Από τον κ. Δημήτριο Μπούτσικα λάβαμε και αναδημοσιεύουμε μια επιστολή – απάντηση στο σχετικό δημοσίευμα του Αρχιπελάγους. (Μπορεί η σύνταξη της επιστολής να έγινε πριν πέντε χρόνια, αλλά στα γραφεία μας εστάλη σήμερα και βάσει δημοσιογραφικής δεοντολογίας την δημοσιεύουμε).
Η επιστολή του Αρχιπελάγους εδώ
ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΙΚΑΡΙΑΣ –
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ
Με μεγάλη μας έκπληξη διαβάσαμε πρόσφατο κείμενο (Σεπτέμβριος 2010) με τίτλο «Υβριδικό Ενεργειακό Ικαρίας – Η θέση του Αρχιπελάγους», το οποίο υπογράφεται από τον κ. Θοδωρή Τσιμπίδη και δημοσιεύτηκε στο έντυπο του Αρχιπελάγους και στον Σαμιακό τύπο. Στο κείμενο αυτό αναφέρονται πολλές τεχνικές ανακρίβειες και υπερβολές, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την κατασκευή και λειτουργία του Υβριδικού Ενεργειακού Έργου της Ικαρίας. Απεναντίας δημιουργούν σύγχυση και παραπληροφόρηση στους κατοίκους της Ικαρίας, αλλά και σε κάθε καλοπροαίρετο Έλληνα πολίτη που παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης του πρωτοποριακού αυτού έργου, το οποίο θα παράγει οικολογική ενέργεια συνδυάζοντας υδατόπτωση και ανεμογεννήτριες.
Για τους παραπάνω λόγους αισθανόμαστε την υποχρέωση να απαντήσουμε στο κείμενο αυτό, ενημερώνοντας υπεύθυνα τους συμπατριώτες μας, πρώτον για να αποκατασταθεί η αλήθεια για το σχεδιασμό, την κατασκευή και λειτουργία του Υβριδικού αυτού έργου και δεύτερο για να καταδειχθεί ότι τα αναφερόμενα στο εν λόγω κείμενο δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Απεναντίας στρέφονται ευθέως εναντίον της παραγωγής οικολογικής ενέργειας από ΑΠΕ, που αποτελεί πρωταρχικό στόχο όλων των αναπτυγμένων και όχι μόνο κρατών του κόσμου.
Ως γνωστό το Υβριδικό Ενεργειακό έργο σχεδιάστηκε και μελετήθηκε από εξειδικευμένους μηχανικούς και τεχνικούς της ΔΕΗ με εμπειρία στα Υδροηλεκτρικά και τις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) με σεβασμό προς το περιβάλλον και με γνώμονα την κατασκευή πρότυπων Υβριδικών Έργων. Το έργο αυτό, πρώτο Πανελλαδικά, γίνεται στην Ικαρία για παραγωγή ενέργειας έτσι ώστε να καλύψει τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες του Νησιού και μόνο, αφού η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο Νησί, από στατιστικά στοιχεία της ΔΕΗ, είναι περίπου 5% σε ετήσια βάση. Επομένως το υπόψη έργο, που κατασκευάζεται από τη ΔΕΗ και τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, δεν έχει καμία σχέση με την «Ενεργειακή υπερεκμετάλλευση του Αιγαίου» και την «μεταφορά ενέργειας στην ενεργοβόρο Αθήνα μέσω υποβρυχίων καλωδίων», όπως παραπλανητικά αναφέρεται στο κείμενο. Επίσης το έργο δεν έχει καμία σχέση με «περιβαλλοντικά λόμπυ των Αθηνών» και «τραπεζικούς και κατασκευαστικούς ομίλους» όπως φαντάζεται ο συντάκτης του κειμένου.
Διευκρινίζεται ακόμη ότι, για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας με υποβρύχια καλώδια σε μεγάλες αποστάσεις, γίνεται πρώτα μετατροπή του εναλλασσόμενου ρεύματος σε συνεχές το οποίο διαρρέει το υποβρύχιο καλώδιο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες του ρεύματος κατά μήκος του καλωδίου. Είναι δε γνωστό επιστημονικά ότι το συνεχές ρεύμα δεν δημιουργεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία γύρω από το μονωμένο καλώδιο, με πιθανές επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, όπως λανθασμένα ισχυρίζεται ο συντάκτης του κειμένου.
