Ρεπορτάζ από την ενημερωτική ιστοσελίδα newsbreak.gr και τον Νίκο Τσακανίκα σχετικά με το Υβριδικό Ενεργειακού Πάρκου στην Προεσπέρα της Ικαρίας και την αναμονή ολοκλήρωσης του.
Πώς ένα «18μηνο» πρότζεκτ του 2008 παραμένει ανολοκλήρωτο, ενώ ο προϋπολογισμός, από 17.497.000€, έχει ξεπεράσει τα 40.000.000€
Ένα σκάνδαλο που καταδεικνύει τη διαχρονική προβληματική -αν όχι σήψη- στην κατασκευή έργων δημοσίου συμφέροντος αναδεικνύεται στην περίπτωση του υβριδικού ενεργειακού πάρκου της Ικαρίας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι αριθμοί και τα στοιχεία είναι αμείλικτα: Το έργο ξεκίνησε το 2008 με αρχικό προϋπολογισμό 17.497.000 ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 18 μήνες. Στον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε στις αρχές του 2006, ανάδοχος εταιρία αναδείχτηκε η ΕΝΕΤ.
Ξεκίνησε τις εργασίες τον Φεβρουάριο του 2008 και η οριστική παραλαβή του έργου εν έτει 2022 δεν έχει πραγματοποιηθεί. Έπρεπε δηλαδή να είναι έτοιμο σε ενάμιση χρόνο και έχουν περάσει 14 και τελειωμό δεν έχει!
Ο προϋπολογισμός του έργου, από τα περίπου 17.500.000 ευρώ, έχει εκτιναχθεί πάνω από τα 40.000.000 ευρώ και συνεχίζει να ανεβαίνει, καθώς αναμένεται να προστεθούν άλλα 7.000.000 ευρώ για την ολοκλήρωσή του… Παρά ταύτα, το έργο επί της ουσίας υπολειτουργεί, καθώς υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε όλο τον κύκλο εργασιών που χρειάζεται για να λειτουργήσει, από τις δεξαμενές, τα αντλιοστάσια, μέχρι και τις ανεμογεννήτριες κ.ά., με αποτέλεσμα να μην πλησιάζει κανέναν από τους στόχους που είχαν αρχικά τεθεί για την απόδοση της επένδυσης.
Πριν συνεχίσουμε, αξίζει να αναφερθούμε στην αξία και την ιδιαιτερότητα αυτού του εγχειρήματος. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό υβριδικό ενεργειακό έργο -το δεύτερο στην Ευρώπη-, άκρως οικολογικό, με μηδαμινό κόστος παραγωγής ενέργειας, το οποίο επιλέχθηκε να κατασκευαστεί στην Ικαρία. Το έργο αυτό (ΝΑΕΡΑΣ) είναι από τα δύο υβριδικά ενεργειακά έργα στην Ευρώπη που συνδυάζουν την αιολική και την υδραυλική ενέργεια. Το έτερο ευρωπαϊκό αντίστοιχο σύστημα βρίσκεται στο Ελ Ιέρο, το μικρότερο και πιο απομακρυσμένο νησί των Καναρίων Νήσων.
Γεφύρι της Άρτας έχει καταντήσει το υβριδικό ενεργειακό πάρκο της Ικαρίας
Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, περιλαμβάνει ένα αιολικό πάρκο με 3 ανεμογεννήτριες των 900 κιλοβατωρών καθεμιά. Η ιδιαιτερότητα του υβριδικού σταθμού είναι ότι εκμεταλλεύεται τη δυναμική ενέργεια του νερού μεταξύ της άνω και της κάτω δεξαμενής για να αποθηκεύσει προσωρινά αιολική ενέργεια και να παραγάγει ηλεκτρική ενέργεια με τη χρήση υδροστροβίλων.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, το ΝΑΕΡΑΣ υπολογίζεται, σε πλήρη και κανονική λειτουργία, ότι θα παράγει συνολική καθαρή ενέργεια της τάξης των 9,8 GWh/έτος, καλύπτοντας τις ετήσιες ενεργειακές ανάγκες του νησιού, και μάλιστα με τη δυνατότητα ενίσχυσης της Σάμου κατά τους χειμερινούς μήνες, που είναι λιγότερη η ζήτηση.
