12.8.2022
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Προκαλούν θυμηδία για τα «έργα και τις ημέρες» της Περιφερειακής Αρχής του κυρίου Μουτζούρη τα όσα αποκαλυπτικά αναφέρονται σε ρεπορτάζ του Τύπου της Λέσβου αναφορικά με την τύχη του Σάρλιτζα Παλλάς. Μετά από αγώνες δεκαετιών από τους φορείς της Θερμής, ο κύριος Μουτζούρης αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του, παρέλαβε τις κτιριακές εγκαταστάσεις του Σάρλιτζα ώστε να προωθήσει την ανάπτυξη, ανάδειξη και εκμετάλλευσή τους για τα επόμενα 30 χρόνια προς όφελος της περιοχής. Ωστόσο όπως αποκαλύπτουν τα ρεπορτάζ του τοπικού Τύπου, ο Περιφερειάρχης που έχει στα συρτάρια του προτάσεις για την ανάδειξη του κτιρίου αποφασίζει να προκηρύξει αρχιτεκτονικό διαγωνισμό διατεθειμένος να μοιράσει τα κονδύλια της Περιφέρειας και πάλι σε …μελέτες. Για άλλη μία φορά θα χαθούν χιλιάδες ευρώ ενώ το Σάρλιτζα θα συνεχίσει να παραμένει ερείπιο. Κάπως έτσι υποθηκεύεται το μέλλον της ευρύτερης περιοχής της Θερμής. Ο κύριος Μουτζούρης είναι υπόλογος έναντι του λαού της ευρύτερης περιοχής της Θερμής και της Μυτιλήνης.
Ως υποψήφιος Περιφερειάρχης θα ξεκινήσω άμεσα κύκλο επαφών με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές με στόχο την ανάδειξη του Σάρλιτζα στη Θερμή και αυτό δεσμευόμαστε ότι θα είναι στις πρώτες προτεραιότητές μας μόλις αναλάβουμε τις τύχες της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Τέλος καλούμε τα μέλη της Επιτροπής που έχει συγκροτήσει ο Περιφερειάρχης για την ανάδειξη του Σάρλιτζα να αναλογιστούν το βάρος των ευθυνών τους και να πράξουν ανάλογα. Η Περιφερειακή Αρχή Μουτζούρη καταδίκασε εδώ και 3 χρόνια το Βόρειο Αιγαίο στην υπανάπτυξη. Τα νησιά μας δεν αντέχουν άλλο.
Σταμάτης Μαλέλης-Δημοσιογράφος
Λίγα λόγια για το ιστορικό Σάρλιτζα Πάλλας
Το στολίδι της Μυτιλήνης «Σάρλιτζα Παλλας»
Κτίστηκε στο χωριό Θερμή της Μυτιλήνης το 1909, σε σχέδια Γάλλων αρχιτεκτόνων, από τον Χασάν Εφέντη Μολλά Μουσταφά, αδερφού του Χουσεΐν Χιλμή Πασά, σημαντικού Οθωμανού αξιωματούχου ο οποίος γεννήθηκε στη Λέσβο το 1855 και υπηρέτησε δύο φορές ως μεγάλος βεζίρης. Το συνολικό εμβαδό του οικοδομήματος ανέρχεται στα 19.164 τ.μ., σε οικόπεδο 23.500 τ.μ, και η ιδιαιτερότητα αυτού είναι ότι συναντώνται επίσης αρχαιολογικές ανασκαφές εντός της έκτασής του, καθώς και λουτροπηγές σε άμεση επαφή με αυτό. Το βάφτισαν με το όνομα Σάρλιτζα Παλλάς (Hotel Sarlidjé Palace), ονομασία που επί τουρκοκρατίας σήμαινε «οι κίτρινες θερμές πηγές», δηλαδή από το «Sari» που στην τουρκική γλώσσα σημαίνει το κίτρινο χρώμα και λίτζα που σημαίνει υπόθερμο θεραπευτικό νερό, οι θερμοπηγές και ονομάστηκε έτσι όπως και η ευρύτερη περιοχή της Θερμής από το βαθύ κίτρινο χρώμα που αφήνει το νερό στις δεξαμενές και τα αυλάκια (σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας π.χ. Σέρρες, Ικαρία, υπάρχουν περιοχές ή πηγές που έχουν ή είχαν παρόμοιο όνομα).
Η κατασκευή του «Σάρλιτζα Πάλλας» γίνεται κατά την περίοδο του Χιλμή Πασά και συμπίπτει με την ανάδυση του κινήματος των Νεοτούρκων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στο «Σάρλιτζα Πάλλας», χρησιμοποιήθηκαν μορφολογικές αναφορές οι οποίες προβάλλουν τα οθωμανικά στοιχεία και η όλη αρχιτεκτονική αντιμετώπιση είχε σκοπό να προβάλλει την νέα τάξη πραγμάτων η οποία ήταν επί σκηνής.
Στα ένδοξα έτη του, φιλοξένησε πρίγκιπες και βασιλείς, πολιτικούς και ανθρώπους που υπηρετούσαν τα γράμματα και τις τέχνες. Υψηλοί επισκέπτες του ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, το βασιλικό ζεύγος Παύλος και Φρειδερίκη, αλλά επίσης πελάτες του υπήρξαν ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Στράτης Μυριβήλης, ο Ελία Καζάν, ο Ανδρέας Παπανδρέου κ.α.
