ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Να αποκλεισθεί η ιδιωτικοποίηση σε διαχείριση και αποκομιδή Στέρεων Αποβλήτων
Κατά την συζήτηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης των Στέρεων Αποβλήτων της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος (ΠΕΣΔΑ), η Λαϊκή Συσπείρωση, έθεσε κατ’ αρχήν θέμα αναβολής της συζήτησης για μια σειρά βάσιμους λόγους που κατέθεσε. Η πλειοψηφία όμως της Επιτροπής απέρριψε το αίτημα με σαθρά επιχειρήματα, προκαλώντας σοβαρά ερωτηματικά ως προς την «πρεμούρα» της Περιφερειακής Αρχής να περάσει όπως-όπως τον ΠΕΣΔΑ Β. Αιγαίου.
Κατά τη συζήτηση του ΠΕΣΔΑ ο εκπρόσωπος της Λαϊκής Συσπείρωσης διατύπωσε, περιληπτικά, τις βασικές παρατηρήσεις της παράταξης και εξήγησε τους λόγους, τυπικούς και ουσιαστικούς για τους οποίους καταψηφίζει τον προτεινόμενο ΠΕΣΔΑ.
Παραθέτουμε την πλήρη τοποθέτηση που κατέθεσε για τα πρακτικά της Επιτροπής η Λαϊκή Συσπείρωση επί του θέματος :
«Θα θέλαμε κατ’ αρχήν, να ζητήσουμε , ως Λαϊκή Συσπείρωση Β. Αιγαίου, την αναβολή της σημερινής συζήτησης για τους παρακάτω λόγους:
- Πρόκειται για ένα κείμενο άνω των 700 σελ. του οποίου η μελέτη, ακόμα και από ειδικούς, απαιτεί πολλές εβδομάδες.
- Δεν είναι δυνατό να συζητήσουμε και να εγκρίνουμε ως Επιτροπή Περιβάλλοντος, πριν από τη διαμόρφωση και έγκριση του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στέρεων Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), για τον οποίον η διαβούλευση μόλις ξεκίνησε και που, τελικά, μπορεί να είναι πολύ διαφορετικός από τον προηγούμενο, με βάση τον οποίο διαμορφώθηκε το συζητούμενο ΠΕΣΔΑ Β. Αιγαίου.
- Δεν είναι δυνατό να γίνει συζήτηση για το «αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ» χωρίς να έχει προηγηθεί δημοσίευση και συζήτηση της οικείας Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (δεν γνωρίζουμε εάν έχει καν εκπονηθεί), η έγκριση της οποίας αποτελεί προϋπόθεση για την έγκριση του ΠΕΣΔΑ και προς τους όρους της οποίας αυτό θα πρέπει να συμμορφώνεται
Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, ζητάμε την αναβολή της σημερινής συζήτησης μέχρι την τελική διατύπωση του ΕΣΔΑ και την διόρθωση και προσαρμογή του ΠΕΣΔΑ στο νέο ΕΣΔΑ.
