Table of Contents
Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης
Γεωγραφικές συστάσεις ή, απλά, θεατρικές και μουσικές; Και τα δύο ταιριάζουν στον νέο συνθέτη και σκηνοθέτη / ηθοποιό, άλλοτε πρωταγωνιστή της «Κατσαρίδας», που έφτασε να ταξιδέψει τις δουλειές του ανά την Ευρώπη (όπως το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο») ή στην Κορέα «Από την Αντιγόνη στη Μήδεια»), με αφετηρία ζωής και μόνιμο αποκούμπι στο Βόρειο Αιγαίο. Όμως είναι και ο άνθρωπος που μπορεί κανείς να ρωτήσει πόσο δύσκολο είναι, τελικά, να στήσεις ένα νεανικό θέατρο.
Εν αρχή ήν οι Ιδέες. Ή, έστω, η Ιδέα. Η Ομάδα Ιδέα. Που έπλασε ο συνθέτης, μουσικός, σκηνοθέτης, ηθοποιός Κώστας Γάκης, μαζί με την Αθηνά Μουστάκα και τον Κωνσταντίνο Μπιμπή (το τελευταίο Βραβείο Δημήτρης Χορν). Το έπλασαν με έναν έρωτα κατά νου. «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο». Και ο έρωτας άνθισε και ταξίδεψε και εκτός ελληνικών συνόρων. Και χειροκροτήθηκε.
Το λέει, άλλωστε, η Ομάδα Ιδέα στο φετινό της, πολυσυλλεκτικό, βιντεάκι: «Οι ιδέες έχουν αυτό το σπάνιο γνώρισμα… Να πολλαπλασιάζονται μέσα στην πόλη… Εκεί που το θέατρο εμπνέει και εμπνέεται. Εκεί που το θέατρο γεννάει και γεννιέται». Και έτσι από την αρχή, την Ιδέα, φτάσαμε στην πολύτιμη συνέχεια. Στην επαφή. «Στο θέατρο, το Άλφα – Ιδέα, μπήκαμε με ό,τι είχαμε δικό μας. Όμως το πρώτο που κάναμε ήταν να προσεγγίσουμε ανθρώπους. Ομάδες στις οποίες αισθανόμασταν κοντά, όπως η ομάδα του Κώστα Φιλίππογλου», μου εξηγεί ο Κώστας Γάκης, το κεντρικό πρόσωπο τούτης της ιστορίας. Μιας ιστορίας που περιλαμβάνει πολλά περισσότερα από ένα δραστήριο νεανικό θέατρο, έναν νέο πόλο που ξεπήδησε, το προσπάθησε και τα κατάφερε να στείλει ισχυρό το σήμα του από το άλλοτε «Άλφα» (των Στέφανου Ληναίου και Έλλης Φωτίου), στην Πατησίων.
«Αυτή εδώ είναι η ιστορία μιας πόλης. Από τα πρώτα πρώτα σπίτια, μέχρι τα τελευταία χαλάσματα», λέει η ομάδα στο βιντεάκι των πολλαπλών παραγωγών του Άλφα – Ιδέα. Αυτή είναι μία ιστορία νέων ανθρώπων του θεάτρου, που έχουν ταχθεί στο «βοηθάμε όλοι όλους». Και με το DIY Festival, το Do It Yourself / Φτιάξτο μόνος σου, που οργάνωσαν πέρυσι διστακτικά και τολμηρά μαζί και τους έφερε συνεργάτες – συνοδοιπόρους.
«Προσπαθούμε να μην απογοητευόμαστε από την απομόνωση που φέρνει η κρίση», μου λέει ο Κώστας Γάκης. «Προσπαθώ, προσπαθούμε να στήνουμε σεμινάρια, να κάνω μαθήματα, προσπαθώ να ακούω σοβαρά όποιον έρχεται. Σε μια ανταλλαγή πληροφοριών, συγκίνησης, νόησης. Να δημιουργήσουμε όλοι μαζί μια φυλή μέσα στην πόλη». Άχαρη κιόλας πόλη, αφιλόξενη, εκεί στην περιοχή του Πολυτεχνείου. Προσπαθώντας το συνειδητοποίησε, λέει, «ότι συμβαίνει εκείνο που είχε συμβεί με τους σεισμούς. Που βγαίναμε όλοι από τα σπίτια και βλέπαμε, γνωρίζαμε τους γείτονές μας». Κάπως έτσι ξεκίνησε το Άλφα – Ιδέα. Πάνω σε έναν καφέ σε ένα συνεργατικό στέκι στον Κεραμεικό. Δίχως όνειρα πλουτισμού, μου ξεκαθαρίζει. «Αν μπορούσαμε μόνον να πλουτίσουμε συναισθηματικά και να βγάλουμε το νοίκι μας θα είμασταν μια χαρά, είπαμε».
