Νέοι κανόνες για τη βιολογική γεωργία

Τι δήλωσε ο Επίτροπος Phil Hogan- Μόλις εγκριθούν, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021.

Η συμφωνία για τους νέους κανόνες για τη βιολογική γεωργία που εγκρίθηκε σήμερα από τους εκπροσώπους του Συμβουλίου θα απλοποιήσει και θα εναρμονίσει πολλούς κανόνες που αφορούν την παραγωγή βιολογικών τροφίμων τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε τρίτες χώρες.

Χαιρετίζοντας το σημαντικό βήμα προς την τελική έγκριση του νέου κανονισμού, ο αρμόδιος για τη γεωργία Επίτροπος Phil Hogan δήλωσε:

“Η σημερινή απόφαση του Συμβουλίου είναι ένα ακόμα ορόσημο για τον βιολογικό τομέα, το οποίο διασφαλίζει ότι αυτός ο σημαντικός και ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας μπορεί να συνεχίσει να επεκτείνεται με σαφείς κανόνες και μπορεί να εξασφαλιστεί ότι βρίσκεται σε ισότιμη βάση με παραγωγούς από τρίτες χώρες που εξάγουν βιολογικά προϊόντα στην ΕΕ.

Αυτό που συμφώνησαν όλοι ήταν ότι οι ισχύοντες κανόνες – οι οποίοι είναι τώρα 20 ετών – δεν ήταν κατάλληλοι για το σκοπό και ήταν πιθανό να παρεμποδίσουν παρά να βοηθήσουν την ανάπτυξη αυτού του αναπτυσσόμενου τομέα που αξίζει περίπου 27 δισεκατομμύρια ευρώ και έχει αυξηθεί κατά 125% κατά την τελευταία δεκαετία. Πρέπει να υποστηρίξουμε αυτήν την ανάπτυξη εξασφαλίζοντας ότι ο τομέας λειτουργεί με την κατάλληλη νομοθεσία.

Αυτή η αύξηση θα βοηθηθεί από μικρότερους παραγωγούς, οι οποίοι θα μπορέσουν πλέον να συμμετάσχουν σε προγράμματα πιστοποίησης ομάδων, ώστε να επωφεληθούν από χαμηλότερα κόστη πιστοποίησης. Επιπλέον, οι βιοκαλλιεργητές θα έχουν τώρα πρόσβαση σε μια νέα αγορά βιολογικών σπόρων που θα βελτιώσουν τη βιοποικιλότητα, τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και θα ενισχύσουν την καινοτομία.

 

Αυστηρότερα μέτρα προφύλαξης θα μειώσουν επίσης τον κίνδυνο ακούσιας μόλυνσης από μη εγκεκριμένες ουσίες. Οι καταναλωτές θα επωφεληθούν επίσης από μεγαλύτερες επιλογές, δεδομένου ότι οι νέοι κανόνες θα καλύπτουν μια ευρύτερη ποικιλία βιολογικών τροφίμων και ειδών εκτός των τροφίμων από ό, τι στο παρελθόν (όπως το αλάτι, το φελλό ή τα αιθέρια έλαια).
Μετά τη σημερινή απόφαση του Συμβουλίου, ελπίζω ότι οι συννομοθέτες μπορούν πλέον να προχωρήσουν γρήγορα στην ολοκλήρωση μιας συμφωνίας πρώτης ανάγνωσης και να διευκολύνουν την έναρξη ισχύος το 2021.

Αυτό θα επιτρέψει στον τομέα να προετοιμαστεί κατάλληλα για ένα νέο και υποστηρικτικό νομοθετικό περιβάλλον και να βοηθήσουμε τον ευημερούντα τομέα να συνεχίσει την ανάπτυξή του και να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό του, με βάση την αρχή της ισότιμης λειτουργίας.”
Η συμφωνία που εγκρίθηκε σήμερα από το Συμβούλιο θα ψηφιστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μόλις εγκριθούν, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021.

Αυτό θα δώσει αρκετό χρόνο στους παραγωγούς, τους φορείς εκμετάλλευσης και τους εμπορικούς εταίρους να προσαρμοστούν στο νέο πλαίσιο.

