Αγαπητοί φίλοι τα τελευταία χρόνια πέρα από την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, διανύουμε και μια μεγάλη κρίση στο Πολιτιστικό κίνημα του νησιού μας, με κύριους αποδέκτες τους Συλλόγους και τους φορείς που εκπροσωπούν το νησί μας, είτε τοπικά επάνω στο νησί , είτε στη παροικία της Αθήνας, άσχετα αν μερικοί το παραδέχονται ή όχι, το πρόβλημα υπάρχει και τείνει να γίνει οξύτατο!!
Να πιάσουμε να ξετυλίγουμε λίγο – λίγο το κουβάρι μήπως και βρούμε μια άκρη;;
Κατ’ αρχήν στο νησί δραστηριοποιούνται περίπου 20 τοπικοί Σύλλογοι (αν κάνω λάθος στον αριθμό συγχωρήστε με). Σχεδόν κάθε χωριό έχει τοπικό Σύλλογο, σε κάποια χωριά και 2 Σύλλογοι, όπως επίσης υπάρχουν και 2-3 Σύλλογοι που δεν είναι τοπικοί (με την αυστηρή έννοια του όρου), όπως ο Σύλλογος Νεολαίας Αγίου Κηρύκου, ο Ιωάννης Μελλάς, όπως επίσης υπάρχουν και ορισμένοι τοπικοί φορείς, που και αυτοί, με την ευρύτερη έννοια εντάσσονται στο Πολιτιστικό κίνημα του νησιού, όπως η Κίνηση Πολιτών Ραχών (άσχετα αν δραστηριοποιείτο παλαιότερα στα κοινά του τότε Δήμου), ο Ορειβατικός Σύλλογος Ικαρίας, η Περιβαλλοντική Κίνηση (αν δεν κάνω λάθος).
Να πάμε λοιπόν «κατ’ ευθείαν στο ψητό», για να μην σας κουράζω… Ποια η δραστηριότητα ενός εκάστου τοπικού Συλλόγου από τους περίπου 20;; Σίγουρα η διοργάνωση ενός ή δύο πανηγυριών (ιδιαίτερα το καλοκαίρι) του χωριού τους, κάποια χοροεσπερίδα τον χειμώνα και που και που κάποια «μακαρονάδα» ή κάτι άλλο παρόμοιο, αν υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης κάποιου πάσχοντος συγχωριανού. Άντε μερικοί, όχι όλοι να βγάλουν και κάποιο ημερολόγιο για την ενίσχυση του Συλλόγου. Πέραν τούτου ουδέν.
Ο Σ.Ν.Α.Κ. και ο Ιωάννης Μελλάς έχουν, κάποιες παραπάνω δραστηριότητες, ιδιαίτερα τον χειμώνα και αυτό είναι προς τιμήν τους, αλλά είναι μόνο 2 Σύλλογοι, όπως επίσης οι άλλοι φορείς (Κ.Π. Ραχών και Ο.Σ. Ικαρίας ή Περιβαλλοντική Κίνηση) πιθανότατα να έχουν κάποια δραστηριότητα, που εγώ προσωπικά αυτή τη στιγμή αγνοώ και δεν θέλω να τους αδικήσω. Έρχομαι λοιπόν να ρωτήσω, αγαπητοί συμπατριώτες, μέλη των Δ. Σ. όλων αυτών των Συλλόγων – Φορέων, είσαστε ικανοποιημένοι με τη δραστηριότητα σας πάνω στο νησί;; Μη βιαστείτε να μου πείτε ότι ”λόγω της οικονομικής κρίσης που υπάρχει, τι θες να μας πεις βρε εξυπνάκια;;; Που ξέρεις εσύ από τα προβλήματα που έχουμε οι τοπικοί Σύλλογοι, πάνω στο νησί μας;” Μην ξεχνάτε κάτι όσον αφορά την αφεντιά μου, είμαι ένας από εσάς, έχω ζήσει στα κοινά των Συλλόγων πάνω από 35 χρόνια, άσχετα αν οι συνθήκες με έφεραν να ζω και να δραστηριοποιούμαι στην παροικία, ποτέ δεν έχασα την επαφή με την γενέτειρα μου, σχεδόν καθημερινά. Άρα δεν είμαι άσχετος με το θέμα, και οι προτάσεις που θα σας κάνω καλοπροαίρετα έχουν στόχο ένα και μόνο, να «ξεβαλτώσουμε» από την επικίνδυνη ακινησία άρα και την αδράνεια και τελικά το κλείσιμο ενός Συλλόγου – Φορέα πάνω στο νησί, ότι χειρότερο αυτή την εποχή.
