Επ’ ευκαιρία της επετείου της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας.
Το δημογραφικό βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο καθώς η γηραιά ήπειρος, σχεδόν στο σύνολό της, αντιμετωπίζει τόσο δημογραφική συρρίκνωση όσο και δημογραφική γήρανση.
Και ο διάλογος όχι μόνο για τις αιτίες και τις επιπτώσεις των δημογραφικών αυτών εξελίξεων αλλά και για τις απαιτούμενες προσαρμογές σ’ αυτές όλο και περισσότερο διευρύνεται και εντείνεται.
Στην πατρίδα μας το δημογραφικό προβάλλει απειλητικά ως μείζον εθνικό ζήτημα.
Παρόλο που η αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 (άρθρο 2 παράγραφος 5)ενέταξε την δημογραφική πολιτική στις μέριμνες της Πολιτείας, η διάταξη παρέμεινε ατελής χωρίς τα αναγκαία μέσα υποστήριξής της σε επίπεδο νομοθεσίας και πολιτικών.
Η αναπόδραστη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού επιτείνει τη δημογραφική απαισιοδοξία με δεδομένο ότι οι διαθέσιμες προβολές κάνουν λόγο για μειώσεις έως και 1,4 εκατ. το 2035 -σε σχέση με το 2015- και έως 2,5 εκατ. το 2050.
Για την υπέρβαση όλων αυτών απαιτούνται ειδική στρατηγική και ανάλογη ολοκληρωμένη και συνεκτική πολιτική πρακτική σε πάγια βάση καθώς οι δημογραφικές αλλαγές συντελούνται αργά και κατ’ επέκταση χρειάζεται βάθος χρόνου για την αναστροφή των δυσμενών πληθυσμιακών τάσεων.
Η εμπειρία από τις χώρες που δεν εμφανίζουν οξύ δημογραφικό πρόβλημα δείχνει ότι μέτρα όπως διασφάλιση εργασιακής ασφάλειας των γονέων, ικανοποιητικές μισθολογικές απολαβές , διαθεσιμότητα βρεφονηπιακών σταθμών και καλών σχολείων, άδειες πατρότητας και μητρότητας, παροχή φθηνής στέγης και γενικότερα προσφορά υπηρεσιών υψηλού επιπέδου κοινωνικής προστασίας έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από τα κάθε είδους επιδόματα τεκνογονίας.
Η δημογραφική πολιτική, τμήμα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης πρέπει να βρίσκεται σε παράλληλο βηματισμό και σε αντιστοίχιση με την συνολικότερη αναπτυξιακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική.
Ειδικότερα ως προς την κοινωνική πολιτική, η δημογραφική πολιτική πρέπει να συναντάται, να αλληλοσυμπληρώνεται, να επικαιροποιείται , να ανανεώνεται και να ανατροφοδοτείται με τις αντίστοιχες πολιτικές για την απασχόληση, την οικογένεια, τη μητρότητα/γονεϊκότητα, την ισότητα των φύλων καθώς και τις πολιτικές για το παιδί.
Η στροφή εκ νέου στο φυσικό ισοζύγιο γεννήσεων -θανάτων απαιτεί την ενεργητική κρατική παρέμβαση με κίνητρα ποσοτικού και ποιοτικού χαρακτήρα αλλά και ευαισθητοποίηση της Ελληνικής Κοινωνίας για το δημογραφικό ζήτημα.
Τον Δεκέμβρη 2018 Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή της Ελληνικής Βουλής ολοκλήρωσε και κατέθεσε έκθεση εκτιμήσεων, συμπερασμάτων και προτάσεων για την επίλυση του δημογραφικού προβλήματος.
Στο σχετικό εισηγητικό κείμενο προβλέπονται:
Α) Η ίδρυση και λειτουργία Φορέων Σχεδιασμού και Υλοποίησης Πολιτικών σε Κεντρικό και Περιφερειακό επίπεδο και
Β) Η εφαρμογή διατομεακών Πολιτικών ενίσχυσης της οικογένειας και της σύζευξης εργασίας και φροντίδας.
Πριν φτάσει το ζοφερό μέλλον ας ανασκουμπωθούμε για να κάνουμε αυτά που μπορούμε και πρέπει, ΤΩΡΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ έχει συμπεριλάβει στο Κυβερνητικό του Πρόγραμμα πολλές από τις προτάσεις της διακομματικής κοινοβουλευτικής Επιτροπής της Ελληνικής Βουλής για το δημογραφικό όπως τη στήριξη μητέρας και παιδιού, τη στεγαστική συνδρομή για νέα ζευγάρια και την ένταξη μεταναστών που αποδεδειγμένα ζουν μόνιμα πάνω από 25 χρόνια στην Ελλάδα και έχουν πάρει την Ελληνική ιθαγένεια.
Αναλυτικότερα οι σχετικές πολιτικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχουν ως εξής:
Ι. Πολιτική στήριξης μητέρας και παιδιού:
Α) Επίδομα μητέρας: Αναδιαμόρφωση επιδόματος παιδιού και μεταφορά στήριξης αποκλειστικά στη μητέρα από τη γέννηση του παιδιού μέχρι τα 24 έτη ανεξαρτήτως σπουδών και από τη συντάξιμη ηλικία τους εφ’ όρου ζωής.
Αύξηση του επιδόματος μητέρας για το δεύτερο παιδί και διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης( 70 ευρώ στο πρώτο παιδί, 105 Ευρώ στο δεύτερο και 140 Ευρώ στο τρίτο).
Β) Εξίσωση της άδειας μητρότητας στις εργαζόμενες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Γ) Ειδική άδεια μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες , ελεύθερες επαγγελματίες , αγρότισσες.
Δ) Επέκταση του επιδόματος μητρότητας στα αυτοαπασχολούμενες , ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες από τους 4 στους 9 μήνες.
Ε) Βρεφονηπιακοί σταθμοί για όλα τα παιδιά και σχολικά γεύματα για όλα τα παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού.
ΙΙ. Στεγαστική πολιτική για νέα ζευγάρια:
Α) Διπλασιασμός επιδότησης ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια από 24μέχρι 44 ετών:
140 Ευρώ /μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 280 Ευρώ/μήνα για ζευγάρι με ένα παιδί, 350 Ευρώ/ ανά μήνα για ζευγάρι με δύο παιδιά. Διεύρυνση εισοδηματικών κριτηρίων.
Β) Έλεγχος και κανόνες στο Airbnb.
Γ) Δημιουργία τράπεζας στέγης από υπάρχοντα διαμερίσματα και κατοικίες ώστε να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε νέα ζευγάρια με χαμηλά ενοίκια.
ΙΙΙ. Ένταξη μεταναστών:
Α) Αλλαγή διαδικασίας πολιτογράφησης, απλοποίηση εξεταστικής διαδικασίας.
Β) Θέσπιση πολιτογράφησης με δειγματοληπτική συνέντευξη για άτομα που έχουν αποδεδειγμένα κλείσει 25 χρόνια παραμονής στην Ελλάδα και για όσους έχουν γεννήσει παιδιά στην Ελλάδα και έχουν πάρει την Ελληνική ιθαγένεια. ( ΔΕΘ 2022).
Είναι η ώρα, όπως λέγεται, το κοινωνικό και το πολιτικό ρολόι να προλάβουν το βιολογικό.
Ιδιαίτερα στο Βόρειο Αιγαίο μια από τις φτωχότερες Περιφέρειες της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δημογραφικό πρόβλημα υποσκάπτει τα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής και δυναμιτίζει κάθε προσπάθεια Ανάπτυξης.
Το Αιγαίο μας πρέπει να ζήσει και θα ζήσει.
Η πάγια εφαρμογή κεντρικών και ειδικών νησιωτικών αναπτυξιακών πολιτικών, σε εφαρμογή τόσο του Ελληνικού Συντάγματος όσο και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, με επίκεντρο τον Άνθρωπο και στόχο τη διασφάλιση της Υγείας, της Πρόνοιας, της Κοινωνικής Ασφάλισης, της Εργασίας, της Παιδείας, του Πολιτισμού, της ενεργειακής επάρκειας με αειφορία και των συγκοινωνιών, με στοχασμό, αλληλεγγύη και όραμα, είναι ο μόνος σίγουρος δρόμος.
Και βέβαια για να έχουν αυτές οι ειδικές Εθνικές και Ευρωπαϊκές πολιτικές και οι αντίστοιχοι πόροι το άριστο αναπτυξιακό αποτύπωμα στον τόπο μας επιβάλλεται να ενισχύουν και να αξιοποιούν , ισόρροπα και συνδυαστικά και βάσει συνεκτικού και ολιστικού σχεδίου, όλους τους κλάδους της νησιωτικής μας οικονομίας.
Εν κατακλείδι, οι θετικές δημογραφικές εξελίξεις στα νησιά μας αποτελούν ουσιαστικό μοχλό προόδου και δυναμικό εχέγγυο για σταθερές και εθνικά πρόσφορες γεωπολιτικές προοπτικές στον ευαίσθητο χώρο του Αιγαίου Αρχιπελάγους.
Μανώλης Νικ. Κάρλας
Πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου
Περιφερειακός Σύμβουλος (ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ)
Υποψήφιος Βουλευτής Νομού Σάμου ( ΣΥΡΙΖΑ- ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ).
