Η Ικαρία είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, με 255 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε έκταση και με 102 μίλια (160 χιλιόμετρα) ακτογραμμή. Ο πληθυσμός της ανερχόταν σε 8.312 κατοίκους (απογραφή 2001) και πλέον 10.385 (απογραφή 2011), ενώ χαρακτηριστικό αποτελεί το διάσπαρτο των οικισμών του που υπερβαίνουν τους 52. Διοικητικά αποτελεί την ομώνυμη περιφερειακή ενότητα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και χωρίζεται σε τρεις δημοτικές ενότητες, με έδρες τον Άγιο Κηρύκο, τον Εύδηλο και τον Χριστό Ραχών. Το νησί είναι κυρίως ορεινό με ανεπαρκές οδικό δίκτυο, το οποίο σε μεγάλο βαθμό είτε δεν είναι ασφαλτοστρωμένο είτε έχει υποστεί ζημιές από τη θεομηνία του από τον Οκτώβριο του έτους 2010, οπότε και είχε κηρυχθεί το νησί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης χωρίς μέχρι και σήμερα να έχει γίνει αποκατάσταση των ζημιών. O Δήμος Ικαρίας προήλθε από την συνένωση τριών καποδιστριακών δήμων, οι οποίοι ήδη ήταν υποστελεχωμένοι.
Με την δημιουργία του Καλλικρατικού Δήμου Ικαρίας οι ανάγκες και οι απαιτήσεις για την ομαλή λειτουργία του Δήμου αυξήθηκαν και τα προβλήματα αντί να επιλυθούν γιγαντώθηκαν. Συγκεκριμένα:
Α. Στελέχωση υπηρεσιών
Ο Δήμος Ικαρίας προήλθε από την συνένωση 3 Δήμων οι οποίοι δεν είχαν Οικονομική Υπηρεσία, εξυπηρετούντο και οι τρεις Δήμοι από το Γραφείο Παρακαταθηκών που έδρευε στην ΔΟΥ Αγίου Κηρύκου,. Επίσης μόνο στον ένα Δήμο υπηρετούσε ένας υπάλληλος (1) Πολιτικός Μηχανικός για Τεχνική Υπηρεσία στους άλλους δύο δήμους ένας υπάλληλος (1) Τ.Ε ηλεκτρολόγων και ένας υπάλληλος (1) Τ.Ε αντίστοιχα.
Αναλάβαμε λοιπόν τον νέο Δήμο Ικαρίας χωρίς να υπάρχει Τεχνική και Οικονομική Υπηρεσία. Δεν υπήρχε σε κανένα Δήμο ούτε μηχανοργάνωση ούτε λογιστικό σχέδιο Σήμερα στην Τεχνική Υπηρεσία υπηρετεί ένας (1) ΠΕ πολιτικός μηχανικός και δύο (2) Τ.Ε υπομηχανικοί και στην Οικονομική Υπηρεσία απασχολείται ένας υπάλληλος (1 )ΠΕ οικονομικών, ένας υπάλληλος (1) ΠΕ γεωπόνων και (1) ένας υπάλληλος (1) Τ.Ε Λογιστών και προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε με τεράστιες δυσκολίες στις απαιτήσεις του Ν.3852/2010.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι κυρίως η δυσλειτουργία του Δήμου μας σε όλα τα επίπεδα και το ότι δεν έχουμε πάρει ακόμα Διαχειριστική Επάρκεια.
Η έλλειψη προσωπικού και μάλιστα εξειδικευμένου αποτελεί το υπ΄αριθμόν ένα (1) πρόβλημα και είναι η τροχοπέδη για την έστω στοιχειώδη λειτουργία του Δήμου μας, αφού σε ένα τόσο μεγάλο και με διάσπαρτους οικισμούς νησί είναι αδύνατη ακόμη και ή άμεση πρόσβαση από τις και προς τις υπηρεσίες μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της οξύτητας του προβλήματος και των αναντιστοιχιών που υπάρχουν, αποτελεί το γεγονός ότι η Ικαρία διαθέτει ένα μηχανικό σε επίπεδο Δήμου αλλά και Περιφέρειας, όταν στην παρακείμενη Σάμο υπηρετούν περίπου 40 μηχανικοί.
Με αυτό το προσωπικό είναι αδύνατη η αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων που ανακύπτουν στο Δήμο μας πολύ δε περισσότερο αδύνατη η όποια παρακολούθηση των προσκλήσεων σε προγράμματα ΕΣΠΑ και δυνατότητα σύνταξη και υποβολή μελέτης σε προγράμματα ΕΣΠΑ.