Σε κάθε περίπτωση καταθέτουμε τις παρακάτω παρατηρήσεις και θέσεις, στο βαθμό φυσικά που μπορέσαμε να δούμε το κείμενο στα ασφυκτικά χρονικά όρια που διαθέταμε:
Παρατηρήσεις γενικότερου χαρακτήρα :
- Μεταξύ των «στόχων για τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας» αναφέρεται και η εφαρμογή της κοινοτικής αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» («ρυπαίνων» θεωρείται, ποιος άλλος, η λαϊκή οικογένεια!). Δεν πρόκειται για μια τυπική παράθεση αλλά για την ουσία της τιμολογιακής πολιτικής που προβλέπεται να ακολουθηθεί, με βάση την οποία το σύνολο των υψηλών λειτουργικών δαπανών και πρόσθετων τελών (π.χ. το φορομπηχτικό «τέλος ταφής», από 1.1.16 ύστερα από δύο αναβολές) και το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών για την κατασκευή των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων θα παρθεί από το πενιχρό εισόδημα – όσο απόμεινε – της λαϊκής οικογένειας. (Πράγματι, όπως διευκρινίζεται σε Δελτίο Τύπου του Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος με την ευκαιρία του υπό διαβούλευση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) το ποσό που θα διατεθεί από το ΕΣΠΑ 2014 – 2020 για την κατασκευή των εγκαταστάσεων και την προμήθεια του συναφούς εξοπλισμού για την υλοποίηση και λειτουργία, με ευθύνη των δήμων, των τοπικών σχεδίων διαχείρισης (ΤΣΔ) σε όλη τη χώρα περιορίζεται μόλις στα 120 εκ. ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό, πολλαπλάσιο του πιο πάνω διατιθέμενου, θα επιβαρύνει τα λαϊκά στρώματα μέσω των ανταποδοτικών τελών.)
- Στην ουσία, το λαϊκό εισόδημα θα τροφοδοτεί τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου, καθώς στους στόχους του ΠΕΣΔΑ περιλαμβάνεται και η «Συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στους τομείς που παρουσιάζουν επιχειρηματικό ενδιαφέρον», ξεκάθαρη δηλ. ιδιωτικοποίηση, με προτεραιότητα τις μονάδες «Μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας» σύμμεικτων απορριμμάτων (Μ.Β.Ε). Προβλέπεται μια ευρεία γκάμα μεθόδων συμμετοχής του κεφαλαίου μέσω συμβάσεων παραχώρησης, ΣΔΙΤ καθώς και στο πλαίσιο της επιχειρηματικότητας. Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι στις μονάδες αυτές το ΠΕΣΔΑ Β. Αιγαίου προτείνει να οδηγείται μια σημαντική ποσότητα των παραγομένων δημοτικών απορριμμάτων, (δηλ. 36.400 τον. Ποσότητα που μπορεί στην πράξη να αυξηθεί καθώς είναι περιορισμένη η χωριστή συλλογή και κομποστοποίηση του οργανικού κλάσματος (βιοαπόβλητα – ΒΑ), 11.400 τον/έτος, και αφαιρουμένων των προσμείξεων (περίπου 10%) 10.260 τον/έτος. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί, ως στόχος, στο 26% των ΒΑ του έτους 2020, ποσοστό οπωσδήποτε χαμηλό.)
(Το πού οδηγεί η ιδιωτικοποίηση και στον τομέα της διαχείρισης Αποβλήτων, με την πάσει θυσία επιδίωξη του μέγιστου κέρδους, το ζήσαμε τις μέρες αυτές στον Ασπρόπυργο της Αττικής με την πυρκαγιά σε ιδιωτικές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, επιδοτούμενες μάλιστα με εκατομμύρια, με τις ολέθριες συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της περιοχής και ολόκληρης της Αττικής. Και δεν είναι το πρώτο κρούσμα (Οινόφυτα κλπ))
Η κατεύθυνση της διατήρησης της μέγιστης δυνατής ποσότητας των Αστικών Στέρεων Αποβλήτων, ως σύμμεικτων, καθίσταται εμφανής και από το παρακάτω απόσπασμα της παρ. 12.4.2 («ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ») του Κεφ.12 («Συμπεράσματα – Σχέδιο Απόφασης Έγκρισης του ΠΕΣΔΑ»):
«Η στρατηγική της Περιφέρειας αποβλέπει στην επεξεργασία του συνόλου των σύμμεικτων ΑΣΑ και την παράλληλη εφαρμογή προγραμμάτων Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) των υλικών συσκευασίας και των οργανικών αποβλήτων. … Για την επεξεργασία των σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων μπορούν να εφαρμοστούν τεχνολογίες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, αρκεί να κρίνονται βιώσιμες κατόπιν τεχνικοοικονομικής μελέτης σκοπιμότητας και με την προϋπόθεση ότι εξυπηρετούνται οι στόχοι του ΠΕΣΔΑ.
