουργεί η μετανάστευση προς όφελος και της ελληνικής κοινωνίας και των μεταναστών.
Οι πρωτοβουλίες του Δικτύου Αλληλεγγύης Λέρου, της δημοτικής αρχής Τήλου και των ενεργών πολιτών σε πολλά νησιά αποδεικνύουν ότι πέρα από υπερ-απλουστεύσεις ή φοβικές αντιλήψεις, υπάρχει ένας τρίτος δρόμος, αυτός της σωστής οργάνωσης. Και οι ίδιοι οι πρόσφυγες και μετανάστες μπορούν να συμμετάσχουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους αν έχουν την ευκαιρία αυτή. Για παράδειγμα, οι 75 άνθρωποι που έμειναν για πρώτη φορά στο κτίριο της Περιφέρειας στη Λέρο όταν έφυγαν από τον προσωρινό χώρο που τους φιλοξένησε φρόντισαν να τον αφήσουν καθαρό και στην εντέλεια.
Προφανώς χρειάζεται να δει η Ευρώπη συνολικά και σε νέα βάση το μεταναστευτικό και τα κύματα προσφύγων καθώς και να συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των αιτιών που οδηγούν σε ξεσπίτωμα εκατομμυρίων ανθρώπων, δηλαδή την κλιματική αλλαγή, τους πολέμους, τις εμφύλιες συγκρούσεις, την έκρηξη φανατισμού, την φτώχεια κα. Οι βιομηχανικές χώρες πρέπει να βοηθήσουν ώστε να σταθούν στα πόδια τους οι χώρες που διαλύονται ή έχουν υψηλά επίπεδα φτώχειας, για να παραμένουν οι πληθυσμοί εκεί. Αλλά δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα, ότι ο κόσμος έχει αλλάξει. Όσο και να φρουρούνται τα σύνορα θα έρχονται στην Ευρώπη άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτισμούς και οι κοινωνίες μας πρέπει να επεξεργαστούν αποτελεσματικές πολιτικές ένταξης.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ στηρίζουμε κάθε πρωτοβουλία για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού στη βάση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ένταξης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε σε:
- Δημιουργία ανοικτών δομών πρώτης υποδοχής – αν είναι δυνατόν σε συνδυασμό με εκπροσώπους κι άλλων χωρών – και περιστασιακής φιλοξενίας, τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στο νησιωτικό χώρο, ώστε να καταγράφεται όποιος μπαίνει στη χώρα, να είναι σαφές ποιοι δικαιούνται προστασίας και παροχής ασύλου και ποιοι είναι μετανάστες, να γίνονται ιατρικές εξετάσεις σε όλους, να παρέχονται ταχύρυθμα μαθήματα γλώσσας για τα βασικά, να καταγράφονται γνώσεις και δεξιότητες.
- Παροχή ιθαγένειας στα παιδιά που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα.
- Ολοκληρωμένες πολιτικές ένταξης των μεταναστών στο κοινωνικό σύνολο με δομές που θα υποστηρίζουν τη σίτιση, την περίθαλψη, τη στέγαση, την εργασία και την εκπαίδευση των παιδιών αλλά και των ενηλίκων. Πρόνοια, μεταξύ άλλων, για εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας από τα παιδιά και τους ενήλικες, κάτι που είναι από τις βασικές προϋποθέσεις για ομαλή ένταξή τους και συμμετοχή στα κοινωνικά δρώμενα.
- Αναζήτηση πρακτικών λύσεων για τη στέγαση και την κοινωνική ένταξη των ατόμων που ελευθερώνονται, ώστε να μην δημιουργείται γκέτο στο κέντρο της Αθήνας.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την κυβέρνηση να διαμορφώσει – σε συνεργασία με τους κοινωνικούς φορείς, την αυτοδιοίκηση και τις μεταναστευτικές κοινότητες – ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα αξιοποιήσει τους πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Μεταναστών, Ασύλου και Ένταξης (περίπου 260.000.000 Ευρώ για την Ελλάδα) αλλά και δυνατότητες που υπάρχουν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης Υπαίθρου ώστε να ενισχυθούν η κοινωνική ένταξη, η λειτουργία δομών υποδοχής, η παροχή ιατρικών εξετάσεων, η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και η περιστασιακή φιλοξενία.
Προτείνουμε να ενισχυθούν πρωτοβουλίες κοινωνικής ένταξης μέσα από την κοινωνική επιχειρηματικότητα των ίδιων των μεταναστών αλλά και διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου πλαισίου (με φορολογικά, οικονομικά και άλλα κίνητρα) ώστε να επιλυθούν θέματα στέγασης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων – τόσο ελλήνων πολιτών όσο και μεταναστών – μέσω της αποκατάστασης και επαναχρησιμοποίησης εγκαταλειμμένων κτιρίων ή κλειστών σήμερα ξενοδοχείων και μικρών κλινικών, εγκαταλειμμένων χωριών ή οικισμών κα.