Εξ’ άλλου, η εγκατάσταση μικρών έργων ΑΠΕ που επικαλείται ο συντάκτης του κειμένου, για να καλυφθεί ενεργειακά η Ικαρία στο μέλλον, δεν είναι δυνατό να εφαρμοσθεί, διότι αυτά παράγουν μικρή ισχύ (μερικές δεκάδες KW) και επομένως δεν μπορούν να καλύψουν το φορτίο της Ικαρίας το οποίο, ανέρχεται σε μερικές χιλιάδες KW ( περίπου 8000 ΚW). Επίσης τα συστήματα συμπίεσης αέρα δεν αποτελούν αναγνωρισμένη τεχνολογία και δεν έχουν διεθνή εφαρμογή.
Επισημαίνεται ότι η ΔΕΗ είχε αναθέσει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Τομέας Ηλεκτρικής Ισχύος, καθηγητής κ. Ε. Διαλυνάς) την μελέτη ασφάλειας λειτουργίας του δικτύου μέσης τάσης (20 KV) της Ικαρίας προκειμένου μελλοντικά να απορροφήσει χωρίς τεχνικά προβλήματα διακοπών και πτώση τάσεως την ισχύ (6,8 ΜW) που θα παράγει το Υβριδικό έργο και την ισχύ που θα παράγει συμπληρωματικά ο πετρελαϊκός σταθμό Αγίου Κηρύκου.
Οι δύο λιμνοδεξαμενές των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών χωρητικότητας 80.000 m3 εκάστη θα γεμίζουν με νερό, που θα παροχεύεται από τις μεγάλες υπερχειλίσεις του φράγματος στο Πέζι τους χειμερινούς μήνες, μέσω υπογείων αγωγών προσαγωγής. Η υδροληψία θα σταματά αρχές Απριλίου, ανάλογα με τις ετήσιες βροχοπτώσεις και το φράγμα θα παραδίδεται πλήρες νερού στο Δήμο για άρδευση και ύδρευση της περιοχής.
Κατά τους θερινούς μήνες λειτουργίας του έργου, θα γίνεται αναστροφή μέρους του νερού από την κάτω δεξαμενή στην επάνω μέσω αντλιοστασίου. Η ανακύκλωση αυτή του νερού δεν δημιουργεί επί πλέον εξάτμιση, πέραν της συνήθους εξάτμισης που γίνεται σ’ όλες της ανοικτές επιφάνειες των ποταμών, λιμνών, φραγμάτων κ.λπ.
Σύμφωνα με στατιστικές μετρήσεις της ΔΕΗ στα μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα, αλλά και από διεθνή στοιχεία, η στάθμη της επιφάνειας του νερού σε μια ανοικτή λιμνοδεξαμενή ή λίμνη (φράγμα) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατέρχεται περίπου μισό μέτρο (0,5 m). Τους δε ξηρούς μήνες (Μάϊος – Οκτώβριος) η στάθμη κατέρχεται κατά τα 2/3 Χ 0,5m. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη επιφάνεια της κάθε λιμνοδεξαμενής του έργου είναι 9.000m2, κατά τους ξηρούς μήνες θα χαθούν λόγω εξάτμισης 9.000m2 Χ 0,5m Χ 2/3 = 3.000m3 νερού ή ποσοστό από κάθε λιμνοδεξαμενή. Η ποσότητα αυτή του νερού που θα εξατμίζεται, είναι πολύ μικρή και δεν επηρεάζει την λειτουργία του έργου κατά την ανακύκλωση. Επομένως δεν απαιτείται αναπλήρωση του εξατμισθέντος νερού τους θερινούς μήνες από το φράγμα στο Πέζι, όπως λανθασμένα αναφέρεται στο κείμενο.
