Το 1546 ο Girolamo Fracastoro, ένας γιατρός και ποιητής, δημοσίευσε μια κομψή θεωρία της μόλυνσης.
Οι μολύνσεις διαδίδονται με τρεις τρόπους, υποστήριξε:
με άμεση επαφή,
με μεσάζοντα ή
από απόσταση, μέσω του αέρα.
Στην ιατρική, η θεωρία του θεωρείται τώρα περίεργη.
Στην οικονομία, ωστόσο, εξακολουθεί να λειτουργεί αρκετά καλά.
Στις 10 Αυγούστου ο Πρόεδρος Donald Trump έστειλε ένα παθογόνο twitter, ανακοινώνοντας τον διπλασιασμό δασμών στον τουρκικό χάλυβα και αλουμίνιο.
Ακολούθησαν προηγούμενες κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς που ασχολήθηκαν με την κράτηση του Andrew Brunson, αμερικανικού πάστορα, με αμφισβητούμενες κατηγορίες. Η λίρα, η οποία είχε ήδη χάσει το 38% της αξίας της από την αρχή του έτους, υποχώρησε περαιτέρω.
Η Τουρκία έχει καταστεί ευάλωτη σε οικονομικές αναταραχές λόγω αδράνειας στην βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της.
Οι επιχειρήσεις έχουν δανειστεί σε μεγάλο βαθμό σε ξένα νομίσματα.
Η κυβέρνηση, η οποία διαθέτει διαχειρίσιμο δημόσιο χρέος, έχει εξασφαλίσει μεγάλα ποσά ιδιωτικού δανεισμού.
Ο πληθωρισμός είναι πλέον πάνω από 15%, πολύ πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας.
Αλλά η ελευθερία της νομισματικής πολιτικής να ανταποκριθεί στην νομισματική κρίση παρεμποδίστηκε από την απορία του Προέδρου Erdogan για τα υψηλότερα επιτόκια.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών υπερβαίνει το 5% του ΑΕΠ. Για να καλύψει αυτό το αυξανόμενο χάσμα, η Τουρκία στηρίζεται σε εισροές ξένων κεφαλαίων.
Αλλά η αύξηση των επιτοκίων κάνει τα κεφάλαια πιο δύσκολα να επενδύσουν στην Τουρκία.
Η Τουρκία πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει την κρίση.
Ο νέος υπουργός Οικονομικών της χώρας, Μπεράτ Αλμπαγιάκ, ο οποίος είναι επίσης συγγενής του προέδρου, λέει ότι η κυβέρνηση θα ενισχύσει τη δημοσιονομική πειθαρχία και θα περιορίσει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έχει επίσης εντείνει τη νομισματική πολιτική έμμεσα, αναστέλλοντας μερικές από τις τακτικές δημοπρασίες της σε μετρητά, αναγκάζοντας έτσι τις τράπεζες να δανείζονται στο overnight με επιτόκιο υψηλότερο από το τρέχον.
Η μείωση των δαπανών για εισαγωγές από το κράτος θα μεταδώσει μερικές από τις ασθένειες της Τουρκίας στους εμπορικούς της εταίρους.
Αυτή είναι μια άμεση μορφή μετάδοσης, παρόμοια με ένα σάπιο σταφύλι που αγγίζει και χρωματίζει ένα άλλο, όπως είχε αναφέρει ο Fracastoro.
Στις χώρες που εξάγουν περισσότερο στην Τουρκία, σε σχέση με το ΑΕΠ τους, περιλαμβάνονται η Βουλγαρία, το Ιράν και η Γεωργία.
Αλλά η Τουρκία δεν είναι κατά τα άλλα ένα μεγάλο μέρος του παγκοσμίου εμπορίου, καθώς διακινεί το 1,3% των παγκοσμίως εμπορεύσιμων αγαθών.O δεύτερος τρόπος μετάδοσης της κρίσηςΗ πιο ανησυχητική μορφή μετάδοσης είναι η δεύτερη: μέσω ενδιάμεσου φορέα.
