Την Τετάρτη, Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας του Περιβάλλοντος, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας και η διοίκηση της ΔΕΗ εγκαινιάζουν τις υποδομές που θα εξασφαλίσουν «πράσινη» ενέργεια στη διαχρονικά «κόκκινη» Ικαρία.
Πρόκειται για ένα «έξυπνο» υβριδικό σύστημα, το οποίο στηρίζεται σε δύο μικρά υδροηλεκτρικά φράγματα και τρεις ανεμογεννήτριες που θα λειτουργούν συμπληρωματικά για να καλύψουν τις ανάγκες του νησιού της μακροζωίας και του εναλλακτικού τρόπου ζωής.
Αποτελεί επίσης ένα πείραμα με ανανεώσιμες πηγές που θα εφαρμοστεί και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα ηλεκτρικής διασύνδεσης με το δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας. Ξεχωρίζει γιατί διαθέτει πρωτοποριακό σύστημα αποθήκευσης ενέργειας κατά τις περιόδους που υπερκαλύπτει τις ανάγκες, ώστε να τις αποδίδει στο δίκτυο τις ώρες αιχμής.
Με τη λειτουργία του νέου συστήματος θα περιοριστεί κατά 50% η λειτουργία της μονάδας στον Αγιο Κήρυκο, που παράγει ενέργεια με χρήση πετρελαίου και θεωρείται ρυπογόνος, παρά την πρόσφατη αναβάθμισή της.
Υπολογίζεται ότι θα μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 13.800 τόνους τον χρόνο. Ηταν ένα αίτημα που είχε υποβληθεί στη δεκαετία του 1990 από την Αναπτυξιακή Εταιρεία τού τότε Δήμου Ραχών, αλλά τα έργα, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ, ξεκίνησαν μόλις το 2009 και προχώρησαν με πολλά εμπόδια.
Η ουσιαστική επανεκκίνηση έγινε το 2017 και από τα τέλη του επόμενου χρόνου άρχισε η δοκιμαστική λειτουργία του νέου συστήματος, για το οποίο έχουν εκφραστεί θετικά ο καλλικρατικός Δήμος Ικαρίας και οι κάτοικοι του νησιού.
Ο δήμαρχος Ικαρίας Στέλιος Σταμούλος έχει δημόσια τοποθετηθεί υπέρ του έργου, επισημαίνοντας ότι, πέρα από την ενεργειακή σημασία του, θα ενισχύσει την επισκεψιμότητα στο νησί. Εξηγεί ότι ο πρωτοποριακός χαρακτήρας του αναμένεται να προσελκύσει ερευνητές από επιστημονικές ομάδες του εξωτερικού που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να μελετήσουν το σύστημα.
Ο Δήμος Ικαρίας θα λαμβάνει το 3% των εσόδων από το υβριδικό έργο, όπως προβλέπει η συμφωνία με τη ΔΕΗ. Η δημόσια επιχείρηση έχει επίσης κατασκευάσει διπλή γραμμή μέσης τάσης που ενώνει την ανατολική με τη δυτική πλευρά του νησιού, αντικαθιστώντας το παλιό σύστημα στο οποίο οφείλονται οι συχνές διακοπές ρεύματος κατά τη θερινή περίοδο.
Λειτουργεί ήδη νέο δίκτυο ηλεκτροδότησης που εξυπηρετεί τον οικισμό Πέζι, κατασκεύασε άλλα δύο έργα τοπικής σημασία, ύψους 5,07 εκατ. ευρώ, στα οποία περιλαμβάνονται η νέα δημοτική οδός μήκους 7,2 χλμ. από τη διασταύρωση από την Κάτω Προεσπέρα ώς τη διασταύρωση προς τα Γεμέλια, σε συνδυασμό με την ανακαίνιση του γεφυριού.
Υδατικοί πόροι
Βασικό στοιχείο του εναλλακτικού συστήματος παραγωγής ενέργειας είναι ο ταμιευτήρας που βρίσκεται στο Πέζι, ο οποίος μπορεί να αποθηκεύσει έως 910 χιλιάδες κυβικά νερού. Με παρέμβαση των τοπικών φορέων, από αυτή την ποσότητα εξασφαλίζονται οι ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης του νησιού, ενώ οι ποσότητες που περισσεύουν τροφοδοτούν δύο μικρούς αλληλοτροφοδοτούμενους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, με δεξαμενές χωρητικότητας 80.000 κυβικών η καθεμία.
Ο ένας σταθμός βρίσκεται στην τοποθεσία Προεσπέρας και μπορεί να παράγει 1,05 μεγαβάτ από τον υδροστρόβιλο που από τον Φεβρουάριο παρέχει ενέργεια στο σύστημα. Το περίσσευμα των υδατικών πόρων αξιοποιείται από τον δεύτερο σταθμό Κάτω Προεσπέρας, που διαθέτει δύο υδροστρόβιλους και μπορεί να παράγει 3,1 μεγαβάτ.
Βασικός κρίκος του συστήματος είναι οι τρεις ανεμογεννήτριες, με ισχύ 900 κιλοβάτ η καθεμιά, που έχουν εγκατασταθεί στον λόφο Στραβοκουντούρα και λειτουργούν από τα τέλη του 2018.
Το πρόγραμμα της κυβέρνησης προβλέπει αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο 50% ώς το 2030, ηλεκτρική διασύνδεση ώστε να καταργηθούν οι ρυπογόνες τοπικές μονάδες και υβριδικά συστήματα για νησιά που κρίνεται ασύμφορο να ενταχθούν στο ηπειρωτικό δίκτυο ενέργειας.
Τα έργα θα παραδίδονται σταδιακά από το 2021, μειώνοντας με δόσεις τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), μέσω των οποίων επιβαρύνονται σήμερα οι καταναλωτές σε όλη τη χώρα με 700 εκατ. ευρώ τον χρόνο για να καλυφθεί το υψηλό κόστος των αυτόνομων μονάδων παραγωγής ρεύματος.
