Αναγκαίο ένα επιχειρησιακό σχέδιο για την αγροτική ανάπτυξη: Η περίπτωση του λαδιού
Τις προηγούμενες ημέρες παρακολούθησα δύο ημερίδες σχετικά με την ελιά και το λάδι. Η πρώτη οργανωμένη από το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών και Ελαιολάδου Χανίων με το εδώ παράρτημα του (Εργαστήριο Ελαιολάδου Μυτιλήνης) και η δεύτερη από τη διαχειριστική Αρχή στο πλαίσιο του προγράμματος για την έξυπνη εξειδίκευση.
Από τις πολύ καλές παρουσιάσεις που έγιναν αλλά και την ανάλογη συζήτηση που ακολούθησε, θα μπορούσε κανείς να πάρει τα στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να συνθέσουν το πάζλ μιας στρατηγικής για το ελαιόλαδο και στη συνέχεια να φτιάξει αντίστοιχες πολιτικές για τα άλλα προϊόντα της Περιφέρειας.
Μια ολοκληρωμένη πολιτική πρέπει πρώτα απ’ όλα να επισημάνει τα προβλήματα, αλλά οφείλει να μην μείνει εκεί. Θα πρέπει να διερευνήσει και να αποτυπώσει με ειλικρίνεια τις αιτίες που έχουν οδηγήσει στα προβλήματα γεγονός απαραίτητο για σχεδιασμό αποτελεσματικών δράσεων.
Α) Προβλήματα (γνωστά αλλά πρέπει να υπογραμμιστούν):
– έντονη μείωση της παραγωγής την τελευταία 15ετία εξ αιτίας των χαμηλών τιμών
– υψηλό % παραγωγής βιομηχανικών λαδιών που όμως βρίσκουν αγορές που ενδιαφέρονται να τα αναμείξουν με τα δικά τους.
– ανεπαρκείς ποσότητες Έξτρα Παρθένου.
– προβλήματα με τα απόβλητα των ελαιοτριβείων.
Β) Αιτίες (λιγότερο γνωστές και αποδεκτές):
– πολλά προβλήματα στη διαδικασία παραγωγής πρώτης ύλης (ελιάς) που έχουν σαν αποτέλεσμα να βγαίνει σημαντικά υποβαθμισμένο προϊόν.
– μη σωστή καταπολέμηση του δάκου (η δακοκτονία που όπως γίνεται είναι άχρηστη) και των άλλων εντόμων που προσβάλουν δέντρα και καρπό.
– μικρές διαφορές στη τιμή μεταξύ έξτρα παρθένου και των άλλων λαδιών που δεν θεωρούνται βρώσιμα σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές του τελικού προϊόντος που δεν κινητοποιούν τους παραγωγούς να βελτιώσουν τις μεθόδους παραγωγής ενώ οδηγούν πολλούς στην εγκατάλειψη
– έλλειψη καινοτομιών και ο εφησυχασμός που προσέφεραν για χρόνια οι επιδοτήσεις
Γ) Προτεινόμενες Λύσεις: Έμφαση στη ποιότητα
– πρωτόκολλο ολοκληρωμένης γεωργίας που θα επιτρέψει στην αναβάθμιση του τελικού προϊόντος
– ανάδειξη των θεραπευτικών ιδιοτήτων του λαδιού (ακόρεστα, φαινόλες κλπ), των οργανοληπτικών του στοιχείων και της δυνατότητας άλλων χρήσεων με αξιοποίηση άλλων ενώσεων – Ισχυρισμός υγείας
– έμφαση σε παραγωγή παραπροϊόντων
– επεξεργασία διφασικών αποβλήτων για κομποστοποίηση
– καμπάνια για τη προώθηση των ιδιοτήτων του Έξτρα Παρθένου
Δ) Στόχοι:
– Αύξηση της συνολικής παραγωγής και ειδικά του Έξτρα Παρθένου (να ξεπεράσει το 50% της συνολικής παραγωγής)
– Αύξηση του ποσοστού διακίνησης τυποποιημένου λαδιού
Ε) Δράσεις:
– Δημιουργία και υποστήριξη Ομάδων Παραγωγών (με την προσφορότερη κατά περίπτωση οργάνωση) που θα περιλαμβάνουν όλους όσους ενδιαφέρονται να βελτιώσουν τις παραγωγικές διαδικασίες (εφαρμογή πρωτοκόλλου ολοκληρωμένης γεωργίας)