Στην περίπτωση της Τουρκίας, οι ενδιάμεσοι που απασχολούν είναι οι ξένοι δανειστές της, οι οποίοι αποτελούν επίσης σημαντικές πηγές χρηματοδότησης στα κράτη τους
Οι περισσότεροι ξένοι δανειστές δηλαδή οι τράπεζες προς την Τουρκία έχουν χορηγήσει δάνεια μέσω των θυγατρικών τους.
Στις 10 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέφερε ότι ανησυχεί για την έκθεση ορισμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της ευρωζώνης στην Τουρκία.
Αυτό οδήγησε σε αισθητή πτώση του δείκτη τιμών μετοχών της των τραπεζών Euro STOXX.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν δανείσει στην Τουρκία περίπου 150 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 10% περίπου των συνδυασμένων ιδίων κεφαλαίων.
Η πλειοψηφία αυτών των δανείων (80 δισ. δολάρια) έχουν χορηγηθεί από ισπανικές τράπεζες, ειδικά στην BBVA, η οποία κατέχει το ήμισυ της Garanti, της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας της Τουρκίας.
Τα άλλα ανοίγματα είναι κυρίως διασκορπισμένα μεταξύ των θυγατρικών της ιταλικής UniCredit και της Γαλλικής BNP Paribas.
Για αυτή την μικρή ομάδα τραπεζών, ο άμεσος κίνδυνος είναι ότι οι Τούρκοι δανειολήπτες αγωνίζονται να εξοφλήσουν τα χρέη σε ξένο νόμισμα, τα οποία σήμερα είναι περισσότερα σε λίρες.
Μέχρι στιγμής, η χώρα έχει σχετικά λίγα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (περίπου 3% είναι τα NPLs).
Αλλά οι χρεοκοπίες και η αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων αναμένεται να αυξηθούν απότομα.
Ωστόσο, η μόλυνση θα πρέπει να παραμείνει μικρή.
Σε ένα χειρότερο σενάριο, οι ευρωπαϊκές μητρικές τράπεζες θα πουλούσαν τις τοπικές θυγατρικές τους με επίδραση στα κεφάλαια και στις μετοχές τους.
Αυτό θα τους κοστίσει μεταξύ 1% και 12% του μετοχικού κεφαλαίου, σύμφωνα με την Deutsche Bank.
Τέτοιες ζημίες θα βλάψουν σίγουρα τους μετόχους των τραπεζών και ενδεχομένως θα τους υποχρεώσουν να ενισχύσουν τα κεφάλαια τους.
Αλλά δεν θα απειλούσε τη φερεγγυότητά τους υποστηρίζει η Pictet Wealth Management.
Η αγορά πουλάει πριν κοιτάξει τους αριθμούς.
Ο τρίτος τρόπος μόλυνσης των αγορών
Αυτή η τάση να σημειώνονται πωλήσεις πριν από τα επίσημα αποτελέσματα είναι ο τρίτος και ίσως και πιο ανησυχητικός, τρόπος μετάδοσης στην επιδημιολογία των αναδυόμενων αγορών. Ο Fracastoro ανησυχούσε για το «επιβλαβή αέρα» που μεταδίδει ασθένειες σε αποστάσεις.
Οι οικονομολόγοι, συγκεντρώνοντας την ίδια ακρίβεια, ανησυχούν για το γεγονός ότι τα «πνεύματα» των επενδυτών που έχουν υποστεί βλάβη μπορούν να μεταδώσουν μια κρίση σε όλες τις χώρες.
Στις 13 Αυγούστου, η ρουπία της Ινδίας υποχώρησε σε χαμηλά επίπεδα (70 ρουπίες με δολάριο) παρά τον χαμηλό πληθωρισμό της χώρας και το χαμηλό χρέος σε ξένο νόμισμα.
Η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής αύξησε τα επιτόκια από 40% σε 45% για να αποδείξει τη δέσμευσή της να σταθεροποιήσει τις τιμές και το pesos.
Και η Νότια Αφρική υπέστη μεγάλες διακυμάνσεις στο νόμισμά της.
Οι τουρκικές ρυθμιστικές αρχές μείωσαν τις ελάχιστες απαιτήσεις, προσφέροντας στις τράπεζες μεγαλύτερη πρόσβαση στα δολάρια στους ισολογισμούς τους και περιορίζοντας τις συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους ξένους κερδοσκόπους να χτυπήσουν τη λίρα.