Για να συνεχίσει την λειτουργία του ο Δήμος μας και να επιτελέσει το έργο της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να στελεχωθεί η Τεχνική και η Οικονομική Υπηρεσία. Είναι απολύτως αναγκαία η κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων του επιστημονικού προσωπικού ακόμα και με υποχρεωτικές μετακινήσεις –μετατάξεις από άλλους Δήμους ή Υπηρεσίες.
Β. Έργα ανάπτυξης
Σε Δήμους υποβαθμισμένους και νησιωτικούς όπως η Ικαρία θα πρέπει να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα σε έργα υποδομής και ανάπτυξης π.χ δρόμοι, λιμάνια, βιολογικοί καθαρισμοί, περιβάλλον, ώστε να φθάσουν πλησιέστερα στο επίπεδο των αναπτυγμένων αλλιώς το χάσμα διευρύνεται και επέρχεται η εξαθλίωση αντί της ανάπτυξης που όλοι επιδιώκουμε για το τόπο μας και την χώρα μας.
Γ. Περιβάλλον και Κτηνοτροφία
Η Ικαρία μαστίζεται από την αποίμενη κτηνοτροφία. Καλλιέργειες καταστρέφονται αιωνόβια δάση αποψιλώνονται και εξαφανίζονται, τα αιγοπρόβατα κυκλοφορούν αδέσποτα στα χωριά και δημιουργούνται κοινωνικές εντάσεις.
Η διάλυση της Αγροφυλακής επιδείνωσε το πρόβλημα. Πιστεύουμε ότι η άμεση επανασύστασή της έστω τοπικά ή σε περιφερειακό επίπεδο θα βοηθούσε στη προστασία των καλλιεργειών και των δασικών εκτάσεων, αλλά και στις σχέσεις μεταξύ των κατοίκων. Η πολιτική των επιδοτήσεων με τον τρόπο που γίνεται δεν αποδίδει.
Προτείνουμε να επιδοτούνται τα προϊόντα κτηνοτροφίας (γάλα, τυρί, κρέας) και όχι ο αριθμός των ζώων. Συναφές με την αποδοτικότερη οργάνωση της κτηνοτροφίας είναι και η δημιουργία σφαγείου.
Δ. Διαχείριση Απορριμμάτων
Στην Ικαρία σήμερα λειτουργούν ακόμα δύο ΧΑΔΑ και η κατάστασή τους είναι απαράδεκτη . Η κατασκευή του ΧΥΤΥ είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο. Το πρόβλημα των απορριμμάτων είναι τεράστιο και αδυνατούμε να αντεπεξέλθουμε στα έξοδα που απαιτούνται για την προσωρινή μεταφορά τους. Πρέπει άμεσα το κράτος να αναλάβει το κόστος για την μεταφορά των απορριμμάτων της Ικαρίας σε άλλους ΧΥΤΥ η το κόστος της ενδεχόμενης κομποστοποίησης και δεματοποίησης. Σε αντίθετη περίπτωση να επιτραπεί (ως βραχεία προσωρινή λύση ) η δημιουργία νέου ΧΑΔΑ.
Ε. Δυσλειτουργίες του Ν.3852/10 σε σχέση με τα νομικά πρόσωπα
Ο Δήμος Ικαρίας διαθέτει πλέον ένα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΝΑΣ» μετά την οριζόμενη από τον Ν. 3852/2010 συγχώνευση των Νομικών Προσώπων α) «Οργανισμός Νεολαίας και Αθλητισμού Δήμου Αγίου Κηρύκου», β) Δημοτική Βιβλιοθήκη−Μουσεία Αγίου Κηρύκου,γ) Φιλαρμονική Ικαρίας, δ) Πολιτιστικός Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Ευδήλου (ΠΑΟΔΕ),ε) Οργανισμός Κοινωνικής Πολιτικής Δήμου Ευδήλου, στ) Λαογραφικό Μουσείο Αγίου Πολυκάρπου, ζ) Οργανισμός Κοινωνικής Πολιτικής Δήμου Ραχών, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β 1864/23.8.2011.
Παράλληλα σύστησε δύο νομικά πρόσωπα, που αφορούν τις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σύμφωνα με το άρθρο 103 του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Β 1864/23.8.2011)
Κανένα από τα ανωτέρω τρία νομικά πρόσωπα δεν διαθέτει προσωπικό.