– Συντήρηση λαδιού κάτω από ιδανικές συνθήκες (πχ. καινό αζώτου) ώστε να μην αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του
– Αξιοποίηση μεγάλων αγροκτημάτων δημόσιου χαρακτήρα (πχ. Σταθμού και Φιλανθρωπικών) για τη μετατροπή τους σε πειραματικά-επιδεικτικά αγροκτήματα και με τουριστική αξιοποίηση
– Συνεχή εκπαίδευση και υποστήριξη των Ομάδων Παραγωγών, Ελαιοτριβέων, Τυποποιητών
– Αξιοποίηση των ερευνητικών ευρημάτων και χρηματοδότηση για συνέχιση ερευνών με συγκεκριμένη στοχοθεσία (βελτίωση και τυποποίηση παραγωγής, ανάδειξη χαρακτηριστικών, παραπροϊόντα, διαχείριση αποβλήτων…)
– Πρόγραμμα προβολής του Έξτρα Παρθένου ως στοιχείου ασφαλούς και υγιεινής διατροφής
– Δημιουργία ενός ισχυρού brandname που να συνδέεται και με άλλα ισχυρά και αναγνωρίσιμα από τη διεθνή πελατεία στοιχεία (AegeanQuality)
– Σύνδεση του κλάδου με τον τουρισμό στο τρίπτυχο “περιβάλλον (τα μονοπάτια της ελιάς) -πολιτισμός (υλικός και άυλος) – διατροφή/γευσιγνωσία” πάνω στο ίδιο στοιχείο (AegeanQuality)
– Αξιοποίηση καλών πρακτικών εμπορίας για διεύρυνση υπαρχουσών και εξεύρεση νέων αγορών
Το πρόγραμμα θα πρέπει να συνδέσει τους φορείς που έxουν ρόλο (Ερευνητικά Εργαστήρια Πανεπιστημίων, Ινστιτούτο Χανίων και Εργαστήριο Μυτιλήνης, Αγροδιατροφική, οργανώσεις παραγωγών, ελαιοτριβέων, τυποποιητών – εμπόρων, μεμονωμένους παραγωγούς) στα επιμέρους βήματα κάτω από τον συντονισμό της Περιφέρειας και τη δημιουργία συγκεκριμένου σχεδίου με χρηματοδότηση από διαφορετικές πηγές (από το ΠΕΠ, εθνικούς πόρους, Leader, Ευρωπαϊκή επιτροπή, ίδιους πόρους κλπ), βήματα, ποσοτικοποιημένους στόχους και συνεχή παρακολούθηση σε ότι αφορά στην υλοποίηση των στόχων.
Χρόνια υπογραμμίζουμε ότι έχουν χαθεί ευκαιρίες. Η σημερινή κρίση δεν επιτρέπει άλλες καθυστερήσεις. Ανάλογα προγράμματα πρέπει να εκπονηθούν για όλα τα βασικά προϊόντα της Περιφέρειας.
Εμείς ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ τοποθετηθήκαμε ήδη από τη προεκλογική περίοδο πάνω στο θέμα. Σήμερα προτείνουμε με επιμονή για έναν διαφορετικό επιχειρησιακό σχεδιασμό της Περιφέρειας. Να δοθεί τέλος στα μεμονωμένα έργα που δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένους και ιεραρχημένους στόχους για το κοινό συμφέρον, αλλά προσωπικές φιλοδοξίες. Ας τελειώνουμε μια για πάντα με τις πρακτικές του παρελθόντος που έφεραν τη χώρα στη σημερινή κατάσταση.
Γιάννης Σπιλάνης
Αναπληρωτής Καθηγητής
Περιφερειακός Σύμβουλος με τον συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
(ioannispilanis.blogspot.com)
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ
Στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο, που είχε ως αποκλειστικό θέμα το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Περιφέρειας, επισημάναμε για μια ακόμη φορά την αδυναμία της Περιφερειακής Αρχής όχι μόνο στο να λειτουργήσει ουσιαστικά, αλλά και να τηρήσει έστω και τον νόμο.