Συμπληρωματικά αναφέρεται ότι, το Υβριδικό έργο της Ικαρίας είναι και πιλοτικό για την ΔΕΗ και την ΔΕΗ Ανανεώσιμες με στόχο, εκτός από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες του Νησιού, τη βελτιστοποίηση της τεχνογνωσίας της ΔΕΗ στην κατασκευή και λειτουργία τέτοιων Υβριδικών έργων και σε άλλα νησιά της Ελλάδας που πληρούν ανάλογες προϋποθέσεις, όπως επάρκεια νερού, ανέμου και μεγάλο υψόμετρο (π.χ. Σάμος, Μυτιλήνη, Ρόδος, Κρήτη κ.ά.). Επομένως το κόστος κατασκευής του έργου στην Ικαρία, δεν είναι το μοναδικό κριτήριο της ΔΕΗ και ΔΕΗ Ανανεώσιμες, αφού όπως προαναφέρθηκε, η τεχνογνωσία που θα αποκτηθεί θα χρησιμεύσει για την κατασκευή παρόμοιων ή μεγαλύτερων αναστρέψιμων Υβριδικών έργων στην Ελλάδα ή και στο Εξωτερικό.
Πέραν των παραπάνω, θα υπάρξει σοβαρή μείωση του εισαγόμενου καυσίμου diesel και μαζούτ υψηλού θείου που καταναλώνει ο πετρελαϊκός σταθμός Αγίου Κηρύκου. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της ΔΕΗ το όφελος από καύσιμα θα είναι περίπου 1.400.000 € / έτος. Επίσης θα μειωθούν οι εκπομπές αερίων ρύπων (CO2, SO2, οξειδίων αζώτου, αιθάλη κ.λπ.), οπότε θα μειωθεί η περιβαλλοντική ρύπανση που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τέλος θα μειωθεί ο πράσινος φόρος CO2 κατά 325.000€ /έτος που είναι υποχρεωμένη να καταβάλει η ΔΕΗ βάσει νομοθεσίας. Συνολικό όφελος 1.725.000€ /έτος. Επί πλέον όταν το έργο τεθεί σε λειτουργία η ΔΕΗ θα έχει έσοδα από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω υπολογίζεται ότι η απόσβεση του έργου θα γίνει σε λιγότερο από 15 χρόνια και όχι σε 40 χρόνια, όπως εσφαλμένα αναφέρεται στο κείμενο.
Επισημαίνεται επίσης ότι τα έσοδα από το ειδικό τέλος ΑΠΕ που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ σε όλη την Ελλάδα, χρησιμοποιούνται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ) για την επιδότηση των ιδιωτικών έργων ΑΠΕ (Ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά πάρκα, παραγωγή ενέργειας από γεωθερμικά πεδία, βιομάζα κ.λπ.), προκειμένου να υπάρχει σοβαρό κίνητρο επενδύσεων τα επόμενα χρόνια, ώστε βάσει της κείμενης νομοθεσίας, να αυξηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στο 20%, της συνολικά παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα έως το έτος 2020, ενώ τώρα βρίσκεται μόλις στο 6,5%. Η στρατηγική αυτή του ΥΠΕΚΑ δεν αφορά το Υβριδικό έργο της Ικαρίας, το οποίο έχει ήδη χρηματοδοτηθεί από κεφάλαια της ΔΕΗ και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες και όχι από ιδιωτικά κεφάλαια όπως αναφέρει ο συντάκτης του κειμένου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατασκευή και λειτουργία του Υβριδικού έργου στην Ικαρία θα προσφέρει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πολλά και σημαντικά οφέλη στο Νησί. Ειδικότερα:
- Η Ικαρία θα έχει επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας για τις επόμενες δεκαετίες, χωρίς διακοπές και πτώση τάσεως που τώρα ταλαιπωρούν τους κατοίκους.
- Ο Δήμος Ικαρίας θα έχει ετήσιο εισόδημα ίσο με το 3% της αξίας της παραγόμενης από το έργο ενέργειας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για τους χώρους εγκατάστασης ΑΠΕ.
- Πραγματοποιείται διάνοιξη και στη συνέχεια ασφαλτόστρωση του Δημοτικού δρόμου από τη διασταύρωση στα Γέμελια μέχρι τον παραλιακό δρόμο μήκους 7,2 Km περίπου, ο οποίος θα εξυπηρετεί με ασφάλεια τους κατοίκους της περιοχής και θα συνδέει τους σταθμούς της ΔΕΗ με το αιολικό πάρκο.