Ο Δήμος Ικαρίας δεν διαθέτει πλέον δημοτική επιχείρηση ούτε κάποια ανώνυμη δημοτική εταιρία κατά τις διατάξεις του Ν. 3463/2006. Υπήρχε η αμιγής αναπτυξιακή δημοτική επιχείρηση Δήμου Αγίου Κηρύκου (ΑΔΕΑΚ), η οποία είχε συσταθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ 410/1995 και είχε δημοσιευτεί στο ΦΕΚ Β 804/14.6.2005. Η συγκεκριμένη δημοτική επιχείρηση, κατόπιν πολιτικής απόφασης της προηγούμενης δημοτικής αρχής, δεν μετατράπηκε μέχρι τις 31.12.2010 σε ανώνυμη δημοτική εταιρία ή σε ανώνυμη εταιρία Ο.Τ.Α, όπως όριζε το άρθρο 269 του Ν. 3463/2006 και η παρ. 3 του άρθρου 17 του Ν. 3812/2009 (ΦΕΚ Α 234/28.12.2009). Έτσι με την 319/3.6.2011 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου διαπιστώθηκε η αυτοδίκαιη λύση της ανωτέρω δημοτικής επιχείρησης και ξεκίνησε η διαδικασία εκκαθάρισης.
Ως εκ τούτου ο Δήμος Ικαρίας δεν μπορεί να συστήσει πλέον δημοτική ανώνυμη εταιρία κατά τις διατάξεις του άρθρου 107 του Ν. 3852/2010 και αδυνατεί, όχι με δική του ευθύνη, να προβεί σε απαραίτητες δράσεις και ενέργειες για την τοπική κοινωνία. Συγκεκριμένα αδυνατεί να αξιοποιήσει και να λειτουργήσει τις δημοτικές ιαματικές πηγές, οι οποίες είναι το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο του δήμου και είναι από τις πιο φημισμένες στην ελληνική επικράτεια, καθώς δεν διαθέτει το εποχιακό προσωπικό, που χρειάζεται για τη λειτουργία τους ούτε μπορεί να προσλάβει. Παράλληλα ούτε η σύσταση κοινωφελούς επιχείρησης θα έλυνε το πρόβλημα, αφού πάλι δεν μπορεί να προσλάβει προσωπικό ούτε να μεταφέρει από τις υπηρεσίες του Δήμου, ο οποίος ήδη είναι υποστελεχωμένος.
Επίσης η απουσία δημοτικής ανώνυμης εταιρίας αφαιρεί από το Δήμο τη δυνατότητα να συμμετάσχει στη δημιουργία σφαγείου στην Ικαρία, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ήδη μελέτη και χρηματοδότηση. Γενικότερα εμποδίζει το Δήμο να προβεί σε αναπτυξιακές δράσεις αλλά ακόμη και να αναλάβει τη λειτουργία του οικοτροφείου Ικαρίας μετά την κατάργηση του αρμόδιου Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας του Υπουργείου Παιδείας και δια Βίου Μάθησης.
Η λύση στο πρόβλημα θα ήταν η νομοθετική πρόβλεψη περί δυνατότητας σύστασης δημοτικής ανώνυμης εταιρίας με σκοπό την διαχείριση της δημοτικής περιουσίας μόνο στους νεοσύστατους Καλλικρατικούς Δήμους, οι οποίοι δεν διέθεταν ούτε διαθέτουν τέτοιες εταιρίες προκειμένου να αποκατασταθεί το παράδοξο να στερούνται οι δήμοι της δυνατότητας αξιοποίησης της περιουσίας εξαιτίας της αβλεψίας ή της σκοπιμότητας των προηγούμενων καποδιστριακών διοικήσεων.
Ως εκ τούτου ευκταίο είναι να χορηγηθεί η δυνατότητα να συσταθεί δημοτική μονομετοχική ανώνυμη εταιρία για την αξιοποίηση της ακίνητης δημοτικής περιουσίας του Δήμου Ικαρίας κατά τις διατάξεις του άρθρου 252 του Ν. 3463/2006.
ΣΤ. Μη χρηματοδότηση
Η μηνιαία επιχορήγηση των δήμων το 2011 ανέρχονταν στα 168 εκ. ευρώ, τον Ιούνιο του 2012 μειώθηκαν στα 135 εκ. ευρώ και τώρα με τις νέες περικοπές ανέρχονται στα 96 εκ. ευρώ, με ανοικτό το ενδεχόμενο να φτάσουν τους επόμενους μήνες τα 72 εκ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η ΣΑΤΑ εν σχέσει με το 2009 είναι μειωμένη κατά 55% και οι ΚΑΠ κατά 60%. Επίσης από τις αρχές του έτους δεν έχουμε λάβει ούτε ένα Ευρώ ΣΑΤΑ. Η μειωμένη χρηματοδότηση σε συνδυασμό με την αύξηση των αρμοδιοτήτων των Δήμων ακυρώνει τις όποιες προσπάθειες για ουσιαστική δράση ιδιαίτερα σε ακριτικές περιοχές, όπως η Ικαρία, όπου ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ανεπτυγμένος και ουσιαστικά υποκαθιστά την απούσα κεντρική διοίκηση.
