Τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης είναι δομές, μη υποχρεωτικής παρακολούθησης, στελεχωμένες με ειδικούς επιστήμονες και χωρίζονται σε δύο είδη:
- τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών για παιδιά τυπικής ανάπτυξης και παιδιά με ελαφράς μορφής κινητικά ή αισθητηριακά προβλήματα (Κ.Δ.Α.Π.) και
- τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία (Κ.Δ.Α.Π.-ΜΕ.Α.).
Σκοπός των ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-ΜΕΑ είναι η βωματική μάθηση μέσω ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, η κοινωνικοποίηση και η γενικότερη υποστήριξη των οικογενειών, μέσω της δομημένης απασχόλησης των ωφελουμένων, τις πρωινές και απογευματινές ώρες.
Η φοίτηση διαρκεί από την ηλικία της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης (νηπιαγωγείο) έως την ηλικία των δώδεκα (12) ετών για τα ΚΔΑΠ ενώ για τα ΚΔΑΠ-ΜΕΑ δεν υπάρχει όριο ηλικίας. Τα τελευταία, δέχονται άτομα με αναπηρία, νοητική αναπηρία, αυτισμό, εγκεφαλική παράλυση, σύνδρομα, άτομα με αισθηρηριακές αναπηρίες (τύλφωση, κώφωση), άτομα με διαταραχές ομιλίας κ.ο.κ.
Στην Ικαρία δεν υπάρχει ΚΔΑΠ – ΜΕΑ και παρακολουθώντας την 1η Έκθεση Ανθοκομικών δημιουργιών του ΕΕΕΕΚ αλλά και των άλλων δράσεων που διοργανώνει το Ειδικό Σχολείο και ο Σύλλογος ΑΜΕΑ “Ηλιαχτίδα” δημιουργείται πάντα μια εύλογη απορία, μετά από αυτές τις υποχρεωτικές βαθμίδες εκπαίδευσης τι μέλλει γενέσθαι για αυτούς τους ενήλικες πλέον ανθρώπους; Η απάντηση είναι “τίποτα”.
Στο παρακάτω βίντεο η Διευθύντρια του ΕΕΕΕΚ, κ. Δουρή, μας αναφέρει ότι η πρακτική άσκηση σε φορείς ή επιχειρήσεις δεν γίνεται στην Ικαρία και είναι εξαιρετικά σημαντικό στην κοινωνική εξέλιξη και αυτονομία των μαθητών του Εργαστηρίου. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν και επιδοτούμενα προγράμματα εργασίας για ΑΜΕΑ από τη ΔΥΠΑ.
Οι μαθητές όταν τελιώσουν το Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, μπορούν μεν να κάνουν πρακτική άσκηση για κάποιο διάστημα αλλά μετά δεν υπάρχει τίποτε άλλο ώστε να συνεχίσουν να βρίσκονται σε ένα οργανωμένο και με πρόγραμμα βοηθητικό για αυτούς περιβάλλον. Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα άτομα με ειδικές δεξιότητες να βρίσκονται και να απασχολούνται δημιουργικά σε δομές και άλλο τόσο σημαντικό για τις οικογένειές τους ώστε να μπορούν να εργάζονται.
Πολλοί γονείς εγκαταλείπουν την Ικαρία για αυτό το λόγο, και ποιος δεν θα το έκανε εξάλλου, προκειμένου το παιδί του να βρίσκεται κάποιες ώρες σε ένα ασφαλές, ήρεμο, σταθερό περιβάλλον, με ειδικούς επιστήμονες και να δημιουργεί, να ψυχαγωγείται, να ανήκει, να συμπεριλαμβάνεται, να εκπαιδεύεται για την αυτοεξυπηρέτησή του. Με τη σειρά του ο γονιός μπορεί να εργάζεται και όλα αυτά να συντελούν όχι μόνο στην ψυχική υγεία του ατόμου ΑΜΕΑ αλλά και στην ευρύτερη ομαλή οικογενειακή ζωή.
Το τελευταίο διάστημο παρατηρείται μια πολύ ευχάριστη εξωστρέφεια στο κομμάτι της συμπερίληψης ΑΜΕΑ στο νησί μας, με δράσεις και ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας. Μείναμε αρκετά πίσω, κάλλιο αργά όμως παρά ποτέ. Ας γίνει επιτέλους η Ικαρία ένας τόπος που όλοι μα όλοι χωράνε.
Μερικά στιγμιότυπα από το 1ο Ανθοκομικό Bazaar του ΕΕΕΕΚ Ικαρίας όπου οι μαθητές κατασκεύασαν γλαστράκια με τη μέθοδο της γλυπτικής, στα οποία τοποθέτησαν φυτά, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών τους Αλέξιο Ξενία (αισθητική αγωγή) και Δημήτρη Βολιώτη (γεωπόνο).
