ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ Η ΧΙΟΣ
Οι φλόγες αφάνισαν χιλιάδες μαστιχόδεντρα
Πύρινη κόλαση έζωσε τη νοτιοδυτική Χίο και η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε στις 3 χθες τα ξημερώματα απείλησε τουλάχιστον πέντε χωριά, ενώ αποτέφρωσε το 90% σε μαστιχόδεντρα.
Στο νησί έφτασε χθες ένα C-130 της Πολεμικής Αεροπορίαςε με 50 άνδρες, πεζοπόρο τμήμα, για να ενισχύσουν τις επίγειες δυνάμεις
Πύρινες φλόγες ξεπήδησαν ταυτόχρονα σε τρία σημεία γύρω από τα χωριά Λιθί, Ελάτα, Βέσσα και λόγω των ισχυρών ανέμων γρήγορα επεκτάθηκαν σε μια μεγάλη ζώνη, κατακαίγοντας τα πάντα στο πέρασμά τους, περιμετρικά των οικισμών Λιθί, Βέσσα και Αγιο Γεώργιο Συκουσίου.
Ισχυρές δυνάμεις της Πυροσβεστικής από αέρα και ξηρά ρίχτηκαν σε μια άνιση μάχη με τις φλόγες, αλλά μόλις ένα μέτωπο ελεγχόταν, ένα άλλο ξεσπούσε σε κοντινή απόσταση. Τα 7 μποφόρ ολοκλήρωναν την καταστροφή και η Χίος τέθηκε ήδη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Αυλές σπιτιών στην Ελάτα παραδόθηκαν στις φλόγες και σε κόκκινο συναγερμό τέθηκαν δύο στρατόπεδα που βρίσκονται μεταξύ των οικισμών Βέσσα και Αρμόλια, χωρίς ευτυχώς να φτάσει έως εκεί η φωτιά. Το μέτωπο Βέσσα-Αρμόλια ήταν το μεγαλύτερο και μέχρι αργά το βράδυ δεν μπορούσε να ελεγχθεί, ενώ τα υπόλοιπα ήταν υπό μερικό έλεγχο.
Τα αίτια της μεγάλης πυρκαγιάς, που ξύπνησαν μνήμες από τον εφιάλτη του Αυγούστου του 2012, όταν καταστράφηκαν 146.000 στρέμματα δασικής έκτασης και μαστιχόδεντρων, παραμένουν άγνωστα, η Πυροσβεστική Υπηρεσία ωστόσο εξετάζει σοβαρά μαρτυρίες κατοίκων ότι γύρω στις 3 τα ξημερώματα, όταν ξεκίνησε η φωτιά, ένα μηχανάκι κινούνταν με μεγάλη ταχύτητα στις πληγείσες περιοχές.
Οι φλόγες αφάνισαν χιλιάδες μαστιχόδεντρα
Αλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι καλώδιο της ΔΕΗ βρέθηκε σε δασική έκταση κοντά στην Ελάτα και μάλιστα το ίδιο συνέβη και σε άλλη, παρακείμενη περιοχή.
«Είναι μια κόλαση αυτό που συμβαίνει. Μόλις ελέγχεται ένα μέτωπο, χάνεται ο έλεγχος σε ένα άλλο. Δεν μπορούμε να προλάβουμε τις αναζωπυρώσεις», δήλωσε στο «Εθνος» ο δήμαρχος Χίου, Μανόλης Βουρνούς.
Στην Ελάτα οι 280 μόνιμοι κάτοικοι έζησαν στιγμές εφιαλτικές χθες τα ξημερώματα, όταν χτύπησαν οι καμπάνες και έντρομοι πετάχτηκαν από τα κρεβάτια τους, αλλά βγαίνοντας έξω «πνίγηκαν» από τους καπνούς.
«Κάποιες γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά έτρεχαν αλαφιασμένες. Επικράτησε απίστευτος πανικός. Δεν μπορούσαμε να πάρουμε ανάσα από τον καπνό, δεν βλέπαμε μπροστά μας. Φοβηθήκαμε ότι έρχεται το τέλος», μας περιέγραψε ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, Κωνσταντίνος Γιακουμής.
Πυροσβεστικές δυνάμεις
Με το πρώτο φως της ημέρας στη μάχη με τις φλόγες ρίχτηκαν 4 πυροσβεστικά αεροσκάφη, 2 ελικόπτερα και μεγάλες δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, δασοπυροσβέστες και εθελοντές.
Οι φλόγες αφάνισαν χιλιάδες μαστιχόδεντρα
Αργά το απόγευμα έφτασε στη Χίο ένα C-130 από την Ελευσίνα με 50 άνδρες, πεζοπόρο τμήμα, ενώ με το πλοίο «Αριάδνη», που αναχώρησε το βράδυ από τον Πειραιά για το Βόρειο Αιγαίο, αναμένονταν 21 οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και μεγάλη δύναμη σε προσωπικό.