Ζ. Λιμενικό Ταμείο
Παρότι έχει παρθεί η απόφαση για σύσταση Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Ικαρίας δεν μεταβιβάστηκαν οι αρμοδιότητες ακόμα με το Π.Δ με αποτέλεσμα ο Δήμος μας να στερείται των εσόδων που εισπράττονται από τα δύο λιμάνια της Ικαρίας και επιπλέον τα έσοδα αυτά να πηγαίνουν στην αποπληρωμή χρεών του Κρατικού Λιμενικού Ταμείου Σάμου και στην μισθοδοσία των 7 υπαλλήλων που υπηρετούν στη Σάμο. Σημειώτεον ότι τα δύο Λιμάνια του νησιού μας έχουν εικόνα εγκατάλειψης. Ζητάμε λοιπόν άμεσα την σύσταση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Ικαρίας.
Η. Μεταφορές Μαθητών
Όπως είναι γνωστό η αρμοδιότητα επιλογής φορέα και αναδόχου για τη μεταφορά των μαθητών μετατίθεται στους νέους «Καλλικρατικούς» δήμους μετά από τις παρατάσεις που δόθηκαν στις παλαιές συμβάσεις από τις κατά τόπους Περιφερειακές Ενότητες. Κατόπιν τούτου, οι δήμοι κλήθηκαν να προκηρύξουν διαγωνισμούς για την ανάθεση του μεταφορικού έργου σε ταξί, λεωφορεία κλπ. Οι διαγωνισμοί όμως έχουν κηρυχθεί άγονοι, καθώς υπάρχει μηδενικό ενδιαφέρον για την ανάληψη του συγκεκριμένου μεταφορικού έργου. Τούτο δε είναι απόλυτα δικαιολογημένο, αφού το κόμιστρο που προβλέπεται, με βάση τον προβλεπόμενο μαθηματικό τύπο, δεν επαρκεί για να καλύψει ούτε τα λειτουργικά κόστη των οχημάτων, ενώ υπάρχει παράλληλα μεγάλη ανασφάλεια ως προς τις καθυστερήσεις πληρωμών, καθώς παραμένουν απλήρωτες οι συμβάσεις από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου από το έτος 2010. Είναι φανερό πλέον ότι δεν επιχειρείτε να δοθεί καμία λύση στο μείζον ζήτημα της μεταφοράς των μαθητών αλλά γίνεται απλά μια νομοθετική μετάθεση του προβλήματος. Είναι όμως κενό γράμμα η μεταφορά αρμοδιοτήτων στους Δήμους, όταν αυτή δεν συνοδεύεται και από παράλληλα εξασφάλιση οικονομικών πόρων. Η κατάσταση αυτή πλήττει ανεπανόρθωτα το πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας, την παιδεία. Εξακολουθεί η κεντρική κυβέρνηση να νομοθετεί άκριτα χωρίς να λαμβάνει υπόψιν αντικειμενικά προβλήματα και υφιστάμενες παθογενείς καταστάσεις. Είναι αδύνατον ο Δήμος Ικαρίας να ασκήσει την συγκεκριμένη αρμοδιότητα, όταν δεν έχει εξασφαλισμένο κονδύλι και όταν μάλιστα θα πρέπει να απευθυνθεί στους ίδιους ανθρώπους, που είναι απλήρωτοι από το 2010. Την ίδια στιγμή τα σχολεία της Ικαρίας υπολειτουργούν, καθώς μεγάλος αριθμός μαθητών αδυνατεί να μετακινηθεί. Για όλους αυτούς τους λόγους ζητάμε την άμεση παρέμβαση της Πολιτείας για την επίλυση τους συγκεκριμένου προβλήματος με απευθείας χρηματοδότηση της συγκεκριμένης δράσης.
Εν κατακλείδι θα επιθυμούσαμε να επισημάνουμε ότι η διοικητική μεταρρύθμιση στο Δήμο Ικαρίας άνευ της απαιτούμενης υποστήριξης αντίκειται σε συγκεκριμένες αρχές, όπως αυτές έχουν εξειδικευτεί από το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ειδικότερα στις αρχές της επικουρικότητας, της ενότητας του προγραμματισμού, της ολοκλήρωσης των διοικητικών ενεργειών και κυρίως της καταλληλότητας και της επάρκειας των πόρων.
Ο Δήμαρχος Ικαρίας
Χριστόδουλος. Σταυρινάδης
Ικαρία 23 Αυγούστου 2012
Πρωτ: 10039
Προς:
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
Υπόψη: Υπουργού κ. Στυλιανίδη Ευριπίδη
Κοιν: 1) ΠΕΔ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
2) ΚΕΔΕ
3) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ κ. ΓΙΑΚΑΛΗ