Παρέμβαση από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF)
Ο προϋπολογισμός του έργου, εν τω μεταξύ, είχε ξεπεράσει και το 50% του αρχικού, που, σύμφωνα με τη νομοθεσία, είναι το ανώτατο όριο αναθεώρησης. Τον Φεβρουάριο του 2012 τούς… πήρε χαμπάρι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και με παρέμβασή της το έργο της Ικαρίας απεντάχθηκε από το ΕΣΠΑ, οπότε, χωρίς τη χρηματοδότησή του, κόλλησε.
Τον Ιούλιο του 2013 χρειάστηκε κι έγινε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ Ανανεώσιμες κατά 43.600.000 ευρώ και τον Οκτώβριο νέα, κατά 13.625.000 ευρώ, με μέρος των χρημάτων να προορίζεται για το υβριδικό της Ικαρίας, ώστε κάποια στιγμή να ολοκληρωθεί.
Το έργο, όμως, συνέχιζε και συνεχίζει να καρκινοβατεί. Ακολούθησε από τότε μια σειρά από φιλικούς διακανονισμούς, όπως ονομάζονται τα επιπλέον χρήματα (και ο χρόνος) που παίρνει η ανάδοχος εταιρία, μεταξύ της ΔΕΗ και της ΕΝΕΤ, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 6 φιλικοί διακανονισμοί και, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έπεται και συνέχεια.
Σε μια προσπάθεια να λειτουργήσει επιτέλους το έργο, η βεβαίωση περαίωσης έγινε το 2020. Ακολούθησε η προσωρινή παραλαβή του στα τέλη του 2021, αλλά ακόμα η οριστική παραλαβή του έργου δεν έχει πραγματοποιηθεί, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί. Πρέπει να σημειωθεί ότι στη βεβαίωση περαίωσης και της προσωρινής παραλαβής του έργου οι ευθύνες της διοίκησης Στάσση είναι τεράστιες, καθώς οι αναλυτικές και τελικές επιμετρήσεις που παρουσιάζονται από την ανάδοχο εταιρία σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στο μέγεθος των εργασιών.
Έκθεση-καταπέλτης: Η κάτω δεξαμενή χρειάστηκε 4 ολόκληρα χρόνια
Στην έκθεσή της, η TUV Hellas είναι καταπέλτης κατά της εταιρίας για τις υπερβάσεις στους χρόνους και στο κόστος του έργου. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Στον ανάδοχο χρεώνεται η καθυστερημένη έναρξη εργασιών, η καθυστέρηση λήψης αδειών αρμοδιότητάς του (π.χ., εκρηκτικά) και εν γένει επιμέρους καθυστερήσεις σε πρόοδο εργασιών. Για παράδειγμα, το ότι οι εκσκαφές στην κάτω δεξαμενή διήρκεσαν 4 χρόνια δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί ότι οφειλόταν αποκλειστικά σε απρόβλεπτες γεωλογικές καταστάσεις ή σε καθυστερημένες λήψεις αποφάσεων».
Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Σε ό,τι αφορά τον ανάδοχο, από την επιτόπια επίσκεψή μας διαπιστώθηκε ότι δεν τηρεί συμβατικές του υποχρεώσεις σε σχέση με ποσοτική και “ποιοτική” στελέχωση του εργοταξίου του. Συγκεκριμένα, δεν καλύπτει την απαίτηση του άρθρου 3 των ειδικών όρων που απαιτεί η στελέχωση του γραφείου με πολιτικό μηχανικό και ηλεκτρολόγο μηχανολόγο δεκαπενταετούς εμπειρίας σε παρόμοια έργα. Αντ’ αυτών, είναι τοποθετημένος κάποιος με περιορισμένη εμπειρία. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι τα παραπάνω δεν είναι απλά μια τυπική παράλειψη, αλλά θέμα ουσίας, με επιπτώσεις στην ομαλή υλοποίηση του έργου».
Τα παραπάνω είναι μόλις δύο παράγραφοι από τις 91 σελίδες της Έκθεσης Ενδελεχούς Ελέγχου της TUV Hellas για λογαριασμό της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., που αφορούν το υβριδικό έργο της Ικαρίας και έγινε το 2015. Τα συμπεράσματα δικά σας…
Από την ομιλία του Δημάρχου Ικαρίας Στέλιου Σταμούλου στα εγκαίνια του έργου το 2019