Τονίσαμε ιδιαίτερα ότι το Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχέδιο δεν είναι μια ακόμη τυπική διαδικασία-όπως μια τροποποίηση του προϋπολογισμού- για να περάσει απλά με τις ψήφους μιας «πλαστής» πλειοψηφίας αφού δεσμεύει το μέλλον της Περιφέρειας, αλλά χρειάζεται συζήτηση σε βάθος όχι μόνο μεταξύ των παρατάξεων του ΠΣ αλλά και με Δήμους, Επιμελητήρια, Ενώσεις Ξενοδόχων, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς κλπ ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίες συγκλίσεις και συναντήληψη για το αναπτυξιακό όραμα με συγκεκριμένους στόχους και δράσεις ανά τομέα που θα φέρουν ουσιαστικά αναπτυξιακά αποτελέσματα στο τέλος της περιόδου. Αυτό απαιτεί ριζική αλλαγή του τρόπου που λειτουργεί η Περιφέρεια και τα νομικά της πρόσωπα. Η κα Καλογήρου επέμεινε να ψηφίσει ένα ατελέστατο κείμενο –που αμφιβάλει κανείς ποιος από τους συμβούλους της πλειοψηφίας το είχε διαβάσει- ώστε να προχωρήσει «στα γρήγορα» σε μια τυπική διαβούλευση και στη ψήφιση του επιχειρησιακού σχεδίου.
Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε κατ’ επανάληψη κατακρίνει τον τρόπο λειτουργίας του ΠΣ, αλλά και των επιτροπών που έχουν διεκπεραιωτικό χαρακτήρα με «όπλο» τη «πλειοψηφία». Κρίσιμα θέματα όπως ο προϋπολογισμός που καλούμαστε να ψηφίσουμε την επόμενη εβδομάδα έρχονται ως κατάλογοι ποσών χωρίς πολιτική εισήγηση για τον στόχο που εξυπηρετούν, θα συζητηθούν και θα περάσουν. Μετά θα αναθεωρηθούν όσες φορές χρειαστεί για τη κάλυψη αναγκών, πάντα χωρίς σχέδιο. Από την άλλη πλευρά, οι τοποθετήσεις της αντιπολίτευσης έχουν τυπικό χαρακτήρα ακόμη και όταν επισημαίνουν προβλήματα νομιμότητας (πχ. άδειες ελαιοτριβείων, σύσταση νέας αναπτυξιακής όταν υπάρχουν 3 σε εκκαθάριση), ενώ δεν επιτρέπουν συγκλίσεις ακόμη και όταν περιλαμβάνουν ουσιαστικές και σωστές προτάσεις. Τα θέματα «κλείνουν» με ψηφοφορία μετά την τοποθέτηση των συμβούλων χωρίς συνήθως να δοθούν ούτε καν απαντήσεις στις αντιρρήσεις τους, πόσο μάλλον να υπάρξουν βελτιώσεις των προειλημμένων αποφάσεων. Στην ουσία έχουμε «λογοδοσία περιορισμένης ευθύνης» και οι όποιες «κραυγές» της αντιπολίτευσης, τεκμηριωμένες ή μη, είναι άνευ ουσίας.