 

Ο νέος Ευρωπαϊκός κανονισμός για τη βιολογική παραγωγή

Η Commission χαιρετίζει την έγκριση από το Συμβούλιο της συμφωνίας των συν νομοθετών σχετικά με τους νέους κανόνες για τη βιολογική παραγωγή και προσβλέπει στα τελικά βήματα που οδηγούν στην έγκριση του νέου κανονισμού. Μόλις εγκριθούν, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021.

Αυτό θα δώσει αρκετό χρόνο στους παραγωγούς, τους φορείς εκμετάλλευσης και τους εμπορικούς εταίρους να προσαρμοστούν στο νέο πλαίσιο.

Γιατί χρειαζόμαστε ένα νέο σύνολο κανόνων για τον βιολογικό τομέα;

Πολλοί από τους ισχύοντες κανόνες είναι άνω των 20 ετών και πρέπει να ενημερωθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τις σημαντικές αλλαγές που σημειώθηκαν στον τομέα της βιολογικής γεωργίας της ΕΕ τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Η βιολογική ουσία δεν αποτελεί πλέον εξειδικευμένο τμήμα του τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ, όπως συνέβη όταν καταρτίστηκαν για πρώτη φορά οι ισχύοντες κανόνες. Στην πραγματικότητα είναι πλέον ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς της γεωργίας της ΕΕ, καθώς η έκταση της γης που χρησιμοποιείται για τη βιολογική γεωργία αυξάνεται γύρω στα 400.000 εκτάρια ετησίως.

Η βιολογική αγορά στην ΕΕ ανέρχεται σε περίπου 27 δισ. Ευρώ, περίπου 125% περισσότερο από δέκα χρόνια πριν.

Το συνονθύλευμα κανόνων και παρεκκλίσεων που ισχύουν επί του παρόντος δεν παρέχει επαρκή ασφάλεια και ασφάλεια σε αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό τομέα της ευρωπαϊκής γεωργίας και η απλούστερη, πιο εναρμονισμένη προσέγγιση του νέου κανονισμού θα πρέπει να συμβάλει στην ταχύτερη ανάπτυξή του.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία αυτής της μεταρρύθμισης και τι θα αλλάξει;

Θα διασφαλιστεί η δικαιοσύνη για τους βιοκαλλιεργητές της ΕΕ και το λογότυπο της ΕΕ για τα βιολογικά προϊόντα θα προσφέρει στους καταναλωτές τις ίδιες εγγυήσεις ποιότητας σε όλη την Ευρώπη. Δεδομένης της πριμοδότησης που καταβάλλουν οι περισσότεροι καταναλωτές για βιολογικά τρόφιμα, αυτή η εγγύηση ποιότητας είναι εξαιρετικά σημαντική.
Η βασική βελτίωση είναι η εισαγωγή ενός συνόλου κανόνων σε επίπεδο ΕΕ που καλύπτουν ολόκληρο τον τομέα της βιολογικής παραγωγής της ΕΕ.

Οι παλαιοί κανόνες επέτρεψαν ένα ? la carte σύστημα εξαιρέσεων, μερικές φορές στο επίπεδο ενός μόνο παραγωγού. Οι νέοι κανόνες λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη για ευελιξία που οι παρεκκλίσεις αυτές είχαν ενσωματωθεί στο παρελθόν – εξακολουθούν να επιτρέπονται οι δεόντως αιτιολογημένες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα η προσωρινή αντικατάσταση οργανικού συστατικού από μη βιολογική ουσία σε περιπτώσεις περιορισμένων αποθεμάτων – αλλά τώρα θα είναι περιορισμένα χρονικά, θα αξιολογούνται τακτικά και, εάν χρειαστεί, θα εφαρμόζονται σε όλους τους παραγωγούς, εξασφαλίζοντας δίκαιη μεταχείριση για όλους. Οι ίδιοι κανόνες θα ισχύουν για όλους τους βιολογικούς παραγωγούς και προϊόντα.
Αυτό το ενιαίο σύνολο κανόνων θα εφαρμοστεί και στους αγρότες εκτός ΕΕ που εξάγουν τα βιολογικά προϊόντα τους στην αγορά της ΕΕ. Θα αντικαταστήσει τα σημερινά 60+ διαφορετικά πρότυπα που θεωρούνται ισοδύναμα με τα εισαγόμενα βιολογικά τρόφιμα.

