ΤΟΜΕΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΑΜΟΥ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (13-12-2016)
ΕΚΔΗΛΩΣΗ «Για τη ματωμένη Κυριακή του Δεκέμβρη 1944 στην Αθήνα και τα Δεκεμβριανά της Σάμου
Άγνωστες. σε πολλούς, πτυχές της ιστορίας του λαϊκού κινήματος της Σάμου, ήρθαν στο φώς, μέσα από την εκδήλωση με θέμα «Η ματωμένη Κυριακή του Δεκέμβρη στην Αθήνα και τα Δεκεμβριανά της Σάμου», που διοργάνωσε η ΤΕ Σάμου του ΚΚΕ τη Δευτέρα 12/12 στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Σάμου.
Προηγήθηκε η προβολή του βίντεο του ΚΚΕ για τα Δεκεμβριανά στην Αθήνα και τον Πειραιά που περιλαμβάνει και τα συμπεράσματα που αντλεί το ΚΚΕ για τους σημερινούς αγώνες, από τον ηρωικό Δεκέμβρη του ’44 και ακολούθησε η αναφορά στα αντίστοιχα γεγονότα της Σάμου:
«Η Σάμος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το πρώιμο παράδειγμα για το τι επρόκειτο να επακολουθήσει στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωσή της από τη φασιστική – ναζιστική κατοχή. Σύμφωνα με το ίδιο το Συμμαχικό Αρχηγείο της Μέσης Ανατολής, στη Σάμο οι συμμαχικές επιχειρήσεις «δεν υπερέβησαν τα όρια ενός πολιτικού πειράματος». Αυτή η παραδοχή τα λέει όλα, αν κρίνουμε από τις μετέπειτα εξελίξεις».
Aνέφερε στην ομιλία του ο Κώστας Τζίχας μέλος της Τ.Ε Σάμου του ΚΚΕ περιγράφοντας το ρόλο των Άγγλων και των ιερολοχιτών από την πρώτη – προσωρινή απελευθέρωση της Σάμου, από τις 8 Σεπτέμβρη ως τις 17 Νοέμβρη του 1943. Με το που πάτησαν το πόδι τους στο νησί θέλησαν να απομονώσουν τον ΕΛΑΣ που μαζί με του αντιφασίστες Ιταλούς είχαν ελευθερώσει τη Σάμο. Αφού το σχέδιό τους απέτυχε και ο ΕΛΑΣ επέβαλε την παρουσία του στη προσωρινή κυβερνητική επιτροπή Σάμου, έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιο συκοφαντίας, παραπληροφόρησης και υπονόμευση , το οποίο εντάθηκε με την άφιξη των ιερολοχιτών.
«Από την πρώτη στιγμή – τόνισε ο ομιλητής – που πάτησαν το πόδι τους στη Σάμο, με μια αλεξιπτωτική επιχείρηση – οπερέτα, μυστικά και ύπουλα οργάνωναν τις αντιεαμικές δυνάμεις. Με λασπολογία, ανώνυμη παραπληροφόρηση και πολλές λίρες προσέγγισαν συντηρητικούς Σαμιώτες και τους ετοίμαζαν για την επίθεση ενάντια στο ΕΑΜ και το ΚΚΕ την κατάλληλη στιγμή».
Και η κατάλληλη στιγμή ήρθε και δεν απείχε παρά μία εβδομάδα από το αιματοκύλισμα του λαού της Αθήνας και την ανοιχτή επέμβαση των Άγγλων το Δεκέμβρη του ’44.
Μετά την απελευθέρωση με τον ΕΛΑΣ να έχει μείνει αδύναμος, αφού έφυγαν αναγκαστικά από τη Σάμο 7000 γυναικόπαιδα και μέλη του ΕΑΜ καθώς και 1000 αντάρτες του ΕΛΑΣ, πριν τη κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς τον Νοέμβρη του ’43, οι ιερολοχίτες βρήκαν την ευκαιρία να οργανώσουν την παρακρατική οργάνωση «Χ», η οποία επιδόθηκε σε ένα όργιο τρομοκρατίας στο νησί, που κορυφώθηκε αμέσως μετά την ματωμένη Κυριακή 3 Δεκέμβρη στην Αθήνα.