Αρχικά αγαπητοί φίλοι να ρωτήσω κάτι απλό… Ασχοληθήκατε ποτέ με την καταγραφή της ιστορίας του χωριού σας (ονομασία, πότε χτίστηκε, ποιοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του, τι ασχολίες είχαν, ποια προϊόντα έβγαζε, ποια έθιμα είχαν τότε και αν διατηρούνται ακόμα, ποια μνημεία έχει το χωριό σας [νερόμυλοι – ανεμόμυλοι, πέτρινα γεφύρια], ποιοι ήταν οι επιφανείς επιστήμονες, λογοτέχνες του χωριού σας, ποια τα οικογενειακά «δέντρα» του χωριού). Εσείς λοιπόν θα καταγράψετε μόνοι σας την ιστορία του τόπου σας, και αν αυτό γίνει χωριό – χωριό τότε θα έχετε, έτσι απλά, κάνει το σημαντικότερο έργο του νησιού, γεμίζοντας τις κενές ώρες του χειμώνα.
Κάτι άλλο που παλιά γινόταν, αλλά τώρα δεν έχω ακούσει κάτι σχετικό. Η Κινηματογραφική Λέσχη του νησιού (αν λειτουργεί ακόμα), μπορεί με την συμβολή του Δήμου (τα έξοδα δεν είναι πολλά) να προγραμματίζει όλο τον χειμώνα προβολές ταινιών, σε συνεργασία με τους τοπικούς Συλλόγους στις αίθουσες που έχουν τα περισσότερα χωριά. Ο Σκακιστικός Σύλλογος του νησιού, μπορεί κι αυτός σε συνεργασία με τους Συλλόγους να παραδίδει μαθήματα στα διάφορα χωριά του νησιού, πως αλλιώς θα βγάλουμε νέους πρωταθλητές από τα σπλάχνα του νησιού μας;; Όλο τον χρόνο στα σχολεία του νησιού, οι φορείς που ασχολούνται με το περιβάλλον, σε συνεργασία με τον Δήμο θα μπορούσαν είτε οι ίδιοι, είτε κάποιοι ειδικοί επιστήμονες που θα καλούνται κάθε φορά να μιλήσουν στα παιδιά, γιατί όχι και στους μεγάλους, για την προστασία του περιβάλλοντος από την ακατάσχετη ρύπανση που κάνουμε όλοι μας. Έχουν γεμίσει οι πλαγιές και τα ρέματα του νησιού από … «ξεχασμένα» παλιά πλυντήρια, ψυγεία, κουζίνες και εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα.
Η προσπάθεια που κάνει ο Δήμος ή οι διάφοροι μεταφορείς που τα συλλέγουν, ίσως δεν φθάνει, αν δεν ευαισθητοποιούμαστε οι ίδιοι. Όλα αυτά, όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται είναι πολιτισμός, υπάρχουν και πάρα πολλά άλλα που μπορούμε να κάνουμε, μόνοι μας ή με τη συνεργασία του Δήμου, αν χρειαστεί, δεν νομίζω ότι θα μας αρνηθεί.
Να περάσω και στο δεύτερο κεφάλαιο που λέγεται Σύλλογοι της παροικίας… Ήταν καταγραμμένοι όλοι οι Σύλλογοι – Φορείς περίπου 18. Πόσοι από αυτούς είναι σε λειτουργία, εννοώντας να έχουν να παρουσιάσουν δραστηριότητα πέραν ενός ετήσιου χορού ή ενός παραδοσιακού πανηγυριού, της έκδοσης ενός ημερολογίου και τέλος της διοργάνωσης μιας εκδρομής, αφήστε, θα μελαγχολήσετε, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Οι λόγοι που Σύλλογοι – πρότυπα του παρελθόντος τόσο σε μαζικότητα όσο και σε απόδοση έργου, σήμερα είναι σε κατάσταση, μεταξύ της τυπικής ύπαρξης τους και της μερικής ή οριστικής αδράνειας τους, είναι πολλοί.