Διότι δεν πρόσφερε στους θαμώνες του μόνο υπηρεσίες ανάπαυλας και λουτροθεραπείας και αλλά και έντονη κοσμική ζωή.
Το ξενοδοχείο «Σάρλιτζα Πάλλας» ξεκίνησε τη λειτουργία την 1η Μαίου 1910. Στο φύλλο αρ. 171 της τοπικής εφημερίδας “Σάλπιγξ” της 29/4/1910 καταχωρείται η πρώτη διαφήμιση του ξενοδοχείου που είχε ως εξής:..
“Την 1ην Μαΐου ανοίγει τας πύλας του εις το κοινόν το νεόδμητον Μέγα εν Θερμή ξενοδοχείον. Δωμάτια ευάερα και ευήλια, επίπλωσις τελειοτάτη, τροφή άφθονος καθαρά και υγιεινή, υπηρεσία πρόθυμος, τιμαί ακαταγώνισται. Θέα επί της θαλάσσης και των κατάφυτων βουνών. Τοποθεσία μαγευτική. Προσωπικόν ειδικόν μετακληθέν εκ Κων/λεως. Μαγειρική ανατολική και ελληνική. Θερμώς συνιστάται εις όλους. Το μέγα τούτο ξενοδοχείον θα καταστή βεβαίως το εντευκτήριον του καλού κόσμου της καθ’ ημάς Ανατολής. Διότι κείται παρά τα θαυμάσια θερμά ύδατα της Θερμής τα από των αρχαίων χρόνων ονομαστά δι’ ιαματικάς ιδιότητας. Τα ύδατα ταύτα θερμοκρασίας 50ο εν τη πηγή και 43ο εν τη δεξαμενή συνιστώνται υπό των ιατρών ως ιαματικά κατά των ρευματισμών, της αναιμίας, του χρόνιου κατάρρου της μήτρας, της λιθιάσεως του ήπατος και της κύστεως, της αρθρίτιδος κλπ.”. Σε φύλλο της ίδιας εφημερίδας της 18/5/1910 συμπληρώνεται η διαφήμιση με τα εξής: “Εν τω νέω περικαλλεί οικήματι παρέχεται κλίνη και τροφή άφθονος και υγιεινή, τρις της ημέρας αντί γρ. 40 κατ’ άτομον και ημέραν. Τα δωμάτια των παλαιών οικημάτων ενοικιάζονται συμφώνως προς τους παλαιούς όρους”. Τέλος, το μακροσκελές διαφημιστικό κείμενο, από το φύλλο της 5/6/1910 θα πάρει την οριστική για τη χρονιά αυτή μορφή με μία ακόμη προσθήκη: “Καθ’ εκάστην Κυριακή ωραία ορχήστρα παιανίζει εις τον μαγευτικόν κήπον του ξενοδοχείου. Ζύθος δε λαμπρός, παγωμένος πωλείται εις τιμάς λίαν συγκαταβατικάς. Ούτως ώστε οι θαμώνες του ξενοδοχείου ή οι εκδρομείς δεν ευρίσκουν λόγους να εξωτερικεύσωσι την πολλήν των ευχαρίστησιν”.
Με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το ξενοδοχείο και οι ιαματικές πηγές περνούν ως ανταλλάξιμα στο ελληνικό κράτος και στη συνέχεια, το 1925, στην Εθνική Τράπεζα. Δύσκολα τα χρόνια, αλλά το ξενοδοχείο παρέμεινε σε λειτουργία. Τον Αύγουστο του 1933 αγοράζεται σε δημοπρασία από το Ταμείο Σύνταξης και Αυτασφάλισης Υγειονομικών (Τ.Σ.Α.Υ.). Από τότε η πορεία του ήταν σταθερά καθοδική καθώς το ξενοδοχείο λειτουργούσε, αλλά το Ταμείο, δεν επένδυε για να διατηρήσει το υψηλό του επίπεδο.
Τελικά θα κλείσει το 1982 και σήμερα στέκει απόκοσμο, προσμένοντας ή την απόλυτη κατάρρευση ή την πολυαναμενόμενη αξιοποίηση του, ύστερα δε και από τη μεταβίβασή του από το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ), η διάδοχη κατάσταση του ΤΣΑΥ, στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για 25 χρόνια, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα πρότυπο θερμαλιστικό κέντρο.
Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ορισθεί ως ο φορέας υλοποίησης των μελετών που αφορούν στη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του Οθωμανικού Λουτήρα καθώς επίσης και στη συντήρηση, διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων του οικοπέδου, ενώ φορέας λειτουργίας διαχείρισης και εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων ορίσθηκε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Νέα ευρήματα και ανακάλυψη νέας πηγής
Τα πρόσφατα νέα αρχαιολογικά ευρήματα και η ανακάλυψη πηγής που αυξάνει την ποσότητα του διαθέσιμου προς αξιοποίηση ιαματικού νερού, σε συνδυασμό με αποφάσεις για την πορεία της ανάπλασης των εγκαταστάσεων των ιαματικών πηγών της Θερμής και του ξενοδοχείου Σάρλιτζα, που ελήφθησαν στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, του Υπουργείου Πολιτισμού και του ΕΦΚΑ, ως διάδοχου σχήματος του ΕΤΑΑ, δημιούργησε ένα κλίμα ευφορίας, το οποίο ελπίζουμε να μην εξαφανισθεί, λόγω της καλοκαιρινής ραστώνης και των εκλογικών διαδικασιών και αλλαγών στην Περιφέρεια.