Έτσι την επόμενη Κυριακή 10 Δεκέμβρη οργάνωσαν και εκτέλεσαν δυο παράλληλες επιχειρήσεις. Την πρώτη στο χωριό Μυτιληνιοί με συλλαλητήριο κατά του ΕΛΑΣ ζητώντας τον αφοπλισμό του, όπου μόνο χάρη στην ψύχραιμη αντιμετώπιση των υπευθύνων του ΚΚΕ και του ΕΛΑΣ αποφεύχθηκε η αιματοχυσία που επιδίωκαν.
Την δεύτερη στο δρόμο από το Βαθύ προς Κοκκάρι όπου, αφού με παραπλανητικό τηλεφώνημα κατάφεραν να παρασύρουν δυο διμοιρίες του ΕΛΑΣ να φύγουν από το Βαθύ, έστησαν ενέδρα και τις χτύπησαν μπαμπέσικα, σκοτώνοντας 9 ΕΛΑΣίτες και τραυματίζοντας 26. «Οι νεκροί ΕΛΑΣίτες των Δεκεμβριανών της Σάμου, στην ενέδρα του Κοκκαριού ήταν οι, Γιώργης Σκαλιάρης από τον Πύργο, Γιάννης Γεωργούλης από τον Πλάτανο, Μανώλης Χατζημανουήλ και Σταμάτης Κουντουριάνος από τους Σταυρινήδες , Γιάννης Παπαγεωργίου και Γιώργος Μαυρομάτης από τον Άγιο Κωνσταντίνο και 3 Ιταλοί αντιφασίστες που είχαν προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ και των οποίων δεν έχουμε τα ονόματα», ανέφερε με συγκίνηση ο ομιλητής.
Το δολοφονικό όργιο εκείνων των ημερών έκλεισε με τη δολοφονία την επόμενη μέρα 11 Δεκέμβρη του γραμματέα της Κ.Ο Σάμου του ΚΚΕ Ακροναυπλιώτη Νίκου Πασβάνη από την Ικαρία από τον χίτη λοχία Στέλιο Τσαλαπατάνη, ανεψιό και ακόλουθο του στρατιωτικού διοικητή Σάμου συνταγματάρχη Π. Κουνέλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον δολοφόνο αποκάλυψε με τις έρευνές του ο δημοκράτης αντιφασίστας διοικητής Χωροφυλακής Σάμου Γιάννης Χριστοδούλου.
Μετά από αυτά τα γεγονότα οι λιγοστές δυνάμεις του ΕΛΑΣ (περίπου 100 άνδρες) και τα ελάχιστα στελέχη και μέλη του ΚΚΕ, που είχαν μείνει στο νησί, αποφάσισαν το κρύψιμο του οπλισμού τους και βγήκαν στη παρανομία.
«Τα Δεκεμβριανά της Σάμου – υπογράμμισε ο ομιλητής – απέδειξαν ότι οι Άγγλοι και οι αστοί πολιτικοί που επιδίωκαν να επανέλθουν στην εξουσία της απελευθερωμένης Ελλάδας, δεν χρειαζόταν καν το πρόσχημα της αντίστασης εκ μέρους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ. Ζητούσαν άνευ όρων υποταγή. Δεν ήταν διατιθέμενοι να τηρήσουν ούτε καν τις ετεροβαρείς, για το λαϊκό κίνημα, συμφωνίες της Καζέρτας και του Λιβάνου. Ήταν αποφασισμένοι να πνίξουν στο αίμα το λαό της Αθήνας και του Πειραιά, όλης της χώρας, προκειμένου να πετύχουν το σκοπό τους.
Στη Σάμο τα γεγονότα του Δεκέμβρη του ‘44 ήταν μονομερή και η «λευκή τρομοκρατία» θα συνεχισθεί παρά την αυτοδιάλυση του ΕΛΑΣ. Άλλωστε έστω και με καθυστέρηση η Σάμος θα οδηγηθεί τελικά στην ένοπλη ταξική σύγκρουση, όπου αναδείχθηκε ,ο ηρωισμός, η αυτοθυσία και το μεγαλείο του Δημοκρατικού Στρατού Σάμου».
Από το βήμα της εκδήλωσης αναγγέλθηκε η πανεξόρμηση σε όλο το νησί, του Κυριακάτικου Ριζοσπάστη 18/12 με τις Θέσεις του ΚΚΕ για το 20 Συνέδριο του Κόμματος 30 Μαρτίου – 2 Απριλίου 2017.
