Με τον τουρισμό να έχει εισέλθει στην περίοδο υψηλής ζήτησης – highseason που λένε και στο χωριό μου – η νησιωτική χώρα ελπίζει να υποδεχτεί ένα σημαντικό κομμάτι σε πληθυσμό και κατανάλωση, προκειμένου να κλείσει κάποιες από τις πληγές της προηγούμενης περιόδου και να προετοιμαστεί για τον επερχόμενο δύσκολο χειμώνα.
Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι νησιωτικοί προορισμοί δεν είναι κέντρα κοσμοπολίτικου ενδιαφέροντος του διεθνούς jetset, με τζίρους και έσοδα ικανά να αντισταθμίσουν την απουσία του κεντρικού κράτους, η περίφημη ιστορία της νησιωτικότητας εν μέσω παράλληλων κρίσεων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Νησιωτικότητα που σε εθνικό, αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, αναφέρεται στις εγγενείς αδυναμίες των νησιωτικών περιοχών σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές και τις πολιτικές που μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα μειονεκτήματα, ιδίως σε ζητήματα προσβασιμότητας, δικτύων, δομών και ασφάλειας για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
Ασφάλεια που δεν αφορά μόνο την αμυντική θωράκιση των νησιών απέναντι στην εξ ανατολών απειλή, αλλά την ασφάλεια της εργασίας και του εισοδήματος απέναντι στην ακρίβεια, την ασφάλεια του δικαιώματος στην εκπαίδευση, την ασφάλεια απέναντι στην αρρώστια, την ασφάλεια απέναντι στις πυρκαγιές και τις φυσικές καταστροφές, την ανασφάλεια που προκύπτει από την απόσταση από το κέντρο και από την ίδια την κατάσταση της νησιωτικότητας.
Και αυτή η ασφάλεια είναι το δύσκολο κομμάτι για την (όποια) Κυβέρνηση γιατί απαιτεί βούληση και αφοσίωση, απαιτεί πόρους και απαιτεί βεβαίως πολιτικές θετικής διάκρισης υπέρ των νησιών, ώστε να αρθεί ή έστω να αμβλυνθεί η εγγενής ανισότητα. Απαιτεί δε πολιτικό προσωπικό που δεν λειτουργεί ως κομιστής της κυβερνητικής πολιτικής στις τοπικές κοινωνίες, αλλά αντιλαμβάνεται, κατανοεί, συμμερίζεται τις αγωνίες και διεκδικεί τεκμηριωμένα και πειστικά, αντέχοντας το βάρος της αντιπαράθεσης και της αλήθειας. Μιας αλήθειας που δείχνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στα νησιά ζει με την ανασφάλεια της ακρίβειας, των λογαριασμών ρεύματος, των εισοδημάτων που συρρικνώνονται, του μήνα που δεν «βγαίνει», των πανάκριβων μεταφορών και συγκοινωνιών, που εξανεμίζουν και τις όποιες κατευναστικές προσπάθειες διαχείρισης της καθημερινότητας με «κουπόνια», voucherκαι pass.
Πρόσφατα, λόγω καταγωγής και με αφορμή την επίσκεψη του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αλέξη Τσίπρα βρέθηκα σε Σάμο και Ικαρία και επιβεβαιώθηκε στα μάτια μου το μεγάλωμα της απόστασης των νησιών από το κέντρο, με τις πληγές στη Σάμο ακόμη ορθάνοιχτες από τον προ διετίας φονικό σεισμό, με εύλογη την αγωνία τις επόμενες μέρες απέναντι στον κίνδυνο της πυρκαγιάς στην περιοχή του Μαραθοκάμπου (που επίσης κόστισε ανθρώπινες ζωές), αλλά και την ανασφάλεια της επόμενης μέρας, τις τριτοκοσμικές εικόνες μεταφοράς ασθενούς σε καρότσα αγροτικού στο Κέντρο Υγείας Ευδήλου στην Ικαρία, ενώ αντίστοιχες εικόνες αγωνίας και ανασφάλειας εμφανίζοντας και στα υπόλοιπα νησιά μας.
