Ημουν πρόεδρος του Συλλόγου Ραχιωτών Ικαρίας το 1997, πενήντα χρόνια μετά το 1947 όπου 14.000 πολιτικοί εξόριστοι, που δεν υπέγραψαν δήλωση μετανοίας, βγήκαν από τις μπουκαπόρτες των πολεμικών πλοίων στον Αγιο Κήρυκο (πρωτεύουσα του νησιού) και τον Εύδηλο (δεύτερο λιμάνι). Οι εξόριστοι, που ταξίδευαν έγκλειστοι και εντελώς απληροφόρητοι, κατάλαβαν ότι είναι στην Ικαρία από την ταμπέλα «Ικαρία» του τμήματος χωροφυλακής!
Μετά την καταγραφή τους από τους χωροφύλακες τραβούσαν, στρατιές εξορίστων, στα χωριά, να βρούνε χώρο να εγκατασταθούν σε εγκαταλειμμένα σπίτια και αχυρώνες.
Ο Μίκης, το πρώτο χωριό που βρήκε να μείνει ήταν το Μαυράτο, κοντά στον Αγιο Κήρυκο. Εγραψε γι’ αυτό ότι «οι ντόπιοι άλεθαν την πέτρα για να κάνουν χώμα και να φυτέψουν μαρούλια για να μας τα δίνουν»! Πληροφορήθηκε από άλλους εξόριστους ότι καλύτερα θα ήταν να πάει στο βόρειο μέρος της Ικαρίας. Ετσι βρέθηκε στις Βρακάδες, στην Ακαμάτρα και στη Δάφνη.
Το 1999, με πρόσκληση του συλλόγου μας, ήρθε στην Ικαρία για το τριήμερο εκδηλώσεων για τους πολιτικούς εξόριστους. Συμμετείχε –θυμάμαι– σε ανοιχτή συζήτηση για τον πόλεμο στην, άλλοτε, Γιουγκοσλαβία (ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο, 1998-99), όπου ήταν «καταπέλτης»! Ακολούθησε συναυλία με την ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης», με τον ίδιο να διευθύνει, να τραγουδά και να ξεσηκώνει 6.000 Καριώτες, που ήρθαν από όλο το νησί. Αξέχαστη βραδιά. Μέχρι σήμερα τη θυμούνται όσοι την έζησαν!
Σε εκείνη την επίσκεψη ο Μίκης πέρασε από τα μέρη που ήταν εξόριστος: Ακαμάτρα, Δάφνη και Βρακάδες. Εβλεπε τα σπίτια όπου έμενε με άλλους εξόριστους και απορούσε πού χωρούσανε τόσοι πολλοί! Στην Ακαμάτρα, στο σπίτι όπου έζησε, ζήτησε να μάθει αν ζούσε η γειτόνισσα του σπιτιού, που με φόβο για τους χωροφύλακες κρυφά του πήγαινε γάλα, γιατί ήταν άρρωστος, με πυρετό. Ετσι στάθηκε στα πόδια του. Συνταρακτικά συγκινητική η συνάντηση του Μίκη με την Καριωτίνα «τροφό» του (Πετράκη), μεγάλη πια και κατάκοιτη! Γονάτισε στο κρεβάτι της ο Μίκης και τη φίλησε.
Οι τρεις μέρες του Μίκη στην Ικαρία ήταν μια μεγάλη γιορτή σε όλα τα χωριά όπου ήταν εξόριστος. Παντού τραπέζια και χοροί. Στις Βρακάδες, το σπίτι όπου έμενε οι ιδιοκτήτες το δώρισαν να γίνει Μουσείο Εξόριστων «Μίκης Θεοδωράκης» – το σπίτι με τους σκόρφηδες, όπως λέμε στην Ικαρία τους σκορπιούς! Ξεκίνησε η προσπάθεια, αλλά η βοήθεια από την πολιτεία ήταν περιορισμένη. Ακόμη δεν λέει να τελειώσει… Οποτε βρισκόμασταν, στην Αθήνα, με ρωτούσε ο Μίκης για το Μουσείο. Δυστυχώς, του έλεγα ψέματα ότι κοντεύει να τελειώσει και στα εγκαίνια θα γίνει συναυλία μαζί του!
Ιστορική, τότε, η επίσκεψη του Μίκη και όλων των πολιτικών εξορίστων στην Ικαρία, που μόνο καλά λόγια είχαν να πουν για τη φιλοξενία και τη συμπαράσταση των Ικαριωτών.
* Γιατρός
