Τα ξημερώματα του Σαββάτου, 9 Φεβρουαρίου, έφυγε από τη ζωή στα 94 χρόνια της η Νίκη Γουλανδρή, που μαζί με τον σύζυγό της Άγγελο Γουλανδρή δημιούργησαν το 1964 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ως κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης. Το 1991 η Νίκη Γουλανδρή επελέγη ως «Γυναίκα της Ευρώπης» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρωτοπόρα δράση της, που συνδύασε την περιβαλλοντική επαγρύπνηση με την προβολή των πολιτιστικών αξιών. Μια σπουδαία γυναίκα, με σημαντική πολλαπλή δράση διεθνώς.
Η Νίκη Γουλανδρή δεν ήταν μόνο αυτό που, καμιά φορά στεγνά, ονομάζουμε «φιλάνθρωπος». Κατ’ αρχάς, δεν διαφήμιζε ποτέ όσα έκανε. Τα άφηνε να «μιλάνε» μόνα τους. Η σχέση της με το περιβάλλον ήταν απολύτως συμμετοχική – τόσο από απόψεως δράσεων και προσφοράς, όσο και από στάση ζωής και της ίδιας.
Άνθρωποι που την γνώρισαν πολύ καλά, θα σου πουν ότι από παιδί, όχι μόνο δεν πέταξε ποτέ ούτε χαρτάκι στο δρόμο, αλλά όταν έβλεπε κάποιον να πετάει, περίμενε ώσπου να απομακρυνθεί για να μην τον προσβάλει, και πήγαινε και το μάζευε η ίδια.
Ποτέ δεν άφηνε βρύση να τρέχει άσκοπα, η φώς να μένει ανοικτό χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος. Μέχρι και σε προχωρημένη ηλικία, όπου μπορούσε να πάει με τα πόδια, πήγαινε. Λάτρευε την χλωρίδα του τόπου της, αλλά δεν ήταν ποτέ αυτό που λέμε «μονόπλευρα ελληνοκεντρική». Η φύση, έλεγε, είναι το σπίτι μας. Πρέπει να το έχουμε πάντοτε ανοικτό και καθαρό.
«Τίποτα δεν μοιάζει με τη λαμπρότητα και την ομορφιά της γης. Έχουμε χαλάσει τον πλανήτη. Οι επιστημονικές κατακτήσεις δεν είναι προς όφελος του ανθρώπου και της ζωής. Τα πάντα έχουν εξαθλιωθεί εν ονόματι του καταναλωτισμού. Μια κοινωνία προσανατολισμένη στα περισσότερα και ακόμη περισσότερα. Με τα σημερινά αποτελέσματα», είχε πει σε μια συνέντευξή της στην «Καθημερινή» Αθηνών.
Η σχέση της με την τέχνη ήταν διττή: και ως λάτρης της, αλλά και ως ζωγράφος η ίδια. Εξαιρετική μάλιστα.
Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ζωγραφική απεικόνιση της ελληνικής χλωρίδας και ήταν διεθνώς αναγνωρισμένη βοτανική ζωγράφος, αφιερωμένη στη διάσωση της ελληνικής χλωρίδας.
Ένα ακόμα στοιχείο από το πλούσιο Βιογραφικό της, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς στη Κύπρο, είναι ότι η Νίκη Γουλανδρή ήταν, στη περίοδο 1974-1974 Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών της τα΄τοε κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, με ιδιαίτερη αποστολή την μέριμνα των 200.000 προσφύγων της Κύπρου.
Η Νίκη Γουλανδρή είχε γεννηθεί το 1925. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, στην Πολιτειολογία και στην Φιλοσοφία με τους φιλοσόφους Χορκχάιμερ και Αντόρνο.
Μαζί με το σύζυγό της Άγγελο Γουλανδρή δημιούργησαν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το 1964 και το Ίδρυμα ΓΑΙΑ. Το Μουσείο έγινε κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης ενώ οι ιδρυτές του τέθηκαν επικεφαλής της μάχης για τη διάσωση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Το Μουσείο βρίσκεται στην οδό Λεβίδου στην Κηφισιά, και σχεδόν κάθε μέρα το επισκέπτονται εκατοντάδες μαθητές από όλη την Ελλάδα. Η επίσκεψη δεν είναι ποτέ τυπική, αλλά εκείνην την ημέρα τα παιδιά συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα, φτιαγμένα από ομάδα επιστημόνων του μουσείου. Η Νίκη Γουλανδρή είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτά τα «μαθητικά σεμινάρια».
Σε κάποια από τις επισκέψεις σας στην Αθήνα, ιδίως εάν αυτή είναι και με παιδιά, ενθουσιωδώς συστήνουμε να κανονίσετε μια βόλτα και από εκεί.
(*) Το 1983 κυκλοφόρησε η έκδοση του Μουσείου Γουλανδρή “Παιώνιες της Ελλάδος” (Peonies of Greece), ένα λεύκωμα τέχνης με 12 εξαιρετικές λιθογραφίες του σημαντικού χαράκτη Τάκη Κατσουλίδη (γ. 1933), που φιλοτέχνησε τη διετία 1981-1983. Όλη η έκδοση και τα χαρακτικά έργα πήγαν σε μουσεία του εξωτερικού. Στη φωτό, από το αρχείο της συλλογής του Γιάννη Παπακωνσταντίνου, βλέπετε δύο από αυτές τις έγχρωμες λιθογραφίες, την «παιώνια από την Ικαρία» και την «παιώνια από την Σάμο».
Επιμέλεια Χρήστος Μιχαηλίδης
Αναδημοσίευση από : http://www.philenews.com