Στη νησιωτική Ελλάδα το μοντέλο των pass δεν «πιάνει». Χρειάζεται ενίσχυση της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, με ουσιαστικά χρηματοδοτικά εργαλεία και παρεμβάσεις που θα αντισταθμίζουν τα επιπλέον κόστη λειτουργίας και μεταφοράς πρώτων υλών και εμπορευμάτων, επαναφορά της κανονικότητας των πληρωμών του Μεταφορικού Ισοδυνάμου και της εφαρμογής του σκέλους των καυσίμων, με επιδότηση στην αντλία, επέκταση του Μεταφορικού Ισοδυνάμου για επιδότηση εισιτηρίων σε όλους τους φορολογούμενους της χώρας, έτσι ώστε να τονωθεί ο εσωτερικός τουρισμός. Και βεβαίως χρειάζονται ισχυρές κρατικές δομές, στην πολιτική προστασία, στην εκπαίδευση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Ιδίως η επιβίωση του ΕΣΥ στις νησιωτικές περιοχές δεν είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής, αλλά κοινωνικής, υγειονομικής αναγκαιότητας και αναπτυξιακής προοπτικής. Στις νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές είναι εξ ορισμού εκτός πραγματικότητας οποιοδήποτε σχέδιο παθητικής ή ενεργητικής ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ. Εδώ δεν μπορεί να αποτελεί σοβαρή κεντρική επιλογή η υποβάθμιση του δημόσιου Νοσοκομείου, του δημόσιου Κέντρου Υγείας «διά της διολισθήσεως» (με το να μην κάνει δηλαδή τίποτα για να τα ενισχύσει το κεντρικό κράτος) προκειμένου να δοθεί χώρος σε ιδιώτες επενδυτές. Η ιστορία έχει δείξει ότι ο ιδιωτικός τομέας σε αυτές τις περιοχές είναι ιδιαίτερα απρόθυμος να «επενδύσει» ή να παρέχει τις υπηρεσίες του ακόμη και μέσω του ΕΟΠΥΥ, προκειμένου ο πολίτης να μην αναγκάζεται να πληρώνει από την τσέπη του για υπηρεσίες που δεν παρέχει το δημόσιο σύστημα υγείας.
Λύση δεν μπορεί παρά να είναι η επένδυση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Επένδυση σε ανθρώπους, με τις αναγκαίες αμοιβές και κίνητρα, επένδυση σε υλικοτεχνική υποδομή, επένδυση σε νέες υπηρεσίες. Τώρα η χώρα έχει ανάγκη όσο ποτέ από ένα προοδευτικό πολιτικό σχέδιο για την ενδυνάμωση και ανασυγκρότηση του ΕΣΥ, με στόχο την ισότητα και την ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες, με τη συρρίκνωση της οικονομικής επιβάρυνσης των πολιτών.
Αναγκαία βήματα είναι
- η αυξημένη χρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας
- η αυτόματη προκήρυξη των θέσεων που κενώνονται,
- το σχέδιο για 15.000 νέες μόνιμες προσλήψεις
- η οργανική ένταξη στο ΕΣΥ των συμβασιούχων που υπηρετούν σήμερα στις δομές υγείας
- η αναβάθμιση του μισθολογίου των υγειονομικών με εισαγωγικό μισθό γιατρού στο ΕΣΥ τις 2.000€
- τα ειδικά κίνητρα στελέχωσης άγονων περιοχών και ειδικοτήτων,
- η υλοποίηση του ενός εθνικού σχεδίου υποδομών υγείας (Φιλόδημος για την Υγεία),
Στόχος είναι
- η ασφαλής λειτουργία των δημόσιων υγειονομικών δομών και του ΕΚΑΒ σε όλη τη χώρα
- η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με συγκρότηση επιπλέον 380 ΤΟΜΥ σε όλη τη χώρα και
- η παροχή νέων υπηρεσιών προς τους πολίτες με δημόσια ευθύνη, όπως η ολοκληρωμένη κοινοτική φροντίδα με νέες δομές και υπηρεσίες, από τη ψυχιατρική φροντίδα και την αποθεραπεία-αποκατάσταση μέχρι τη σχολική υγεία με τη συγκρότηση των ΣΟΦΥ (Ομάδες υγείας στα σχολεία)και την οδοντιατρική φροντίδα
Το σχέδιο για το νέο ΕΣΥ δεν αποτελεί απλά και μόνο την απάντηση στις υγειονομικές προκλήσεις του σήμερα, αλλά στην περίπτωσή των νησιών μας είναι προαπαιτούμενο για την υγειονομική ασφάλεια κατοίκων και επισκεπτών, είναι κρίσιμη προϋπόθεση για την επιβίωση και ανάπτυξή τους. Είναι πυρηνικό στοιχείο της νησιωτικότητας
(Ο Σταμάτης Βαρδαρός είναι Σύμβουλος για θέματα Πολιτικής Υγείας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Α. Τσίπρα, Υπεύθυνος Στρατηγικού Σχεδιασμού του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, πρώην Αν. Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας)
Πηγή: ieidiseis.gr
