Πανικάρια Αδελφότητα της Νότιας Αυστραλίας «Ίκαρος»
Άρθρα που δημοσιεύθηκαν από το «Βήμα της Ελληνικής Κοινότητας», τον Ιούνιο του 2005
Επεξεργασμένα από τον Dr. Michael Tsounis
Ο Panagos Papageorgiou μας έχει δώσει μια κατατοπιστική ιστορία πάνω στους Ικαριώτες της Αυστραλίας, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν εγκατασταθεί στην Αδελαϊδα, όπου ίδρυσαν το σωματείο τους το 1958. Μέχρι το 1986 είχαν επίσης αποκτήσει το ευρύχωρο Ikaros Hall στο Arthur Street Unley. Τη χρονιά αυτή άρχισαν να σχεδιάζουν γιορτές για να σηματοδοτήσουν περίπου 100 χρόνια λίγο πολύ συνεχόμενης μετανάστευσης στην Αυστραλία και πενήντα χρόνια δημιουργικής συλλογικής δραστηριότητας. Η δραστηριότητα αυτή έχει πρόσφατα καταγραφεί λεπτομερώς από τον John Panteladis, ένα ακτιβιστή και τώρα επίτιμο πρόεδρο της Ικαριακής αδελφότητας.
Ο Papageorgiou χρησιμοποίησε εκτενώς το υλικό του Panteladis για την ιστορία του, η οποία θα εκδοθεί σε δυο μέρη. Χρησιμοποίησε επίσης αρκετές ακαδημαϊκές εργασίες πάνω στην ιστορία και εθνογραφία του νησιού του θρυλικού Ίκαρου, που βρίσκεται στη μέση του Αιγαίου πελάγους. Σύμφωνα με όλους τους μελετητές οι Ικαριώτες έχουν διατηρήσει πολλά στοιχεία της Ομηρικής Ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού – συγκεκριμένα στην οινοποιία – εξαιτίας της γεωγραφικής απομόνωσης του νησιού τους. Η Ικαρία είναι το μόνο ελληνικό νησί χωρίς φυσικό λιμάνι, οπότε το εμπόριο και τα ταξίδια ήταν περιορισμένα.
Οι πολιτικές αναταραχές των πολέμων του εικοστού αιώνα, οι εμφύλιοι πολέμοι και η δικτατορίες ξερίζωσαν πολλούς Ικαριώτες από μια κατά βάση αυταρκή αγροτική οικονομία και ζωή: την περίοδο 1900-2000 ο αριθμός των μόνιμων κατοίκων του νησιού μειώθηκε από περίπου 15.000 σε 5.000. Κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου πολέμου του 1946-49 η Ικαρία χρειάστηκε να φιλοξενήσει πάνω από 20.000 πολιτικούς εξόριστους – μεταξύ τους και ο Μίκης Θεοδωράκης. Η μεγαλύτερη έξοδος της Ικαρίας ήταν μετά το 1950 – όπως και για αρκετούς Έλληνες, όπως σημειώνει ο Papageorgiou.
(Construction of Ikaria’s Hospital Άγιος Κήρυκος)Κατασκευή Νοσοκομείου Αγίου Κηρύκου Ικαρίας
Αλλά ακόμα και αν εγκατέλειψαν το νησί τους, οι Ικαριώτες δεν το ξέχασαν ποτέ. Έξι μήνες μετά την ίδρυση της αδελφότητας το 1958 έστειλαν 200 Αγγλικές λίρες για να βοηθήσουν να χτιστεί το πρώτο νοσοκομείο της Ικαρίας. Η φωτογραφία δείχνει εθελοντές να δουλεύουν για το πρώτο νοσοκομείο της Ικαρίας, το οποίο υποστηρίχθηκε γενναιόδωρα από τους Ικαριώτες της Αυστραλίας, όπως επίσης και από τους Ικαριώτες της Αμερικής.
Περισσότερες δωρεές ακολούθησαν για το νοσοκομείο και για άλλες ανάγκες, όπως σχολεία, δρόμοι και υπηρεσίες νερού, τις οποίες οι αρχές αμέλησαν ξεκάθαρα. Εξίσου γενναιόδωρες ήταν οι χρηματικές συνεισφορές της Ικαριακής Αδελφότητας στα νοσοκομεία της Αδελαϊδας και σε άλλα ιδρύματα, και σε ιδρύματα της Νοτιο-Αυστραλέζικης Ελληνικής κοινότητας όπως εκκλησίες, σχολεία και σπίτια για τους ηλικιωμένους (γηροκομεία).
Και ο Papageorgiou και ο Panteladis σημειώνουν ότι οι Ικαριώτες δεν ήταν κοινοτικοί ή «τοπικιστικοί»: μερικοί ενεπλάκησαν σε διάφορους άλλους Νότιο-Αυστραλέζικους κοινοτικούς οργανισμούς, μεταξύ άλλων κέντρα νεότητας, την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Νότιας Αυστραλίας [GOCSA], τον Εκπαιδευτικό Σύνδεσμο Ελλήνων Εργατών της Νότιας Αυστραλίας “Πλάτων», και φορείς οι οποίοι εργάζονταν για την ανεξαρτησία της Κύπρου, την Ελληνική Δημοκρατία και συχνά λάμβαναν μέρος σε ειρηνευτικές επιτροπές. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε οι Ικαριώτες ήταν οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία που εξέλεξαν γυναίκα ως πρόεδρο της αδελφότητάς τους.
Τμήμα 2: Η ιστορία της κάθε ομάδας μεταναστών είναι ξεχωριστή. Αυτό είναι σίγουρα αλήθεια στην περίπτωση των Ικαριωτών των οποίων την ιστορία αφηγείται ο Panagos Papageorgiou. Από το ελληνικό του κείμενο μαθαίνουμε αρκετά για τη συνεισφορά τους μέσω του σωματείου τους που ιδρύθηκε το 1958.
Μέχρι την εποχή αυτή η Ικαριώτικη κοινότητα της Αδελαΐδας είχε αυξηθεί σημαντικά μέσω της μετανάστευσης από την Ικαρία, αλλά επίσης και από τα δικά μας υπαίθρια κέντρα που είχαν εγκατασταθεί οι Ικαριώτες το πρώτο μέρος του εικοστού αιώνα – με το λιμάνι Pirie, το λιμάνι Lincoln στη Νότια Αυστραλία και τη Mildura (Victoria) να είναι μερικά από αυτά τα κέντρα.
Στους παραλήπτες των γενναιόδωρων συνεισφορών των Ικαριωτών περιλαμβάνονται όλα τα τοπικά νοσοκομεία της Αδελαΐδας, το Ελληνικό Γηροκομείο Riddleyton του GOCSA (μια δωρεά έφτασε τα 5.000 δολάρια), οι πληγέντες των πυρκαγιών στην Ικαρία ($13.451), η ποδοσφαιρική ομάδα Ίκαρος και πάνω απ’όλα οι οικονομικές συνεισφορές για την αγορά και την ολοκλήρωση του Ikaros Hall το 1986.
Μαθαίνουμε επίσης ότι η συλλογική δουλειά για την εξυπηρέτηση κοινωνικών αναγκών αποτελεί σημαντικό στοιχείο στην ιστορία της Ικαρίας και της συνεισφοράς τους στην Αυστραλία και την πατρίδα τους.
Σημειώθηκε μεγάλο ποσοστό εθελοντικής εργασίας σε μια μεγάλη χρονική περίοδο συσχετισμένη με το Ikaros Hall, κάτι που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Οι εθελοντές ήταν πολυάριθμοι. Μεταξύ τους υπήρχαν χτίστες, αμμοκονιαστές και αρκετοί ξυλουργοί, των οποίων η δουλειά διακρίνεται εύκολα στην αίθουσα. Κάποια ιδιαίτερα σανιδώματα μάλιστα δημιούργησαν το μπάρ και τα ντουλάπια για τα βιβλία και τα τεχνουργήματα.
(Photo: of the Ikarian Brotherhood members and volunteers during Ikaros Hall renovations) Φωτογραφία των μελών της Πανικαριακής Αδελφότητας και εθελοντών κατά τη διάρκεια ανακαίνισης του Ikaros Hall
(Ikarian Dance Ensemble) Ικαριακό χορευτικό τμήμα
Η φροντίδα και η τιμή προς τους γηραιότερους είναι άλλο ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο του Ικαριακού πολιτισμού. Τα νεώτερα μέλη της Ικαριακής αδελφότητας ετοιμάζουν και σερβίρουν γεύματα για τους ηλικιωμένους αρκετές φορές το μήνα στο Ikaros Hall.
(From the official opening of the Ikaros Hall, 19 July 1986, by members of the first executive Council of the Pan-Ikarian Brotherhood of SA.
From left: Stamatis Kalamaras, Stamatis Vasilakis, John Karapetis, Harilaos Kotzamanis and George Tsounis) Από τα επίσημα εγκαίνια της Ikaros Hall, 19 Ιουλίου 1986 από τα μέλη του πρώτου εκτελεστικού Συμβουλίου της Πανικαριακής Αδελφότητας Αυστραλίας.
Από αριστερά: Σταμάτης Καλαμάρας, Σταμάτης Βασιλάκης, John Karapetis, Χαρίλαος Κοτζαμάνης και ο Γιώργος Τσούνης
(Wine and Olive Tasting at the Pramneios Wine Festival held annual in November. )
Κρασί και Ελιές στο ετήσιο Φεστιβάλ Γευσιγνωσίας Πράμνειου Οίνου που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο.
Αρκετοί Ικαριώτες έχουν γίνει καλλιτέχνες στην Αδελαϊδα και συνεισφέρουν στις εικαστικές τέχνες, στη μουσική και στη λογοτεχνία της κοινότητας ως σύνολο. Οι μουσικοί συνεισφέρουν κυρίως στον παραδοσιακό Ικαριώτικο χορό στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Ο χορός αυτός, ο οποίος κάποιες φορές τραγουδιέται, έχει πολλές εκδοχές, η μία από τις οποίες μας προσκαλεί να:
«δώς του δώς του δώς του πέρα,
δώς του φουστανιού σου αέρα»
Οι πολιτιστικές τους δραστηριότητες επίσης περιλαμβάνουν τον ετήσιο εορτασμό της ανεξαρτησίας τους από τους Οθωμανούς Τούρκους (17 Ιουλίου), το Φεστιβάλ Πράμνειου Οίνου, τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Υπάρχουν επίσης και οι περιστασιακές εκθέσεις τέχνης, συν τις μουσικές δραστηριότητες, όπως το συγκρότημα «Μεράκι», που περιλαμβάνει παραδοσιακά όργανα (μπουζούκι, βιολί, ούτι, μπαγλαμάς, τζουράς, τουμπερλέκι), παίζει σε κοινωνικούς χορούς.
Υ.Γ. Η Ικαριακή Ραδιοφωνία κάνει μια σύντομη παρουσίαση των δραστηριοτήτων της Πανικαριακής Αδελφότητας Αυστραλίας, μέσα από κείμενα του εξαίρετου συμπατριώτη μας καθηγητή Μιχάλη Τσούνη από το Φραντάτο Ικαρίας, σαν ελάχιστο φόρο τιμής, στον άξιο αυτό εκπρόσωπο της Ικαρίας στην Αυστραλία, που έφυγε από κοντά μας, πριν λίγα χρόνια.
Μετάφραση: Μαρία Σ. Πολίτη
