ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΣΕ ΣΑΜΟ, ΙΚΑΡΙΑ ΚΑΙ ΦΟΥΡΝΟΥΣ ΚΟΡΣΕΩΝ
Ως γνωστόν, για το Νομό Σάμου βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης, μέσω της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε), προτάσεις για :
Α). Εξήντα επτά (67) ανεμογεννήτριες στη νήσο Σάμο {{πενήντα επτά(57) στην Ανατολική Σάμο και δέκα (10) στην Δυτική)}.
Β). Εκατό δέκα(110) στην Ικαρία και
Γ). Δέκα επτά (17) στους Φούρνους Κορσεών.
Δ). Δύο (2) πλωτά (υπεράκτια) αιολικά πάρκα στην Ικαρία συνολικού εμβαδού 352 τετραγωνικών χιλιομέτρων και σε απόσταση ενάμιση μίλι από τις ακτές.
Η ακριβής χωροθέτηση όλων των ανωτέρω περιλαμβάνεται σε σχετικούς πίνακες και χάρτες της Ρ.Α.Ε.
Οι άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας τους βρίσκονται σε φάση αξιολόγησης και για να οριστικοποιηθούν πρέπει να εγκριθούν οι Μελέτες Περιβαλλοντικών τους Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε).
Τα βιομηχανικά αυτά πάρκα (Β.Α.ΠΑ) υπολογίζεται ότι θα παράγουν εννιακόσιες έως και χίλιες (900-1000) G.W.h s, δηλαδή επτά έως οχτώ (7-8) φορές περισσότερη ενέργεια από τις πραγματικές ανάγκες όλων των νησιών του Νομού μας ακόμη και σε βάθος χρόνου.
Ως γνωστόν οι ενεργειακές ανάγκες του Νομού Σάμου ανέρχονται συνολικά σε εκατό δεκαοχτώ έως εκατό σαράντα πέντε G.W. h s { εκατό έως εκατό είκοσι (100-120) για τη Σάμο και δέκα οκτώ έως είκοσι πέντε(18-25) για την Ικαρία}.
Το ισχύον Εθνικό χωροταξικό πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(Α.Π.Ε) στηρίζεται στην ειδική απόφαση 49828/2008 -Φ.Ε.Κ 2464Β/3-12-2008- που η αναθεώρηση του αναμένεται από το 2023.
Η αντιμετώπιση των Εταιριών Ενέργειας που ασχολούνται με την αξιοποίηση των κάθε μορφής Α.Π.Ε είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή σε εθνικό αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αιολικά και φωτοβολταϊκά συστήματα, δημόσια ή ιδιωτών, έχοντας, νομικά, χαρακτηριστεί, γενικώς, ως έργα Κοινής Ωφέλειας μπορεί να εγκαθίστανται τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές εκτάσεις ακόμη και με διαδικασίες αναγκαστικής απαλλοτρίωσης.
Ήδη, στη χώρα μας παράγονται από Α.Π.Ε, παρά την κρίσιμη στοχαστικότητα τους, ποσά ενέργειας που όπως υπολογίζεται υπερβαίνουν κατά πολύ τις εθνικές μας ανάγκες.
Δυστυχώς τα ποσά αυτά δεν είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν στο σύνολο τους αφού οι δυνατότητες διείσδυσης τους στο ετήσιο ενεργειακό μίγμα της πατρίδαςμας, λειτουργικά και τεχνικά, παραμένουν, προς το παρόν, πεπερασμένες..
Κομβικό και πρωτεύον επομένως αναδεικνύεται το θέμα της αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από τις Α.Π.Ε.
Την ίδια χρονική περίοδο η αγορά πράσινης ενέργειας στα Βαλκάνια και στην Κεντρική Ευρώπη έχει τεράστιες απαιτήσεις και περιμένει.
Σ’ αυτό το πλαίσιο η Κυβέρνηση, με πρόφαση την ηλεκτρική διασύνδεση της Κεντρικής Ελλάδας με τα νησιά και την Κρήτη, φαίνεται να επιλέγει αντί της ορθολογικής και κοινωνικά δίκαιης αξιοποίησης, την άνευ όρων παράδοση του αιολικού δυναμικού του Αιγαίου σε αδηφάγα ενεργειακά συμφέροντα, ντόπια και ξένα για την υπερεκμετάλλευση του, με κυρίαρχο στόχο το επιχειρηματικό κέρδος, αδιαφορώντας πλήρως για θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών και για τις πολλές και οδυνηρές συνέπειες στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον…
Στις 11 Απριλίου 2025 με πρωτοβουλία του Νομαρχιακού Τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας έγινε στην πρωτεύουσα της Σάμου ενημερωτική ημερίδα με ομιλητές επιστήμονες γνώστες των ενεργειακών θεμάτων , των Α.Π.Ε και των Β.Α.ΠΑ.
Αναλύθηκαν τα εξής:
Ι). Οι εκτεταμένες αποψιλώσεις και οι μορφολογικές αλλοιώσεις και καταστροφές από την διάνοιξη δρόμων για βαριά οχήματα μεταφοράς:
Α) Εργαλείων και υλικών διαμόρφωσης ισοπεδωμένων, γυμνών και περίφρακτων πεδίων εγκατάστασης και
Β) Των μηχανικών στοιχείων υποστήριξης και των γιγαντιαίων εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών.
