Table of Contents
Η καρδιά του ποντιακού ελληνισμού και της πλουσιότατης παράδοσής του χτυπάει δυνατά και στην Ικαρία. Παρά το γεγονός ότι στο όμορφο ακριτικό νησί του ανατολικού Αιγαίου κατοικούν ελάχιστα άτομα ποντιακής καταγωγής, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κήρυκου «Ιωάννης Μελάς» εδώ και έξι χρόνια έχει δημιουργήσει τμήμα στο οποίο διδάσκονται διάφοροι ποντιακοί χοροί.
Η συμμετοχή πολιτών στο τμήμα είναι πολύ μεγάλη για τα πληθυσμιακά δεδομένα της περιοχής, και μάλιστα μαθαίνουν ποντιακούς χορούς και Ικαριώτες που δεν έχουν καμία σχέση με τον Πόντο ή με άλλη αλησμόνητη πατρίδα από την καθ’ ημάς Ανατολή.
«Όταν βγάλαμε ανακοίνωση για τη δημιουργία του τμήματος εκμάθησης ποντιακών χορών, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι τόσο πολλά άτομα θα έδειχναν ενδιαφέρον. Μάλιστα, εμφανίστηκαν πολλοί που δεν ξέραμε ότι έχουν από κάποιον πρόγονό τους σχέση με τον Πόντο ή κάποια άλλη περιοχή της Μικράς Ασίας. Για παράδειγμα, έχουμε στο σύλλογό μας μια κυρία η οποία δεν ήξερα ότι έχει καταγωγή από τη Μικρά Ασία. Το κατάλαβα όταν δημιουργήσαμε το τμήμα εκμάθησης ποντιακών χορών.
»Με αφορμή αυτό το τμήμα πολλά άτομα προσφυγικής καταγωγής, που μένουν στο νησί μας, συσπειρώθηκαν και προχωρήσαμε και σε εκδηλώσεις σχετικές με τις αλησμόνητες πατρίδες. Στο τμήμα συμμετέχουν και πολλοί Ικαριώτες που δεν έχουν κάποια σχέση με τον Πόντο αλλά αγαπούν τους ποντιακούς χορούς», λέει στο pontosnews.gr η πρόεδρος του Συλλόγου «Ιωάννης Μελάς», Γραμματική Κουμιώτου.
Η πρόεδρος του Συλλόγου, Γραμματική Κουμιώτου (φωτ.: Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κήρυκου «Ιωάννης Μελάς»)
Ο Πόντιος χοροδιδάσκαλος
Κατά τη Γρ. Κουμιώτου, το τμήμα δημιουργήθηκε από τον χοροδιδάσκαλο Χαράλαμπο Σπυρίδη, ο οποίος κατάγεται από το Ανατολικό Κοζάνης και βρέθηκε στην Ικαρία ως εργαζόμενος στο τοπικό νοσοκομείο.
Αυτός διδάσκει τους χορούς στους ενδιαφερόμενους και «τρέχει» όλα τα ποντιακά δρώμενα του συλλόγου, χάρη στην εμπειρία που έχει στον ποντιακό χώρο. Μάλιστα, όπως μας λέει η πρόεδρος, με συνδετικό κρίκο τον Χαράλαμπο Σπυρίδη, ο σύλλογος σχεδιάζει να διοργανώσει ποντιακή εκδήλωση προς το Πάσχα ή το καλοκαίρι, στην οποία πρωταγωνιστής θα είναι ο ποντιακός σύλλογος του Ανατολικού Κοζάνης.
Αυτήν τη στιγμή στο τμήμα εκμάθησης ποντιακών χορών συμμετέχουν περισσότερα από 30 άτομα, αριθμός πολύ σημαντικός για ένα μικρό μέρος όπως ο Άγιος Κήρυκος, με πολύ μικρό πληθυσμό ατόμων ποντιακής καταγωγής.
«Κάνουμε μαθήματα μία φορά την εβδομάδα, όμως οι συμμετέχοντες μας ζητάνε να τα αυξήσουμε σε δύο ή και σε τρεις φορές την εβδομάδα. Διδάσκονται αρκετοί ποντιακοί χοροί και όλοι οι συμμετέχοντες αυτήν τη στιγμή είναι ενήλικες. Δυστυχώς, δεν έχουμε ποντιακές φορεσιές. Όμως, στις εκδηλώσεις μας προσαρμόζουμε την ενδυμασία των χορευτών μας ώστε να μοιάζει με την ποντιακή», αναφέρει η Γραμματική Κουμιώτου.
Ο χοροδιδάσκαλος Χ. Σπυρίδης επί το έργον (φωτ.: Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κήρυκου «Ιωάννης Μελάς»)
Να σημειωθεί ότι με εξαίρεση τα δύο έτη της πανδημίας του κορονοϊού, όλα τα υπόλοιπα χρόνια, από τότε που δημιουργήθηκε το τμήμα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιωάννης Μελάς» διοργάνωσε ετήσια εκδήλωση παρουσίασης ποντιακών χορών.