Η κυβέρνηση δήλωσε επίσης ότι το Κατάρ θα καταβάλει 15 δισεκατομμύρια δολάρια άμεσων επενδύσεων στη χώρα, αν και οι λεπτομέρειες παρέμειναν θολές.
Η επίδραση στο νόμισμα της Τουρκίας ήταν εκπληκτικά ισχυρή. Ενώ είχε φθάσει η ισοτιμία με το δολάριο προς 7,24 τουρκικές λίρες, υποχώρησε στις 6 λίρες ανά δολάριο.
Οι παγκόσμιοι επενδυτές στράφηκαν σε άλλες ανησυχίες, όπως τα απογοητευτικά κέρδη της Tencent, μια κινεζική εταιρεία τεχνολογίας που ζυγίζει πολύ πιο έντονα στα περισσότερα χαρτοφυλάκια των επενδυτών αναδυόμενων αγορών από ότι όλα τα τουρκικά assets.
Υπήρξε μια εποχή που οι άνθρωποι πίστευαν ότι μια κοσμική, δημοκρατική Τουρκία θα προσχωρούσε τελικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα εντασσόταν στον group των πλουσίων φιλελεύθερων κρατών της Δύσης.
Πριν από μερικά χρόνια, η Τουρκία ήταν η αγάπη των επενδυτών των αναδυόμενων αγορών.
Αυτές οι μέρες έχουν περάσει πολύ.
Από πολιτική άποψη, η χώρα απομακρύνεται από τη Δύση εδώ και χρόνια:
Γίνεται ολοένα και πιο ισλαμική, προκαλώντας συγκρούσεις με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ ενώ ο Erdogan εμφανίζεται ως αυτοκράτορας.
Η ορθοδοξία της οικονομικής πολιτικής έχει χαθεί.
Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης εξαρτώνται από το εξωτερικό δανεισμό:
Το ποσό του εταιρικού χρέους σε ξένο νόμισμα έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2009
Η Τουρκία αντιμετωπίζει μια νομισματική κρίση, η οποία προκαλείται εν μέρει από την επιβολή κυρώσεων από την Αμερική λόγω της άρνησης του Erdogan να απελευθερώσει τον πάστορα Andrew Brunson, ο οποίος παράλογα κατηγορείται για τρομοκρατία.
Η λίρα έχει χάσει το ένα πέμπτο της αξίας της, ενισχύοντας περαιτέρω τον πληθωρισμό, αυξάνοντας το βάρος των χρεών σε ξένο νόμισμα και απειλώντας την υγεία του τραπεζικού συστήματος της Τουρκίας.
Οι σχέσεις με την Αμερική είναι δηλητηριώδεις.
Ο Erdogan κατηγορεί για τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας ξένους εχθρούς και επέβαλε δασμούς στα αμερικανικά αυτοκίνητα, το αλκοόλ και ακόμη και τα καλλυντικά.
Η κρίση αναδεικνύει 3 είδη κινδύνους:
1)για άλλες αναδυόμενες αγορές,
2)για την οικονομία της Τουρκίας, η οποία βλέπει να έρχεται μια βαθιά ύφεση
3)για τη Δύση, των οποίων οι δεσμοί με την Τουρκία θα μπορούσαν τελικά να σπάσουν.
Ο Erdogan και το αυταρχικό του στυλ προωθούν κακές πολιτικές.
Η κατάρρευση της λίρας έχει προκαλέσει μεγάλες διακυμάνσεις σε άλλες αναδυόμενες αγορές που μπορεί να μοιράζονται ένα ή περισσότερα από τα χαρακτηριστικά της Τουρκίας, όπως ένα ανεπαρκές ποσοστό αποταμίευσης, ένα μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, πολλά χρέη σε ξένο νόμισμα και υψηλό πληθωρισμό.
Η νότια Αφρική δείχνει χαμένη.
Η ινδική ρουπία σημείωσε ιστορικό χαμηλό.
Η Αργεντινή, αύξησε και πάλι τα επιτόκια.
Οι μετοχές των τραπεζών που έχουν έκθεση στην Τουρκία μειώθηκαν.