Προς το παρόν, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου διαφορετικά πρότυπα μπορεί να ισχύουν για τους παραγωγούς της ίδιας χώρας, όταν ο τελευταίος δεν έχει συμφωνία ισοτιμίας με την ΕΕ, μόνο και μόνο επειδή οι οργανισμοί πιστοποίησης ορίζουν τα δικά τους πρότυπα. Η συμμόρφωση με το ενιαίο σύνολο κανόνων της ΕΕ θα αντικαταστήσει την αρχή της ισοδυναμίας. Σημαίνει σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με το εμπόριο, με κύριο λόγο ότι θα υπάρξουν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ φορέων από την ΕΕ και από τρίτες χώρες.
Το πεδίο εφαρμογής των κανόνων έχει επεκταθεί ώστε να καλύπτει μια σειρά νέων προϊόντων όπως το αλάτι, το φελλό και τα αιθέρια έλαια. Θα είναι επίσης δυνατό στο μέλλον να προστεθούν νέα προϊόντα για να ανταποκριθούν στην εξέλιξη του τομέα και στις απαιτήσεις των καταναλωτών, προσφέροντας πρόσθετες ευκαιρίες στους παραγωγούς.
Ο νέος κανονισμός αποβλέπει στην απλούστευση των γεωργών. Για παράδειγμα, οι μικροκαλλιεργητές θα είναι πλέον σε θέση να επιλέξουν την πιστοποίηση ομάδας, η οποία θα μειώσει το κόστος πιστοποίησης και θα διευκολύνει την ένταξή τους στο οργανικό σύστημα.
Νέες ευκαιρίες θα δημιουργηθούν επίσης με το άνοιγμα μιας νέας αγοράς για τους βιολογικούς σπόρους και άλλα φυτικά αναπαραγωγικά υλικά με υψηλό επίπεδο γενετικής βιοποικιλότητας. Αυτό θα βελτιώσει τη βιοποικιλότητα, τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και θα ενισχύσει την καινοτομία.

Η αντοχή στα παράσιτα και στις ασθένειες θα βελτιωθεί και θα επικεντρωθεί η καλύτερη προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες.

Οι νέοι αυτοί κανόνες θα οδηγήσουν σε περισσότερους ελέγχους και περισσότερη γραφειοκρατία για τους βιολογικούς παραγωγούς και τους οργανισμούς πιστοποίησης;
Ακριβώς το αντίθετο. Οι νέοι κανόνες καθιστούν την ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να διεξάγονται έλεγχοι για να εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στον τομέα και το βάρος που βαρύνει αυτό τον τομέα τόσο για τους αγρότες όσο και για τις αρμόδιες αρχές.

Οι έλεγχοι διενεργούνται σε επίπεδο κράτους μέλους και είναι αιφνιδιαστικοί, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητά τους.

Η τυποποιημένη διαδικασία είναι η διενέργεια ετήσιων ελέγχων, αλλά οι νέοι κανόνες αναγνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι πάντα αναγκαίο για τους καθιερωμένους βιολογικούς παραγωγούς.

Για τους παραγωγούς που έχουν καθαρό ιστορικό μετά από τρία συναπτά έτη ετήσιων ελέγχων, οι εθνικές αρχές θα μπορούσαν να αποφασίσουν να τις ελέγχουν μόνο μια φορά κάθε δύο χρόνια. Αυτό θα μειώσει τη γραφειοκρατία τόσο για τους αγρότες όσο και για τις εθνικές διοικήσεις.