Κάτοικοι με κουβάδες και αγρότες με ψεκαστικά που τα γέμιζαν νερό βοηθούσαν στο έργο της κατάσβεσης. «Βλέπαμε το χωριό ζωσμένο από τις φλόγες. Δεν ξέραμε προς τα πού να πάμε και πώς να βοηθήσουμε. Οι περιουσίες μας καταστράφηκαν. Οι καμπάνες χτυπούσαν όλη τη μέρα και μόνο όταν είδαμε τον καπνό να απομακρύνεται, ηρεμήσαμε λίγο», μας δήλωσε ο Μιχάλης Κοντούδης, πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Λιθίου, ένα χωριό που επλήγη περιμετρικά. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική στο φυτικό κεφάλαιο και, σύμφωνα με τον πρόεδρο των Μαστιχοπαραγωγών Χίου, Γιώργο Τούμπο, το 90% των καλλιεργειών στις περιοχές Ελάτα, Βέσσα, Λιθί έχει καταστραφεί.
Τις πληγείσες περιοχές θα επισκεφθεί σήμερα το πρωί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Αποστόλου, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Φάνη Κουρεμπέ. «Θα προσπαθήσουμε να απαλύνουμε τις επιπτώσεις από τη μεγάλη φωτιά και να βοηθήσουμε όσο μπορούμε», ανέφερε ο κ. Αποστόλου.
Ζημιές σε οχήματα και στάβλους έχουν αναφερθεί στα Μεστά, όπως και σε ένα ποιμνιοστάσιο που βρίσκεται σε ημιορεινή, δασική περιοχή στην Ελάτα, ενώ καμένη γη είναι η εικόνα στη διαδρομή προς το Πυργί, το Λιθί, και στον Αγιο Γεώργιο Συκούση. «Η γη προσπαθούσε να αναγεννηθεί από τη μεγάλη φωτιά του 2012 και δέχτηκε μια νέα καταστροφή. Το ευτύχημα ήταν πως δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες, γιατί η φωτιά ήταν σε τεράστια έκταση και ανεξέλεγκτη», μας είπε ο αντιπεριφερειάρχης Χίου, Σταμάτης Κάρμαντζης.
Τα καμένα του 2012
Είναι χαρακτηριστικό πως σε μεγάλη έκταση η φωτιά πέρασε μέσα από τα καμένα του 2012, όπου μόλις είχε αρχίσει η αναβλάστησή τους, και φυσικά τα αποτέφρωσε. Αργά το απόγευμα μια νέα εστία, που ξέσπασε μεταξύ των χωριών Ολύμπους, Βέσσα και Ελάτα, κινητοποίησε μεγάλο αριθμό πυροσβεστών, αλλά περιορίστηκε σχετικά γρήγορα πριν φτάσει σε κατοικημένες περιοχές.
Ερωτηματικά ωστόσο προκάλεσε ακόμη και στις αρχές η εγκατάλειψη του hotSpot της ΒΙΑΛ, από το πολιτικό προσωπικό, το οποίο και επικαλέστηκε λόγους ασφάλειας. Στις θέσεις τους παρέμεναν αστυνομικοί και υπάλληλοι φύλαξης, ενώ όπως έγινε γνωστό δεν δόθηκε σχετική εντολή από κανέναν, δεδομένου ότι η φωτιά ήταν σε πολύ μεγάλη απόσταση από το κέντρο προσωρινής διαμονής προσφύγων και μεταναστών, που βρίσκεται στο Χαλκειό, κοντά στην πόλη της Χίου.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
Κραυγή απόγνωσης από το νησί
Ολική καταστροφή για περιβάλλον και παραγωγούς
Απέναντι σε μια περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή θα βρεθεί η Χίος όταν σβήσουν και οι τελευταίες φλόγες που κατακαίνε το νότιο τμήμα του νησιού από τα ξημερώματα της Δευτέρας.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Eνωσης Μαστιχοπαραγωγών, Γ. Τούμπο, η καταστροφή στις καλλιέργειες των μαστιχόδεντρων στα χωριά της Ελάτας, της Βέσσας και του Λιθίου είναι σχεδόν ολοκληρωτική. Σημαντικές είναι επίσης οι ζημιές στους Ολύμπους, στα Μεστά και στην περιοχή ανάμεσα σε Βέσσα και Aγιο Γεώργιο Συκούση.
«Θα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα βιοπορισμού των μαστιχοπαραγωγών σε αυτά τα χωριά. Δεν είναι κάτι απλό. Μιλάμε για πάνω από 800 μαστιχοπαραγωγούς, που οι ζωές τους και οι κόποι τους καταστράφηκαν από την πύρινη… κόλαση. Κάθε χρόνο παράγουμε κατά μέσο όρο 150 τόνους μαστίχας. Πρόκειται για άλλη μία αντιξοότητα. Στη φωτιά του 2012 είχαμε χάσει 80.000 μαστιχόδεντρα και τώρα πάλι πολύ φοβάμαι ότι η καταστροφή θα είναι τεράστια», σημειώνει ο κ. Τούμπος.