Το περιβάλλον για τις αναδυόμενες αγορές έχει επιδεινωθεί καθώς η αυστηρότερη νομισματική πολιτική στην Αμερική ώθησε το δολάριο αυξάνοντας τις ανησυχίες για την οικονομία της Κίνας. Ωστόσο, μια σειρά νομισματικών κρίσεων εξακολουθεί να φαίνεται απίθανη, κυρίως επειδή οι αδυναμίες της Τουρκίας δεν είναι τόσο οξείες.
Από τις μεγάλες οικονομίες των αναδυόμενων αγορών, μόνο η Αργεντινή και η Αίγυπτος (και οι δυο βρίσκονται στο ΔΝΤ) έχουν επίσης διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού.
Καμία χώρα δεν έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών τόσο μεγάλο, αν και το Πακιστάν πλησιάζει.
Το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής ενήργησε για να αυξήσει τα επιτόκια αποτελεί πηγή αισιοδοξίας.
Για την ίδια την Τουρκία, υπάρχει ένα κλασσικό σχέδιο που πρέπει να ακολουθηθεί όταν μια οικονομία μπαίνει σε τέτοια κρίση:
να αυξήσει τα επιτόκια για να μειώσει την πίεση στο νόμισμα και να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό και να αναζητήσει χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης από το ΔΝΤ, συνδεδεμένη με ένα σύνολο φιλικών προς τους επενδυτές πολιτικών .
Η Αργεντινή έκανε ακριβώς αυτό νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, συμβάλλοντας στην εξάλειψη της κρίσης της.
Η Τουρκία έχει κάνει ελάχιστα προσφέροντας κάποια βοήθεια στο τραπεζικό σύστημα, καθιστώντας δυσκολότερη την ανάκαμψη της λίρας.
Η άρνηση του Erdogan στα υψηλότερα επιτόκια και το γεγονός ότι η στροφή προς το ΔΝΤ απαιτεί να υποχωρήσει η Τουρκία στις ΗΠΑ, υπονομεύει τις πιθανότητες ότι η Τουρκία θα ξεπεράσει τα προβλήματα.
Ο Erdogan και το αυταρχικό του στυλ προωθούν κακές πολιτικές.
Έχει υπονομεύσει τα θεσμικά όργανα που πρέπει να τον υπερασπιστούν.
Η κεντρική τράπεζα, η οποία θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη και τεχνοκρατική, είναι φερέφωνο του Erdogan. Το υπουργείο Οικονομικών διοικείται από το γιο του προέδρου.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία πρέπει να επισημαίνουν τα λάθη του Erdogan, δεν μπορούν να αντιδράσουν υπό τον φόβο των θεωριών συνωμοσίας.
Έχοντας στερηθεί αληθινών ειδήσεων, πολλοί Τούρκοι πιστεύουν ότι τα προβλήματά τους προκαλούνται από μια δυτική συνομωσία. Σε κανονικές περιόδους, οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας θα μπορούσαν να βοηθήσουν λέγοντας στον Erdogan να αλλάξει πορεία.
Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φοβούνται να τον ανατρέψουν, μήπως ανοίξει τις πύλες και αφήσει σύριους πρόσφυγες να πλημμυρίσουν στην Ευρώπη.
Βραχυπρόθεσμα, οι Τούρκοι θα υποφέρουν πολύ περισσότερο από την κρίση.
Πολλοί αισθάνονται ήδη φτωχότεροι καθώς οι τιμές ανεβαίνουν. Μακροπρόθεσμα, όμως, και η Αμερική θα υποφέρει.
Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος σε ένα κρίσιμο σημείο, διασχίζοντας το σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Ασίας.
Εάν λοξοδρομήσει από την Δύση, μπορεί να στραφεί στην Ρωσία ή την Κίνα.
Ο Trump έχει δίκιο να ασκήσει πιέσεις για την απελευθέρωση του Brunson, αλλά λάθος να χρησιμοποιήσει τους δασμούς για το σκοπό αυτό.
Το σύστημα εμπορικών συναλλαγών που βασίζεται σε κανόνες εξαρτάται από χώρες που δεν χρησιμοποιούν αυτά τα σκληρά όπλα αδιακρίτως.
Αναδημοσίευση από : www.bankingnews.gr
