Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ συμφωνούμε απολύτως με τη δήλωση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη ότι “θα κριθεί από τα έργα και όχι από τα λόγια”. Εξάλλου αυτό ισχύει για όλους, ιδιαίτερα τις κυβερνήσεις που έχουν δώσει μεγάλη έμφαση στην επικοινωνία και σε ισχυρά επικοινωνιακά επιτελεία. Όλοι/ες πλέον ξέρουμε ότι συχνά οι κυβερνήσεις και τα κόμματα λένε μεγάλα λόγια για να καλύψουν ενέργειες κι επιλογές τους προς εντελώς διαφορετική κατεύθυνση.
Ας μιλήσουμε λοιπόν για “λόγια και έργα”, κατά πόσον δηλαδή τα έργα συμβαδίζουν με τα λόγια. Στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη (αλλά και στις προγραμματικές δηλώσεις του) ο πρωθυπουργός επαναλαμβάνει ότι “η μόνη έξυπνη αναπτυξιακή πολιτική για την Ελλάδα είναι αυτή που σέβεται το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής”. Και βέβαια προς …επιβεβαίωση αυτής της πολιτικής έρχεται να προωθήσει την απελευθέρωση πολλών επενδύσεων που είχαν μπλέξει στα γρανάζια της …περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Αλλά ακόμα πιο προκλητική είναι η αντιμετώπιση του αιγιαλού συνολικά όπως αυτή αναδύεται μέσα από τις ρυθμίσεις που προβλέπονται στο “αναπτυξιακό νομοσχέδιο”, τουλάχιστον όπως αυτές ήρθαν στο φως της δημοσιότητας (για παράδειγμα, δημοσιεύματα στις εφημερίδες ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και ΤΟ ΒΗΜΑ) προφανώς μετά από διαρροές από την πλευρά της κυβέρνησης για να δοκιμάσει τις αντιδράσεις.
Μόλις 5 μήνες μετά τη δημοσίευση σε ΦΕΚ του νόμου 4607/2019 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τον αιγιαλό, ο οποίος άνοιξε τον δρόμο για νομιμοποίηση ορισμένων κατηγοριών αυθαιρέτων «πάνω στο κύμα», έρχεται η νέα κυβέρνηση να συνεχίσει την πολιτική καταστροφή του φυσικού και κοινωνικού μας πλούτου, υπό την “πίεση” οικονομικών φορέων που αντιλαμβάνονται την “ανάπτυξη” ως ξέφραγο αμπέλι και δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τις πρόσφατες ρυθμίσεις και ήθελαν κι άλλη…απελευθέρωση. Οι ρυθμίσεις για τον αιγιαλό, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των ΜΜΕ, βρίσκονται στο 4ο κεφάλαιο του «αναπτυξιακού νομοσχεδίου”:
– Καταργείται η ρύθμιση με την οποία το ελάχιστο πλάτος μιας παραλίας (πλην εξαιρέσεων) οριζόταν στα 30 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού. Αντί να αυξηθεί τουλάχιστον στα 100, όπως προβλέπει η διεθνής νομοθεσία αλλά και μια πολιτική πρόληψης, η κυβέρνηση απορυθμίζει τη νομοθεσία.
– Καταργείται ρύθμιση που περιόριζε στο 60% ενός αιγιαλού (μη συνυπολογιζόμενου τυχόν δυσπρόσιτου τμήματός του) τον χώρο που παραχωρείται σε ομπρελοκαθίσματα. Επανέρχεται αντ’ αυτού η ελάχιστη απόσταση των 100 μέτρων ανάμεσα στις διαδοχικές παραχωρήσεις, που μπορούν να καλύψουν την υπόλοιπη παραλία.
– Ο κυρίως δημόσιος παλαιός αιγιαλός παύει να θεωρείται ανεπίδεκτος χρήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων και υποχρεωτικά κοινόχρηστος. Αντιθέτως, χαρακτηρίζεται ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και δύναται να “παραχωρείται και να οικοδομείται”.
– Το μίσθωμα για απλή χρήση ενός αιγιαλού, θα υπολογίζεται όχι με βάση την αντικειμενική και μισθωτική αξία του πλησιέστερου ακινήτου, αλλά του πλησιέστερου εκτός σχεδίου ακινήτου.
– Σήμερα, η παραχώρηση αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας απαγορεύεται, εκτός αν επιβάλλεται “για λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, εθνικής άμυνας, δημόσιας τάξης, ασφάλειας, υγείας ή προστασίας αρχαιοτήτων και περιβάλλοντος” (κάτι ήδη πολύ γενικόλογο που άφηνε πολλά παράθυρα). Με τη νέα ρύθμιση, το δικαίωμα αυτό επεκτείνεται και σε περιπτώσεις «ασφάλειας βιομηχανικών ή ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων», μια διάταξη που διευκολύνει πολλές ερμηνείες. Εξάλλου μια σειρά διατυπώσεων προετοιμάζουν για το τι πρόκειται να γίνει:
– Στις περιπτώσεις στρατηγικών επενδύσεων, δίνεται η δυνατότητα απευθείας παραχώρησης στον επενδυτή του αιγιαλού και της παραλίας που βρίσκεται όχι μόνο σε επαφή με το ακίνητο, αλλά και σε παρακείμενο χώρο!
– Δίνεται η δυνατότητα απευθείας παραχώρησης της χρήσης του αιγιαλού σε επιχειρηματικά πάρκα με μέτωπο στη θάλασσα.
επιδεχόμενη πολλές ερμηνείες αναφορά.
