Αγαπητοί μου φίλοι, έχουμε πολύ καιρό να τα πούμε, ο λόγος είναι και η θερινή ραστώνη, αλλά και όλες οι υποχρεώσεις μου στα όσα έχουν να κάνουν με την Ικαριακή Ραδοφωνία και όχι μόνο.
Καλοκαιράκι στην Ικαριά, πολλά τα γεγονότα, πολλές οι εκδηλώσεις, πολλοί οι φίλοι και οι γνωστοί που τους συναντάς σε κάθε σου βήμα, αρκετοί εκείνοι που σε σταματούν για να σου πούν μια καλή κουβέντα για το ραδιόφωνο, αλλά και την επιθυμία τους ν' ακούγεται το σήμα μας σ' όλο το νησί, δεχόμενος καλές κριτικές για τις μουσικές μας επιλογές, αλλά και επιθυμίες για κάτι περισσότερο. Βέβαια δεν παύουν και τα προβλήματα και οι προβληματισμοί μου για τα όσα βλέπω στο νησάκι μας. Κάτι τέτοιο θέλω να "καταθέσω μπροστά σας", με αυτή μου την παρέμβαση.
Η Ικαρία τα τελευταία χρόνια "παίζει πολύ" στα εγχώρια ή διεθνή ΜΜΕ, με αφορμή πολλούς λόγους. Είτε το γεγονός της μακροζωίας των υπερηλίκων συμπατριωτών μας, είτε το γεγονός της διατροφής ή του (ασυνήθιστου για άλλα μέρη) τρόπου ζωής πάνω στο νησί, είτε για τα περίφημα πανηγύρια μας και τη διασκέδαση μας.
Αυτά όλα έφεραν χιλιάδες επισκέπτες στο νησί μας (στο τέλος του καλοκαιριού θα δούμε αν επαληθευθούν όσα λέγονται ότι φέτος είμαστε στην πρώτη τριάδα τόπων προορισμού για διακοπές). Σ' αυτό συνετέλεσαν πολλοί λόγοι, πέρα απο την διαφήμιση που ανέφερα παραπάνω, όπως η καθημερινή δρομολόγηση του συμβατικού τελευταίας τεχνολογίας πλοίου, με τρία δρομολόγια να έχουν τερματικό λιμάνι τον Εύδηλο Ικαρίας, αλλά και η παρουσία του άλλου συμβατικού που κρατούσε την "άγονη γραμμή", με ικανοποιητικές συμμετοχές επισκεπτών, παρά το 10ωρο σχεδόν ταξίδι μέχρι την Ικαρία. Βέβαια σημαντική ήταν και η προσέλευση επισκεπτών με την καθημερινή αεροπορική σύνδεση με την Αθήνα (μερικές μέρες και 2 δρομολόγια), αλλά και η αεροπορική σύνδεση με Κρήτη και Θεσσαλονίκη. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι υπήρξε για πρώτη φορά η ανταπόκριση απο τα σημεία εισόδου (αεροδρόμιο, λιμάνια για τα ημερήσια δρομολόγια), λεωφορειακής σύνδεσης απο τη μια άκρη του νησιού, μέχρι την άλλη.
Όλα καλά θα μου πείτε, τι έχεις να αναφέρεις σαν πρόβλημα; Λοιπόν να ξεκαθαρίσω κάτι εξ αρχής, θεωρώ τον εαυτό μου χαρούμενο που βλέπω όλο αυτό το "τουριστικό μελίσσι" (κυρίως νέοι ελληνικής καταγωγής), να βάζει πλέον σαν βασικό προορισμό του την Ικαρία, αλλά επιτρέψτε μου να βλέπω και λίγο πίσω απο την βιτρίνα, τώρα που είναι ακόμα νωρίς και πιθανολογώ ότι προλαβαίνουμε να διορθώσουμε αρκετά κακώς κείμενα.
Ανέφερα λοιπόν παραπάνω, ότι ήλθαν στο νησί μας αρκετοί νέοι έλληνες. Απ' εδώ και κάτω να δούμε το θέμα της ανθρωπογεωγραφίας των επισκεπτών μας αλλά και του τρόπου διακοπών που επιθυμούν και την "αντίδραση" της επίσημης τοπικής αρχής. Κατ' αρχήν φέτος ήλθαν στον τόπο μας επισκέπτες που επιθυμούσαν και τις οργανωμένες διακοπές σε ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια, αλλά και επισκέπτες που επιθυμούσαν τον κατασκηνωτικό τουρισμό ή σε οργανωμένα κάμπινγκ ή την ελεύθερη κατασκήνωση (και αυτοί ήταν οι περισσότεροι).
Εδώ η αντίδραση της Δημοτικής αρχής ήταν η απαγόρευση κατασκήνωσης σε κεντρικές παραλίες ή σε διάφορους άλλους χώρους και η αποβολή τους σε συνεργασία με την αστυνομική αρχή. Η αντίδραση βέβαια και απο τους κατασκηνωτές αλλά και απο μερίδα κατοίκων υπήρξε έντονη. Να δούμε όμως, άν μπορούμε, το θέμα σε όλη του την έκταση…
Κατ' αρχήν η Ικαρία οργανωμένο (τυπικά) κάμπιγκ έχει (?) μόνο ένα, στο Λιβάδι. Η ελεύθερη κατασκήνωση όπου και αν γίνει έχει ορισμένους κανόνες και απο τη πλευρά της Δημοτικής Αρχής, αλλά και απο την πλευρά των κατασκηνωτών, που πρέπει να τηρούνται.
Ίσως θα πρέπει να ορισθούν μερικές περιοχές ελεύθερης κατασκήνωσης, που ή ο Δήμος ή κάποιοι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες θα πρέπει να προσφέρουν, βασικές συνθήκες υγιεινής διαβίωσης (τουαλέτες, ύδρευση). Απο την άλλη πλευρά οι ελεύθεροι (απο ιδεολογία πλέον) κατασκηνωτές θα πρέπει κι αυτοί να τηρούν κάποιους βασικούς κανόνες (όπως να τηρούν το χώρο τους καθαρό, να μαζεύουν με δικιά τους ευθύνη τα σκουπίδια τους και να τα βάζουν στον κοντινότερο κάδο αποριμμάτων και να αποφεύγουν τη ρύπανση με διάφορες χημικές καθαριστικές ουσίες της χλωρίδας και πανίδας του νησιού, όπως επίσης να αποφεύγουν να ανάβουν φωτιές, για τον όποιο λόγο στο ύπαιθρο, χωρίς να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα) αλλά και όταν φεύγουν απο το χώρο κατασκήνωσης, να παραμένει ο χώρος όπως τον βρήκαν, καθαρός. Το κυρίαρχο θέμα όμως πιστεύω είναι άν είναι διατεθειμένοι και οι μέν (Δημοτική αρχή) να ορίσουν χώρους ελεύθερης κατασκήνωσης και οι δε (ελεύθεροι κατασκηνωτές) να τηρήσουν αυτούς τους όρους που ανέφερα παραπάνω
Ας κάτσουμε λοιπόν σαν τοπική κοινωνία να συζητήσουμε και να δώσουμε λύση τώρα, γιατί πιθανόν την επόμενη χρονιά να έλθουν ακόμα περισσότεροι επισκέπτες και τότε δεν θα μπορεί να αντιμετωπισθεί το θέμα. Βέβαια παραμένει κυρίαρχο θέμα στις πύλες εισόδου (αεροδρόμιο, λιμάνια) ο Δήμος μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους στον τουρισμό του νησιού, να δημιουργήσουν γραφεία πληροφοριών, για τον όποιο επισκέπτη έλθει στο νησί μας, για το κατάλυμα που θα μείνει, πώς θα μετακινηθεί, που θα φάει πώς θα επικεφθεί ιστορικά μνημεία του νησιού, ποιές παραλίες θα επισκεφθεί και σε ποιά πανηγύρια ή άλλες εκδηλώσεις θα συμμετάσχει άν το θέλει, κατά την διάρκεια της παραμονής του.
Πανηγύρια Ικαρίας
Εδώ θα αναφέρω και το κύριο θέμα προβληματισμού μου, τα πανηγύρια της Ικαρίας. Ποιός ο λόγος που γίνονται και τι προσφέρουν, ποικιλοτρόπως. Σίγουρα τα καλοκαιρινά πανηγύρια γίνονταν και γίνονται για να συγκεντρώσει η επιτροπή του χωριού ένα σημαντικό κέρδος απο τους επισκέπτες, ντόπιους ή μη, για να πραγματοποιήσει κάποια έργα που έχει σχεδιάσει. Τι προσφέρει;
Τα παραδοσιακά εδέσματα (βραστό κρέας και ζωμό, ψητό σαλάτες και Ικαριώτικο κρασί), αλλά και μια ορχήστρα που θα διασκεδάσει τον κόσμο σ' ένα νησιώτικο πανηγύρι. Γίνονται σήμερα όλα αυτά; Σε πολλά πανηγύρια έχουν περάσει σιγά σιγά και άλλα εδέσματα, άσχετα με τα παραδοσιακά (τηγανιτές πατάτες, πιλάφι, συκωτάκια κλπ.) και όταν αυτό γίνεται για να καλύψουν τις ανάγκες τους όταν τελειώνουν όλα τα κρέατα που έχουν υπολογίσει αλλά ο κόσμος ήταν παραπάνω, εντάξει να το καταλάβω, όταν όμως είναι απο την αρχή στο μενού του πανυγηριού, μάλλον κατι δεν πάει καλά.
Ο τρόπος διασκέδασης των παρευρισκομένων στα πανηγύρια ελέγχεται απο τις επιτροπές ή όχι;
Το ρεπερτόριο της ορχήστρας ποιός το ορίζει; Ο μουσικός, ή ο επισκέπτης του πανηγυριού;
Μήπως έχετε δεί τα τελευταία χρόνια ότι για να ακούσουμε Ικαριώτικο, συρτό, καρσιλαμά ή κάτι παραδοσιακό, περνά αρκετή ώρα, ενώ τα όποια κομμάτια ακούγονται στα διάφορα "μαγαζιά" των μεγαλουπόλεων, είναι πρώτα σε επιλογή. Οι μουσικοί που ρώτησα, μου έδωσαν την απάντηση… "αυτά θέλει ο κόσμος, τι να κάνουμε;". Δεν σας κάνει εντύπωση ότι η συμμετοχή των χωριανών στα πανηγύρια όλο και ελαττώνεται, σε σημείο που απο κάποια ώρα και μετά να μην υπάρχει κανείς, παρά μόνο επισκέπτες, αρκετοί απο τους οποίους ανήκουν στην συμπαθή κατηγορία των "γκρούβαλων";
Το βασικό μου λοιπόν ερώτημα είναι κάνουμε πανηγύρια "κομμένα και ραμμένα" όπως τα θέλουν οι επισκέπτες μας; Και γι αυτό κάνουμε και 2 και 3 πανηγύρια το καλοκαίρι στο ίδιο χωριό; Οι λέξεις "παραδοσιακό πανηγύρι", "καριώτικο ζεύκι", "ικαριώτικη αντάμωση" τείνουν να γίνουν άγνωστες λέξεις, μπροστά στους αλλαλαγμούς (με κάθε ευκαιρία) των διαφόρων σημερινών θαμώνων των πανηγυριών, όπως και οι "αρκουδιάρικες κινήσεις" ακόμα και στον Ικαριώτικο, ανθρώπων άσχετων με τον ρυθμό και τα βήματα, οπαδών της θεωρίας " χόρευε όπως σ' αρέσει", αλλά δεν είναι έτσι, συγγνώμη δηλαδή…
Ρωτάω λοιπόν και περιμένω απάντηση απο τον κάθε αρμόδιο με το θέμα. Τι θέλουμε απο τα πανηγύρια στα χωριά μας, μόνο το κέρδος και όλα τ' άλλα τα βάζουμε στο πλάϊ; Δημιουργούμε διασκέδαση μόνο για τους πολυπληθείς επισκέπτες μας και μόνο, αγνοώνας όλους τους υπολοίπους; Αν είναι έτσι, επισημαίνω τώρα, ότι μην μας φανεί περίεργο, αν την επόμενη δεκαετία η Ικαρία γίνει ένα τουριστικό κέντρο, που θα συγκεντρώνει χιλιάδες κόσμου, γι αυτό το διαφορετικό που έχει σήμερα, αλλά που δεν θα υπάρχει πια, αφομοιωμένη στη λογική του κέρδους και ξεπουλώντας την όποια "ιδιαιτερότητα της".
Τότε κυριολεκτικά θα είμαστε όλοι για τα …..πανηγύρια ανεπιστρεπτί!!!
Σωτήρης Πολίτης – Ικαριακή Ραδιοφωνία 92.8fm – ikariaki.gr