Επιτρέπονται τα φυτοφάρμακα στα βιολογικά τρόφιμα;
Οι βιολογικοί κανόνες είναι πολύ σαφείς:

οι πιστοποιημένοι παραγωγοί δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιούν μη παραδεκτές ουσίες όπως φυτοφάρμακα στις καλλιέργειες τους. Αυτό συνέβαινε πάντοτε και δεν αλλάζει με τους νέους κανόνες.
Οι νέοι κανόνες που τίθενται είναι τα προληπτικά μέτρα που πρέπει να λάβουν οι φορείς εκμετάλλευσης για να μειώσουν τον κίνδυνο τυχαίας «μόλυνσης» από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται σε συμβατικές καλλιέργειες που καλλιεργούνται δίπλα σε οργανικές.

Οι εθνικές αρχές είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο αυτών των μέτρων.

Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι σε θέση να πιστεύουν πλήρως ότι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ενεργά φυτοφάρμακα στην παραγωγή των προϊόντων που φέρουν το λογότυπο της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία και ότι έχουν ληφθεί όλες οι πιθανές προφυλάξεις για να μειωθεί ο μικρός κίνδυνος να παρουσιαστούν τυχαία τα φυτοφάρμακα.
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ισχυρισμοί ότι τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν φυτοφάρμακα, οι εθνικές αρχές είναι υποχρεωμένες να διερευνήσουν.

Οι ισχυρισμοί αυτοί πρέπει να τεκμηριώνονται με σαφήνεια εντούτοις προκειμένου να κινηθεί επίσημη έρευνα. Η έρευνα πρέπει να χρησιμεύει για τον προσδιορισμό της πηγής και της αιτίας της παρουσίας τέτοιων ουσιών και να περιλαμβάνει οποιαδήποτε κατάλληλη μέθοδο για την εξάλειψη της υποψίας χωρίς περιττή καθυστέρηση.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την κατάσταση εντός τεσσάρων ετών από την ημερομηνία εφαρμογής του νέου κανονισμού, ήτοι την 1η Ιανουαρίου 2021.

Αυτό θα επιτρέψει μια συνολική ανάλυση των εθνικών κανόνων και πρακτικών όσον αφορά τα κατώτατα όρια για τις μη επιτρεπόμενες ουσίες και θα αξιολογήσει την πορεία προς αυτή την κατεύθυνση θέμα.

Τι σημαίνουν οι νέοι κανόνες για εισαγόμενα βιολογικά προϊόντα;
Ο νέος κανονισμός δεν καλύπτει μόνο τα βιολογικά προϊόντα της ΕΕ αλλά και τα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ από άλλες χώρες.
Όσον αφορά τους αναγνωρισμένους οργανισμούς ελέγχου, οι νέοι κανόνες θα είναι οι ίδιοι για τους παραγωγούς στην ΕΕ και τους παραγωγούς τρίτων χωρών που επιθυμούν να πουλήσουν στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αντί να παράγουν σε πρότυπα που θεωρούνται ισοδύναμα με τους κανόνες της ΕΕ, οι παραγωγοί σε τρίτες χώρες πρέπει τώρα να συμμορφώνονται με τους ίδιους κανόνες που ισχύουν για τους παραγωγούς της ΕΕ.

Πρόκειται για μια μετάβαση από την αρχή της ισοδυναμίας στην αρχή της συμμόρφωσης.

Αυτό όχι μόνο δημιουργεί ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλους τους παραγωγούς, οι οποίοι μπορούν να διαβεβαιώσουν ότι όλοι είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με το ίδιο σύνολο υψηλών προδιαγραφών, αλλά και να καθησυχάσει τους καταναλωτές ότι τα βιολογικά προϊόντα που πωλούνται στην ΕΕ, είτε παράγονται εκεί είτε όχι τα ίδια πρότυπα ποιότητας.
Μέχρι τώρα, τα εισαγόμενα προϊόντα πιστοποιήθηκαν σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες ισοδύναμων τρίτων χωρών ή σύμφωνα με μερικές από τις περίπου 60 διαφορετικές δέσμες κανόνων από φορείς ελέγχου που η ΕΕ αναγνώρισε ως ισοδύναμους με τους δικούς της οργανικούς κανόνες. Παραδείγματος χάριν, ορισμένοι φορείς ελέγχου επέτρεψαν τη χρήση ορισμένων προϊόντων φυτοθεραπείας που δεν χρησιμοποιούνται στην ΕΕ (σε περιπτώσεις όπου π.χ. αντιμετωπίζουν ασθένειες που δεν υπάρχουν στην Ευρώπη και για τις οποίες δεν υπάρχουν κατά συνέπεια ευρωπαϊκοί κανόνες).

