Πικρές επιχειρηματικές ιστορίες καταγράφονται στα 10 χρόνια της εγχώριας ύφεσης που έχει σαρώσει κυριολεκτικά τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας. Γνωστά ονόματα του εμπορίου δεν απέφυγαν την πτώχευση, αφού δεν κατάφεραν να βρουν λύση απέναντι στο κλείσιμο των πιστωτικών γραμμών που εφάρμοσαν οι τράπεζες και σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό που μετέφεραν από τα προηγούμενα χρόνια, χρεοκόπησαν την τελευταία δεκαετία 2009-2018. Πρόσθεσαν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία και «έσβησε» η εταιρική τους επωνυμία (brand name) έπειτα από πολλά χρόνια παρουσίας στην επιχειρηματική ζωή της χώρας. Η έρευνα του reporter.gr συγκέντρωσε τις πιο ηχηρές πτωχεύσεις επιχειρήσεων από το 2008 μέχρι και σήμερα.
Η αρτοβιομηχανία Κατσέλης, η οποία το 2007 μετονομάστηκε σε Nutriart όταν εξαγοράσθηκε από τον όμιλο Γ. Δαυίδ, πτώχευσε το 2013 παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της ιδιοκτησίας και των τραπεζών να βρεθεί μία λύση. Η διοίκηση απέδωσε το τέλος της εταιρείας στην ύφεση και στις τεράστιες καθυστερήσεις από πλευράς των πιστωτριών τραπεζών να ρυθμίσουν τα δάνεια της επιχείρησης.
Η Ατλάντικ, η πέμπτη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας, πριν κλείσει βυθίστηκε υπό το βάρος των δανειακών υποχρεώσεων, οδηγώντας στην ανεργία πάνω από 3.000 εργαζόμενους και προκαλώντας ζημίες σε 1.500 και πλέον προμηθευτές. Καθοριστικής σημασίας ήταν και η κόντρα ανάμεσα στους βασικούς μετόχους, την οικογένεια Αποστόλου και την οικογένεια Λαουτάρη, στη διάρκεια της οποίας εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν σκληρές κατηγορίες. Μάλιστα, η διαμάχη των δύο πλευρών έφθασε μέχρι το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Σ’ ένα απόγευμα τον Σεπτέμβριο του 2013 έγινε γνωστό στους 890 εργαζόμενους του ομίλου Χατζηιωάννου ότι κλείνει η θυγατρική-αλυσίδα Sprider Stores. Τα οικονομικά ανοίγματα των αδελφών Χατζηιωάννου σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό ήταν το εκρηκτικό μείγμα που προκάλεσε την πτώχευση του ομίλου.
Σε πτώχευση οδηγήθηκε και η γνωστή χαρτοβιομηχανία Diana.
Η επιχείρηση του κ. Πάνου Ζερίτη λύγισε υπό το βάρος των υποχρεώσεών της και της αδυναμίας της να βρει κεφάλαια για να συνεχίσει τη λειτουργία της, επιφέροντας βαρύ πλήγμα στην απασχόληση της ακριτικής Ξάνθης. Οι συνολικές υποχρεώσεις της Diana –σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο αίτημα πτώχευσης– προς προμηθευτές, προσωπικό, Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, πιστωτές, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ ανέρχονταν σε 30 εκατ. ευρώ.
Ο ιστορικός όμιλος ένδυσης και υποδημάτων Fokas λειτουργούσε από το 1936 με το πρώτο κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και στην περίοδο της μεγάλης ακμής της, διατηρούσε δύο καταστήματα τόσο σε κεντρικά σημεία στην Αθήνας όσο και σε μεγάλες πόλεις της χώρας. Συνολικά 1.500 εργαζόμενοι έμειναν χωρίς δουλειά όταν έκλεισε το 2013.
Η Αlex Pak από την «αυτοκρατορία» των 33 καταστημάτων εργαλείων και άλλων ειδών σπιτιού και κήπου, λίγο πριν το τέλος της είχε φτάσει στα τρία. Η επιχείρηση βρέθηκε σε ελλειμματικά οικονομικά επίπεδα από το 2008, λόγω της ύφεσης και η εταιρεία επέβαλε την εκ περιτροπής απασχόληση στους εργαζόμενους αναγκάζοντας τους να δουλέψουν 2 με 3 ημέρες την εβδομάδα. Αυτή η απόφαση είχε ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν 733 υπάλληλοι, ενώ το 2013 οδηγήθηκε στην πτώχευση.
Οι συνέπειες του υπερδανεισμού
Η νέα γενιά των πτωχευμένων εταιρειών του 21ου αιώνα δημιουργήθηκε αρκετά χρόνια πριν η Ελλάδα εισέλθει στην Ευρωζώνη και απελευθερωθεί η στεγαστική και επιχειρηματική πίστη στην Ελλάδα. Η επιθετική συμπεριφορά των ιδιοκτητών πολλών επιχειρήσεων που τυφλώθηκαν από τη λάμψη του υπερδανεισμού, το εύκολο και πολύ χρήμα που λάμβαναν από τις τράπεζες, χωρίς μάλιστα να έχουν τις απαραίτητες εγγυήσεις, τους ώθησε σε κινήσεις εντυπωσιασμού απέναντι στους ανταγωνιστές τους αδιαφορώντας για τις συνέπειες του υπερδανεισμού. Ακόμη και στην αρχή της ύφεσης το 2008(πρώτη φορά αρνητικό ΑΕΠ -0,02%), πολλοί επιχειρηματίες δεν αντελήφθησαν τον τυφώνα που θα ακολουθούσε και συνέχισαν να δανείζονται. Από το β΄ εξάμηνο του 2012 οι υπερδανεισμένες εταιρείες είχαν πλέον πρόβλημα με τις γραμμές πίστωσης των τραπεζών. Όταν οι τράπεζες ζήτησαν από τους επιχειρηματίες να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να σώσουν τις εταιρείες ήταν μάλλον αργά. Η λύση των στρατηγικών επενδυτών, που επίσης αξιοποιήθηκε, δεν απέδωσε.
Ανέστης Ντόκας
