Ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου ως Ικαριακή Ραδιοφωνία είχαμε δημοσιοποιήσει την πρόθεση για κατασκευή 2 μεγάλων παράκτιων αιολικών πάρκων στην Ικαρία, παράλληλα με ένα μεγάλο σχέδιο σε όλη την Ελλάδα δείτε εδώ –> Σε έξι περιοχές τα πρώτα υπεράκτια αιολικά πάρκα
Καθώς και την συμμετοχή της Κυβέρνησης στα εγκαίνια της COP (Copenhagen Offshore Partners) στην Αθήνα Α. Σδούκου: Έρχεται ρύθμιση στη Βουλή για την δέσμευση των 2 GW για τα υπεράκτια αιολικά – Η απόφαση της COP να φέρει ένα από τα δύο παγκόσμια Hub της εταιρείας στην Αθήνα
Ομάδα πολιτών της Ικαρίας εκφράζει την έντονη αντίθεση σε αυτόν τον σχεδιασμό και καλεί τον Δήμο Ικαρίας μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου να πάρει θέση στην δημόσια διαβούλευση για να ακυρωθούν αυτοί οι σχεδιασμοί.
Ακολουθεί το κείμενο που προτείνεται με μικρές διορθώσεις να κατατεθεί στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ο αποστολέας του κειμένου μας ενημέρωσε πως έχει ήδη συμμετάσχει μαζί με άλλους Ικάριους σε δύο Πανελλαδικές διασκέψεις για το θέμα και δηλώνει πως είναι απαράδεκτο ότι δεν έχει προηγηθεί κάποια ενημέρωση πριν την διαβούλευση που έχει εξαγγελθεί. διαμορφώσαμε, όπως θα διαβάσετε, μια αρνητική εικόνα.
Απομένουν 4 μέρες μέχρι τις 30 Νοεμβρίου που λήγει η διαβούλευση https://herema.gr/el/announcement-seia-ndp-owf/?fbclid=IwAR21hQCINHXVonJms2kjYduw3AqTuSRuLWvgpQaZBGCEwnbOzY3P6gfjW5o
ΣΥΜΒΟΛΗ, εκ μέρους της Ικαρίας, ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΣΜΠΕ) ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΥΠΕΡΑΚΤΙΩΝ ΑΙΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΚΩΝ (ΕΠΑΥΑΠ)
Η Κυβέρνηση έχει εξαγγείλει διαβούλευση μέχρι τις 30-11-2023 https://herema.gr/el/announcement-seia-ndp-owf )με στόχο την Έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την έγκριση, τον Δεκέμβριο 2023 (του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ΥΑΠ και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την Ελλάδα, που αφορά και την Ικαρία με δυο Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ). Προϋπόθεση αποτελεί η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Αρμόδια αρχή διαχείρισης των δικαιωμάτων έρευνας και προσδιορισμού των ΠΟΑΥΑΠ έχει οριστεί η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ Α.Ε.).
H Ικαρία έχει εργαστεί ώστε να αποκτήσει ένα Σχέδιο Καθαρής Ενεργειακής Μετάβασης (ΣΚΕΜ). Το ΣΚΕΜ ΙΚΑΡΙΑΣ ολοκληρώθηκε και βρίσκεται στο τελικό στάδιο της διαβούλευσης.
Η Ικαρία κινείται προς την ενεργειακή αυτονομία.
Η Ικαρία έχει 5 α/γ, 2 φ/β πάρκα και ένα υβριδικό έργο εν λειτουργία που όταν ολοκληρωθεί η απόδοσή του θα παρέχει το 30% της ετήσιας ενεργειακής ζήτησης της Ικαρίας.
Η Ικαρία προσβλέπει στην παραγωγή ηλεκτρισμού από γεωθερμία, ο δήμος έχει διοργανώσει ειδικές ημερίδες με το ΕΜΠ και το ΕΑΓΜΕ. Μάλιστα το ΕΑΓΜΕ έκανε έρευνα πεδίου στην Ικαρία και εντόπισε τουλάχιστον δυο θέσεις που είναι κατάλληλες για παραγωγή ηλεκτρισμού από γεωθερμία. Με το υβριδικό έργο που ήδη λειτουργεί και ένα γεωθερμικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας η Ικαρία θα είναι σε θέση να έχει σταθερή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα ίδια επίπεδα που έχουν και τα άλλα νησιά που είναι ενεργειακά αυτόνομα. Επίσης, έχει εκφραστεί η διάθεση για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ώστε να αντιμετωπιστεί, μεταξύ άλλων, και η ενεργειακή φτώχεια. Στον τομέα της εξοικονόμησης η Ικαρία εργάζεται επίμονα. Ο Δήμος έχει αλλάξει όλους τους λαμπτήρες του δημοτικού φωτισμού με LED και το ίδιο έχει κάνει σε πολλά δημοτικά κτίρια. Το ίδιο συμβαίνει και με τα περισσότερα κτίρια (Σχολεία, Υγεία) αλλά και με πολλούς οικιακούς καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Η Ικαρία κάνει επί χρόνια ένα σταθερό αγώνα απεξάρτησης από το πετρέλαιο με καινοτόμες λύσεις και με τη μείωση της ζήτησης.
Η Ικαρία με σειρά ομόφωνων αποφάσεων των δημοτικών της συμβουλίων έχει απορρίψει το σχέδιο για 110 χερσαίες Ανεμογεννήτριες ισχύος 330 MW στην οροσειρά της Ικαρίας από το 2011 μέχρι σήμερα. Έχουν διοργανωθεί από διάφορους φορείς εκδηλώσεις ενημέρωσης από το 2011 μέχρι σήμερα. Από την ΡΑΕ, το ΥΠΕΚΑ, την ενδιαφερόμενη εταιρεία δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη παρουσία και δεν έχει γίνει καμμιά ενημέρωση μέχρι σήμερα για αυτές τις 110 χερσαίες Α/Γ.
Στην Ικαρία προτείνονται 2 περιοχές ΠΟΑΥΑΠ πολύ μεγάλες. Ικαρία 1 έκτασης 181 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ισχύος 905 MW και Ικαρία 2 έκτασης 171 τετρ. Χιλιόμετρα, ισχύος 855 MW και καλωδιακή σύνδεση με τη Νάξο με καλώδιο 63 χλμ 81 χλμ αντίστοιχα.
Η Ικαρία έχει έκταση 255 τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι 2 προτεινόμενες ΠΟΑΥΑΠ έχουν έκταση 352 ξεπερνώντας κατά 138% την Ικαρία. Σε αυτές τις περιοχές θα επιβληθούν περιορισμοί, όπως η απαγόρευση αλιευτικών δραστηριοτήτων.
Θεωρούμε ότι οι δυο αυτές προτεινόμενες περιοχές ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 θα πρέπει να απαλειφθούν από τις προτεινόμενες ΠΟΑΥΑΠ, για τους εξής λόγους:
-
Έχει γίνει σαφές ότι η Ικαρία θέλει ενεργειακή αυτονομία και κινείται στην κατεύθυνση που κινούνται και τα νησιά Τήλος, Κύθνος, Αστυπάλαια και Χάλκη, τα οποία ο πρωθυπουργός κήρυξε ως ενεργειακά αυτόνομα, όπως φαίνονται στον επόμενο χάρτη σε σχέση με τις προτεινόμενες ΠΟΑΥΑΠ. Συχνά μάλιστα στις επιστημονικές και δημοσιογραφικές αναφορές η Ικαρία συμπεριλαμβάνεται στα νησιά που κινούνται προς την ενεργειακή αυτονομία (https://ikariaki.gr/se-eksi-perioches-ta-prota-yperaktia-aiolika-parka/ )
Φαίνεται καθαρά ότι κοντά στα νησιά Τήλος, Κύθνος, Αστυπάλαια, Χάλκη δεν προτείνεται κάποια ΠΟΑΥΑΠ ενώ αντίθετα η Ικαρία σε απόσταση ενός ΝΜ από τις ακτές της έχει 2 πολύ μεγάλες τέτοιες περιοχές.
1Η Ικαρία που έχει δρομολογήσει την ενεργειακή αυτονομία προτείνεται για 2 ΠΟΑΥΑΠ ενώ τα νησιά που είναι της ίδιας κατηγορίας και επισημαίνονται στο Χάρτη με μπλέ κύκλο δεν έχουν σε εγγύτητα κάποια ΠΟΑΥΑΠ
Η Ικαρία θα πρέπει να έχει την ίδια μεταχείριση με τα υπόλοιπα νησιά που κινούνται προς την ενεργειακή αυτονομία.
-
Η Ικαρία απορρίπτει το σχέδιο για 110 α/γ 330 MW σε όλη την οροσειρά της, κάτι που βλέπει σήμερα να αναθερμαίνεται αντί να καταργείται, με την πρόταση για δυο τεράστιων ΠΟΑΥΑΠ και την ευκολότερη διασύνδεση των χερσαίων Ανεμογεννητριών. Το προτεινόμενο σχέδιο υπεράκτιων Α/Γ ενισχύει την υλοποίηση των 110 α/γ. Η καταστροφή που θα επέλθει στις προστατευόμενες περιοχές της Ικαρίας θα είναι ολοκληρωτική αφού η απώλεια των οικοτόπων εκτιμάται ότι θα είναι πάνω από 30-40% από την επικάλυψή τους από τα Αιολικά Πάρκα. Η σωρευτική επίπτωση των δυο τεράστιων ΠΟΑΥΑΠ δεν εκτιμάται πουθενά στην ΣΜΠΕ.
2 Χάρτης των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 της Ικαρίας. Με κόκκινη γραμμή επισημαίνονται τα χερσαία αιολικά πάρκα που εγκρίθηκαν από την ΡΑΕ, χωρίς να έχουν θεσπιστεί στόχοι διατήρησης των προστατευομένων ειδών. Πηγή: Ενημερωτικό φυλλάδιο που εκδόθηκε το 2011 μετά την έγκριση από την ΡΑΕ των 110 Α/Γ της Ικαρίας
- Η Ικαρία είναι σημαντική περιοχή πουλιών (IBA) διακριτή σε όλο το Αιγαίο, όπως φαίνεται και στον επόμενο χάρτη 2. Δεν υπάρχει η δέουσα εκτίμηση για τη σχέση της Ικαρίας με τις ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2. Ακόμη περισσότερο δεν εξετάζονται οι σωρευτικές επιπτώσεις των υπαράκτιων Αιολικών Πάρκων στα πουλιά. Σημαντικό σημείο είναι οι προσκρούσεις πουλιών αλλά και η δημιουργία μεταναστευτικών φραγμών.
3 Η Ικαρία είναι σημαντική περιοχή πουλιών (IBA) διακριτή σε όλο το Αιγαίο
-
Οι ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 προτείνονται χωρίς να υπολογίσουν τις ακτοπλοϊκές γραμμές που διέρχονται από την Ικαρία.
-
Υπάρχουν σχεδόν καθημερινά δρομολόγια στη Γραμμή Μύκονος-Εύδηλος και Μύκονος-Άγιος Κήρυκος (Μπλέ γραμμή).
-
Συχνά υπάρχει το δρομολόγιο για Πειραιά που πηγαίνει από Άγιο Κήρυκο για Νάξο- Πάρο (κόκκινη Γραμμή).
-
Συχνά υπάρχει το δρομολόγιο που συνδέει τον Άγιο Κήρυκο με Πάτμο και Δωδεκάνησα (πράσινη γραμμή). Αυτή τη γραμμή ακολουθούν και πολλά τουριστικά σκάφη που κάνουν ημερήσιες εκδρομές για Ικαρία -Πάτμο.
-
Οι ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 σχεδιάστηκαν χωρίς να υπολογίσουν τον εμπορικό ναυτικό δρόμο που περνάει από τον Κάβο Πάπα της Ικαρίας με πολύ μεγάλες συχνότητες πλοίων (Μπλέ γραμμή).
-
Δεν εκτιμήθηκε ότι στις προτεινόμενες ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 υπάρχουν επίσης εμπορικά δρομολόγια μεταφοράς οχληρών (καύσιμα) και μελλοντική μεταφορά απορριμμάτων από την Ικαρία σε Χίο. Τέλος, το πέρασμα του Κάβο Πάπα εκτός από μεγάλο πέρασμα πλοίων είναι και πέρασμα κητοειδών και μεγάλος ψαρότοπος και η προτεινόμενη ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 θα επιφέρει σημαντική οικονομική και κοινωνική διαταραχή λόγω της απαγόρευση του ψαρέματος σε όλη την περιοχή.