– Καταργείται ρύθμιση με την οποία δινόταν δυνατότητα ανάκλησης της παραχώρησης ενός αιγιαλού, προς αποκατάσταση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του.
– Παρατείνεται αυτοδικαίως η χρήση αιγιαλού όταν αφορά έργα που εξυπηρετούν λατομικές και μεταλλευτικές επιχειρήσεις, όσο χρόνο υφίσταται το σχετικό δικαίωμα.
Βέβαια το αν θα περάσουν αυτές οι απαράδεκτες ρυθμίσεις συνδέονται με την κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών και των επιστημονικών φορέων, τους οποίους καλούμε και εμείς να πάρουν θέση και να εμποδίσουν αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα.
Η παράκτια ζώνη είναι μια ευαίσθητη από κάθε άποψη περιοχή και απαιτεί προσεκτική διαχείριση για λόγους οικολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς. Δεν είναι εκεί σαν οικόπεδο προς δόμηση, δεν είναι απλώς η μπροστινή αυλή τουριστικών ή άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, δεν είναι μόνο ένα κομμάτι γης με οικονομική αξία για το real estate. Παίζει σημαντικό ρόλο για την βιοποικιλότητα, την διασφάλιση των υδατικών πόρων, την προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα, την καλή ποιότητα ζωής, την καλώς νοούμενη οικονομική δραστηριότητα (και) πέρα από την παράκτια ζώνη.
Αυτή η πολλαπλή σημασία της είναι πλέον κατοχυρωμένη από την διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, δεν επαφίεται στην καλή θέληση μιας κυβέρνησης. Επομένως δεν λέμε κάτι που είναι μια “ευαισθησία” των Πράσινων-Αλληλεγγύη ή των οικολογικά ενεργά πολιτών, είναι υποχρέωση κάθε κυβέρνησης να ενσωματώνει αυτή την πολιτική σε όλες τις άλλες πολιτικές.
Και η σημερινή κυβέρνηση, συνεχίζοντας την κακή πρακτική όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, προσπαθεί να προωθήσει ρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν την παράκτια ζώνη και τον αιγιαλό ως οικόπεδο προς πώληση, δόμηση, “αξιοποίηση”. Η κυβέρνηση προσπαθεί να νομοθετήσει μια πολιτική για τις επενδύσεις που απαξιώνει τον φυσικό πλούτο και ενισχύει μια πρακτική που έρχεται από το πολύ παρελθόν: “ο αιγιαλός θυσία στις «επενδύσεις». Στην εποχή, όμως, της οικολογικής και κλιματικής κατάρρευσης και των επιστημονικών γνώσεων που έχουμε, μια τέτοια πολιτική δεν είναι απλώς απαράδεκτη, είναι εγκληματική και παραβιάζει την διεθνή νομοθεσία, όπως για παράδειγμα το “Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης” (ICZM), την ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θάλασσα και την Παράκτια Ζώνη, την Οδηγία για τα Νερά (60/2000), την Οδηγία ‘‘για την αξιολόγηση και την διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας’’ τις πρόνοιες του Συντάγματος και της εθνικής νομοθεσίας και ένα σύνολο άλλων νομοθετικών εργαλείων.
Ιδιαίτερα την εποχή της κλιματικής κρίσης και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων, η παράκτια ζώνη είναι κρίσιμος παράγοντας για την προστασία των ανθρώπινων κοινωνιών από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την εμφάνιση φαινομένων όπως αυτά πρόσφατα στη Χαλκιδική, της κάλυψης από τη θάλασσα μεγάλης παράκτιας επιφάνειας είτε προσωρινά (λόγω φαινομένων όπως το τσουνάμι λόγω σεισμού ή ανόδου της θερμοκρασίας της θάλασσας) είτε μόνιμα (λόγω ανόδου της στάθμης της θάλασσας ή της αλλαγής των ρευμάτων και του κυματισμού λόγω των αλλαγών στο κλίμα). Η κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοήσει πολυάριθμες έρευνες, μελέτες, προγράμματα και σχέδια που έχει υποχρέωση να λάβει υπόψη για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Οι κοινωνίες μας είναι υποχρεωμένες πλέον να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη οικοσυστημική προσέγγιση για την παράκτια ζώνη.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θα συμμετάσχουμε ενεργά σε όλες τις ενέργειες και δράσεις (κινητοποιήσεις, εκστρατείες υπογραφών, δικαστικές προσφυγές, διεθνή καμπάνια, επιδίωξη ανάδειξης του θέματος σε διεθνή φόρα και ΓΣ ΟΗΕ, Ευρωκοινοβούλιο κ.ά). Αφορά το μέλλον και τη ζωή μας. Καλούμε φορείς να συντονιστούμε για μια σειρά δράσεων με αφορμή και την Ημέρα της Ακτής 2019 – η 25η Σεπτεμβρίου κάθε έτους στις Μεσογειακές χώρες – που έχει καθοριστεί από το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον (UNEP/MAP). Η Ημέρα της Ακτής είναι αφιερωμένη στην προστασία του φυσικού παρακτίου περιβάλλοντος, έχοντας υπόψη την αλληλεπίδραση της με τον άνθρωπο και τις κοινωνικό-οικονομικές δραστηριότητες του. Η πρωτοβουλία αυτή επιδιώκει την αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης για την αξία της ακτής και στην εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης και σχεδιασμού των παράκτιων ζωνών, στοχεύοντας στους τομείς χάραξης πολιτικής, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στους μη-κυβερνητικούς οργανισμούς και στην τοπική κοινωνία.