Επιπλέον, όσα έργα έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στην περαιτέρω αξιοποίηση των στερεών αποβλήτων θα είναι αποδεκτά, εφόσον κριθούν βιώσιμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τον ΦοΔΣΑ και εναρμονίζονται με τους Στόχους του παρόντος. Η προώθηση δράσεων ανακύκλωσης ΑΣΑ, αλλά και ειδικών ρευμάτων, είναι αποδεκτές αλλά όχι προαπαιτούμενες».
- Σύμφωνα με τη νομοθεσία αλλά και την κοινή λογική, προϋπόθεση, τόσο για την εκπόνηση όσο και για την αναθεώρηση ενός ΠΕΣΔΑ, είναι η ύπαρξη Εθνικού Σχεδιασμού (ΕΣΔΑ), που μόλις πρόσφατα τέθηκε σε διαβούλευση. Πριν την οριστική διαμόρφωση και έγκρισή του δεν έχει νόημα η συζήτηση πάνω σε ένα σχέδιο ΠΕΣΔΑ, πολλές από τις κατευθύνσεις του οποίου είναι πιθανόν να αλλάξουν με το νέο ΕΣΔΑ. Άλλωστε στα ίδια τα κείμενα του «αναθεωρημένου ΠΕΣΔΑ» (Κεφ.1 έως 12) περιέχονται πλήθος από παροράματα με σημαντικότερο, ίσως, την επανάληψη του παρωχημένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησής που υπήρχε και στα προ 3ετίας τεύχη, με την κατασκευή πχ των μονάδων μηχανικής – βιολογικής επεξεργασίας να αρχίζει το Νοέμβρη του 2014 (!) και να ολοκληρώνεται το Μάη του 2016(!). (Άλλο σημαντικό λάθος είναι ότι παρά την αναφορά που γίνεται στα κείμενα για μειωμένη παραγωγή αποβλήτων λόγω της κρίσης, κάποιοι υπολογισμοί γίνονται με βάση εκτιμήσεις που προβλέπουν σταθερή ποσοστιαία αύξησή τους κάθε χρόνο. Για παράδειγμα σε κάποια σημεία η πραγματική παραγωγή αποβλήτων σε όλη την Π. Β. Αιγαίου για το 2014 εκτιμάται ίση με 76.112 τον και με βάση αυτή γίνεται ο υπολογισμός της δυναμικότητας των εγκαταστάσεων. Αντίθετα ο υπολογισμός των προς επίτευξη στόχων για το 2020 γίνεται με βάση τις προ κρίσης εκτιμήσεις ως προς την παραγόμενη ποσότητα αποβλήτων, η οποία εμφανίζεται έτσι για το 2020 αυξημένη κατά 8.500 τον έναντι της πραγματικής (βλ. πίνακα της σελ.6 του Κεφ. 12) δηλ. του σχεδίου της απόφασης έγκρισης του ΠΕΣΔΑ, σε συνδυασμό με τον πίνακα της σελ.12 του Κεφ.2)).
- Σημαντική επίσης παράλειψη, που συνιστά και παράβαση βασικής νομικής διάταξης, αποτελεί το γεγονός ότι γίνεται συζήτηση για το «αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ» χωρίς να έχει προηγηθεί δημοσίευση και συζήτηση πάνω στην οικεία Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (δεν γνωρίζουμε εάν έχει καν εκπονηθεί), η έγκριση της οποίας αποτελεί προϋπόθεση για την έγκριση του ΠΕΣΔΑ προς τους όρους της οποίας αυτό θα πρέπει να συμμορφώνεται.
