Παρέμβαση με ερώτηση στη Βουλή πραγματοποίησε ο βουλευτής Νομού Σάμου, Χριστόδουλος Στεφανάδης σχετικά με το σοβαρό πρόβλημα υπερπληθυσμού αγριόχοιρων, που προκαλούν εκτεταμένες ζημιές σε καλλιέργειες, υποδομές και αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων στη Σάμο. Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης , Ανδριανός Ιωάννης, απάντησε πως ο ΕΛΓΑ αποζημιώνει απώλειες ζωικού κεφαλαίου μόνο από άγρια σαρκοβόρα ζώα, ενώ ζημιές σε καλλιέργειες από αγριόχοιρους καλύπτονται ασφαλιστικά μόνο σε περιοχές που προστατεύονται από τη συνθήκη RAMSAR, κάτι που δεν ισχύει για τη Σάμο. Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό του πληθυσμού των αγριόχοιρων, το πρόβλημα συνεχίζεται και εξετάζονται νέα μέτρα αντιμετώπισης. Βρίσκεται σε εξέλιξη νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του γεωργοασφαλιστικού συστήματος και τον εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΑ. Επίσης, θεσπίζονται ειδικές ρυθμίσεις για τη στήριξη των παραγωγών, όπως η δυνατότητα ένταξης αμπελουργών που υπέστησαν ζημιές από άγρια ζώα στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης αμπελώνων.
Η ερώτηση
Προς: Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ,
Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Θέμα: Προβλήματα από τον υπερπληθυσμό των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών στη Σάμο.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Η Σάμος, ένα νησί με πλούσια βλάστηση, υπέροχες ακτές και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα, βιώνει τα τελευταία χρόνια ένα αυξανόμενο πρόβλημα: τον υπερπληθυσμό αγριόχοιρων.
Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται σε περιβαλλοντικές επιπτώσεις μόνο, αλλά αγγίζει τα οικονομικά συμφέροντα των κατοίκων, την αγροτική και γεωργική παραγωγή, την ασφάλεια στους δρόμους και την ευστάθεια των οικοσυστημάτων. Οι αγριόχοιροι, αυξάνοντας τον αριθμό τους, επηρεάζουν τα καλλιεργούμενα στάρια, τα αμπέλια, τις δεντροκαλλιέργειες και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, ενώ παράλληλα αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων λόγω μετακίνησης στους γεωργικούς και τουριστικούς δρόμους του νησιού.
Οι πρόσφατες εικόνες και οι αναφορές από αγρότες και τοπικές αρχές καταδεικνύουν ότι ο πληθυσμός των αγριογούρουνων στη Σάμο έχει αυξηθεί σημαντικά, προκαλώντας: σοβαρές ζημιές σε καλλιέργειες με καταστροφή οπωροφόρων και αμπελοκαλλιεργειών, με σημαντικές επιπτώσεις στο Σαμιακό Αμπελώνα, ο οποίος έχει αναγνωριστεί και πρόκειται να καταχωρηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού στον Εθνικό Κατάλογο Μνημείων Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και οικονομικές απώλειες για τους αγρότες, καταστροφή γεωργικών υποδομών όπως αναβαθμίδες , περιφράξεις, αρδευτικά κτλ, αυξημένο κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων και δημόσιας ασφάλειας, περιβαλλοντικές επιπτώσεις και πιέσεις σε τοπικά οικοσυστήματα.
Κατά τα προηγούμενα έτη, έγιναν σημαντικές ενέργειες και πάρθηκαν μια σειρά από μέτρα τα οποία όμως, στην πράξη δε λειτούργησαν στο βαθμό που θα οδηγούσε στη μείωση του αριθμού των αγριόχοιρων.
