Επιμέλεια: Κοσμάς Κέφαλος
Η Ηρώ Σκάρου μας ταξιδεύει με το βιβλίο της «Η ζωή όπως είναι» σε τοποθεσίες άγνωστες μα και τόσο γνώριμες, με πρόσωπα ξένα μα και τόσο οικεία.
Οι ήρωες των 24 διηγημάτων της είμαστε εμείς. Καθημερινοί τύποι με τις αδυναμίες και τα δυνατά μας σημεία, με τα ελαττώματα και τα προτερήματα, με τον αλτρουισμό ή τον εγωισμό μας, με τις επιτυχημένες επιλογές ή την αυτοκαταστροφή, με τον παθιασμένο έρωτα ή το φοβισμένα διακριτικό φλερτ, με τον μικρόψυχο φθόνο ή την μεγάλη αγάπη.
Ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει τον εαυτό του, το αγαπημένο του πρόσωπο, τον συγγενή, τον συνάδελφο, τον γείτονα, τον φίλο.
Η διαφορά είναι πως η Ηρώ λειτουργεί με το γράψιμό της σαν μεγεθυντικός φακός. Μας κάνει περισσότερο απωθητικούς, πιο επικίνδυνους, πιο εκδηλωτικούς, πιο αξιαγάπητους, πιο σπουδαίους!
Με λίγες λέξεις δίνει τη μεγάλη εικόνα του χωριού που εγκαταλείπεται πριν το καλύψουν τα νερά της λίμνης και με περισσή λεπτομέρεια περιγράφει το τραπεζομάντηλο με «τ΄ ανάγλυφα σχέδια από λαχούρι που μπλέκονταν μεταξύ τους στο γυαλιστερό ύφασμα».
Γιγαντώνει τις σκελετωμένες παιδικές φοβίες και ενοχές σε μια ντουλάπα που θα κουβαλάει το τρομαγμένο αγόρι σαν Σίσυφος σε όλη του τη ζωή.
Τα εσώψυχα και το προσωπείο
Περιγράφει με ευαισθησία τη γυναίκα που ωριμάζει, που βλέπει στον καθρέφτη μόνο τις γραμμές στο πρόσωπό της και θέλει να κοιμηθεί μέχρι να φύγει η θαμπάδα από το βλέμμα της. Θα πέσει στην αγκαλιά του απωθητικά επαρμένου μα και τόσο τρυφερού συγγραφέα. Θα προσπαθήσει να θυμηθεί λεπτομέρειες, αλλά και να ξεχάσει. Μια εφήμερη εξωσυζυγική σχέση που δε θα την οδηγήσει σε στροβιλισμό πάθους, μα θα κρατηθεί ένα καλά κρυμμένο μυστικό.
Η Ηρώ προσεγγίζει με την ίδια ευαισθησία το κορίτσι που μαθαίνει την αλήθεια για τον Άγιο Βασίλη, τη γυναίκα που ωριμάζει και υποκύπτει στην πρόκληση, την ηλικιωμένη που μάταια καρτεράει το γιο της
Εντοπίζει γονείς που απομυθοποιούνται όταν το κορίτσι διαπιστώνει το ψέμα για τον Άγιο Βασίλη. Κλισέ που καταρρέουν όταν, βγαίνοντας η νεαρή κοπέλα από καφετέρια, βλέπει τον πατέρα της να φιλιέται με άγνωστη γυναίκα. Το μαρτυράει στη μητέρα της και εκείνη τη ρωτά «τι δουλειά είχες στην καφετέρια;». Το αγόρι της και η καλύτερη φίλη θα της προσφέρουν το ποτήρι της προδοσίας και εκείνη, ποτήρια με ισχυρή δόση φαρμάκου.
