Table of Contents
Πολλές αντιδράσεις και σχόλια έφερε το άρθρο που δημοσιεύτηκε από το Πρώτο Θέμα, άρθρο που αναδημοσιεύσαμε και εμείς στο ikariaki.gr, σχετικά με την μακροζωία στην Ικαρία, βασισμένο σε στοιχεία της eurostat για το προσδόκιμο ζωής, χωρίς να αναφέρει την Ικαρία συγκεκριμένα αλλά το Βόρειο Αιγαίο.
Καταρρίπτεται ο μύθος περί μακροζωίας στην Ικαρία – Η περιοχή της Ελλάδας που οι κάτοικοι ζουν περισσότερο.
Ανάμεσα στις ενστάσεις, διαβάστε την παρακάτω, και αυτή του Γιώργου Δ. Καλλιβρούση, ιατρό και συγγραφέα του βιβλίου “Το θεραπευτήριο του Αιγαίου” το οποίο αναφέρεται στις ιαματικές πηγές της Ικαρίας.
Η μακροζωία συνεχίζει να είναι ένα “καυτό” θέμα για τους Ικαριώτες, από τη μία γιατί είναι πόλος έλξης τουριστικού ενδιαφέροντος και από την άλλη γιατί έχει εκμεταλλευτεί εμπορικά πολλάκις και εν αγνοία τους, μέσω του brand name “Blue Zones”, ένα από τα παραδείγματα το “τσάι” εμπνευσμένο από την Ικαρία που πωλείται με το γαλόνι.
Τσάι με το γαλόνι “εμπνευσμένο” από την Ικαρία και με τη σφραγίδα του Blue Zones
Είναι πολύ θετικό να μας προβληματίζει το θέμα της μακροζωίας αλλά ακόμη θετικότερο η διατήρηση του τίτλου “Ικαρία της μακροζωίας” , καθώς δεν χρειάζεται κάποιος να είναι επιστήμονας για να καταλάβει ότι πλέον οι συνθήκες είναι τέτοιες, διατροφή – περιβάλλον – συνήθειες – άγχος , όπου δεν φαίνεται να μας εξασφαλίζουν την μονιμότητα του τίτλου. Το μόνο σίγουρο και αδιαμφισβήτητο είναι ότι η Ικαρία είναι ένα από τα μέρη στο οποίο ζουν πολλοί ηλικιωμένοι που παραμένουν αρκετά υγιείς, σε σχέση και σύγκριση πάντα με τον υπόλοιπο πλανήτη.
Η Ικαρία της μακροζωίας – μύθος ή πραγματικότητα; Είναι στο “χέρι” μας ποιό από τα δύο θα συνεχίσει να επικρατεί.
Ιωάννα Κυμηνά
Το άρθρο του κ. Καλλιβρούση στο koinonikisynohi.gr:
Πρόσφατα, «ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» δημοσίευσε άρθρο με πηχυαίο τίτλο: «Αποκαλυπτική έρευνα κατέρριψε τον μύθο της Ικαρίας: H περιοχή της Ελλάδας που οι κάτοικοι ζουν περισσότερο»
Μετά την ανάγνωση του περιεχομένου του άρθρου, στο οποίο δεν αναφέρεται ούτε μια φορά η Ικαρία, παραμένει η απορία, το μεγάλο ερωτηματικό: Προς τι ένα ψευδεπίγραφο κείμενο και εφόσον δεν έχουν ιδέα από στατιστική και αξιολόγηση στατιστικών δεδομένων, γιατί μπερδεύουν και μπερδεύονται;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Η Ικαρία οφείλει το όνομα της στον μύθο, δηλαδή τη μυθολογία, που θέλει τον Ίκαρο, τον ανυπάκουο γιό του Δαίδαλου, που παράκουσε τον πατέρα του να μη πλησιάσει τον ήλιο με τα κέρινα φτερά του, που έλιωσαν και βρήκε τραγικό θάνατο στους βράχους ενός νησιού του Αιγαίου, το οποίο πήρε, με μεσολάβηση του Ηρακλή, το όνομα του νεκρού νέου και μέχρι σήμερα λέγεται Ικαρία. Αυτά ως προς το παραμύθι. Η πραγματικότητα όμως δεν είναι μύθος και το νησί έκτοτε δεν έζησε παραμυθένια ζωή. Οι κάτοικοι του αγωνίστηκαν και ευδοκίμησαν εργατικοί, τίμιοι και μαχητικοί, ξεχώρισαν από τους γείτονες στο Αιγαίο και αλλού για τη ζωντάνια τους, το κέφι τους, τη λιτότητα τους, την έλλειψη άγχους και τη μακροζωία τους.