Εκδήλωση για τα έθιμα του Δωδεκαημέρου στην καθ’ ημάς Ανατολή
Στην Ικαρία εργάζεται ως εκπαιδευτικός η μουσικός και υποψήφια διδάκτωρ Μουσικολογίας Ροζαλία Ελευθεριάδου, η οποία έχει διαγράψει τη δική της πορεία στον ποντιακό χώρο και ιδίως στον τομέα του πολιτισμού.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κήρυκου «Ιωάννης Μελάς» και η Ροζαλία Ελευθεριάδου ανέβασαν πριν από λίγες μέρες την παράσταση της δεύτερης Έθιμα του Δωδεκαημέρου από τις αλησμόνητες πατρίδες. Επρόκειτο για διαδραστική παράσταση, της οποίας την ευθύνη για τα κείμενα, τη σκηνοθεσία και τη διεύθυνση της χορωδίας είχε η Ρ. Ελευθεριάδου.
Η εκδήλωση περιελάμβανε αφήγηση, βιντεοπροβολή, θεατρικές σκηνές και χορωδιακό μέρος, ενώ κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν έθιμα από τον Πόντο, την Καππαδοκία, τη Σμύρνη, το Αϊβαλί και άλλες αλησμόνητες πατρίδες της καθ’ ημάς Ανατολής.
Επί σκηνής μια γιαγιά, πρόσφυγας από την Ανατολή, αφηγήθηκε σε ένα παιδί έθιμα από τις αλησμόνητες πατρίδες, ενώ έγινε και αναπαράσταση του ποντιακού εθίμου του καλαντόνερου.
«Ήταν πολύ μεγάλη η προσέλευση του κόσμου στην εκδήλωση και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι πολλοί έφευγαν δακρυσμένοι μετά το τέλος της παράστασης. Κάποιοι μου έλεγαν ότι ήθελαν να κρατήσει περισσότερο και άλλοι ότι συγκινήθηκαν πάρα πολύ, μια και δεν είχαν ακούσει ποτέ για τα έθιμα αυτά. Κι εγώ αισθάνομαι συγκινημένη που ένας σύλλογος στην ακριτική Ικαρία μου έδωσε τη δυνατότητα να παρουσιάσω τα έθιμα και τον πολιτισμό από τις αλησμόνητες πατρίδες.
Η Ροζαλία Ελευθεριάδου φωτογραφημένη στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης (φωτ.: Προσωπικό αρχείο Ρ. Ελευθεριάδου)
»Επίσης, αποτέλεσε μεγάλη θετική έκπληξη για μένα, όταν ήρθα στον Άγιο Κήρυκο και είδα ότι διδάσκονται ποντιακοί χοροί. Θα κάνουμε στην Ικαρία και άλλες εκδηλώσεις για τις αλησμόνητες πατρίδες, σε συνεργασία με τον Χαράλαμπο Σπυρίδη και τον πολιτιστικό σύλλογο», τονίζει στο pontosnews.gr η Ροζαλία Ελευθεριάδου.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κήρυκου «Ιωάννης Μελάς»
Πολλές δεκάδες άτομα, τα οποία η Γραμματική Κουμιώτου χαρακτηρίζει ιδιαίτερα ανήσυχα, προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους στον Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Κηρύκου «Ιωάννης Μελάς», ο οποίος δημιουργήθηκε πριν από 15 χρόνια και διοργανώνει πολλές δράσεις.
Πήρε το όνομά του από τον γεννημένο στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας συγγραφέα και πολιτικό Ιωάννη Μελά, ο οποίος, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έφτασε πρόσφυγας στην Ελλάδα και διατέλεσε υπουργός επί κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου και δήμαρχος Κοκκινιάς. Μάλιστα, όπως λέει η Γραμματική Κουμιώτου, μετά από πρόταση του Ιωάννη Μελά η Κοκκινιά μετονομάστηκε σε Νίκαια.
Δημοσίευμα της εποχής για την πρόταση Μελά
«Διοργανώνουμε διάφορα εργαστήρια, σεμινάρια και διαλέξεις για την ιστορία, την τέχνη και άλλα θέματα. Παράλληλα, παραδίδουμε και μαθήματα ζωγραφικής, γλυπτικής και σκακιού. Εκτός από τους ποντιακούς, διδάσκουμε και άλλους χορούς, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και πολλοί από τη Μικρά Ασία. Και η δική μου καταγωγή, από την πλευρά του ενός παππού μου, είναι από τα Αλάτσατα της Σμύρνης. Έχω πολλές ευαισθησίες για τις αλησμόνητες πατρίδες. Από μικρή έχω ακούσει διάφορες ιστορίες και έχω πολλά σχετικά βιώματα, όπως τα μικρασιάτικα φαγητά που ετοιμάζαμε στην κουζίνα», τονίζει.
Ρωμανός Κοντογιαννίδης
Πηγή: pontosnews.gr
