Στο συνέδριο της Κ.Ε.Δ.Ε. με θέμα «Η τοπική αυτοδιοίκηση, οι προσφυγικές ροές και το μεταναστευτικό ζήτημα- επιπτώσεις στην κοινωνία την οικονομία και τον τουρισμό», που διεξάγεται στη Σάμο, μίλησε η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου.
Η κα. Καλογήρου εξέφρασε τις ανησυχίες της για τη χρονική διάρκεια και την κλιμακούμενη ένταση της προσφυγικής κρίσης και των συνεπειών της, σημειώνοντας ότι αυτή την περίοδο το βάρος πρέπει να πέσει στην προσπάθεια αντιμετώπισης των αναγκών διαχείρισης των αιτήσεων ασύλου, στην οργάνωση των υποστηρικτικών υπηρεσιών και στην κατά το δυνατό διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς και σύμφωνης με τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου και των αρχών του ανθρωπισμού διαβίωσης ιδίως των ευπαθών κοινωνικών ομάδων μεταξύ των προσφύγων και μεταναστών.
Αναφερόμενη στα χθεσινά γεγονότα στο hotspot της Μόριας, σημείωσε: «Βεβαίως η μακρόχρονη παραμονή ήταν αναμενόμενο και έχει τονιστεί πολλές φορές από εμένα στους αρμοδίους, ότι θα δημιουργήσει προβλήματα. Ήδη χθες στη Λέσβο υπήρξαν εκτεταμένα επεισόδια που είναι λογικό ότι δημιουργούν ανησυχία στους κατοίκους, που όπως τονίσαμε μέχρι σήμερα επέδειξαν αξιοθαύμαστη ωριμότητα, αντιστάθηκαν στις λίγες φωνές ξενοφοβίας και ρατσισμού και έδωσαν παραδείγματα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης. Είναι ενδεχόμενο όμως να δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα και να δυσκολέψουν οι προσπάθειες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των διεθνών οργανισμών για τη συνολική διαχείριση του ζητήματος. Καλώ και από το βήμα αυτό την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες να κινηθούν άμεσα και αποτελεσματικά».
Η Περιφερειάρχης τόνισε ότι οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, στην ανταγωνιστικότητα του τουρισμού, στην ασφάλεια, στην υγεία αλλά και γενικότερα στην κοινωνική συνοχή είναι ήδη εμφανείς και αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σε όλα τα νησιά σε συνεργασία με τους Δήμους για την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων που επιδεινώνονται καθημερινά και ειδικότερα στις προσπάθειες που καταβάλει για τη δημιουργία δομών όπως του Κέντρου φιλοξενίας οικογενειών και ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο για την δημιουργία του οποίου έχει ήδη εγκριθεί χρηματοδότηση της τράπεζας του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Για την αντιμετώπιση των συνεπειών και των επιπτώσεων στην τοπική οικονομία η κα. Καλογήρου είπε ότι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου έχει ήδη αναθέσει σχετική μελέτη για την εξειδίκευση παρεμβάσεων μέσα από την αξιοποίηση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων του Π.Ε.Π. Βορείου Αιγαίου αλλά και των τομεακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014- 2020, ενώ επανέλαβε ότι απαιτείται άμεσα σχεδιασμός και υλοποίηση ενός ειδικού προγράμματος στήριξης της τοπικής κοινωνίας και της οικονομίας των νησιών μας, το οποίο πρέπει να εκπονηθεί με την ενεργό συμμετοχή των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των υπηρεσιών της Περιφέρεις Βορείου Αιγαίου.
Επίσης, χαρακτήρισε απολύτως επιβεβλημένη την εφαρμογή τολμηρότερων μεταρρυθμίσεων στη δεύτερη βαθμίδα της αυτοδιοίκησης, προκειμένου να ασκήσει ουσιαστικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη. Είπε συγκεκριμένα ότι είναι πλέον αναγκαία η ουσιαστική διοικητική μεταρρύθμιση και η εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Διοίκησης προς την Περιφέρεια, που θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα έκδοσης κανονιστικών πράξεων για την περιοχή ευθύνης της, στους τομείς του αναπτυξιακού προγραμματισμού, της απασχόλησης, της κοινωνικής πρόνοιας, της ανταγωνιστικότητας και έξυπνης εξειδίκευσης του χωροταξικού σχεδιασμού, του πολιτισμού –τουρισμού και φυσικά τους αναγκαίους πόρους για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων προς βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών.
