Το καλοκαίριασμα στη Νικαριά…
Ένα καλοκαίριασμα αλλοιώτικο από τ΄άλλα είναι το φετινό: δίπλα στο αντηλιακό το αντισηπτικό, δίπλα στο ψάθινο με φιόγκο καπέλο η πολύχρωμη λουλουδάτη μάσκα, για τους πιο προσεχτικούς μέσα στην τσάντα κι ένα ζευγάρι γάντια χειρουργείου για κάθε ενδεχόμενο κι οπωσδήποτε οι αποστάσεις να τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια παντού…
Ορισμένα πράγματα όμως είναι εκεί σταθερά στην θέση τους , λες και μας περιμένουν με κρυφή αγωνία μήπως και αναβάλλουμε την τελευταία στιγμή το ταξίδι ετούτο! όπως τα σκιερά μεσημέρια υπό τον ήχο των τζιτζικιών στο μονοπάτι της Καλανταρές καθώς ανεβαίνεις κάθιδρος από το Κέρος στο Φραντάτο ή η αμμουδερή παραλία στο Παρθένι με τους μαύρους στην άκρη βράχους που γίνονται πέρασμα για τους πιο ζωηρούς σαν θέλουν να περάσουν στην γειτονική ακροθαλασσιά ή τα δροσερά βράδια κάτω από τον περίπατο του «Πασχαλιά» με την κληματαριά στον Κάμπο και πάλι, αλλά και κάτω ή γύρω από τον πάντοτε «έφηβο» πλάτανο στην πλατεία των Ραχών… αχ! Να μπορούσε αλήθεια κάποτε να μας διηγηθεί πόσα έχει δει και ακούσει, πόσους έχει φιλοξενήσει στον ίσκιο του αυτός ο πλάτανος που σήμερα ντύνεται με κάθε είδους ανακοίνωση αδιαφορώντας αν τον πονάνε καθώς μπήγουν στη ρυτιδιασμένη σάρκα του τις πολύχρωμες πινέζες! ή εκείνο το μαγικό ηλιοβασίλεμα σαν βρεθείς στο μοναστήρι της «Αγιάς» στην Πηγή και καθίσεις στο πέτρινο μικρό αλωνάκι στην άκρη της αυλής απομεινάρι κι αυτό μιας αλλοτινής εποχής που συνεχώς έρχεται μπροστά μας έτοιμη να μας χαρίσει τους θησαυρούς που έφτιαξε η ίδια στο πέρασμα του χρόνου! Αμ κι εκείνος ο φουντωτός βασιλικός στον χίλιο-ασπρισμένο τενεκέ ακουμπισμένο στο χαμηλό «πήλιαστρο» ακριβώς δίπλα στη σταμνοθήκη γεμίζοντας με το άρωμά του τον αέρα των παιδικών και εφηβικών μας αναμνήσεων, κι αυτός μας περιμένει… υπάρχουν κι άλλα, αναρίθμητα άλλα! φορτωμένες οι μνήμες μπαινοβγαίνουν απρόσκλητες με χρώματα ανεξίτηλα, μουσικές εξαίσιες και μυρωδιές προπάντων μυρωδιές!!!
Εδώ λοιπόν ύστερα από μία χαμένη άνοιξη θα ονειρευτούμε και πάλι τόπους χωρίς πανδημίες, αγάπες χωρίς απαγορεύσεις, χαμόγελα και πρόσωπα χωρίς μάσκες μόνο που τώρα κατά τους ειδικούς πάντοτε οφείλουμε να πειθαρχήσουμε στις επιταγές της επιστήμης και μόνο!