Μπορεί να είναι το «λάθος» που έκαναν οι περισσότεροι Σύλλογοι να έχουν μέσα στο Δ. Σ. 2-3 άτομα που μπορούσαν να «βγάζουν» σχεδόν όλο το έργο του Συλλόγου και να μην έχουν προβλέψει να υπάρχουν «εφεδρείες», με αποτέλεσμα όταν πια αυτά τα μέλη αποσύρονταν να μην υπάρχει ενδιαφέρον. Ίσως να είναι και το γεγονός ότι υπήρξαν λάθος στόχοι. Ίσως να έγινε ηθελημένα ή όχι μερική ή ολική «συμμετοχή» στα δρώμενα του Συλλόγου όποιων πολιτικών – κομματικών φορέων, ότι χειρότερο κατά την άποψη μου, για πολιτιστικό φορέα. Γιατί αν κάποιος Σύλλογος επέτρεπε την όποια συμμετοχή σε κομματικές δραστηριότητες, το σίγουρο είναι ότι θα δημιουργούσε αντιδράσεις και κατά συνέπεια αποχωρήσεις και απομαζικοποίηση των Συλλόγων αυτών. Και δυστυχώς τέτοια παραδείγματα είχαμε, με αποτέλεσμα μεγάλοι Σύλλογοι της παροικίας που στο παρελθόν ήταν στη κορυφή των δραστηριοτήτων, τώρα πια υπάρχουν μόνο σαν όνομα.
Και όμως στο παρελθόν έγιναν πολλές πετυχημένες προσπάθειες κοινών δραστηριοτήτων όλων των Συλλόγων σε κοινά θέματα που απασχολούσαν και το νησί μας αλλά και την παροικία.
Πως φθάσαμε σήμερα να είμαστε μπροστά στο φάσμα μιας πολύ δύσκολης λειτουργίας έστω και 10 Συλλόγων υποτυπωδώς; Τι μπορεί να γίνει, να μην χαθεί η ισχυρή παρουσία των Ικαριακών πολιτιστικών Συλλόγων, μια σημαντικότατη δύναμη συνοχής της μητρικής μας γης με τους Ικαριώτες δεύτερης, τρίτης ή και τέταρτης γενιάς, με τους φορείς που θα τους μεταδώσουν τη γλώσσα και τις παραδόσεις αυθεντικά ( γιατί υπάρχει δυστυχώς εσχάτως ένας φορέας που ενώ μέχρι πέρυσι είχε παρουσιάσει έργο, η τωρινή «διοίκηση» του μόνο παραποίηση του ικαριακού πολιτισμού με κάθε τρόπο εφαρμόζει).
Μπορεί κι εδώ λοιπόν η παροικία προ του κινδύνου να απομαζικοποιηθούν οι Ικαριακοί Σύλλογοι, να συνέλθουν το συντομότερο σε μια συνέλευση και να συζητήσει διεξοδικά το θέμα, γιατί κυριολεκτικά βρισκόμαστε στο παρά πέντε. Και γιατί όχι αν βρεθεί μια κοινή πλατφόρμα δραστηριοτήτων, διατηρώντας την αυτονομία του κάθε Σύλλογος, να μπορέσουν, γιατί όχι, να έλθουν σε μια επαφή – γνωριμία και με τους Συλλόγους – Φορείς του νησιού. Τα προβλήματα πιστεύω είναι κοινά και κοινωνία του νησιού είμαστε όλοι, και αυτοί που μένουν στο νησί και αυτοί που για διάφορους λόγους μετανάστευσαν στην Αθήνα τον Πειραιά ή όπου αλλού.
Τόπος που δεν έχει ή δεν γνωρίζει την ιστορία του και τον πολιτισμό του, είναι καταδικασμένος στην εξαφάνιση. Και αυτό ήθελαν πάντα για τον τόπο μας, το θέλουν τώρα περισσότερο, οι ισχυροί «κυβερνήτες» της γης. Ας μην τους κάνουμε το χατίρι.
Σωτήρης Πολίτης
Ικαριακή Ραδιοφωνία 92,8fm – ikariaki.gr