Το 2008, ο Βέλγος δημογράφος Michel Poulain ανακάλυψε ότι στο μικρό ελληνικό νησί της Ικαρίας, με 8.500 κατοίκους, το ποσοστό των ενενηντάρηδων και των εκατοστάρηδων ήταν σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σε ορισμένα ορεινά χωριά, ένας στους τρεις ανθρώπους έφτανε σε προχωρημένη ηλικία. Στο γειτονικό νησί της Σάμου, από την άλλη πλευρά, που απέχει μόλις δύο ώρες με το πλοίο, οι άνθρωποι γερνούσαν και πέθαιναν με τον ίδιο ρυθμό όπως στα δυτικά βιομηχανικά κράτη. Γιατί λοιπόν η μικρή φυλή των Ικαριωτών έσπασε τις στατιστικές;
Μαζί με τον Ιταλό γιατρό Gianni Pes και τον Αμερικανό δημοσιογράφο Dan Buettner, ο Poulain ταξίδεψε στο νησί το 2009 για να εξετάσει από κοντά τους ηλικιωμένους. Οι τρεις άνδρες έθεσαν ως στόχο να εντοπίσουν και να αναλύσουν τα προπύργια μακροζωίας, τα οποία αποκαλούν “Γαλάζιες Ζώνες”, σε όλες τις ηπείρους. Οι ερευνητές επαλήθευσαν τα στοιχεία ζωής των ηλικιωμένων, ξεκίνησαν μελέτες σχετικά με τον τρόπο ζωής και διατροφής και ο Buettner τις αναφέρει σε άρθρα και βιβλία.
Ο όρος “Γαλάζια Ζώνη” προέρχεται από το γεγονός ότι σημείωσαν τα μέρη στο χάρτη με μπλε χρώμα- πέντε “Γαλάζιες Ζώνες” είναι πλέον επίσημα επικυρωμένες: η Σαρδηνία, το ιαπωνικό νησί Οκινάουα, η κοινότητα των Αντβεντιστών στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνια, η χερσόνησος Νικόγια στην Κόστα Ρίκα – και η Ικαρία.
Όλα αυτά είναι πλέον μια επιστημονική πραγματικότητα που τεκμηριώθηκε με διάφορες επακόλουθες έρευνες και μελέτες δημοσιευμένες σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά. Δεν είναι μύθος, η Μυθολογία σταμάτησε με την ονοματοδοσία του νησιού.
Οι στατιστικές του eurostat, που επικαλείται ο αρθρογράφος στο «ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» αναφέρονται στην αλλαγή του προσδόκιμου ζωής, σε σχέση με το φύλο, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε κάποιες επιμέρους περιοχές αυτών των χωρών. Δεν αναφέρονται στην ηλικιακή διάρθρωση, σε τοπικό επίπεδο εντός των χωρών.
Άλλο προσδόκιμο ζωής και άλλο ηλικιακή διάρθρωση, που αποτιμάται με τον λεγόμενο «δείκτη γήρανσης» και όχι με τη «θνησιμότητα», με την οποία αποτιμάται το προσδόκιμο ζωής.
Παράδειγμα: Στη Β έκδοση του βιβλίου «ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ», του οποίου τυχαίνει να είμαι ο συγγραφέας, αναφέρεται ότι με βάση επίσημα στοιχεία του ΕΣΥΕ, «Η Ικαρία σημειώνει πολύ μεγαλύτερη τιμή του δείκτη γήρανσης (188,49) σε σύγκριση με την αντίστοιχη εθνική τιμή (110,01). Παράλληλα, ο δείκτης εξάρτησης υπολογίζεται σε 63,81 υψηλότερος του μέσου εθνικού (46,85). Και οι δύο δείκτες δείχνουν ότι τα δημογραφικά στοιχεία εμφανίζουν έναν σημαντικά γερασμένο πληθυσμό σε σύγκριση με την αντίστοιχη εθνική τιμή».
Πρόκειται για ξεκάθαρες αναφορές, σε σύγκριση με τις «θολές» του επίμαχου άρθρου, που αναφέρει ότι το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής στον Ελλαδικό χώρο είναι στην Περιφέρεια Ηπείρου (82,7 χρόνια) ακολουθούμενη από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (82,3 χρόνια) και το μικρότερο στη Δυτική Ελλάδα και τα Ιόνια Νησιά (80,3). Αλλά κι εδώ αποσιωπά, ότι στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ανήκει και η Ικαρία, της οποίας δεν αναφέρεται το προσδόκιμο ζωής και πόσο επηρεάζει τον μέσο όρο των άλλων νησιών (δεδομένου ότι η διπλανή Σάμος στη δημογραφική έρευνα του Βέλγου δημογράφου υπολειπόταν κατά πολύ της Ικαρίας).
Γενικά είναι απαραίτητο, δημοσιογράφοι, άσχετοι με την ύλη που θέλουν να δημοσιεύσουν, να είναι λίγο πιο συγκρατημένοι στα συμπεράσματά τους, ώστε να αποφεύγονται οι εντυπώσεις και οι λάθος εκτιμήσεις.
«Κοντός ψαλμός αλληλούια»: Στην Ικαρία ζουν οι περισσότεροι υγιείς και ενεργοί ηλικιωμένοι, ενενήντα και πλέον, από ότι αλλού! (τίποτε άλλο)
Γιώργος Δ. Καλλιβρούσης