Έτσι ξεκίνησε η Ιδέα. Ο ίδιος ο Κώστας Γάκης, όμως; Ε, εκείνος ξεκίνησε, όπως το θέτει, «και με άρωμα αλμύρας και με άρωμα κάμπου». Με καταγωγή από την Ικαρία, από τη μια πλευρά και από ένα χωριό της Καρδίτσας, στη Θεσσαλία, από την άλλη. Και «με τις δυο καταγωγές μου ενεργές», όπως μου λέει. Βασικός πρωταγωνιστής σε εκείνα τα μικράτα του που τον διαμόρφωσαν ήταν «η γιαγιά, η Αντιγόνη. Καταπληκτική προσωπικότητα. Βαθιά μορφωμένος άνθρωπος και ως προς τον πολιτισμό». Βασίλισσα, ή μάλλον «Αγία Αντιγόνη», όπως την χαρακτήριζαν στο χωριό Εύδηλος της Ικαρίας, σαν μπαλκόνι πάνω από το Αιγαίο. Εκείνη του έμαθε αρχαία. Εκείνη, Χριστούγεννα και Πάσχα, του έπλαθε «ζωντανά παραμύθια πάνω στον αρχαίο κόσμο». Για τους «Σοφοκλήδες και τους Αριστοτέληδες», που, ω του θαύματος, εμφόρησαν το «Δέντρο του Οιδίποδα», την επίσης επιτυχημένη παράσταση, ή σπουδή πάνω στο αρχαίο δράμα αν θέλετε, του Κώστα Γάκη και της Ομάδας Ιδέα πάνω στον αρχαίο μύθο.
Φωτογραφία από την παράσταση «Από την Αντιγόνη στη Μήδεια» του Κώστα Γάκη
Από το ίδιο χωριό κατάγεται και ο φίλος του, Βασίλης Μαυρογεωργίου, με τον οποίο αργότερα συνέπραξαν στην θρυλική «Κατσαρίδα» του, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Παιδικοί φίλοι, με κιθάρες και τραγούδια, από τα μικράτα τους. Και με μνήμες και βαριά κληρονομιά, για τον Κώστα Γάκη. Με τον έναν παππού στη Μακρόνησο, τον άλλον αντάρτη στα βουνά. Και με ένα μάθημα αλληλεγγύης, από την Ικαρία, όπως μου λέει. Όπως το περιγράφει και ένα χειρόγραφο μοναχού του 17ου αιώνα: Από όλα τα νησιά, στην Ικαρία ζουν οι πιο φτωχοί και οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι. Διότι είναι πιο κοντά και έχουν ανοιχτά τα σπίτια τους. Μοιράζονται, με δυο λόγια. Επαφή, με μια λέξη. Η χαρά της επαφής. Η δημιουργία με αφετηρία την επαφή. «Έχει μια αντιστοιχία αυτό με εκείνο που προσπαθούμε να κάνουμε στο Άλφα – Ιδέα».
Στην Ικαρία έστησε και το πρώτο του σεμινάριο documentary theater ο Κώστας Γάκης, το 2016. Στήνοντας και μια παράσταση με ιστορίες που συνέλεξε με την ομάδα από τα χωριά της. «Έτσι ένιωσα ότι δεν κόβεται το νήμα. Με τις ιστορίες που ζήτησα από τους παππούδες κάτι συνεχίζεται. Δεν νιώθεις έωλος. Αυτή δε η σχέση της διαδοχής και του διαλόγου γενεών υπάρχει και με τον Στέφανο Ληναίο, που μας έδωσε το θέατρο Άλφα». Χώρια, ότι στο σεμινάριο της Ικαρίας γνώρισε και τον Άκη Φιλιό, ηθοποιό και μουσικό όπως και ο ίδιος, και έστησαν αντίστοιχο σεμινάριο documentary theater και σωματικού θεάτρου στην δική του πατρίδα, υπό τον τίτλο «Νήσος Σαμοθράκη, μια θεατρική καταγραφή».
Ο νέο συνθέτης, σκηνοθέτης και ηθοποιός σπούδασε επίσης κλασική κιθάρα στο Διεθνές Ωδείο
