Table of Contents
Τις σοβαρές αναπτυξιακές επιπτώσεις που έχει στα νησιά του Βορείου Αιγαίου η συνεχώς αυξανόμενη ροή μεταναστών και προσφύγων, παρουσιάζει η Περιφερειάρχης κα. Χριστιάνα Καλογήρου σε επιστολή που απέστειλε σήμερα στον Υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού καθηγητή κ. Νικόλαο Χριστοδουλάκη.
Η Περιφερειάρχης, ζητά την προσωπική παρέμβαση του Υπουργού και τη δρομολόγηση άμεσων ενεργειών αντιμετώπισης προβλημάτων, επισημαίνοντας ιδιαιτέρως την ανάγκη καταγραφής, αποκατάστασης ή αποζημίωσης ζημιών για τους κατοίκους των περιοχών όπου σημειώνονται καταστροφές στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, στον αγροτικό εξοπλισμό, στα αρδευτικά δίκτυα, στα υποστατικά, την αποκατάσταση ζημιών στις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές και δίκτυα νερού, ύδρευσης και άρδευσης καθώς και τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις κυρίως στον υδροφόρο ορίζοντα.
Ακολουθεί η επιστολή της Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου.
Θέμα: Αναπτυξιακές επιπτώσεις των νησιών του Βορείου Αιγαίου από τις υπερβάλλουσες μεταναστευτικές ροές.
«Η συνεχώς αυξανόμενη ροή μεταναστών και προσφύγων στα νησιά του Βορείου Αιγαίου έχει πλέον σοβαρές αναπτυξιακές επιπτώσεις δεδομένου και του ιδιαίτερα ευαίσθητου και εύθραυστου οικονομικού , περιβαλλοντικού και ανθρωπιστικού περιβάλλοντος που χαρακτηρίζει το νησιωτικό χώρο. Γεγονός, το οποίο τεκμηριώνει την ανάγκη ενδελεχούς διερεύνησης και εξειδικευμένης αποτύπωσης αυτών των επιπτώσεων, με συνακόλουθη την κατάρτιση ενός συγκεκριμένου σχεδίου αντιμετώπισης.
Ακολούθως παρουσιάζουμε μια καταρχήν αποτύπωση ενός γενικού πλαισίου προσέγγισης του θέματος , των άμεσων προβλημάτων καθώς και των μακροπρόθεσμων συνεπειών.
Γενικό πλαίσιο
Αρχικά επισημαίνουμε την περιορισμένη φέρουσα ικανότητα των νησιών, προκειμένου να υποστούν σημαντικές πιέσεις σε σχέση με περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα.
Εκτός από τις άμεσες συνέπειες για το μέγεθος και τη δομή της οικονομίας των νησιών , υπάρχουν πολλές επιπτώσεις της μετανάστευσης – αρνητικές και ενδεχομένως και θετικές – που θα πρέπει να διερευνηθούν προσεκτικά. Για παράδειγμα, οι μεταναστευτικές ροές φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα την παραοικονομία και τις εμπορικές συναλλαγές , ενώ έχουν πιο σύνθετες επιπτώσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης, στο περιβάλλον, στη ζήτηση για τον τουρισμό, στις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υποδομές, καθώς και στις πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες των νησιών.
Η εμπειρία δείχνει ότι η άφιξη μεγάλου αριθμού μεταναστών έχει σοβαρές συνέπειες στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας , στη χρήση των δημόσιων υπηρεσιών και στις περιβαλλοντικές υποδομές. Τελευταίες αλλά όχι λιγότερο σημαντικές είναι οι επιπτώσεις στο μέγεθος του ανεπίσημου τομέα της οικονομίας.
Σαφώς επίσης, προβλήματα δημιουργούνται στο κοινωνικό σύνολο και στην κοινωνία, όπου οι μετανάστες διέρχονται έστω και προσωρινά.