Το αναπάντεχο όμως τούτο καλοκαίριασμα μπορεί ξάφνου να μετατραπεί και σε μία αναδυόμενη «Ιθάκη» της ζωής μας, μια αλλοιώτικη επιστροφή στην «πατρίδα», να δούμε και να ζήσουμε πράγματα που είχαμε ξεχάσει ή χάσει εντελώς κάτω από ένα ισοπεδωτικό, θορυβώδες και διογκούμενο τουριστικό ρεύμα όπου τα τελευταία χρόνια επέβαλε το δικό του ρυθμό με απειλητικές διαθέσεις σε πολλές πτυχές της Ικαριακής βιοτής…
Να σταθούμε σιωπηλά, σχεδόν ποιητικά μπροστά σε ένα παλαιό, μονόχωρο «χητό» σπίτι, αναπολώντας πώς έζησαν οι άνθρωποι εδώ, πώς πάλεψαν με την ζωή τους κι ανέστησαν παιδιά κι εγγόνια, πώς δημιούργησαν «πλούτο» μέσα στην φτώχια τους, πώς πορεύθηκαν με αλληλεγγύη, περηφάνια κι αρχοντιά κι ας μην είχαν βοήθεια από κανέναν προστάτη, πώς πολέμησαν με εχθρούς κι έβγαιναν πληγωμένοι αλλά νικητές… πώς φιλιώθηκαν με τη φύση του νησιού τους χωρίς να την κακοποιούν όπως στις μέρες μας …
Πήγαιναν στο ρουμάνι να κόψουν ξύλα για το τζάκι και κλαδί για τα κατσίκια που τα είχαν κοντά τους και δεν αμολούσαν τα ζώα να καταστρέφουν όπως σήμερα τα αρχέγονα δάση μας…. Πήγαιναν εκεί που υπήρχε πέτρα και (η Νικαριά από πέτρα; Άφθονη)! την έσπαγαν πελεκώντας την με τέχνη, την κουβαλούσαν κι έχτιζαν πεζούλες περίτεχνες με σκαλοπάτια κι ατσίρους στις άκρες τους, πυθοστάσια και πατητήρια, μύλους που γύριζαν με την θεϊκή δύναμη του «Αιόλου», γεφύρια και ντουσεμέδες μέχρι χτιστές κυψέλες για τα μελίσσια τους έχτιζαν, εκκλησιές με τα καμπαναριά τους, γερά τα σπίτια τους με τις καντουνοσές τους… και φράχτες μεγάλους, φιδίσιους – ατελείωτους από τον γιαλό ίσαμε με το βουνό τους, τον «αθέρα»!!! φίλοι αχώριστοι με τη λιγοστή γη τους και με την πέτρα , με την θάλασσα και με το πεύκο, κι όλα αυτά τα έκαναν τραγούδι και χορό κι όπου τύχαινε να βρεθούνε είτε στο λιομάζωμα, είτε στον τρύγο ή στο σκόλεμα, είτε στο θέρος ή στην άλωνα, είτε στο ψάρεμα ή στην εργατιά για να μεταφέρουν το «ξόνι» στο νιόχτιστο σπίτι… έτσι κι είχαν μαζί τους ένα σιφούνι κρασί, λίγο ψωμί και μερικές ελιές, είχαν τον κόσμο όλο! Έστηναν εκεί καταμεσής του χώρου το ζεύκι τους και γλεντούσαν με την ψυχή τους… Ναι! την κορόιδευαν τη ζωή με τα βάσανά της, ξόρκιζαν τον θάνατο και υμνούσαν τον έρωτα! Αμ πώς αλλιώς;
Έτσι ήταν κι ο χορός τους ο ξακουστός σήμερα «Ικαριώτικος» δεν ήταν φιγούρα, έπαρση και διαφήμιση, ήταν «προσευχή» στη φύση, ταπεινός, σιγανός και βαρύς, «δωρικός» σαν τους κίονες του Παρθενώνα, «τσαμούρικος» όπως ήταν και η ζωή των… ευκαιρία λοιπόν να τον ξαναχορέψουμε με αυτό τον τρόπο… και με ψυχή πάντα «Ιωνική» να φτερουγίζει και να υψώνεται στα ουράνια ως αιώνιοι γείτονες και εραστές της αντικρινής Ιωνίας!
«Έντρομοι» σήμερα από έναν αόρατο εχθρό ίσως αναζητήσουμε, πάλι, μια διαφορετική ποιότητα ζωής στοχεύοντας στο διαφορετικό, στο καίριο στο… «Άλλο», να επιστρέψουμε με κάθε «προφύλαξη» στα ανθρώπινα μέτρα, από την αρχιτεκτονική του τόπου μας κι απ΄ το « κραυγελέο» πανηγύρι του εντυπωσιασμού και του «κέρδους» σε μια βαθύτερη και ουσιαστική ματιά του κόσμου, να ανταμώσουμε στο γραφικό ταβερνάκι εκεί που οι άνθρωπου μιλούν με την γλώσσα και τα μάτια κι όχι με τα δάχτυλα στο κινητό, να ανταμώσουμε στο αυλογύρι της εκκλησιάς μας την μέρα της γιορτής! Ναι, εκεί που θυμούνται και δεν λησμονούν τους αποθαμένους των, ευκαιρία να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλο έστω και με «μάσκα» γιατί αυτή η μάσκα αργά ή γρήγορα θα φύγει και θα μείνουμε ξανά με τα πρόσωπα ανοιχτά στον ήλιο και στο φεγγαρόφωτο…
Με τις σκέψεις αυτές ετοιμάζω την βαλίτσα μου για το προσεχές ταξίδι… την ώρα που ακούγεται από ένα δισκάκι 45 στροφών το τραγούδι των Στέλιου Σταυρινάδη (στίχοι) και Περικλή Χαλβά (μουσική), να χαίρονται άραγε ή να λυπούνται καθώς μας βλέπουν από εκεί ψηλά καλοκαιριάτικα; (αφιερωμένο το κείμενο ετούτο και στην δική τους μνήμη…) (μπορείτε να το ακούσετε κι εσείς από το youtube.com)
άπλα και φως, ήλιος χρυσάφι το καλοκαίριασμα σ΄αυτή την γη,
ξανθή ευτυχία τους κάθε χωράφι γλυκιά κι ολόδροση η ροδαυγή…
Αγνοί σεμνοί οι δουλευτάδες …
…γλυκά σκιρτήματα, νότες χιλιάδες,
το καλοκαίριασμα στην Ικαριά
Χαρούλα Κ. Κοτσάνη Ιούλιος 2020