- Στο στάδιο της κατασκευής του έργου απασχολούνται περίπου 40 άτομα (μεταξύ αυτών και αρκετοί Ικαριώτες) επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό από πλευράς του Αναδόχου(ΕΝΕΤ ΑΕ) και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες (επίβλεψη έργου), με προοπτική να αυξηθούν σε 50 άτομα περίπου, όσο οι εργασίες κατασκευής διευρύνονται. Όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι δημιουργούν ένα κύκλο οικονομικών ωφελημάτων στην τοπική κοινωνία (ενοικιαζόμενα σπίτια, εστιατόρια, καύσιμα, μεταφορές, κ.λπ.). Επίσης κατά τη λειτουργία του έργου θα απασχολούνται μόνιμα περίπου 10 τεχνικοί στην λειτουργία και συντήρηση των Υδροηλεκτρικών σταθμών και του Αιολικού πάρκου, πέραν της τεχνικής παρακολούθησης όλων των Σταθμών παραγωγής από το κέντρο κατανομής φορτίου που θα βρίσκεται στον Άγιο Κήρυκο.
- Λόγω του Υβριδικού και πιλοτικού χαρακτήρα του έργου που είναι το πρώτο στην Ελλάδα και Ευρώπη, είναι βέβαιο ότι θα προκληθεί το ενδιαφέρον της Επιστημονικής και Τεχνικής κοινότητας των Πολυτεχνείων, Πανεπιστημίων και ΤΕΙ που ασχολούνται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Επομένως θα αυξηθεί και θα διευρυνθεί χρονικά η επισκεψιμότητα επιστημονικού κόσμου στο νησί, με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο στην τόνωση της οικονομίας του νησιού γενικά, όσο και στην διαφήμισή του εντός και εκτός Ελλάδας.
Η κατασκευή του Υβριδικού έργου δεν δημιουργεί κανένα περιβαλλοντικό πρόβλημα, ούτε αλλοίωση του τοπίου όπως εσφαλμένα αναφέρεται στο κείμενο, αφού τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι και δεσμεύσεις που αναφέρονται στην κοινή Υπουργική απόφαση (ΚΥΑ ΑΠ: 130401/20-8-2003) που συνοδεύει τη σύμβαση του έργου. Επίσης εφαρμόζεται η απόφαση της Δ/νσης Πολεοδομίας Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (Δ.Π.Χ.Π: 2600-3342-3705/2009 με ημερ. 17-06-2010) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σάμου για «έγκριση χώρων εναπόθεσης πλεοναζόντων υλικών εκσκαφών και εργοταξιακών εγκαταστάσεων του έργου». Τις ανωτέρω αποφάσεις σκόπιμα αντιπαρέρχεται ο συντάκτης του κειμένου.
Απεναντίας εξαιτίας του έργου θα προστατευθεί γενικώς το περιβάλλον της γύρω περιοχής, δεδομένου ότι στους χώρους απόθεσης των προϊόντων εκσκαφής προβλέπεται να δημιουργηθούν καλλιέργειες ή μικρά αλσύλλια αναψυχής. Επίσης οι δύο λιμνοδεξαμενές του έργου θα αποτελούν πόλο έλξης και αναψυχής για τους επισκέπτες του.
Επίσης σύμφωνα με τους όρους κατασκευής του Έργου, προβλέπεται διάνοιξη βοηθητικού δρόμου στις παρυφές του δάσους στον οποίο τοποθετείται ο υπόγειος αγωγός προσαγωγής νερού στην πάνω δεξαμενή με παράλληλη τοποθέτηση κρουνών πυρόσβεσης του δάσους σε ενδεχόμενη πυρκαϊά. Συγχρόνως ο δρόμος αυτός θα χρησιμοποιείται και από τα Πυροσβεστικά οχήματα σε περίπτωση ανάγκης (δασικός δρόμος πυρόσβεσης). Λόγω των ανωτέρω έργων αναβαθμίζεται η περιοχή Προεσπέρας και προστατεύεται το οικοσύστημα του φαραγγιού της Χάλαρης, δεδομένου ότι τα προϊόντα εκσκαφής του έργου έχουν εναποτεθεί σε κατάλληλες θέσεις του εδάφους οι οποίες προβλέπονται από τις εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι κατά την πρόσφατη πρωτοφανή πλημμύρα που έπληξε την περιοχή δεν παρουσιάσθηκε κανένα πρόβλημα κατολίσθησης αδρανών υλικών προς το φαράγγι της Χάλαρης.
