Μόλις το ένα τρίτο του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που απορρίπτεται στην Ευρώπη ανακυκλώνεται σωστά, ενώ ένας τεράστιος αριθμός κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών, τηλεοράσεων, ψυγείων και άλλων συσκευών είτε πωλείται παράνομα ή καταλήγει σε χωματερές, αποκαλύπτει έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της INTERPOL η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες.
Η Σουηδία και η Νορβηγία προσεγγίζουν τους ευρωπαϊκούς στόχους όσον αφορά την αποκομιδή και την ανακύκλωση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), έχοντας φθάσει στο 85%, ενώ η Ρουμανία, η Ισπανία και η Κύπρος βρίσκονται στις χαμηλότερες θέσεις της σχετικής κατάταξης, περιοριζόμενες στο 20%, κατά την έκθεση.
Στην Ελλάδα καταγράφεται μόλις ηλεκτρονικών αποβλήτων που μόλις ξεπερνά το 20%, ενώ το 60% του όγκου είτε καταλήγει στους κάδους απορριμμάτων είτε απορρίπτεται ή πωλείται παρανόμως.
—Στη διπλανή πόρτα
Οι κανόνες που έχουν θεσπιστεί στην Ευρώπη απαιτούν την ανακύκλωση των ΑΗΗΕ, ή e-waste, δηλαδή πρακτικά όλων των προϊόντων που μπαίνουν στην πρίζα ή λειτουργούν μεμπαταρία, ώστε να ανακτώνται μέταλλα όπως ο χρυσός και ο άργυρος και να αποφεύγεται η έκλυση τοξικών στοιχείων, όπως ο μόλυβδος και ο υδράργυρος, στο περιβάλλον.
Όμως συνολικά μόλις το 35% του συνόλου των ΑΗΗΕ ανακυκλώθηκε σωστά το 2012, σύμφωνα με την έκθεση.
Ωστόσο, ο ΟΗΕ και η INTERPOL υποβαθμίζουν τα δημοσιεύματα που υποστηρίζουν ότι τα απόβλητα αυτού του είδους μεταφέρονται παράνομα κυρίως σε αφρικανικές χώρες, όπως η Νιγηρία και η Γκάνα, όπου επισκευάζονται και επαναχρησιμοποιούνται.
«Το μεγαλύτερο μέρος του παράνομου εμπορίου ΑΗΗΕ γίνεται μάλλον πίσω από τη διπλανή πόρτα, παρά κάπου μακριά στην Αφρική», ανέφερε ο Γιάκο Χάουσμαν του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών, επιστημονικός συντονιστής της έκθεσης, στην εκπόνηση της οποίας συμμετείχαν επίσης η INTERPOL και άλλοι.
«Κακοδιαχείριση υπάρχει παντού», εξήγησε ο Χάουσμαν μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς. Στην Ευρώπη «γίνονται πολλές κλοπές, ανάκτηση μετάλλων από απόβλητα… ενώ ένα σημαντικό μέρος (των ΑΗΗΕ) καταλήγει στους σκουπιδοτενεκέδες».
Ένα χαλασμένο ψυγείο, για παράδειγμα, θεωρείται πολύτιμο κυρίως λόγω του χαλκού στον συμπιεστή του. Συχνά αφαιρείται ο συμπιεστής και η υπόλοιπη συσκευή καταλήγει στα σκουπίδια.
—Τα νούμερα
Η διαδεδομένη κλοπή εξαρτημάτων όπως κυκλωμάτων και πολύτιμων μετάλλων από το ρεύμα των ηλεκτρονικών αποβλήτων συνεπάγεται απώλεια ύψους από 800 εκατ, Ευρώ έως1,7 δισ. Ευρώ ετησίως για τους επίσημους και αδειοδοτημένους διαχειριστές ηλεκτρονικών αποβλήτων στην Ευρώπη.
Το κόστος που αποφεύγουν οι παρανομούντες, οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς εκτιμάται από 150 εκατ. Ευρώ σε 600 εκατ. Ευρώ ετησίως.
Συνολικά μόνο 3,3 εκατ. τόνοι από τα 9,5 εκατ. τόνους των ΑΗΗΕ που καταγράφηκαν στην Ευρώπη το 2012 απορρίφθηκαν και ανακυκλώθηκαν σωστά. Περίπου 1,3 εκατ. τόνοι εξήχθησαν, ενώ οι υπόλοιποι ανακυκλώθηκαν εντός Ευρώπης, αλλά εκτός των προβλεπόμενων διαδικασιών ή κατέληξαν στα σκουπίδια.
Εκτιμάται ότι κακής ή ελλιπούς διαχείρισης εντός Ευρώπης τυγχάνει όγκος ηλεκτρονικών αποβλήτων δέκα φορές μεγαλύτερος από αυτόν που μεταφέρεται σε ξένα λιμάνια δίχως επίσημα έγγραφα.
Ενώ εξήχθησαν -συχνά παρανόμως- 400.000 τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων περίπου 4.7 εκατ. τόνοι πωλήθηκαν, ανακυκλώθηκαν παράτυπα ή απορρίφθηκαν παράνομα στην Ευρώπη.
—Τι λέει η Interpol
Η Γιοάνα Μποτετσάτου, ειδική σε θέματα περιβάλλοντος στον Διεθνή Οργανισμό Εγκληματολογικής Αστυνομίας (INTERPOL), τονίζει ότι σπανίως ασκούνται ποινικές διώξεις για τέτοιες υποθέσεις, παρά το γεγονός ότι ορισμένες χώρες έχουν θεσπίσει αυστηρές ποινές για εγκλήματα που βλάπτουν το περιβάλλον.
Στην έκθεση υποβάλλονται προτάσεις για τον καλύτερο συντονισμό των αστυνομικών αρχών, την πληρέστερη ενημέρωση των καταναλωτών για την ανακύκλωση, αλλά και την απαγόρευση των συναλλαγών με μετρητά στο εμπόριο παλαιοσιδηρικών.
Ένα πρόβλημα είναι η ενημέρωση των πολιτών για τα κέντρα ανακύκλωσης. «Οι καταναλωτές δεν ξέρουν πού να τα βρουν», δήλωσε ο Πασκάλ Λερουά, γενικός γραμματέας του Φόρουμ ΑΗΗΕ, το οποίο συμμετείχε επίσης στην εκπόνηση της έκθεσης αυτής.
Αναδημοσίευση από http://www.econews.gr