Απεικονίζει τον μεσήλικα που οδηγείται στο περιθώριο. Που κάνει ό,τι μπορεί για να παραμείνει σημαντικός, αλλά καταλαβαίνει πως δεν είναι ούτε για τη γυναίκα του ούτε για το αφεντικό. Από ένα σημείο και μετά, ούτε καν για το εαυτό του.
Εξιστορεί την πορεία του επιτυχημένου Ελληνοαμερικανού που θα ταξιδέψει σε ένα μικρό ελληνικό νησί για να συνοδεύσει τον αγαπημένο του παππού στη τελευταία του κατοικία. Η ζωή του περνάει κινηματογραφικά από το μυαλό του. Οι όμορφες στιγμές μα και η μακρά απουσία. Το νησί, μία από τις πέντε «μπλε ζώνες» του πλανήτη, με κοινό παρονομαστή τη μακροζωία, την ευεξία και την ευτυχία των κατοίκων, δεν κατονομάζεται. Ωστόσο δεν απαιτούνται εξιδεικευμένες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις για να καταλάβει ο αναγνώστης ότι η Ηρώ αναφέρεται στο δικό της νησί, την Ικαρία.
Στο νησί της, που αναβλύζει μέσα από το γραπτό της χωρίς να κατονομάζεται, την Ικαρία
Συνθέτει το αστυνομικής πλοκής διήγημα «Το ακαταλόγιστο», με τη μάνα που ξενοδουλεύει, τον ανάλγητο με τη μεγάλη περιουσία και τον γιο που δεν αντέχει την αδικία.
Συγκινεί με τον τυφλό που θα νιώσει το στοργικό χάδι στον πληρωμένο έρωτα, με το εγκλωβισμένο αγόρι που έχει επιλεκτική αλαλία και κολυμπάει πάντοτε με το κεφάλι μέσα στο νερό, με τη βαθιά φιλία δύο παιδιών που θα πάρουν διαφορετικούς δρόμους, με τη διακριτική προσέγγιση στην ομοφυλοφιλική σχέση, με τα βήματα που οδηγούν στην ευθανασία.
Ο λιτός σπαρακτικός λόγος
Η απλή γραφή γίνεται σπαρακτική όταν αναφέρεται στη μοναξιά της μάνας που περιμένει μάταια την επίσκεψη του γιού της. Γίνεται συμπονετική όταν αναφέρεται στη μοναξιά του ανθρώπου μετά την κηδεία του φίλου του. Γίνεται ανατρεπτική όταν αναφέρεται στη μοναξιά του εστιαζόμενου.
Η Ηρώ Σκάρου, μέσα από απλές φράσεις, γίνεται τρυφερή, συμπονετική, διερευνητική, ανατρεπτική, συγκαταβατική, σπαρακτική!
Κυρίαρχο στοιχείο, ο πατέρας. Το ίνδαλμα της κόρης, ο αξιολάτρευτος, μα και ο βίαιος, ο φαινομενικά ή πραγματικά αδιάφορος, ο ξελογιασμένος, ο αυτοκαταστροφικός. Από κοντά και ο θάνατος, ως φόνος ή ως αυτοκτονία.
Μικρές προτάσεις που δημιουργούν εικόνες πολλές. Φράσεις κοφτές που ανατρέπουν το αναμενόμενο. Ποτέ δεν ξέρεις τι σε περιμένει στη γωνία. Το τέλος πάντα σε ξαφνιάζει. Κουβέντες σαν χάδι απαλό, μα και γροθιά στο στομάχι.
Η μικρή φόρμα που σε οδηγεί σε μεγάλα ταξίδια.
Το βιβλίο «Η ζωή όπως είναι» κυκλοφόρησε από τον ΚΕΔΡΟ (Γ. Γενναδίου 3, Αθήνα, https://www.kedros.gr/product/9030/opws-einai.html). Μέχρι να ανοίξουν ξανά τα βιβλιοπωλεία οι παραγγελίες μπορούν να γίνονται μέσω της ιστοσελίδας ή
στο e-mail [email protected].