Τα έργα αυτά είναι προφανές ότι βιάζουν, ανεπανόρθωτα, τη συνοχή, το κάλλος και την γονιμότητα των τοπίων στους εξαίσιους μικρόκοσμους των νησιών.
2). Η ρύπανση από τις ανεμογεννήτριες:
α).Καθώς το ύψος τους ανέρχεται στα 90-105, τουλάχιστον, μέτρα και η πλήρης διάμετρος των πτερύγων τους στα 90, συνήθως, μέτρα η οπτική ρύπανση είναι αυτονόητη.
β).Καθώς η διάρκεια ζωής τους είναι περίπου 25 έτη πρέπει στη συνέχεια τα υλικά τους να ανακυκλώνονται.
Η χρόνια ρύπανση, υπέργεια και υπόγεια, από υλικά που δεν ανακυκλώνονται, από ορυκτέλαια και υπολείμματα καυσίμων των μηχανών υποστήριξης και διάφορες άλλες λειτουργικές οχλήσεις ή και επικίνδυνες επιβαρύνσεις δεν μπορεί, σε καμμιά περίπτωση, να αγνοηθούν.
3).Οι σοβαρές επιπτώσεις στην τοπική πανίδα και χλωρίδα και η ιδιαίτερα οχληρή μετατροπή του μικροκλίματος με μείωση της υγρασίας που επηρεάζει δυναμικά
τις καλλιέργειες και την ποιότητα των τοπικών προϊόντων.
4). Η περιβαλλοντική δικαιοσύνη (διανεμητική, αναγνωριστική, διαδικαστική, δικαιωματική της φύσης), οι περιβαλλοντικές συγκρούσεις ως αντίρροπες δυνάμεις για την βιωσιμότητα ο πράσινος και ο αιολικός εξορυκτισμός καθώς επίσης και η βιοχωρητικότητα ως έννοιες και ως κρίσιμο περιεχόμενο.
5). Η πλήρης έλλειψη ενημέρωσης από την Κυβέρνηση της Αυτοδιοίκησης και των κοινωνικών φορέων του Νομού Σάμου για τους ενεργειακούς προγραμματισμούς της σε τοπικό επίπεδο.
6). Οι κίνδυνοι που σοβούν για την βιοποικιλότητα και την συνολική οικονομία των νησιών και ιδιαίτερα για τον πρωτογενή τομέα και τον τουρισμό εάν τα κέρδη των ενεργειακών ομίλων προτεραιοποιηθούν και υπερισχύσουν του κοινωνικού οφέλους.
Από πολλούς ομιλητές έγινε ιδιαίτερη αναφορά στην επίμονη και στοχευμένη προσπάθεια πολλών κρατών και επιχειρηματικών ομίλων να γίνουν οι πράσινες ζώνες της Γης θυσία στον βωμό των Α.Π.Ε.
Όλοι, ανεξαίρετα, οι ομιλητές τόνισαν την ανάγκη αξιοποίησης των Α.Π.Ε μόνο για την επίτευξη τοπικής ενεργειακής αυτάρκειας ( κατά τα πρότυπα της Τήλου, του Αγίου Ευστρατίου , της Αστυπάλαιας) και κατήγγειλαν τις προσπάθειες δημιουργίας φαραωνικών δομών που θα δώσουν την ποιότητα ζωής και ανάπτυξης των νησιών μας βορά στα κέρδη των Εταιρειών Ενέργειας, ντόπιων και ξένων.
Τονίστηκε, επίσης, από όλους ο κομβικός ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Κοινωνικών Φορέων, εν γένει, στη διαμόρφωση προτάσεων ρεαλιστικών και απόλυτα συμβατών με τις τοπικές ενεργειακές ανάγκες με τον προσήκοντα σεβασμό στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον.
Ήδη ο Δήμος Ικαρίας αλλά και μέγας αριθμός φορέων του νησιού έχουν από μακρού κινητοποιηθεί.
Παράλληλα έχουν κινηθεί δικαστικά με θετικά προς το παρόν αποτελέσματα.
Και συνεχίζουν, μαζικά, τον αγώνα.
Η Σάμος απ’ άκρη σ’ άκρη και οι Φούρνοι Κορσεών πρέπει να ενεργοποιηθούν άμεσα.
Να δημιουργηθούν επιστημονικές, αυτοδιοικητικές και κοινωνικές ομάδες που θα επεξεργασθούν και θα καταθέσουν τη δική τους βιώσιμη και αειφόρο πρόταση αντιπαλεύοντας με κάθε πρόσφορο τρόπο τις όποιες καταστροφικές ενεργειακές πολιτικές και ακυρώνοντας στην πράξη τις επικίνδυνες «επενδυτικές» τους δραστηριότητες..
Η ενέργεια είναι πρώτα κοινωνικό αγαθό και μετά εμπορεύσιμο είδος.
Και επειδή το θέμα είναι αρκούντως πολιτικό πρέπει να κληθούν τα πολιτικά κόμματα να λάβουν, με τις καθ’ έκαστα προτάσεις τους, υπεύθυνη θέση.
Μανώλης Νικ. Κάρλας,
Γιατρός,
Πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010).
