Table of Contents
Εικοσιοκτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την κρίση που «σημάδεψε» το Αιγαίο – Ο ναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος που ήταν κυβερνήτης στην φρεγάτα «Αδρίας» περιέγραψε στο Newsbomb.gr τις συγκλονιστικές στιγμές που έζησαν τη νύχτα των Ιμίων.
«Πάμε στα Ίμια, δεν ξέρουμε που θα μας βγάλει αλλά σας υπόσχομαι ένα πράγμα, “ότι θα γυρίσουμε όλοι και οι 200 νικητές και ζωντανοί”. Εύχομαι ο Άγιος Νικόλαος να είναι στην πλώρη και η Παναγιά μαζί μας», ήταν τα λόγια του τότε κυβερνήτη της πολεμικής φρεγάτας «Αδρίας», Γιάννη Εγκολφόπουλο που ακούστηκαν από τα μεγάφωνα. Η φρεγάτα «Αδρίας», κλήθηκε να μεταβεί στα Ίμια έτοιμη να συνδράμει σε πιθανό θερμό επεισόδιο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Πριν από 28 χρόνια το πολεμικό πλοίο «Αδρίας», μία από τις φρεγάτες του στόλου, κλήθηκε να μεταβεί στα Ίμια έτοιμη να συνδράμει σε πιθανό θερμό επεισόδιο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Ο ναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος που ήταν κυβερνήτης στην φρεγάτα «Αδρίας» περιέγραψε στο Newsbomb.gr τις συγκλονιστικές στιγμές που έζησαν τη νύχτα των Ιμίων. Μεταξύ άλλων μίλησε για τη θλίψη όταν κατέπεσε το ελικόπτερο με τους τρεις αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, την οργή του πληρώματος όταν πήραν τον δρόμο της επιστροφής, ενώ τόνισε ότι αν ακολουθούσε θερμό επεισόδιο με τους Τούρκους η ελληνική επικράτηση θα ήταν δεδομένη.
Το χρονικό της κρίσης που «έβαψε» με αίμα το Αιγαίο
Την Τρίτη 30 Ιανουαρίου 1996, στις 11 το πρωί δίνεται εντολή για απόπλου του στόλου. Ανάμεσα στα πολεμικά πλοία που εξέρχονται από τον ναύσταθμο της Σαλαμίνας ήταν και η φρεγάτα «Αδρίας» ωστόσο οι τουρκικές προκλήσεις είχαν ξεκινήσει ένα μήνα πριν.
«Τον Δεκέμβρη του 1995, ένα τουρκικό εμπορικό πλοίο, με το όνομα “Φιγκέν Ακάτ”, προσάραξε κοντά στη βραχονησίδα Ανατολική Ίμια, εκπέμποντας σήμα κινδύνου. Τότε πήγαν ελληνικά ρυμουλκά για να το αποκολύσουν αλλά ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε τη βοήθεια, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή», θυμάται ο Γιάννης Εγκολφόπουλος.
Για το συμβάν τότε ενημερώνεται το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του γνωστοποιεί το γεγονός στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών επισημαίνοντας ότι χωρίς ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών διαμηνύει, ξεκάθαρα πια στις 27 Δεκεμβρίου, ότι υπάρχει θέμα κυριαρχίας με τις βραχονησίδες Ίμια.
Η κρίση των Ιμίων έχει ήδη ξεκινήσει…
Δύο ελληνικά πλοία ρυμουλκούν το τουρκικό φορτηγό και το οδηγούν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Το πρωί της 28ης Δεκεμβρίου, ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Μυτιλήνης, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Με ελληνική βοήθεια, ο Τούρκος πιλότος διασώζεται.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ προβαίνει στην εξής διακοίνωση: «Οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία», με το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, μία μέρα αργότερα να απορρίπτει την τουρκική διακοίνωση.
Στις 15 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου παραιτείται λόγω ασθένειας. Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει τον Κωνσταντίνο Σημίτη, πρωθυπουργό της Ελλάδας, στις 19 Ιανουαρίου 1966.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, έχοντας αντιληφθεί τα «παιχνίδια» της Τουρκίας, ζητά αυξημένα μέτρα επαγρύπνησης στην περιοχή των Ιμίων από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Γιάννης Εγκολφόπουλος στο Newsbomb.gr: «Εμείς δώσαμε την ευκαιρία στους Τούρκους να πάρουν την Κύπρο και να μας γκριζάρουν τα Ίμια»
«Τα Ίμια ανήκουν στο ελληνικό έδαφος διότι με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία στα μικρασιατικά παράλια είχε μόνο 3 μίλια χωρική θάλασσα ό,τι ήταν πέρα από αυτά τα μίλια ανήκει στην Ελλάδα. Τα Ίμια είχαν παραχωρηθεί μαζί με όλα τα Δωδεκάνησα με τη συνθήκη του 47 από την Ιταλία. Το γεγονός ότι ένα τουρκικό πλοίο προσάραξε και δεν δέχτηκε βοήθεια φαινόταν ότι ήταν “στημένο” προκειμένου να γκριζάρουν περιοχές μέσα στο Αιγαίο», ανέφερε ο ναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος.
«Από την ώρα που ανεβαίνει ένας εχθρός σε Ελληνικό έδαφος δεν έχεις άλλη επιλογή παρά από το να ισοπεδώσεις το νησί. Οι Τούρκοι έκαναν κατάληψη σε ένα ελληνικό νησί, αν χτυπάγαμε έτσι όπως ήταν διατεταγμένα τα πλοία εμείς είχαμε πλεονέκτημα γιατί τους είχαμε στη μέση ενώ εμείς ήμασταν κοντά στα νησιά. Αν ρίχναμε από ένα βλήμα το κάθε πλοίο θα είχε εξαλειφθεί όλος ο στόλος. Αν είχε συμβεί αυτό, οι Τούρκοι θα είχαν πάρει το μάθημα τους, δεν θα είχαμε προβλήματα για τα επόμενα 100 χρόνια», πρόσθεσε.
Η ελληνική πλευρά υποχώρησε και έμειναν οι Τούρκοι, πέτυχαν τον στόχο τους από λάθη δικά μας. Ένα λάθος κάναμε στην Κύπρο και ένα στα Ίμια. Εμείς δώσαμε την ευκαιρία στους Τούρκους να πάρουν την Κύπρο και να μας γκριζάρουν τα Ίμια», εξήγησε ο Γιάννης Εγκολφόπουλος.
Η ημέρα που «σημάδεψε» τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Το πρωί της Τρίτης 30 Ιανουαρίου 1996 και συγκεκριμένα στις 11:00 η κρίση στις βραχονησίδες Ίμια βρίσκεται στο «κόκκινο», το πρωί δίνεται εντολή για απόπλου του στόλου.
Ο τότε αρχηγός ΓΕΝ Ιωάννης Στάγκας δίνοντας σήμα ανέφερε πως έπρεπε να αποπλεύσουν άμεσα από τον ναύσταθμο της Σαλαμίνας, έχοντας πλέον το ΟΚ για τη χρήση όπλων.
«Το σήμα που λάβαμε για να κατευθυνθούμε προς τα Ίμια έλεγε: “γίνεται ανάκληση όλου του προσωπικού για να αποπλεύσουμε στην περιοχή των Ιμίων, εκτελώντας ασκήσεις στον δρόμο”. Έτσι κι έγινε, ελέγξαμε τη φρεγάτα, περάσαμε από τη Γυάρο, κάναμε άσκηση με πυρά και κατευθυνθήκαμε στα Ίμια. Τότε είχε αρχίσει η κατάσταση να κλιμακώνεται, έπρεπε να στείλουμε δυνάμεις εκεί για να έχουμε την υπεροπλία και να κάνουμε άλλες τακτικές κινήσεις», περιέγραψε ο τότε κυβερνήτης, ναύαρχος ε.α. Γιάννης Εγκολφόπουλος.
«Ζήσαμε στιγμές φρίκης, μας είπαν “μαζέψτε τα και φύγετε”, έκλαιγε το σύμπαν»
Αφού η φρεγάτα «Αδρίας» έφτασε κοντά στα Ιμια, έλαβε σήμα ότι πρέπει να στρίψουν το πηδάλιο και να γυρίσουν πίσω, υποστέλλοντας ουσιαστικά τη σημαία.
«Εκεί ζήσαμε στιγμές φρίκης, μας είπαν “μαζέψτε τα και φύγετε”, έκλαιγε το σύμπαν. Η αδρεναλίνη όλων στη φρεγάτα είχε φτάσει στο “κόκκινο”, ήμασταν αποφασισμένοι να νικήσουμε, να υπερασπιστούμε την πατρίδα και μας λένε “πάμε να φύγουμε”. Οι εντολές που είχαμε ήταν λάθος, η πολιτική ηγεσία που έπαιρνε τις αποφάσεις δεν δεχόταν αντιρρήσεις», θυμάται ο ναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος.
Η χειρότερη στιγμή που έζησαν πάνω στη φρεγάτα ήταν όταν πληροφορήθηκαν την πτώση του ελικοπτέρου του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού που είχε εντοπίσει τους Τούρκους καταδρομείς.