Άραγε οι πολίτες αυτής της χώρας που συζητούν με πάθος για το μπόνους των 50 εδρών που δίνει ο εκλογικός νόμος στο πρώτο κόμμα στις εθνικές εκλογές, έχουν αντιληφθεί ότι στις εκλογές της αυτοδιοίκησης ο συνδυασμός που πρωτεύει τη δεύτερη Κυριακή παίρνει το 60% των συμβούλων ανεξάρτητα του ποσοστού που έχει πάρει τη πρώτη Κυριακή; Και αν σκεφτεί ότι αυτό το ποσοστό μπορεί να είναι και κάτω από 30%, αντιλαμβάνεται κανείς ότι με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο, ο πρώτος συνδυασμός μπορεί και να διπλασιάζει τον αριθμό των συμβούλων, εξασφαλίζοντας μια άνετη διακυβέρνηση, κόντρα στη θέληση των πολιτών;
Αυτή ήταν η φιλοσοφία των δύο κομμάτων, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που κυβέρνησαν μεταπολεμικά τη χώρα φτιάχνοντας τους εκλογικούς νόμους με τη λογική «της αυτοδυναμίας» και το πρόσχημα της πολιτικής σταθερότητας. Αυτή την «καραμέλα πιπίλαγαν» για χρόνια, εξοβελίζοντας τη λογική των συνεργασιών ως «εστία συναλλαγών για οφίκια». Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν τόσο η υποβάθμιση των θεσμών σε απλές πλειοψηφίες που συχνά τον μόνο συνδετικό κρίκο που έχουν είναι ακριβώς το «μοίρασμα μικρο-εξουσιών», ενώ εμπέδωσε στην ελληνική κοινωνία την έλλειψη κουλτούρας σύνθεσης και συνεργασίας. Τους βόλευε για να μπορούν να «κατακεραυνώνουν» αλλήλους με πύρινους μονόλογους χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να δικαιολογούν τις απόψεις τους και να λειτουργούν με «κομματικές πειθαρχίες» και πλήρη αδιαφάνεια. Τις συνέπειες όλων αυτών τις βιώνουμε σήμερα με την αποκάλυψη του μεγέθους της διαφθοράς του συστήματος και την πλήρη αδυναμία επίτευξης συγκλήσεων.
Η πρόταση μας είναι απλή και τη θέτουμε προς συζήτηση με δεδομένο ότι έχει αναγγελθεί η τροποποίηση του «Καλλικράτη»:
- Οι εκλογές να γίνονται σε ένα γύρο και η κατανομή των εδρών να γίνεται με απλή αναλογική, δίνοντας τη πραγματική τους δύναμη στους «μεσαίους» συνδυασμούς, μειώνοντας ταυτόχρονα τη πίεση προς τους «μικρούς» συνδυασμούς με τη λογική της «χαμένης ψήφου» αφού μπορούν να έχουν ρόλο στο μετεκλογικό σκηνικό.
- Να υπάρχει ελάχιστο ποσοστό εκλογής ώστε να εξασφαλίζει τουλάχιστον 2 άτομα σε ένα συνδυασμό. Ο στόχος είναι πολλαπλός: (α) να ενισχύσει τις συνεργασίες από τη βάση μεταξύ ατόμων με κοινούς στόχους απαραίτητους για τη διοίκηση του τόπου, (β) την αποφυγή του κατακερματισμού των δυνάμεων προεκλογικά (γ) τη μη παρουσία υπερβολικά πολλών συνδυασμών στο Συμβούλιο που δεν θα επιτρέπει τη δημιουργία πλειοψηφιών και (δ) να επιτρέπει σε έναν συνδυασμό μια ελάχιστη αποτελεσματικότητα στη λειτουργία μέσα στο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο.
- Ο/η Δήμαρχος και ο/η Περιφερειάρχης και τα άλλα μονοπρόσωπα όργανα να εκλέγονται από το Περιφερειακό Συμβούλιο με βάση συμφωνία επί του κοινού προγράμματος δράσης η υλοποίηση του οποίου θα ελέγχεται από αυτό.
Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θεωρεί ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου προς τη κατεύθυνση αυτή, βάζοντας στο περιθώριο τις πλαστές κομματικές ή προσωποπαγείς πλειοψηφίες, θα οδηγήσει τις τοπικές κοινωνίες σε ζυμώσεις στη βάση τους ώστε να αναδείξουν δυνάμεις που επιδιώξουν τόσο προεκλογικές όσο και μετεκλογικές συνεργασίες με βάση αρχές, θέσεις και προγράμματα.
Γιάννης Σπιλάνης
Περιφερειακός Σύμβουλος
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
(ioannispilanis.blogspot.com)
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ: «Γκρίνιες» για εμφανείς και αφανείς ρόλους
Σε πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο που συζητήθηκε το μεταναστευτικό πρόβλημα, είχαμε θέσει συγκεκριμένα ερωτήματα (http://ioannispilanis.blogspot.gr/2015/10/21102015-1.html), όπως άλλωστε είχαμε κάνει και σε ανάλογη συζήτηση πριν το καλοκαίρι (http://ioannispilanis.blogspot.gr/2015/07/blog-post.html). Είχαμε επισημάνει ότι συναντήσεις γίνονται με πολιτικά πρόσωπα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, δελτία τύπου και φωτογραφίες βγαίνουν, αλλά το θέμα της ουσιαστικής παρέμβασης των κρατικών φορέων (της Περιφέρειας συμπεριλαμβανόμενης) και σχετικής ενημέρωσης λείπουν με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαμαρτυρίες από πολλές πλευρές, ειδικά για το ρόλο των ΜΚΟ αλλά και το ρόλο των τοπικών φορέων σε σχέση με αυτές, υπογραμμίζοντας ειδικά ότι “στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται” όταν δεν υπάρχει κάποιος συντονιστής φορέας.
Η απάντηση που πήραμε και τις δύο φορές σε ότι αφορά την επιχειρησιακή διάσταση των πραγμάτων (δηλαδή το ποιός κάνει τι) ήταν ότι η Περιφέρεια δεν έχει αρμοδιότητες, προσωπικό και χρήματα. Στην ουσία δηλαδή ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι.
Από τότε το πρόβλημα εντάθηκε και υπάρχουν καθημερινά “καταγγελίες” εφ ‘όλης της ύλης χωρίς να έρχονται απαντήσεις. Και οι διαμαρτυρίες εντείνονται περισσότερο όσο φαίνεται ότι υπάρχουν πολύ υψηλές ροές χρημάτων με αδιευκρίνιστη πορεία και κατάληξη, ενώ σε αμφισβήτηση τίθεται ο ρόλος των “ενδιάμεσων” φανερών και μη. Από την άλλη πλευρά είναι προφανές ότι χωρίς τη παρουσία των ΜΚΟ, κυρίως των ξένων, η διαχείριση της κατάστασης θα ήταν εντελώς αδύνατη.
Αναμφισβήτητα πρόκειται για ένα δύσκολο θέμα που δεν σηκώνει εύκολες απαντήσεις. Όμως η αδράνεια που σημειώνεται έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις που μπορεί να δημιουργήσει εκρηκτικές καταστάσεις.
Είχαμε επισημάνει τον περασμένο Ιούνιο ότι “ο ρόλος της αυτοδιοίκησης οφείλει να είναι ουσιαστικός ιδιαίτερα στα νησιά όπου η παρουσία του κεντρικού κράτους είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, θεωρώντας ότι οι κινήσεις της κας Καλογήρου βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση. Όμως η διαχείριση των όποιων πόρων οφείλει να είναι διαφανής και αποτελεσματική γιατί όπως έχουμε δει και στο παρελθόν σε παρόμοιες περιπτώσεις (πχ. κατασκευές και σίτιση μεταναστών στη Παγανή) «στην αναμπουμπούλα….. τα τρωκτικά χαίρονται»”. Όμως η συνέχεια δεν ήταν αντίστοιχη και ως μόνο επίτευγμα εμφανίστηκε το δάνειο των 3εκ για τη κατασκευή κέντρου υποδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων. Δηλαδή κάτι πραγματικά ανεπαρκές έως ασήμαντος για την αντιμετώπιση της καθημερινότητας.
Επειδή δεν θεωρούμε ότι θα πάρουμε απαντήσεις από τους τοπικούς φορείς καλούμε τον αρμόδιο Υπουργό κ. Μουζάλα να ξεκαθαρίσει την υπόθεση δίνοντας στη δημοσιότητα το όλο οργανόγραμμα και το πλαίσιο δράσης του κάθε φορέα (κράτους, Ύπατης Αρμοστείας, λιμενικών και αστυνομικών αρχών, δομών υγείας, Περιφέρειας, Δήμου, ΜΚΟ), ενώ η τοποθέτηση συντονιστή (κατά προτίμηση υψηλόβαθμου υπηρεσιακού στελέχους με σχετική εμπειρία στην αντιμετώπιση κρίσεων και στον συντονισμό) φαίνεται αναπόφευκτη.
Γιάννης Σπιλάνης
Αναπληρωτής Καθηγητής
Περιφερειακός Σύμβουλος
(ioannispilanis.blogspot.com)