- Από πλευράς εσωτερικής δομής το σχέδιο της Απόφασης Έγκρισης του ΠΕΣΔΑ (δηλ. το Κεφ. 12) δεν έχει τη σαφή, συνεκτική δομή που θα έπρεπε να έχει μια τέτοια απόφαση. Αποτελεί στην ουσία συνοπτική αναπαραγωγή των προβληματισμών της μελετητικής ομάδας πάνω σε διάφορα σενάρια που έχει παρουσιάσει στα προηγούμενα κεφάλαια (κυρίως στα Κεφάλαια 7 και 11) χωρίς να καταλήγει, ως όφειλε, σε μονοσήμαντες δράσεις και έργα. (Το απόσπασμα που παραθέσαμε πιο πάνω, στην παρ. 2, είναι, και από αυτή την άποψη, χαρακτηριστικό. Στην ουσία πρόκειται για μια λευκή επιγραφή με μόνο απαράβατο όρο την ελευθερία κινήσεων των ενδιαφερομένων επενδυτών στη βάση της διατήρησης των σύμμεικτων ΑΣΑ σε υψηλά επίπεδα και όχι μόνο).
1.6. Από το υπόψη σχέδιο ΠΕΣΔΑ εύλογα πιθανολογεί κανείς ότι δεν πάρθηκαν υπόψη, ίσως δεν τέθηκαν υπηρεσιακά υπόψη της μελετητικής ομάδας, οι προτάσεις των δήμων κατά την τότε διαβούλευση του προηγούμενου σχεδίου, όπως π.χ. η υπ’ αρ. 161/21.11.14 του δ. Ικαρίας. ( Μόνη σημαντική βελτίωση είναι η αισθητή μείωση των σύμμεικτων ΑΣΑ σε σχέση με τις ακραίες προβλέψεις του προηγούμενου σχεδίου, τα οποία όμως παραμένουν και πάλι σε υψηλά επίπεδα, που στην πράξη αναμένεται να αυξηθούν παραπέρα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην πιο πάνω παρ.1.5).
Ως Λαϊκή Συσπείρωση καλούμε τους κατοίκους της Περιφέρειας μας να κάνουν δική τους την υπόθεση του αγώνα ενάντια στις όποιες φιλομονοπωλιακές, αντιλαϊκές, εχθρικές προς το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία επιλογές της και στον τομέα των απορριμμάτων, θέτοντας ως στόχους διεκδίκησης:
- Να διαμορφωθεί χωρίς άλλες καθυστερήσεις νέος Εθνικός (Κεντρικός) Σχεδιασμός και με βάση αυτόν να καταρτιστεί και το νέο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Β. Αιγαίου, που θα υλοποιηθεί με κεντρικούς δημόσιους πόρους και όχι με χαράτσωμα των λαϊκών νοικοκυριών, με προτεραιότητες: — Τον αποκλεισμό της ιδιωτικοποίησης σε διαχείριση και αποκομιδή, την απόλυτη διασφάλιση σταθερής και μόνιμης εργασίας όλων των εργαζομένων με πλήρη δικαιώματα, στο υπόψη αντικείμενο ανεξάρτητα από τη σχέση εργασίας τους, — Τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων, την προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή σε συνδυασμό με το δραστικό περιορισμό του ρεύματος των σύμμεικτων και την ορθολογική μεταφορά μέσω σταθμών μεταφόρτωσης, — Την πλήρη αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών, τη δίκαιη και τεκμηριωμένη χωροθέτηση των σχετικών υποδομών.
- Άμεσα να προωθηθούν ουσιαστικές δράσεις ήπιας ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, περιλαμβανομένων και των οργανικών αποβλήτων».
Με αυτές τις παρατηρήσεις καταψηφίζουμε τον προτεινόμενο ΠΕΣΔΑ Β. Αιγαίου»
.Μυτιλήνη, 11 Ιουνίου 2015
Το Γραφείο Τύπου της Λαϊκής Συσπείρωσης Β, Αιγαίου