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση την κρίσιμη αυτή περίοδο απέδειξε ότι μπορεί να υπερβεί τις δυσκολίες και να λειτουργήσει άμεσα και αποτελεσματικά ακόμη και εκεί που το κράτος αιφνιδιάζεται, καθυστερεί ή και αδυνατεί να παρέμβει.
Εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε την προσπάθεια, με συνέπεια στις διεθνείς μας υποχρεώσεις, με σθεναρή διεκδίκηση ισοκατανομής των βαρών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εθνική ενότητα με αλληλεγγύη και ανθρωπιά», επεσήμανε.
Κλείνοντας την ομιλία της, η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου τόνισε:
«Οι κάτοικοι των νησιών του Βορείου Αιγαίου που εκτός από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης βιώνουμε και τις άμεσες συνέπειες της γεωπολιτικής αποσταθεροποίησης, στεκόμαστε πάντα με ευθύνη.
Με ευθύνη απέναντι στα προβλήματα, πέρα από πολιτικές και κομματικές επιδιώξεις και θέσεις. Και με ένα και μόνο γνώμονα.
Με μόνο κριτήριο και γνώμονα τη συμβολή μας στην εθνική προσπάθεια για έξοδο από την κρίση.
Τη συμβολή μας στον αγώνα για την ευημερία και προκοπή της χώρας και των νησιών μας».
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ Κ.Ε.Δ.Ε.
Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Σας καλωσορίζουμε στον τόπο μας. Η Αυτοδιοίκηση βρέθηκε για ένα ακόμη ζήτημα στην πρώτη γραμμή.
Εμείς κατά κυριολεξία αγαπητοί συνάδελφοι βρεθήκαμε στην πρώτη γραμμή ενός μεγάλου, σύνθετου και πρωτόγνωρου προβλήματος.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και ιδίως τα τρία μεγαλύτερα νησιά, η Λέσβος η Χίος και η Σάμος, βρίσκονται εδώ και πολύ καιρό στο επίκεντρο της διεθνούς προσφυγικής κρίσης αλλά και των παράτυπων μεταναστευτικών ροών.
Η καθυστέρηση της διεθνούς κοινότητας αλλά και της Ε.Ε. στη διαμόρφωση πολιτικού πλαισίου αντιμετώπισης του προβλήματος και κινητοποίησης μέσων και πόρων, σε συνάρτηση με την έλλειψη ενός αποτελεσματικού και επαρκούς σχεδίου μακροπρόθεσμης παρέμβασης για την απάλειψη των αιτίων και την αντιμετώπιση των συνεπειών της αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή, μεγαλώνουν τις ανησυχίες μας για την χρονική διάρκεια και την κλιμακούμενη ένταση της κρίσης και των συνεπειών της.
Χωρίς να είμαστε βέβαιοι για την πορεία των πραγμάτων αυτή την περίοδο το βάρος πρέπει να πέσει στην προσπάθεια αντιμετώπισης των αναγκών διαχείρισης των αιτήσεων ασύλου, στην οργάνωση των υποστηρικτικών υπηρεσιών και στην κατά το δυνατό διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς και σύμφωνης με τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου και των αρχών του ανθρωπισμού διαβίωσης ιδίως των ευπαθών κοινωνικών ομάδων μεταξύ των προσφύγων και μεταναστών.
Σήμερα, μετά την συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, η εικόνα στις οργανωμένες δομές των HOTSPOTS είναι σαφώς διαφοροποιημένη.
Η μετατροπή των Ανοιχτών Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης σε Δομές Πρώτης Υποδοχής Καταγραφής και Ταυτοποίησης Προσωρινής φιλοξενίας με ιδιότυπο χαρακτήρα περιορισμού της ελεύθερης μετακίνησης με την παροχή στοιχειωδών αλλά κατ΄ ελάχιστο επαρκών ( με τη συνδρομή όλων μας πολλές φορές) εξυπηρετήσεων, διαμορφώνουν μια νέα μεταβατική κατάσταση.
Παρά τα πολλά και υπαρκτά προβλήματα οι υποδομές που δημιουργήθηκαν στη Λέσβο δυναμικότητας 3.500 ατόμων, στη Χίο 1.100 και στη Σάμο 850 και η εμπειρία του προσωπικού που απασχολείται καθιστά δυνατή τη διαχείριση των αιχμών και των ειδικών προβλημάτων που παρουσιάζονται, χωρίς όμως να είναι εφικτό πάντα να αποφεύγονται πλήρως οι εντάσεις, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι προσδοκίες των ανθρώπων τροφοδοτούνται και από τη μη υπεύθυνη στάση μη θεσμικών παραγόντων.
Βεβαίως η μακρόχρονη παραμονή ήταν αναμενόμενο και έχει τονιστεί πολλές φορές από εμένα στους αρμοδίους, ότι θα δημιουργήσειπροβλήματα. Ήδη χθες στη Λέσβο υπήρξαν εκτεταμέναεπεισόδια που είναι λογικό ότι δημιουργούν ανησυχία στους κατοίκους, που όπως τονίσαμεμέχρι σήμερα επέδειξαν αξιοθαύμαστη ωριμότητα, αντιστάθηκαν στις λίγες φωνές ξενοφοβίας και ρατσισμού και έδωσαν παραδείγματαανθρωπισμού και αλληλεγγύης. Είναι ενδεχόμενο όμως να δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα και να δυσκολέψουν οι προσπάθειες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των διεθνώνοργανισμών για τη συνολική διαχείριση του ζητήματος. Καλώ και από το βήμα αυτό την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες να κινηθούν άμεσα και αποτελεσματικά.
Οι προσπάθειές μας στην κατεύθυνση της ενημέρωσης των κατοίκων ήταν συνεχείς με την αξιοποίηση κυρίως των τοπικών μέσων ενημέρωσης και της συχνής και ουσιαστικής διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς και τις εθελοντικές πρωτοβουλίες που συστηματικά υποστηρίζουν τις προσπάθειές μας πριν και μετά την έλευση στα νησιά των διεθνών οργανισμών και των ΜΚΟ.
Η διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού μέχρι σήμερα έχει προκαλέσει απορίες και ερωτηματικά στην τοπική κοινωνία του Β. Αιγαίου τόσο για την ικανότητα όσο και για τη βούληση της οργανωμένης πολιτείας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και τις συνέπειές του.
Οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, στην ανταγωνιστικότητα του τουρισμού, στην ασφάλεια, στην υγεία αλλά και γενικότερα στην κοινωνική συνοχή είναι ήδη εμφανείς και επιδεινώνουν την ήδη τραγική κατάσταση που βιώνουν τα νησιά μας.
Η Περιφέρεια Β. Αιγαίου έχει ήδη αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών σε όλα τα νησιά σε συνεργασία με τους Δήμους για την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων που επιδεινώνονται καθημερινά, ενώ παράλληλα καταβάλει προσπάθειες για την δημιουργία δομών όπως του Κέντρου φιλοξενίας οικογενειών και ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο για την δημιουργία του οποίου έχει ήδη εγκριθεί χρηματοδότηση της τράπεζας του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης ξεπερνά σταδιακά τα προβλήματα συντονισμού και κατανομής ρόλων και αρμοδιοτήτων και σε συνδυασμό με την κτηθείσα εμπειρία τόσο των πολιτικών οργάνων όσο και των υπηρεσιακών δομών γίνεται πιο αποτελεσματική άμεση και ουσιαστική.
Το έλλειμα συντονισμού και οι γραφειοκρατικές λειτουργίες του κράτους – χωρίς καμία εξαίρεση για τα επείγοντα και άμεσα προβλήματα – επείγει να αρθούν έστω και με νομοθετικές παρεμβάσεις, προκειμένου να μην αποτελούν αξεπέραστο εμπόδιο στη δυνατότητα ενεργοποίησης των τοπικών φορέων και των υπηρεσιών με αποτέλεσμα να υποκαθίσταται η συντεταγμένη Πολιτεία από τους εθελοντές και τις ΜΚΟ.
Η αντιμετώπιση των συνεπειών και των επιπτώσεων στην τοπική οικονομία απαιτεί επίσης συστηματική τεκμηρίωση και προσδιορισμό μέτρων και θεσμικών παρεμβάσεων. Στην κατεύθυνση αυτή, η Περιφέρεια Β. Αιγαίου έχει ήδη αναθέσει σχετική μελέτη για την εξειδίκευση παρεμβάσεων μέσα από την αξιοποίηση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων του Π.Ε.Π. Β. Αιγαίου αλλά και των τομεακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014- 2020.