Επισημαίνεται ότι, όπως είναι σε όλους μας γνωστό, το περιβάλλον της περιοχής αλλά και της Ικαρίας γενικότερα μολύνεται και καταστρέφεται, από τους παράνομους σκουπιδότοπους (ΧΑΔΑ) που είναι διάσπαρτοι στο Νησί, από την υπερβόσκηση των Δημοτικών και δασικών εκτάσεων, από την μόλυνση των παραλιών από τα λύματα που αποβάλλονται στη θάλασσα χωρίς ουσιαστική βιολογική επεξεργασία, από τις πυρκαγιές των δασών και άλλα προβλήματα και δεν καταστρέφεται προφανώς από την κατασκευή και λειτουργία ενός Υβριδικού έργου παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, που σύμφωνα με τον συντάκτη του κειμένου συνιστά «περιβαλλοντικό έγκλημα που εκτυλίσσεται στο Νησί»!!
Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι για όλα αυτά τα σοβαρά και χρονίζοντα προβλήματα που πληγώνουν το Νησί μας, ο συντάκτης του κειμένου τα αντιπαρέρχεται σιωπηρώς χωρίς να δείξει καμία περιβαλλοντική ευαισθησία ή διαμαρτυρία (ειδικά στο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης των παραλιών που υποτίθεται ότι είναι αντικείμενο ενασχόλησης του Αρχιπελάγους), για λόγους που ο ίδιος και οι διάφοροι συνεργάτες του θα πρέπει να αιτιολογήσουν.
Όμως, για λόγους εντυπωσιασμού και προσωπικής προβολής ο συντάκτης του κειμένου αναφέρει ότι διακατέχεται από «ανήσυχο, δύσπιστο, προοδευτικό και μαχητικό πνεύμα» ενώ αυτοαναγορεύεται σωτήρας του Ικαριακού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία κατά την ατεκμηρίωτη άποψή του κινδυνεύει να πληγεί ανεπανόρθωτα από την κατασκευή και λειτουργία του Υβριδικού έργου Ικαρίας, το μόνο που επιλεκτικά τον ενοχλεί! Πώς ερμηνεύεται η κραυγαλέα αυτή αντίφαση της συμπεριφοράς του;
Η καλόπιστη κριτική, από όπου και αν προέρχεται, είναι καλοδεχούμενη διότι βοηθά στη βελτίωση ορισμένων πραγμάτων και ειδικώτερα στην προστασία του περιβάλλοντος.
Όμως, οι αρνητικές και αστήρικτες κριτικές, οι επιπόλαιες απόψεις και τα διάφορα αφελή «φαιδρολογήματα» που αναφέρονται στο κείμενο του Αρχιπελάγους, τα οποία ενδεχόμενα κάποιοι του υπαγορεύουν και ο συντάκτης του κειμένου άκριτα και λόγω επιστημονικής άγνοιας τα δημοσιοποιεί, μόνο σύγχυση και παραπληροφόρηση δημιουργούν στους συμπατριώτες μας και σε καμία περίπτωση δεν συμβάλλουν στην πρόοδο και ανάπτυξη του Νησιού μας, που έχει ανάγκη από Έργα Υποδομής και κοινής ωφέλειας.
Αθήνα, Νοέμβριος 2010
Π. ΜΠΟΥΡΚΑΣ Γ. ΜΑΛΑΧΙΑΣ Δ. ΡΟΖΟΣ Α. ΚΑΡΟΥΤΣΟΣ
Καθηγητής Καθηγητής Επίκ/ρος Καθηγητής Χημικός Μηχ/κος
Ε.Μ.Πολ/νείου Ανώτατης Σχολής Ε.Μ.Πολυ/νείου Ε.Μ.Πολ/νείου
Ναυτικών Δοκίμων