«Δακρύζει ο σχίνος»
Η μαστίχα Χίου είναι άρρηκτα δεμένη με τη φυσιογνωμία και την ιστορική παράδοση του νησιού του Βορείου Αιγαίου. Τα Μαστιχοχώρια είναι το μοναδικό μέρος όπου «δακρύζει ο σχίνος» και παράγεται η μαστίχα, αν και σχίνοι υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο. Μέσα από το πρίσμα της εγγραφής από την UNESCO της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (2014) δίνεται έμφαση στη διαχρονία και την αειφορία του διάσημου ανά τον κόσμο χιώτικου προϊόντος.
Η καλλιέργεια του μαστιχοφόρου θάμνου στη νότια Χίο και η εξαγωγή της αρωματικής μαστίχας συνιστούν μια μοναδική, παγκοσμίως παραδοσιακή καλλιέργεια, που μεταβιβάζεται προφορικά και εμπειρικά από γενιά σε γενιά. Εδώ και αιώνες διαμορφώνει το πολιτισμικό – αρχιτεκτονικό, κοινωνικό και φυσικό τοπίο των 24 Μαστιχοχωρίων.
«Θα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα βιοπορισμού των μαστιχοπαραγωγών σε αυτά τα χωριά. Στη φωτιά του 2012 είχαμε χάσει 80.000 μαστιχόδεντρα και τώρα πάλι πολύ φοβάμαι ότι η καταστροφή θα είναι τεράστια», λέει ο πρόεδρος της Eνωσης Μαστιχοπαραγωγών, Γ. Τούμπος
«Θα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα βιοπορισμού των μαστιχοπαραγωγών σε αυτά τα χωριά. Στη φωτιά του 2012 είχαμε χάσει 80.000 μαστιχόδεντρα και τώρα πάλι πολύ φοβάμαι ότι η καταστροφή θα είναι τεράστια»,
Μοναδική και πολυχρηστική, η μαστίχα αποτελεί το προϊόν-έμβλημα της Χίου, το οποίο στηρίζει δυναμικά την τοπική οικονομία, ενώ καθιστά το νησί κυρίαρχο στη λεγόμενη φυσική ρητίνη σε παγκόσμια κλίμακα. Την αποκλειστική διαχείριση της φυσικής μαστίχας -συλλογή, επεξεργασία και τελική διάθεση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό- έχει η Ενωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου.
Μάλιστα, το 2002 έκανε την εμφάνισή της στην ελληνική αγορά η MEDITERRA, η ίδρυση της οποίας έγινε στo πλαίσιo του σχεδίου αναδιοργάνωσης της Ενωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, με κύριο σκοπό την ανάπτυξη δικτύου καταστημάτων mastihashop που θα αποτελούν τις πρεσβείες της μαστίχας σε όλο τον κόσμο. Δεκατέσσερα χρόνια μετά η μαστίχα ταξιδεύει και στις πέντε ηπείρους, αφήνοντας πίσω της το άρωμα… Ελλάδα.
Το φυτό της μαστίχας, ο σχίνος (επιστημονικά Pistacia lentiscus), αειθαλής εκ φύσεως, ευδοκιμεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, από την Ιβηρική Χερσόνησο και τη Γαλλία μέχρι την Τουρκία και το Ισραήλ. Ωστόσο στο νησί της Χίου καλλιεργείται μια ιδιαίτερη ποικιλία σχίνου, ο μαστιχοφόρος σχίνος (Pistacia lentiscus var. Chia), από τον οποίο εξάγεται η φυσική ρητίνη ή μαστίχα.
Η έκκριση αυτή προκαλείται με χάραγμα του σχίνου από αιχμηρό εργαλείο. Η μαστίχα εμφανίζεται σαν δάκρυ στα χαραγμένα σημεία και ρέει κατά σταγόνες στο χώμα. Κατά την έκκρισή της έχει τη μορφή κολλώδους και διαυγούς υγρού για να στερεοποιηθεί σε ακανόνιστα σχήματα μετά την πάροδο 15-20 ημερών. Η μορφή της, αφού στερεοποιηθεί, είναι κρυσταλλική και η αρχική της γεύση είναι μάλλον πικρή, για να φύγει σύντομα, αφήνοντας ένα ιδιαίτερο άρωμα που της προσδίδει μοναδικότητα. Η διαδικασία της συλλογής ξεκινάει από το Δεκαπενταύγουστο και ολοκληρώνεται στα μέσα Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια το προϊόν κοσκινίζεται, πλένεται και καθαρίζεται επιμελώς, κομμάτι κομμάτι, και κατόπιν προωθείται στο εμπόριο.
Μαρίνα Ζιώζιου
Αναδημοσίευση από : https://www.alfavita.gr