Όπως επανειλημμένα έχουμε τονίσει, απαιτείται άμεσα σχεδιασμός και υλοποίηση ενός ειδικού προγράμματος στήριξης της τοπικής κοινωνίας και της οικονομίας των νησιών μας, το οποίο πρέπει να εκπονηθεί με την ενεργό συμμετοχή των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των υπηρεσιών της Περιφέρεις Β. Αιγαίου.
Σήμερα, η εφαρμογή τολμηρότερων μεταρρυθμίσεων στην δεύτερη βαθμίδα της αυτοδιοίκησης είναι απολύτως επιβεβλημένη προκειμένου να ασκήσει ουσιαστικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Είναι πλέον αναγκαία η ουσιαστική διοικητική μεταρρύθμιση και η εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Διοίκησης προς την Περιφέρεια, που θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα έκδοσης κανονιστικών πράξεων για την περιοχή ευθύνης της, στους τομείς του αναπτυξιακού προγραμματισμού, της απασχόλησης, της κοινωνικής πρόνοιας, της ανταγωνιστικότητας και έξυπνης εξειδίκευσης του χωροταξικού σχεδιασμού, του πολιτισμού –τουρισμού και φυσικά τους αναγκαίους πόρους για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων προς βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών.
Εφόσον οι νησιωτικοί Δήμοι, ή τουλάχιστον οι μεγαλύτεροι από αυτούς, καταστούν ισχυρές διοικητικές μονάδες ο ρόλος της νησιώτικης περιφέρειας επικεντρώνεται κυρίως στον αναπτυξιακό προγραμματισμό. Ωστόσο μέχρι τότε κάθε περιφέρεια είναι υποχρεωμένη να στελεχώνει τις υπηρεσίες της με τρόπο που να μπορεί να εκπληρώνει όλες άμεσες και συντρέχουσες αρμοδιότητες σε συνεργασία με την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση την κρίσιμη αυτή περίοδο απέδειξε ότι μπορεί να υπερβεί τις δυσκολίες και να λειτουργήσει άμεσα και αποτελεσματικά ακόμη και εκεί που το κράτος αιφνιδιάζεται, καθυστερεί ή και αδυνατεί να παρέμβει.
Εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε την προσπάθεια, με συνέπεια στις διεθνείς μας υποχρεώσεις, με σθεναρή διεκδίκηση ισοκατανομής των βαρών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εθνική ενότητα με αλληλεγγύη και ανθρωπιά.
Οι κάτοικοι των νησιών του Β. Αιγαίου που εκτός από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης βιώνουμε και τις άμεσες συνέπειες της γεωπολιτικής αποσταθεροποίησης, στεκόμαστε πάντα με ευθύνη.
Με ευθύνη απέναντι στα προβλήματα, πέρα από πολιτικές και κομματικές επιδιώξεις και θέσεις. Και με ένα και μόνο γνώμονα.
Με μόνο κριτήριο και γνώμονα τη συμβολή μας στην εθνική προσπάθεια για έξοδο από την κρίση.
Τη συμβολή μας στον αγώνα για την ευημερία και προκοπή της χώρας και των νησιών μας.
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Υπάρχουν προβλήματα που φαίνεται να μας ξεπερνούν.
Καμιά φορά μας «αιφνιδιάζουν» καθώς σπάνε την αντίληψη της γραμμικής εξέλιξης που καμιά φορά μας κατέχει και μας φέρνουν, μας οδηγούν σε μια επόμενη φάση.
Συνολικά η κρίση, συνάδελφοι, είναι η διαταραχή αυτής της γραμμικής εξέλιξης που μας καλεί να ξαναδούμε όλοι τα πράγματα από την αρχή.
Να ξαναδούμε τα πράγματα στη σύνθετη και διαλεκτική τους διάσταση. Όπου η πολιτική σύγκρουση νοείται με στοιχεία ενότητας και η αντιμετώπιση των προβλημάτων με πνεύμα αμφισβήτησης και δημιουργίας μαζί.
Εμείς, εκφραστές της Αυτοδιοίκησης σήμερα, οφείλουμε να σταθούμε με νέο τρόπο απέναντι στις νέες συνθήκες και να προσπαθήσουμε να δώσουμε βιώσιμες λύσεις στα προβλήματα της εποχής μας.
Σας ευχαριστώ.
