ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΝΑΔΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΟ Δ.Σ. 28ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 4 ΣΗΜΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ
Το ζήτημα της λειτουργίας του Γηροκομείου Ικαρίας με έχει απασχολήσει ιδιαίτερα, στην προοπτική εξεύρεσης μίας λύσης, σε συνεννόηση με όλους τους εμπλεκόμενους και με πρωταρχικό γνώμονα την προστασία των ηλικιωμένων, που παραμένουν στο γηροκομείο, αλλά και όλων όσοι έχουν πραγματική ανάγκη των υπηρεσιών που αυτό παρέχει.
Σε κάθε περίπτωση, άξια αναφοράς και σεβασμού είναι η προσπάθεια των εθελοντών, που με αυταπάρνηση συνεχίζουν να στηρίζουν το γηροκομείο και τους ηλικιωμένους. Στο σημείο όμως που έχουν οδηγηθεί τα πράγματα, η διέξοδος και η αποκατάσταση της ομαλότητας αποτελεί θέμα συνολική συνεννόησης και ομαδικής συνεργασίας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πρέπει να αποδεχτούμε ως δεδομένα τα εξής στοιχεία:
Α. Η Μητρόπολη Σάμου και Ικαρίας έχει διακόψει τη λειτουργία του γηροκομείου για καθαρά οικονομικούς και μόνο λόγους, κρίνοντας ότι δεν είναι βιώσιμη η λειτουργία του υπό τις παρούσες συνθήκες. Από τη στιγμή που το γηροκομείο λειτουργούσε ως εκκλησιαστικός οργανισμός με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου, κανείς δεν μπορεί να «εξαναγκάσει» τη Μητρόπολη να λειτουργήσει το γηροκομείο όσο και αν αυτό είναι ηθικά αυτονόητο για τους πολίτες της Ικαρίας.
Β. Παρά το γεγονός ότι το κτίριο του γηροκομείου χτίστηκε με προσφορές του Ικαριώτικου λαού, αποτελεί εκκλησιαστική περιουσία, για την οποία φέρει ευθύνη αποκλειστικά η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας σε συνεργασία με την Μητρόπολη Σάμου και Ικαρίας. Έτσι είναι σαφές ότι προϋποτίθεται η σύμφωνη γνώμη της Μητρόπολης Σάμου και Ικαρίας για οποιαδήποτε λύση αφορά τον υφιστάμενο χώρο του γηροκομείου. Κάθε σκέψη για κατάληψη ή δέσμευση ή απαλλοτρίωση του χώρου είναι προβληματική, ανασφαλής και σίγουρα όχι μακροπρόθεσμη.
Γ. Ο Δήμος Ικαρίας δεν έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει τη λειτουργία του γηροκομείου στο νομικό πρόσωπο του Δήμου, καθώς ούτε μπορεί να προσλάβει το απαραίτητο προσωπικό για τη λειτουργία του ούτε να απορροφήσει βέβαια τους απολυμένους εργαζόμενους, καθώς για το έτος 2012 ο λόγος έχει οριστεί σε μία πρόσληψη ανά δέκα αποχωρήσεις, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν.4051/2012 για το ευρύτερο δημόσιο. Με λίγα λόγια θα έπρεπε να αποχωρήσουν 100 εργαζόμενοι για να προσληφθούν οι 10 απολυμένοι. Επιπρόσθετα, είναι αδύνατον να λειτουργήσει ένα προνοιακό ίδρυμα με συμβασιούχους 4 ή 8 μηνών, καθώς αυτοί είτε δεν διατίθενται πλέον είτε είναι απαραίτητοι στον τομέα της καθαριότητας.
Δ. Το γηροκομείο Ικαρίας δεν διέθετε την απαιτούμενη αδειοδότηση, όπως και κανένα άλλο προνοιακό ίδρυμα σε όλο το νομό Σάμου και σε μεγάλο βαθμό σε όλη την Ελλάδα. Επομένως οι ελεγκτικές αρχές της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και η Εισαγγελία Πρωτοδικών Σάμου δεν έκαναν καμία νεοπαγή ανακάλυψη ούτε διακινδύνεψε ξαφνικά η υγεία και η ακεραιότητα των ηλικιωμένων στο γηροκομείο. Παράλληλα, είναι αληθές ότι η αδειοδότηση του γηροκομείου ως μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων σύμφωνα με την υπουργική απόφαση Π1γ//2007 (ΥΑ Π1γ/οικ. 81551 ΦΕΚ Β 1136 2007) είναι πολύπλοκη, χρονοβόρα και απαιτεί την απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού σε μια εποχή παύσης προσλήψεων και πληρωμών.
Ενημερωτικά απαιτείται Διοικητικό, Ιατρικό, Νοσηλευτικό, Βοηθητικό και Ειδικό προσωπικό και συγκεκριμένα ένας διοικητικός υπεύθυνος για τη σύμφωνα με το νόμο λειτουργία της Μ.Φ.Η, ένας γιατρός, ο οποίος και είναι υπεύθυνος για θέματα υγειονομικής εν γένει φύσης με ελάχιστη δίωρη ημερήσια απασχόληση, ένας νοσηλευτής – τρία κλάδου ΠΕ ή ΤΕ με καθήκοντα προϊσταμένου-ης και ελλείψει αυτών βοηθός νοσηλευτή-τρια (με διετή τουλάχιστον νοσηλευτική εμπειρία) για πρωινή βάρδια και ένας Κοινωνικός φροντιστής-τρια ανά 25 αυτοεξυπηρετούμενους περιθαλπόμενους, ή ανά 15 μη αυτοεξυπηρετούμενους . Για απογευματινή βάρδια απαιτείται ένας νοσηλευτής – τρία κλάδου ΤΕ ή ένας βοηθός Νοσηλευτή – τρία για τους πρώτους 25 περιθαλπόμενους και ένας Κοινωνικός φροντιστής – τρία ανά 25 επιπλέον αυτοεξυπηρετούμενους περιθαλπόμενους ή ανά 15 μη αυτοεξυπηρετούμενους. Για βραδινή βάρδια ένας νοσηλευτής – τρία κλάδου ΤΕ ή ένας βοηθός Νοσηλευτή – τρία για τους πρώτους 35 περιθαλπόμενους και ένας Κοινωνικός φροντιστής – τρία ανά 35 επιπλέον περιθαλπόμενους. Επιπλέον απαιτείται ένας – μία (1) Φυσικοθεραπευτής-τρια ή γυμναστής-τρια με ελάχιστη δίωρη ημερήσια απασχόληση και ένας – μία (1) Κοινωνικός Λειτουργός ή Ψυχολόγος με ελάχιστη δίωρη απασχόληση για τρείς (3) φορές την εβδομάδα. Επίσης ένας (1) μάγειρας ή ελλείψει αυτού βοηθός μάγειρα. Και μία (1) καθαρίστρια για κάθε πενήντα κλίνες και μία τραπεζοκόμο ανά πενήντα κλίνες με ωριαία απασχόληση.
Ε. Η Πανικαριακή Αδελφότητα Αμερικής είναι διατεθειμένη να αποδεσμεύσει το ποσό, που απαιτείται για την κατασκευή του γηροκομείου και έχει προβλεφτεί από την κληρονομιά Σουρουμάνη, αλλά και να στηρίξει τη λειτουργία του κατά ρητή δέσμευση του κου Γιάκα μέσω όμως ενός μορφώματος που θα αποκαταστήσει τις σχέσεις μεταξύ της Αδελφότητας και της Μητρόπολης Σάμου και Ικαρίας.
ΣΤ. Η από 4.5.2012 απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας δεν έδωσε καμία βιώσιμη λύση στο ζήτημα του γηροκομείου, καθώς δεν παραχωρεί τη κυριότητα του κτιρίου στο Δήμο Ικαρίας παρά μόνο τη χρήση για μεγάλο χρονικό διάστημα και μόνο αφού πρώτα εκδοθεί άδεια λειτουργίας γηροκομείου και ανακατασκευαστεί το κτίριο. Είναι σαφές λοιπόν ότι ακόμη και η παραχώρηση της χρήσης ουσιαστικά θα πραγματοποιηθεί μετά από το πολύ μακρύ διάστημα 2 ετών (τουλάχιστον), αφού τόσος χρόνος απαιτείται για την αδειοδότηση και ανακατασκευή του κτιρίου και υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι στο ενδιάμεσο θα επιτραπεί η πρόσληψη προσωπικού.
Ζ. Η δημιουργία Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Κοινωνικής Φροντίδας (Κοιν.Σ.Επ.) σύμφωνα με το Ν. 4019/2011 αποτελεί μια πρώτη λύση δημιουργίας ενός άμεσου, ευέλικτου και απαλλαγμένου από τις αγκυλώσεις της κεντρικής διοίκησης μορφώματος με νομική προσωπικότητα. Τα πλεονεκτήματα της λύσης αυτής έγκεινται κυρίως στο γεγονός ότι για τη σύσταση της Κοιν.Σ.Επ. τηρείται η διαδικασία ίδρυσης ενός αστικού συνεταιρισμού, ήτοι απαιτούνται πέντε τουλάχιστον άτομα, μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα του μέλους – εταίρου, σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις, τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. μπορεί να είναι και εργαζόμενοι της, οι οποίοι αμείβονται για την παρεχόμενη εργασία και έχουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εργατική νομοθεσία, τα κέρδη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης δεν διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και εργαζόμενοι σε αυτή, τα κέρδη διατίθενται ετησίως κατά ποσοστό 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, κατά ποσοστό έως 35% διανέμονται στους εργαζομένους της επιχείρησης ως κίνητρο παραγωγικότητας, τα κέρδηδεν υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος, και τέλος οι εργαζόμενοι στις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, οι οποίοι ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές.
Άκρως σημαντικό και χρήσιμο επίσης πλεονέκτημα είναι ότι οι Κοιν.Σ.Επ. ως συμβαλλόμενοι μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με αντισυμβαλλόμενους το Δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού, για την υλοποίηση δράσεων και να τυγχάνουν απευθείας χρηματοδότησης. Η δημιουργία της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Κοινωνικής Φροντίδας θα δώσει την δυνατότητα να απεμπλακούν όλες οι πηγές χρηματοδότησης, είτε προέρχονται από τους Ικαριώτες του εξωτερικού είτε από οποιοδήποτε άλλο φορέα συμπεριλαμβανομένου και του Δήμου Ικαρίας.
Η. Το γηροκομείο Ικαρίας σύμφωνα με τον απολογισμό χρήσης 1/1-31/12/2011 είχε έσοδα 324.873€ εκ των οποίων 53.605€ ήταν δωρεές ιδιωτών, 85.168€ τροφεία, 30.000€ δωρεά από Δήμο Ικαρίας, 81.594€ συνεισφορά Μητρόπολης, Μονών και ενοριών και 74.500€ δάνειο από ιδιώτες. Τα έξοδά του για το ίδιο διάστημα ανήλθαν στο ποσό των 327.152€ εκ των οποίων 149.436€ ήταν η μισθοδοσία υπαλλήλων, 109.487€ οι ασφαλιστικές εισφορές σε ΙΚΑ, 16.668€ φόρος μισθωτών υπηρεσιών, 6.783 δόσεις ρύθμισης προηγούμενων ασφαλιστικών εισφορών, 10.721€ προσαυξήσεις προηγούμενων ασφαλιστικών εισφορών. Τα δε έξοδα τροφίμων ήταν 9.742€, θέρμανσης 8.547€, ηλεκτρικού ρεύματος 4.182€, ειδών ανάγκης 3.996€, αναλωσίμων 2.892€, τηλεφώνου 561€, φαρμάκων 1.067€ και επισκευών 1.092€ κλπ.
Με βάση λοιπόν τα ανωτέρω συμπεράσματα-διαπιστώσεις προτείνω το κατωτέρω σχέδιο δράσης 4 σημείων με σκοπό την επίλυση του ζητήματος, το οποίο όμως έχει ως προαπαιτούμενο τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων, την απαγκίστρωση από τα υπάρχοντα στεγανά και την εκδήλωση ειλικρινούς διάθεσης επίλυσης του προβλήματος πέρα από συναισθηματισμούς και προσωπικές αντιπαραθέσεις, καθώς τίποτα δεν γίνεται σε καθεστώς πίεσης ή καταστολής.
1. Δημιουργία Ξενώνα Κοινωνικής Αλληλεγγύηςυπό την αιγίδα του Δήμου Ικαρίας υπό το νομικό πρόσωπο Γ.Τσαρνάς και σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ο ξενώνας θα αναλάβει τη φιλοξενία όλων όσοι στεγάζονταν εντός του γηροκομείου, αλλά και όποιον βρίσκεται σε αδυναμία ή κίνδυνο ή χρειάζεται στήριξη και φροντίδα. Ανάληψη των εξόδων θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεφώνου και αναλωσίμων του Ξενώνα από το Δήμο Ικαρίας. Διασύνδεση της χρηματοδότησης του Ξενώνα με την ανταποδοτική υπηρεσία της δημοτικής ανακύκλωσης σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life+.
2. Παραχώρηση από την Μητρόπολη Σάμου και Ικαρίας μέρους του κτιρίου του πρώην γηροκομείου για τη στέγαση του Ξενώνα Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Τονίζεται ότι δεν πρέπει να διασαλευτεί η καθημερινότητα όλων όσοι διαμένουν στο συγκεκριμένο κτίριο αυτό ούτε να εγκαταλειφθεί για συμβολικούς λόγους.
3. Σύσταση Συλλόγου Εθελοντών Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τη μορφή της απλής ενώσεως φυσικών προσώπων με νομική προσωπικότητα σύμφωνα με το άρθρο 61 του Αστικού Κώδικα. Ο Σύλλογος θα αναλάβει με τα μέλη του τη στελέχωση και λειτουργία του ξενώνα. Η χρηματοδότηση του συλλόγου θα γίνει με τέσσερις τρόπους. Πρώτον, με μεταβίβαση των πρώην τροφείων ύψους 85.168€ ετησίως προς το σύλλογο ως δωρεές. Δεύτερον, ως φορέας υποδοχής των υπολοίπων δωρεών ιδιωτών, που ανήλθαν στο έτος 2011 στις 53.605€. Τρίτον, με απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών εκ μέρους του δήμου Ικαρίας, που ανέρχεται ετησίως στο ποσό των 20.000€ σύμφωνα με τους Ν. 2286/1995 και 2362/1995. Τέταρτον, με διασύνδεση της χρηματοδότησης του Ξενώνα με την ανταποδοτική υπηρεσία της ανακύκλωσης σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life+.
4.Σύσταση Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Κοινωνικής Φροντίδας με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φυσικών προσώπων, η οποία θα αναλάβει ως ενδιάμεσος φορέας τη μακροπρόθεσμη εκκίνηση της διαδικασίας αδειοδότησης Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων και θα αναλάβει την ανακατασκευή του κτιρίου του γηροκομείου μέσω της Πανικαριακής Αδελφότητας Αμερικής.
Ικαρία, 26.9.2012