Άμεσα προβλήματα
Τα άμεσα προβλήματα από τη συνεχώς αυξανόμενη ροή προσφύγων και μεταναστών εντοπίζονται στα ακόλουθα:
α) Υποβάθμιση των προσωρινών χώρων φιλοξενίας, αλλά και των κοινόχρηστων χώρων των αστικών κέντρων των νησιών που ταυτόχρονα αποτελούν και χώρους προσέλκυσης τουριστών. Τα τοπικά συστήματα δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν ζητήματα που αφορούν την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης (σίτιση, στέγαση), αλλά ούτε και τη διαχείριση των αποβλήτων και απορριμμάτων. Απολύτως απαραίτητη κρίνεται η εξέταση και η μελέτη της πιθανής επιβάρυνσης του υδροφόρου ορίζοντα.
β) Πιθανή γρήγορη μετάδοση επιδημιών και ασθενειών λόγω της κοσμοσυρροής και της μη δυνατότητας εξασφάλισης επαρκών συνθηκών δημόσιας υγείας, αλλά και αδυναμία εκτέλεσης των απαραίτητων υγειονομικών ελέγχων.
γ) Διατάραξη της κοινωνικής ζωής των κατοίκων ιδίως μικρών παιδιών και ευπαθών ομάδων από την ανεξέλεγκτη κατάληψη δημόσιων κοινόχρηστων χώρων όπως πλατείες, πάρκα, πεζοδρόμια κλπ.
δ) Επιπτώσεις στο οικονομικό γίγνεσθαι στο σύνολο του παραγωγικού τομέα, ιδίως του αγροτικού, αλλά και σε όλη την επιχειρηματική δραστηριότητα.
ε) Τέλος, επισημαίνουμε τα προβλήματα που αυτονόητα προκύπτουν λόγω της παρατεταμένης παραμονής σε υποβαθμισμένες συνθήκες και της υποστελέχωσης των δυνάμεων αστυνόμευσης και εποπτείας, αλλά και του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα των αφίξεων.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αναληφθούν και μέτρα άμεσης αντιμετώπισης των καταστροφών αντίστοιχα με αυτά που λαμβάνονται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
α) την καταγραφή, αποκατάσταση ή αποζημίωση ζημιών για τους κατοίκους των περιοχών όπου σημειώνονται καταστροφές στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή (ζωοκλοπές, φρούτα, λαχανικά), στον αγροτικό εξοπλισμό, στα αρδευτικά δίκτυα, στα υποστατικά
β) την αποκατάσταση ζημιών στις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές και δίκτυα νερού, ύδρευσης και άρδευσης
γ) την επίλυση του προβλήματος ελλείψεων σε βασικά αγαθά ειδικά στις επιβαρυμένες περιοχές όπως για παράδειγμα το χωριό της Μόριας
δ) αποκατάσταση ζημιών στις υποδομές του προ-αναχωρησιακού κέντρου
ε) την ενίσχυση της αστυνόμευσης, πυροπροστασίας και γενικότερα της ασφάλισης στις περιοχές προσωρινής συνάθροισης
Μακροπρόθεσμες συνέπειες
- Στεγαστικά προβλήματα στα αστικά κέντρα, στους αστικούς χώρους και στους οικισμούς όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση μεταναστών.
- Κοινωνικά προβλήματα που ανακύπτουν.
- Επιπτώσεις στην εικόνα και στο βασικό τουριστικό προϊόν από την περιβαλλοντική υποβάθμιση, τις εικόνες εξαθλίωσης και συνωστισμού που προβάλλονται από τη διεθνή ειδησεογραφία.
- Προβλήματα στις δημόσιες υποδομές και στο σχεδιασμό τους για τη διαχείριση θεμάτων περιβάλλοντος
- Προβλήματα στις δημόσιες υποδομές υγείας και αύξηση του κόστους υγείας
Η παρούσα αποτύπωση αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση του θέματος και επισημαίνοντας το χαρακτηρισμό του κατεπείγοντος παρακαλώ θερμά για την προσωπική σας παρέμβαση και τη δρομολόγηση άμεσων ενεργειών αντιμετώπισης».
Χριστιάνα Καλογήρου
Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου
