Η 21η Μαρτίου συμπίπτει με την έναρξη της εαρινής ισημερίας και την πρώτη ημέρα της άνοιξης. Η ημέρα αυτή ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας για να φέρει τον άνθρωπο πιο κοντά στο δάσος, να του κεντρίσει το ενδιαφέρον, να μάθει περισσότερα για τις λειτουργίες του, αλλά και για την ανάγκη προστασίας του, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη επιβίωση. Ιδιαίτερα στις μέρες μας, με τις αρνητικές εξελίξεις στα περιβαλλοντικά θέματα, όπως οι κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ερημοποίηση της γης, οι απειλές στη βιοποικιλότητα και η εκτεταμένη υλοτόμηση των τροπικών δασών.
Επομένως, ο εορτασμός της παγκόσμιας ημέρας Δασοπονίας, έχει περισσότερο σημειολογικό χαρακτήρα. Τις προηγούμενες δεκαετίες στα ημιορεινά και ορεινά χωριά των νησιών του Αιγαίου μέρος του πληθυσμού ζούσε από το δάσος και το έργο των δασικών υπηρεσιών. Έτσι, οι κοινωνίες γνώριζαν στην πράξη τα οφέλη και τις δυνατότητες της Δασοπονίας. Σήμερα, αυτή η πραγματική γνώση απουσιάζει και η άποψη των περισσότερων συνανθρώπων μας για το δάσος έχει να κάνει πρώτα και κύρια με την αισθητική πλευρά του.
Στην πραγματικότητα όμως, όταν η επιστήμη της δασοπονίας αναφέρεται σε θέματα προστασίας, δεν εννοεί επ’ ουδενί την απόλυτη προστασία και το κλείσιμο των δασών σε «γυάλα» ώστε να αποτελούν θέαμα που θα γεμίζει τα σαββατοκύριακα του αστικού πληθυσμού, αλλά σε γενικές γραμμές, αναφέρεται ξεκάθαρα στην προστασία και διατήρηση των φυσικών πόρων στο διηνεκές, στην προστασία από παράνομες ενέργειες, στην πρόληψη και προστασία από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές και στην προστασία από την υπερκάρπωση.
Η διατήρηση των δασικών οικοσυστημάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση και σημαντικό παράγοντα συμβάλλοντας στην οικολογική ισορροπία, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στην προστασία των δασικών εδαφών, στην αποτροπή των διαβρωτικών φαινομένων, στον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα και στην βελτίωση της ποιότητας του νερού, ενώ παράλληλα προσφέρουν ξυλεία-βιομάζα-θηράματα-πληθώρα βρώσιμων και αρωματικών φυτών καθώς και δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού για την τοπική οικονομία και στη δημιουργία καλύτερων συνθηκών ζωής.
Ο προγραμματισμός έργων και εργασιών, η υλοποίηση αυτών, η λήψη μέτρων και εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων συμβάλλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των παραπάνω σκοπών και τούτο αποτελεί διαχρονικό έργο που υλοποίησαν και συνεχίζουν να υλοποιούν οι κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες που υπάγονται στη Γενική Διεύθυνση Δασών Αιγαίου.
Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι η χώρα μας δεν έχει δασικό κτηματολόγιο σε αντίθεση με όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε διαδικασία χαρτογράφησης των δασών αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο άσκησης πολιτικής. Η απουσία δασολογίου οδήγησε εν πολλοίς σε αυθαίρετες πρακτικές. Ωστόσο, η πρόσφατη ανάρτηση των δασικών χαρτών είναι το πρώτο και ουσιαστικό βήμα για την επίλυση των πολλών σύνθετων ζητημάτων.
Τα δάση του Αιγαίου ασκούν σημαντική επίδραση στην οικονομική, περιβαλλοντική και πολιτισμική ζωή των νησιών μας. Συνεπώς, η αειφορική διαχείρισή τους διαφυλάσσει μελλοντικά τη δυνατότητα για την παραγωγική τους χρήση, αλλά και για τη βέλτιστη απόδοση των περιβαλλοντικών τους λειτουργιών. Στα προηγούμενα χρόνια τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, δημόσιας ή μη δημόσιας ιδιοκτησίας, χρησιμοποιήθηκαν για να παράγουν προϊόντα εμπορίου, κυρίως ξύλου και βοσκής. Σ’ αυτές τις δύο παραγωγικές λειτουργίες, μαζί ίσως και με τη λειτουργία του κυνηγιού, στόχευαν στο παρελθόν τα προγράμματα δασικής ανάπτυξης. Σήμερα, στα παραπάνω προστέθηκαν οι περιβαλλοντικές και πολιτισμικές λειτουργίες των δασών που αποτελούν πλέον κύριο αντικείμενο της δασικής ανάπτυξης. Αλλά και σε αυτές έρχονται να προστεθούν νέες συμβατές λειτουργίες του σύγχρονου τρόπου ζωής: η πεζοπορία, η παρατήρηση πουλιών και η ορεινή ποδηλασία.
Το δάσος είναι δημόσιο αγαθό. Είναι πάροχος ωφελειών χωρίς αντιπαροχή. Είναι μυσταγωγία ζωής. Η ύπαρξη του δάσους αλλά και των διαβαθμίσεών του συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, δηλαδή της ποικιλομορφίας και της αλληλεπίδρασης ζώντων οργανισμών, του φυτικού, του ζωικού και του υδατικού περιβάλλοντος. Η διατήρηση αυτή οδηγεί στην αειφορία του φυσικού περιβάλλοντος. Άρα μεγαλύτερος αριθμός έμβιων όντων σηματοδοτούν υγιέστερο δάσος στην υπηρεσία των πολιτών.
Άλλωστε, προστατεύοντας το δάσος, προστατεύουμε τον άνθρωπο.
Νικόλαος Θεοδωρίδης
Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου
Γενικός Διευθυντής Δασών Αιγαίου
