Το Μνήμα στο Χρυσόστομο
όπου ο Γεώργιος Σπανός
“έπεσε ηρωικώς μαχόμενος
κατά των Τούρκων
δια την ελευθερίαν της Ικαρίας”…
Στα πλαίσια των εορτασμών της επετείου των 100 χρόνων από την Ικαριακή Επανάσταση και Απελευθέρωση του νησιού μας και κατά τη διάρκεια της μεγάλης καλοκαιρινής εκδήλωσης που έγινε στον Κάμπο για τον Ήρωα της Επανάστασης Γεώργιο πΝ Σπανό, ζητήθηκε από τον Δήμαρχο Ικαρίας και άλλα μέλη του Δ.Σ. που ήταν παρόντα να λάβουν μία πρωτοβουλία για την ονομασία ενός κεντρικού δρόμου στη βόρεια πλευρά του Ικαρίας με το όνομα του Ήρωα, ως ελάχιστη και διαχρονική τιμή στη μνήμη του.
Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ικαρίας που αφορά στην ονομασία του κεντρικού δρόμου του Ευδήλου (από “Χάμπα” έως “Αγ. Ισίδωρο”) προς τιμήν του Ήρωος, θα ήθελα προσωπικά και κυρίως εκ μέρους της οικογένειας μου και όλων των απευθείας απογόνων του που βρίσκονται εν ζωή στην Ικαρία, την Αθήνα και τις ΗΠΑ, να ευχαριστήσω τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, τον Δήμαρχο και τους συμπολίτες μας προσωπικά για την τιμητική αυτή κίνηση η οποία επαναφέρει και μάλιστα επί τα βελτίω, την τιμή του Ήρωα όπως του αρμόζει στην βόρεια πλευρά του νησιού μας.
…και στο οποίο στέκει τώρα
ακοίμητο σύμβολο
επιτηρώντας το Ικάριο Πέλαγος.
Η προβολή και ανάδειξη των ηρώων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, έχει ως πρωταρχικό σκοπό να αποτελεί αδιαλείπτως αφορμή ώστε οι νεότεροι να θυμόμαστε και να παραδειγματιζόμαστε από τα Ιερά και τα Όσια και να μπορούμε να τα μεταλαμπαδεύουμε στη γενιά που μας ακολουθεί, διότι βάλλονται ποικιλοτρόπως και στοχευμένως σήμερα από τους, εξ αριστερών και εκ δεξιών, υπηρετούντες τη Νέα, λεγόμενη, Εποχή. Η δε μεγαλύτερη τιμή που μπορεί να αποδοθεί σε κάποιον Ήρωα είναι η μίμηση αυτού, κατά τα πρότυπα των Αγίων-“τιμή Αγίου, μίμησης Αγίου”.
Θεωρώ χρήσιμο να αναφέρω εν συντομία κάποιες σκέψεις για τον Ήρωας αυτόν που αποτελεί για τους Ικαριώτες διαχρονικό σύμβολο θάρρους, Πίστης, ανιδιοτέλειας και αυτοθυσίας. Κατείχε τον συνδυασμό των παραπάνω τεσσάρων πανάρχαιων Ικαριώτικων γνωρισμάτων τα οποία, παρόλο που γίνονται όλο και πιο δυσεύρετα στην σύγχρονη κοινωνία, είναι όμως και τα πιο απαραίτητα για την επιβίωση ενός ατόμου ή μιας ολόκληρης κοινωνίας σε περιόδους κρίσεων και δοκιμασιών, οι οποίες δυστυχώς στην εποχή που διανύουμε, δεν έχουν κορυφωθεί ακόμα…
Η επιτύμβια στήλη
Ο Γεώργιος Σπανός (1868-1912) είχε ενεργό ρόλο στην Ικαριακή Επανάσταση και είχε θέσει εαυτόν υπό τις διαταγές του Αρχηγού Ιω. Μαλαχία, τον οποίον ο ίδιος συνόδευε και προστάτευε.
Είχε αποκτήσει, με την δυναμική γυναίκα του Μαριγώ Πουλιανού, μέχρι τότε εφτά παιδιά μεταξύ των οποίων και τον Κωνσταντίνο (Σιφουνή) ο οποίος είχε σύζυγο την αλησμόνητη Ικαριώτισσα, και αγόγγυστη τροφό δεκάδων παιδιών, πέραν των έξι δικών της, στον Άγιο και τον Κάμπο, Αδαμαντία (Διαμαντούλα) Παντελιάδη. Ο Γεώργιος Σπανός (ο ήρωας) ήταν ένα από τα 10 παιδιά του Ιερέα Νικολάου Σπανού, (1845-1917) και της Δέσποινας Μάζαρη.
Ο πατέρας του Ήρωα, παπα-Νικόλας, ήταν γιος του κατά κόσμον Γεωργίου Σπανού (1817-1897) ο οποίος εκοιμήθη ως μοναχός Γεράσιμος στην Κολλυβάδικη Ι. Μ. Ευαγγελισμού Λευκάδος, έξω από τον Άγιο Κήρυκο κι έμεινε ευρύτερα γνωστός ως Χατζη-Γεράσιμος.
Οι δε Σπανοί που ήταν μέλη της Διοικούσας Επιτροπής της Ελευθέρας Πολιτείας Ικαρίας, Λεωνίδας, Χριστόδουλος και Χαράλαμπος ήταν αδέρφια του Ήρωα, ενώ ο Θεόδωρος ήταν θείος του και γιος του Χ” Γεράσιμου (εξ ου και αναγράφεται πάντα στα αρχεία της Επανάστασης ως Θ. ΧΓ.ή Θ. Γ. Σπανός).
Το μνήμα του παπά-Νικόλα Σπανού, πατέρα του Ήρωα,
που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο της Αγ. Ειρήνης
στον Κάμπο
Η θυσία του Γεωργίου Σπανού τον Ιούλιο του 1912 έχει ευρύτερες διαστάσεις διότι καθίσταται στην ουσία ο πρώτος νεκρός των Βαλκανικών Πολέμων, αναλογιζόμενοι ότι η Επανάσταση της Ικαρίας έλαβε χώρα πρώτη και αυτόνομα και αποτέλεσε πρότυπο και κίνητρο για όλες τις υπόλοιπες επαναστάσεις που άρχισαν να εκδηλώνονται αμέσως μετά στα γύρω νησιά και επέφερε τον εμψυχωτικό αέρα στους Έλληνες για τις μετέπειτα επιτυχίες των Βαλκανικών Πολέμων.
(Του ιδίου: 17 Ιουλίου 1912: Η Ικαριακή Επανάσταση ως προοίμιο των Βαλκανικών Εξελίξεων και η Ικαρία του 2012)
Μία από τις σπάνιες φωτογραφίες του ΄Ηρωα