Το ελικόπτερο κατέπεσε μεταξύ των βραχονησίδων Πίττα και Καλόλιμνος την ώρα που επέστρεφε στη φρεγάτα «Ναυαρίνο».
Το πλήρωμα του ελικοπτέρου, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Εκτορας Γιαλοψός, είχε συνεργαστεί πολλές φορές σε ασκήσεις με τα στελέχη του «Αδρίας».
«Όλα αυτά έγιναν σε ελάχιστο χρόνο. Η φρεγάτα “Ναυαρίνο” χάνει την επαφή με το ελικόπτερο. Ο ελεγκτής του καταστρώματος ανέφερε ότι χάθηκε η οπτική επαφή με το ελικόπτερο, εκεί καταλάβαμε ότι το ελικόπτερο έπεσε. Μετά ξεκίνησαν οι διαδικασίες έρευνας. Το ελικόπτερο λόγω της κακοκαιρίας δεν έβλεπε τους Τούρκους που ήταν πάνω στα Ίμια διότι άναβε τον προβολέα ο οποίος αντανακλούσε πάνω στη βροχή, το ελικόπτερο έφτασε πολύ χαμηλά για να καταφέρει να τους δει», περιέγραψε ο Γιάννης Εγκολφόπουλος.
Οι τρεις Έλληνες ήρωες που πέθαναν πάνω από τις «γκρίζες ζώνες»
Στις 31 Ιανουαρίου 1996 και ώρα 01:40 στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. Λίγη ώρα αργότερα στις 04:30 ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απογειώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες. 20 λεπτά μετά στις 04:50, το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 Τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ.
Aπό τα Ίμια ανασύρθηκαν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει εκφραστεί μία σίγουρη απάντηση.
Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.
Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφτηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.
06:00: Οι Αμερικανοί διά του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιβάλλουν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no flags» διαμηνύουν ή σε πιο κομψή διπλωματική γλώσσα να ισχύσει το status quo ante. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια.
Η Κρίση των Ιμίων δεν είχε συνέπειες ως προς το καθεστώς των νησιών. Ωστόσο, έδωσε αφορμή στην Τουρκία να θέσει ζήτημα «Γκρίζων Ζωνών» στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά και να θέσει ένα ακόμη θέμα στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.
«Αδρίας»: Το αντιτορπιλικό που αρνήθηκε να «πεθάνει» και ταξίδεψε 738 μίλια χωρίς πλώρη
Όπως εξήγησε ο ναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος «Αδρίας» λεγόταν στην αρχαιότητα το Αδριατικό Πέλαγος. Κατά τη μυθολογία ο Αδρίας, ήταν ο βασιλιάς της Αδριατικής θάλασσας.
«Το “Αδρίας” είναι θρυλικό όνομα για το ναυτικό διότι στις 6 Δεκεμβρίου του 1943 το αντιτορπιλικό του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Ιωάννη Τούμπα, το αντιτορπιλικό «Αδρίας» προσέκρουσε σε νάρκη στη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου. Το ελληνικό πολεμικό καράβι μέτρησε 21 νεκρούς και 30 τραυματίες από το πλήρωμά του. Από τη σφοδρή έκρηξη καταστράφηκε η πλώρη του αντιτορπιλικού», είπε.
Το «Αδρίας» με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Ιωάννη Τούμπα, παρά τη σοβαρή ζημία που υπέστη, κατόρθωσε να φτάσει χωρίς την πλώρη του 738 μίλια στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Κανείς δεν πίστευε ότι το πλοίο κατάφερε να φτάσει», περιέγραψε ο Γιάννης Εγκολφόπουλος.
Μάλιστα το πλοίο έγινε δεκτό στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας με ενθουσιασμό από αξιωματικούς και ναύτες του συμμαχικού στόλου. «Τότε έκαναν έναν δίαυλο για να περάσει το αντιτορπιλικό, ήταν όλα τα πληρώματα στα καταστρώματα και ζητωκραύγαζαν την είσοδο του «Αδρία» στην Αλεξάνδρεια», πρόσθεσε.
Το θρυλικό «Αδρίας» έμεινε για πάντα έτσι, δίχως πλώρη, αφού δεν εγκρίθηκε η επισκευή του λόγω της λήξεως του πολέμου στην περιοχή της Μεσογείου. Το 1945 επιστράφηκε στην Αγγλία όπου και πουλήθηκε για παλιοσίδερα.
Yποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης
Yποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος
Aρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός
ΑΘΑΝΑΤΟΙ!
Πηγή: newsbomb.gr
