Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου καταθέτοντας το ολοκληρωμένο σχέδιο του για την αναπτυξιακή πορεία της Περιφέρειας, τόσο συνολικά όσο και στους βασικούς τομείς, είχε θέσει το θέμα της ανάγκης ανοιχτού διαλόγου πάνω στο θέμα. Οι υπόλοιπες παρατάξεις ούτε σχέδιο είχαν, και όπως φάνηκε ούτε επιθυμούσαν τον οποιονδήποτε διάλογο. Οι μεγαλόστομες διακηρύξεις για υλοποιημένα έργα της απερχόμενης αρχής, οι υποσχέσεις των «συμπολιτευόμενων» ότι με τη βοήθεια της κυβέρνησης όλα τα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν και οι γενικόλογες καταγγελίες των «αντιπολιτευόμενων» αποτέλεσαν και πάλι την εύκολη λύση συλλογής ψήφων, αποπροσανατολίζοντας το εκλογικό σώμα από τις επιλογές που πρέπει επιτέλους να γίνουν.
Πριν τρεις εβδομάδες ο απερχόμενος Περιφερειάρχης ανακοίνωσε ότι η Διαχειριστική Αρχή κατέθεσε τις προτάσεις για τον νέο ΕΣΠΑ 2014-20 χωρίς να δώσει το κείμενο στη δημοσιότητα. Στη τελευταία συνεδρίαση με την οποίο έκλεισε η θητεία του το Περιφερειακό Συμβούλιο, ΚΑΜΜΙΑ παράταξη, ούτε αυτή της νέας πλειοψηφίας ούτε εκείνες της αντιπολίτευσης, έθεσαν το θέμα ενημέρωσης για το νέο πρόγραμμα που θα καθορίσει τη πολιτική της Περιφέρειας για τα επόμενα 7 χρόνια. Κανένας περιφερειακός σύμβουλος δεν αναρωτήθηκε δημόσια πως είναι δυνατόν να κατατίθεται το Πρόγραμμα και το ανώτερο πολιτικό όργανο της Περιφέρειας, το Περιφερειακό Συμβούλιο, να μην έχει συζητήσει την αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας. «Αλλωστε αυτά αφορούν τους τεχνοκράτες, εμείς (οι αιρετοί) θα κάνουμε τη δουλειά που ξέρουμε. Τι να μπλέκουμε τώρα με κείμενα και αριθμούς», θα σκέφτηκαν όποιοι λίγοι είχαν πάρει είδηση τι είχε συμβεί.
Το πρόβλημα είναι ταυτόχρονα πολιτικό και ουσιαστικό. Το πρώτο αφορά στη δημοκρατική νομιμοποίηση του προγράμματος, αλλά και την απαξίωση του θεσμού του Περιφερειακού Συμβουλίου μετά την κατάργηση όλων των άλλων θεσμών και διαδικασιών που προέβλεπε ο νόμος /10 (Καλλικράτης). Κανένα θεσμικό όργανο της Περιφέρειας δεν ασχολήθηκε με την αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας όπως διατυπώθηκε στο κείμενο που στάλθηκε για έγκριση στην ΕΕ. Το πολιτικό ερώτημα είναι: Ποιος είναι ο ρόλος της αιρετής Περιφέρειας και τι προσφέρει ο συγκεκριμένος θεσμός αν όχι να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Περιφέρειας που είναι ο βασικός της προορισμός;
Το δεύτερο αφορά στην ουσία. Με αρχή τα ΜΟΠ του 1987 μέχρι το 2014 έχουν περάσει 27 χρόνια και χρηματοδοτήθηκαν στη Περιφέρεια έργα και δράσεις πολλών δισεκατομμυρίων. Εγινε κάποιος απολογισμός των επιτυχιών και των αποτυχιών και μια αποτίμηση της σημερινής κατάστασης πριν γίνει η επιλογή της αναπτυξιακής στρατηγικής; Ποιος επέλεξε ως στρατηγικό στόχο το γενικόλογο και αναμασημένο από την εποχής ΜΟΠ στόχο «Αναστροφή της φθίνουσας αναπτυξιακής πορείας των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και επιδίωξη της πραγματικής οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης με τις αναπτυγμένες περιφέρειες της Ε.Έ., διασφαλίζοντας τις προϋποθέσεις εσωτερικής και εξωτερικής χωρικής και κοινωνικής συνοχής και διατήρηση της ιδιαίτερης νησιωτικής φυσιογνωμίας κάθε νησιού» που εμμέσως πλην σαφώς δηλώνει την αποτυχία των προηγούμενων προγραμμάτων; Αν ο τουρισμός θεωρείται, για ακόμη μια προγραμματική περίοδο, ο βασικός μοχλός ανάπτυξης της Περιφέρειας όπως αναφέρεται ρητά στο κείμενο με ποια στρατηγική και ποιες δράσεις θα επιτευχθεί ο στόχος; Ποιοι συζήτησαν και αποφάσισαν την τουριστική στρατηγική της Περιφέρειας και σε τι συνίσταται; Πολλά και σημαντικά είναι τα ερωτήματα για το περιεχόμενο της πρότασης που δημιουργούνται σε όποιον μπει στον κόπο έστω να διατρέξει τις 381 σελίδες του και γνωρίζει στοιχειωδώς τις διαδικασίες σχεδιασμού.
Πολλά τα ερωτήματα που μένουν και θα μείνουν αναπάντητα και θα συσκοτιστούν και πάλι όταν έρθει το εγκεκριμένο πρόγραμμα για υλοποίηση και η συζήτηση θα μετατοπιστεί από την αναπτυξιακή στρατηγική, στην επιλογή των έργων και στη άργα ψήφων. Ή μήπως η τροπή που πήραν τα πράγματα μετά από τη δικαστική απόφαση για ακύρωση της εκλογής της κας Καλογήρου που θα κριθεί από τα δικαστήρια, θα φέρει ξανά τη συζήτηση τόσο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης όσο και της αναπτυξιακής στρατηγικής στο προσκήνιο;
Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, ανεξάρτητα με τις εξελίξεις, θα είναι παρόν και θα θέτει τα θέματα αυτά που τα θεωρεί θέματα ουσίας στο τραπέζι της συζήτησης.
Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ
Επίκουρος Καθηγητής Παν. Αιγαίου
Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»