-
Για την ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 2 στο νότιο τμήμα της Ικαρίας, εκτός από συχνό ακτοπλοϊκό πέρασμα η περιοχή είναι σπουδαίος ψαρότοπος και θα επέλθει σημαντική οικονομική και κοινωνική διαταραχή από την απαγόρευση αλιείας που θα ακολουθήσει. Η νότια θάλασσα της Ικαρίας έχει επίσης θαλάσσιες συγκεντρώσεις μεγάλων πληθυσμών απειλούμενων πουλιών όπως οι Μίχοι. Η εγγύτητά της με τους Φούρνους και την Natura 2000 Ικαρίας- Φούρνων απειλεί τα προστατευόμενα είδη, όπως εξηγείται στο επόμενο σημείο 8.
-
Το 2020 η Ελλάδα καταδικάστηκε από Ε Δικαστήριο γιατί δεν έχει θεσπίσει στόχους διατήρησης ούτε για την Ικαρία, ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγηση της επίπτωσης των 110 α/γ. Δεν έχει γίνει η ΕΠΜ των οικοτόπων της Ικαρίας ώστε να οριστεί το περιεχόμενο και οι στόχοι διατήρησης του αντίστοιχου ΠΔ που πρέπει να εκδοθεί. Αυτό συμβαίνει στις προστατευόμενες περιοχές στις χερσαίες ανεμογεννήτριες, και είναι αναμενόμενο ακόμη περισσότερο να ισχύει στις υπεράκτιες αφού η πολιτεία δεν έχει θεσπίσει στόχους διατήρησης για το θαλάσσιο περιβάλλον. Χωρίς στόχους διατήρησης δεν έχουν νόημα οι διενέργειες δέουσας εκτίμησης και οι ΣΜΠΕ. Και όμως με την ΣΜΠΕ του Σχεδίου του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων γίνεται Δέουσα Εκτίμηση.
-
Σημαντικός λόγος για να απαλειφθούν Οι ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 από τις προτεινόμενες ΠΟΑΥΑΠ είναι ότι πρώτα θα πρέπει να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις στο τοπίο από τις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες και μετά να γίνουν οι μελέτες ΠΟΑΥΑΠ που να τις οριοθετούν. Επομένως η οριοθέτηση των ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 είναι αυθαίρετη. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και του τουρισμού με την κοινή θέα των γιγάντιων πάρκων και των φώτων που θα αναβοσβήνουν τη νύχτα, μπορεί να είναι πολύ σημαντική επίπτωση που δεν υπολογίζεται από την ΣΜΠΕ. Πόσω μάλλον που τα μεγέθη των δεκάδων και εκατοντάδων υπεράκτιων ανεμογεννητριών συγκρίνονται με …τον Πύργο του Άιφελ! (Ύψος του Πύργου του Άιφελ 300 μέτρα)
-
Δεν έχει εκτιμηθεί η μόλυνση των ψαριών και της τροφικής μας αλυσίδας που μπορεί να επέλθει από BPA (δισφαινόλη Α’ , άκρως καρκινογόνα ουσία), η οποία σχετίζεται με τη φθορά των πτερυγίων. Τα αιολικά πτερύγια απελευθερώνουν από 0.5 έως 2.5 γραμμάρια καθαρής δισφενόλης Α (BPA) ετησίως. Στις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες η απελευθέρωση καθαρής δισφενόλης Α είναι 40% μεγαλύτερη. (Πηγή: https://dwarsliggers.eu/index.php/2016-04-03-16-33-59/filosofie/28-economie/918-wordt-bisfenol-a-de-pfos-van-dewindenergie ). Το Norwegian Turbine Group υπολόγισε την ποσότητα εποξειδικής σκόνης για ολόκληρη την επιφάνεια των πτερυγίων σε περίπου 62 κιλά εποξειδική σκόνη σε όλη την επιφάνεια ανά έτος. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) πρόσφατα μείωσε σημαντικά τις διατροφικές προσλήψεις δισφαινόλης Α από ανεκτή ημερήσια πρόσληψη 4 μικρογραμμαρίων το 2015 σε 0,04 νανογραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους και ανά ημέρα. Η δισφαινόλη Α δημιουργεί επίσης σοβαρά προβλήματα για το νερό. 1 κιλό δισφαινόλης Α κάνει 10 δισεκατομμύρια λίτρα νερού αχρησιμοποίητα. Παράλληλα, η ΣΜΠΕ δεν αναφέρεται καθόλου στις σωρευτικές επιπτώσεις στα νερά και στο περιβάλλον της Ικαρίας από την ευκολότερη διασύνδεση των χερσαίων Ανεμογεννητριών της Ικαρίας (σημείο 2).
-
Η χωροθέτηση των ΠΟΑΥΑΠ μόλις 1 ΝΜ από την ακτή αποτελεί σημαντική απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που σε εγκατεστημένες υπεράκτιες ανεμογεννήτριες η απόσταση από την ακτή είναι 14 ΝΜ και σε σχεδιαζόμενες είναι 33 ΝΜ. Ουσιαστικά στην Ελλάδα θα πρέπει να αναφερόμαστε σε παράκτιες και όχι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες. Δεν έχει εκτιμηθεί η ηχητική όχληση σε καθημερινή βάση στα χωριά και τις ζώνες ενδιαφέροντος από τις παράκτιες ανεμογεννήτριες, ειδικά τις μέρες που θα φυσάει και ο ήχος θα μεταφέρεται πιο έντονα. Αναμένεται μεγάλη ποιοτική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, του τουρισμού αλλά και του οικοσυστήματος.
-
Δεν έχει προηγηθεί στρατηγικός σχεδιασμός, ειδικότερα μέσω θαλασσίων χωρικών σχεδίων, που να στηρίζονται στην οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Επομένως δεν γνωρίζουμε αν μπορεί στο μέλλον να εκτιμηθεί ότι υπάρχουν και νέοι θαλάσσιοι οικότοποι στη θάλασσα της Ικαρίας που θα πρέπει να ενταχθούν σε κάποιο είδος προστασίας. Η ίδια η ΣΜΠΕ δεν εξετάζει καθόλου τις επιπτώσεις στα ψάρια, παρ’ ότι αυτές αναφέρονται ρητά στο έγγραφο καθοδήγησης για τα εργα αιολικής ενέργειας. Τι επιπτώσεις θα υπάρχουν στα ψάρια τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, οι υποθαλάσσιες διαταραχές λόγω θορύβου, δεν γνωρίζουμε. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η Ικαρία είναι περιοχή σημαντική για τα θαλάσσια θηλαστικά
-
Δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις της θερμότητας κατά μήκος των υποθαλάσσιων καλωδίων και πόσο αυτές συσχετίζονται τόσο στον προσανατολισμό πολλών ειδών με αλλά και με τη δημιουργία διαδρόμων για να επεκταθούν στη Μεσόγειο ξενικά είδη εισβολείς.
Πιστεύουμε ότι δεν αξίζει να θυσιάσουμε το περιβάλλον τα τοπία και άλλες οικονομικές δραστηριότητες στην Ικαρία για την παραγωγή περισσότερης ενέργειας που δεν χρειαζόμαστε, γι αυτό και ζητάμε μαζί με την απόσυρση των ΠΟΑΥΑΠ Ικαρία 1 και Ικαρία 2 και την απόσυρση της αδειοδότησης των 110 ανεμογεννητριών στην Ικαρία.
Καταγγέλλουμε τη διαβούλευση που γίνεται, χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού, που αποτελεί προϋπόθεση για διαβούλευση.
Καταγγέλλουμε τον ελάχιστο χρόνο διαβούλευσης που διατέθηκε για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που αφορά σημαντικές πλευρές όχι μόνο της οικονομικής ζωής αλλά και του περιβάλλοντος του Αιγαίου.
Σημαντικοί μέτοχοι stakeholders όπως οι αλιείς, οι ξενοδόχοι, δεν έχουν ενημερωθεί. Οι ψαράδες δεν γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν να ψαρεύουν εκεί που υπάρχουν Θαλάσσιες Α/Γ.
Οι δήμοι σύμφωνα με απόφαση του ΣΤΕ έχουν ισότιμη συμμετοχή με τις Περιφέρειες, ωστόσο ο Δήμος Ικαρίας δεν έχει καμμιά ενημέρωση για σχέδια που τον αφορούν.
Θεωρούμε απαράδεκτο ότι η διαβούλευση γίνεται με αποστολή e–mail στο υπουργείο. Δεν έχουμε συνολική εικόνα, κάτι που πρέπει να διασφαλίζουν οι διαβουλεύσεις.
Θεωρούμε επομένως ότι η διαβούλευση δεν γίνεται σωστά και δεν τηρούνται οι προβλέψεις της ΕΕ
Οι υπογράφοντες φορείς της Ικαρίας
Πρωτοβουλία κατά των 110 Ανεμογεννητριών στην Ικαρία