Ερωτάται ο Υπουργός:
1) Ποιες ενέργειες προτίθεται να λάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προκειμένου να μειωθεί αποτελεσματικά ο πληθυσμός των αγριόχοιρων στη Σάμο με ορθολογικό και βιώσιμο τρόπο;
2) Υπάρχουν άμεσα σχέδια για την εφαρμογή μέτρων ουσιαστικής μείωσης του πληθυσμού (π.χ. ελέγχους θήρας – νυχτερινή θήρα -, απογραφή πληθυσμού, ηλεκτροφόρα φράγματα, ειδικές παγίδες, φυσική απομάκρυνση, και για την πρόληψη νέων ζημιών;
3) Υπάρχει σχέδιο αποζημίωσης ( μέσω ΕΛΓΑ ) ή στήριξης των αγροτών που επηρεάζονται από ζημιές λόγω αγριόχοιρων; Αν ναι, ποιο είναι το εύρος των αποζημιώσεων και ο μηχανισμός καταβολής τους;
Η απάντηση
ΘΕΜΑ: Απάντηση στην υπ’ αριθ. 8876/29-9-2025 Ερώτηση
Σχετικά με την παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Χ. Στεφανάδης, για τα θέματα της αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σας ενημερώνουμε τα εξής:
Όσον αφορά στους αγριόχοιρους, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ασφάλισης Ζωικού Κεφαλαίου, ο
ΕΛ.Γ.Α. καλύπτει ασφαλιστικά και αποζημιώνει την απώλεια ζωικού κεφαλαίου από άγρια θερμόαιμα σαρκοβόρα ζώα.
Σε ό,τι αφορά τους αγριόχοιρους, στον υπ’ αριθ. 3877/15.9.2010 (ΦΕΚ 160/Α΄/20.9.2010) Νόμο «Σύστημα προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας», βάσει του οποίου έχει εκδοθεί ο Κανονισμός Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής για τον ΕΛ.Γ.Α., (ΦΕΚ 1668/Β/27-7-2011), όπως ισχύει σήμερα, προβλέπονται οι φυσικοί κίνδυνοι και οι ζημιές που καλύπτονται ασφαλιστικά, μεταξύ των οποίων και οι ζημιές από αγριογούρουνα στις περιοχές όπου προστατεύονται από τη συνθήκη RAMSAR.
Η Σάμος δεν προστατεύεται από την συνθήκη RAMSAR και ως εκ τούτου ενδεχόμενες ζημιές σε καλλιέργειες προκληθείσες από επιδρομές αγριόχοιρων δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛ.Γ.Α.
Η πολιτεία ωστόσο έχει προβεί σε κάποιες ενέργειες στην προσπάθεια περιορισμού του πληθυσμού των αγριοχοίρων, με την έκδοση σχετικής ΥΑ και Εγκυκλίων από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας Δεδομένης όμως της συνέχισης του φαινομένου, μελετώνται επιπλέον Μέτρα αντιμετώπισής του από τις Υπηρεσίες μας.
Σε κάθε περίπτωση, βρίσκεται στην τελική ευθεία το νομοσχέδιο για τη συνολική αναμόρφωση του γεωργοασφαλστικού συστήματος και η νομοθέτηση ενός νέου, εκσυγχρονισμένου και βελτιωμένου κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανάγκες παραγωγών και κτηνοτρόφων, όπως αυτές διαμορφώνονται και διαφοροποιούνται, με βάση τις νέες κλιματικές συνθήκες και να εξασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητα του Οργανισμού και τη φερεγγυότητα των υπηρεσιών του.
Περαιτέρω, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προβαίνει σε επιμέρους ειδικές ρυθμίσεις, όπου κρίνεται εφικτό και απαραίτητο, για τη στήριξη των παραγωγών έναντι των συνεπειών του υπερπληθυσμού άγριων ζώων. Σε αυτή τη λογική, και σε ό,τι αφορά την Παρέμβαση Π2-58.1 «Αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων», με την έκδοση της υπ’ αριθ. 370365/26-11-2024 (ΦΕΚ Β’6587/02.12.2024) ΥΑ προβλέπεται ότι οι αμπελουργοί που υπέβαλαν μηδενικές δηλώσεις συγκομιδής λόγω καταστροφής από άγρια ζώα, εξαιρούνται του αποκλεισμού
(εφόσον εξεταστούν και επιβεβαιωθούν από τις αρμόδιες τοπικές ΔΑΟΚ) και είναι κανονικοί δικαιούχοι της οικονομικής ενίσχυσης εγκατάστασης νέας αμπελοφυτείας, μετά από αίτηση – 2 – ένταξης για τις εκτάσεις, οι οποίες πληρούν τις προϋποθέσεις εφαρμογής της Παρέμβασης (Άρθρο 5 της παραπάνω ΥΑ).
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ
