Table of Contents
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η επιστημονική αποστολή τεσσάρων ειδικών στην Ικαρία, με στόχο την ανάδειξη, καταγραφή και προστασία των αιωνόβιων δέντρων και αγροδασικών τοπίων του νησιού. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2 και 11 Ιουλίου 2025 και αποτέλεσε την απαρχή της δημιουργίας ενός Ικαριακού δικτύου συνεργασίας για τη συστηματική μελέτη των μνημειακών δέντρων.
Η επιστημονική ομάδα
Στην αποστολή συμμετείχαν οι:
-
Ανδρέας Παπαδόπουλος, Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Δενδροχρονολογίας, Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Καρπενήσι),
-
Αναστασία Παντέρα, Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Αγροδασοπονίας του ίδιου Τμήματος, Πρόεδρος του Ελληνικού Αγροδασικού Δικτύου,
-
Ρήγας Τσιακίρης, Δρ. Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος, μέλος ΔΣ του Ελληνικού Αγροδασικού Δικτύου,
-
Καλλιόπη Στάρα, Δρ. Πολιτισμικής Οικολογίας και συγγραφέας, εξωτερική συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Η πρωτοβουλία για την επίσκεψη ξεκίνησε με αφορμή τη συμμετοχή τους στο Πανελλήνιο Αγροδασικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2024 στο Καρπενήσι, μετά από πρόσκληση του π. Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης Ηλία Γιαννίρη.
Εκτενές πρόγραμμα επιτόπιας έρευνας
Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους, οι επιστήμονες φιλοξενήθηκαν στο Καραβόσταμο και περιηγήθηκαν σε δεκάδες περιοχές του νησιού, μεταξύ των οποίων: Μονοκάμπι, Χρυσόστομο, Ακαμάτρα, Λόψι, Ράντης, Πλαγιά, Ξυλοσύρτης, Μάραθος, Χριστός Ραχών, Άρης Ποταμός, Εριφή, Προφήτης Ηλίας, καθώς και πολλές Μονές και ορεινά περάσματα.
Έγιναν μετρήσεις σε 14 αξιοσημείωτα δέντρα (πλατάνια, δρύες, πουρνάρια, ελιές, καστανιές, πεύκα, γλιστροκουμαριές), αρκετά εκ των οποίων είναι υπεραιωνόβια, ενώ επισημάνθηκαν περίπου 30 δέντρα οικολογικής και ιστορικής σημασίας.
Ταυτόχρονα καταγράφηκαν:
-
Τοπικά πολιτισμικά στοιχεία και ονομασίες,
-
Στοιχεία της τοπικής βιοποικιλότητας,
-
Ορνιθολογικές παρατηρήσεις.
Ανοιχτή εκδήλωση – Δημιουργία τοπικής ομάδας
Στις 9 Ιουλίου 2025 πραγματοποιήθηκε στον Κάμπο Ικαρίας η εκδήλωση «Ας μιλήσουμε για τα αιωνόβια δέντρα και τα δάση της Ικαρίας», με παρουσία της επιστημονικής ομάδας και συμμετοχή πολιτών. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι βασικές αρχές καταγραφής και προστασίας των μνημειακών δέντρων, ενώ δόθηκαν παραδείγματα από το Αιγαίο, την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα και την Κρήτη.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης δημιουργήθηκε πρώτη ομάδα Ικαρίων για την καταγραφή δέντρων, υπό τον συντονισμό της δασολόγου Ελένης Μανώλη, μέλους του ΔΣ του Συλλόγου Ικαρίων Επιστημόνων.
Η εκδήλωση ηχογραφήθηκε και θα διατεθεί στα τοπικά ΜΜΕ, ενώ παραχωρήθηκε και ραδιοφωνική συνέντευξη στην ΕΡΑ Αιγαίου.
Δηλώσεις επιστημόνων
Ανδρέας Παπαδόπουλος:
«Η Ικαρία διαθέτει δασικά οικοσυστήματα μοναδικής αισθητικής και οικολογικής αξίας, με αρχέγονα δάση και αιωνόβια δέντρα – μάρτυρες της ιστορίας και των αγροδασικών δραστηριοτήτων του τόπου. Η προστασία τους είναι ζωτικής σημασίας για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού.»
Αναστασία Παντέρα:
«Η καταγραφή και επαναξιοποίηση των παραδοσιακών αγροδασικών συστημάτων είναι απαραίτητη τόσο για την οικοτουριστική προοπτική όσο και για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.»
Ρήγας Τσιακίρης:
«Η Ικαρία μπορεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο καταφύγιο προστασίας των αιωνόβιων πλατάνων. Πρέπει άμεσα να ελεγχθεί η πιθανή εμφάνιση του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου στο νησί.»
Καλλιόπη Στάρα:
«Τα αιωνόβια δέντρα είναι ζωντανά μνημεία φύσης και πολιτισμού. Αποτελούν ιδανικό μέσο συμμετοχής των πολιτών στην καταγραφή, την εκπαίδευση και την κατανόηση της ιστορίας του τόπου τους.»
Επικοινωνία & Πληροφορίες
Ομάδα Εργασίας για τα Αιωνόβια Δέντρα Ικαρίας
📞 6974185330, 6972846661