Τι θα συμβεί με τις συμφωνίες για τα οργανικά προϊόντα που έχει εφαρμόσει η ΕΕ με άλλες χώρες;
Η ΕΕ έχει αναγνωρίσει πολλές χώρες εκτός ΕΕ (οι αποκαλούμενες τρίτες χώρες) ότι διαθέτουν ισοδύναμους κανόνες βιολογικής παραγωγής και συστήματα ελέγχου.

Ορισμένες τρίτες χώρες όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τυνησία, η Νέα Ζηλανδία κ.λπ. αναγνώρισαν επίσης την ΕΕ ως ισοδύναμη με συμφωνίες ή συμφωνίες ισοτιμίας, πράγμα που σημαίνει ότι αμφότερα τα μέρη έχουν αναγνωρίσει αμοιβαία τους κανόνες βιολογικής παραγωγής και συστήματα ελέγχου ως ισοδύναμα τους αντίστοιχους κανόνες. Αυτές οι αναγνωρίσεις επιτρέπουν στους ευρωπαίους καταναλωτές να επιλέγουν από ένα ευρύ φάσμα βιολογικών προϊόντων, παρέχοντας συγχρόνως ευκαιρίες εξαγωγής για τους παραγωγούς της ΕΕ.
Οι υπάρχοντες διακανονισμοί ή συμφωνίες θα πρέπει να προσαρμόζονται στους νέους κανόνες όποτε κρίνεται σκόπιμο εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
Η υφιστάμενη αναγνώριση της ισοδυναμίας των τρίτων χωρών που επί του παρόντος δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των συμφωνιών αμοιβαίας ισοδυναμίας θα πρέπει να μετατραπεί σε αμοιβαίες εμπορικές συμφωνίες για να δοθεί ένα πιο σταθερό νομικό πλαίσιο για τους φορείς εκμετάλλευσης. Η μεταβατική περίοδος των 5 ετών διασφαλίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και οι εταίροι της θα έχουν το χρόνο να διαπραγματευτούν μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Τι σημαίνουν οι νέοι κανόνες για τη βιολογική παραγωγή στα θερμοκήπια;
Οι θρεπτικές εγκαταστάσεις κυρίως μέσω του οικοσυστήματος του εδάφους είναι μία από τις βασικές απαιτήσεις της βιολογικής παραγωγής.

Ο νέος κανονισμός επιβεβαιώνει τη σχέση με το έδαφος ως βασική αρχή και ως εκ τούτου η χρήση «οριοθετημένων κλινών» δεν θεωρείται συμβατή με ευρύτερες οργανικές αρχές.
Ωστόσο, ο νέος κανονισμός θα επιτρέψει στους παραγωγούς των κρατών μελών όπου η πρακτική έχει ήδη εγκριθεί για τη βιολογική γεωργία να συνεχίσει να χρησιμοποιεί θερμοκήπια για περιορισμένο χρονικό διάστημα 10 ετών.

Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τη χρήση των οριοθετημένων κλινών σε θερμοκήπια 5 έτη μετά την ημερομηνία εφαρμογής του νέου κανονισμού, η οποία μπορεί να συνοδεύεται, ενδεχομένως, από νομοθετική πρόταση.
Οι κανόνες ισχύουν για όλα τα βιολογικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των μεταποιημένων προϊόντων;
Ο νέος κανονισμός για τη βιολογική γεωργία θα εφαρμοστεί στα ζώντα και μη μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των σπόρων και άλλων φυτικών πολλαπλασιαστικών υλικών και των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα και ζωοτροφές.

Τα μεταποιημένα προϊόντα θα μπορούσαν να επισημανθούν ως βιολογικά μόνο εάν τουλάχιστον το 95% των γεωργικών συστατικών είναι οργανικά.