Λίγες πληροφορίες επιγραμματικά για τα ΚΔΑΠ-ΜΕΑ
(Τα παρακάτω είναι από εσωτερικό κανονισμό ΚΔΑΠ – ΜΕΑ)
Η λειτουργία του Κέντρου διέπεται από τη σύγχρονη αντίληψη για την αναπηρία, όπως αυτή ορίζεται από νομοθετικές, πολιτικές και ηθικές δεσμεύσεις όπως η Συνθήκη του Amsterdam, η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., οι Πρότυποι Κανόνες για την Εξίσωση των Ευκαιριών του ΟΗΕ και το Σύνταγμα της Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία:
- Υιοθετείται το κοινωνικό μοντέλο προσέγγισης που επικεντρώνεται στην ιδέα ότι η αναπηρία πρέπει να ιδωθεί ως κοινωνικό και όχι ως ατομικό πρόβλημα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες δεν είναι απλώς συνέπεια των δικών τους ατομικών λειτουργικών περιορισμών αλλά συνέπεια της αποτυχίας του κοινωνικo– πολιτικού εποικοδομήματος να λάβει υπόψη του τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες αυτής της ομάδας – πληθυσμού
- Η έμφαση μετατοπίζεται από τη φιλοσοφία του πατερναλισμού για τα άτομα με αναπηρίες σε μια νέα φιλοσοφία που ο έλεγχος για τη ζωή των ατόμων με αναπηρίες ασκείται από τα ίδια τα άτομα με αναπηρίες
- Η αναπηρία είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα άτομα με αναπηρίες έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως και οι «άλλοι» πολίτες. Η κοινωνία πρέπει να αναδείξει την ποικιλομορφία που υπάρχει μέσα στους κόλπους της ώστε τα άτομα με αναπηρίες να απολαμβάνουν πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματά τους: ατομικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά, πολιτισμικά
- Η αναπηρία είναι ζήτημα ίσων ευκαιριών και όχι ζήτημα φιλανθρωπίας. Στα άτομα με αναπηρίες πρέπει να διασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση σε όλα τα αγαθά: εκπαίδευση, απασχόληση, υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες, νέες τεχνολογίες, αθλητισμός, ψυχαγωγία
- Τα άτομα με αναπηρίες αποτελούν μία ανομοιογενή ομάδα πληθυσμού, οι ανάγκες των οποίων διαφοροποιούνται ανάλογα με την κατηγορία και τη βαρύτητα της αναπηρίας. Η ανομοιογένεια αυτή πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη κατά το σχεδιασμό πολιτικών
- Η διακριτική μεταχείριση σε βάρος των ατόμων με αναπηρίες δεν είναι επιτρεπτή. Η Πολιτεία με την λήψη θετικών μέτρων πρέπει να διασφαλίζει την ανεξαρτησία του και την ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας
Στο πλαίσιο της προσέγγισης αυτής η μορφή των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου προς τα άτομα με αναπηρίες πρέπει:
Ø Να στοχεύουν στο άτομο και
Ø Να εξασφαλίζουν την ενεργή συμμετοχή του αποδέκτη
Άρθρο 2 – ΣΥΣΤΑΣΗ – ΜΟΡΦΗ
Το Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ εντάσσεται στο πλαίσιο νέων δράσεων – προγραμμάτων στον τομέα της πρόνοιας και την ανάπτυξη ενός δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης. Με την ενέργεια αυτή ενισχύεται ο θεσμός της οικογένειας, διαφυλάσσεται η οικογενειακή αλληλεγγύη, εναρμονίζεται η οικογενειακή και εργασιακή ζωή και προετοιμάζεται η ένταξη των παιδιών / εφήβων και ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνική και οικονομική ζωή.
Για την υποστήριξη της ένταξης των ωφελουμένων στην κοινότητα, τα Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ εντάσσουν στον εβδομαδιαίο προγραμματισμό τους δραστηριότητες εκτός του αδειοδοτημένου χώρου της δομής τους με στόχο την κοινωνικοποίηση των ωφελουμένων. Ως τέτοιες δραστηριότητες νοούνται και οι προβλεπόμενες στο άρθρο 2 της Γ.Π.Δ11 οικ./31930 (ΦΕΚ2240/Β/31.5.21) και της Γ.Π.Δ11 οικ.60761 (ΦΕΚ3509/Β/6.7.22)
Τα Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ δύναται για την επίτευξη των σκοπών τους να συνεργάζονται με τις εκπαιδευτικές μονάδες ειδικής αγωγής, το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (ΕΚΑΒ), τις κοινωνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ και της Περιφέρειας, τους φορείς και τις υπηρεσίες στήριξης ατόμων με αναπηρίες, με τις υπηρεσίες υγείας της περιοχής τους, με προνοιακά προγράμματα της Εκκλησίας καθώς και με τις εθελοντικές οργανώσεις.
Άρθρο 3 – ΣΚΟΠΟΙ
Οι σκοποί των δομών Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ είναι η δημιουργική απασχόληση των ωφελουμένων με την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών και οργανωμένων ομαδικών και εξατομικευμένων δραστηριοτήτων για την υποστήριξη της σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξής τους, την ψυχολογική τους υποστήριξη, την εξοικείωσή τους με μορφές έκφρασης και επικοινωνίας, την κοινωνική τους ένταξη, την βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους μέσω της απόκτησης δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης και την στήριξη των οικογενειών τους. Μέσω των Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ επιδιώκεται και η συμμετοχή σε δράσεις προαγωγής και ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και βελτίωσης των μαθησιακών δυνατοτήτων των φιλοξενουμένων με αναπηρία.
Παράλληλος στόχος των δομών αυτών είναι η ενίσχυση της εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, στηρίζοντας την ένταξη και την παραμονή των γονέων και των κηδεμόνων των ωφελουμένων στην αγορά εργασίας
Άρθρο 4 – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ / ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Το Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ για την εκπλήρωση των σκοπών του, όπως αυτοί περιγράφονται παραπάνω, προβλέπεται να παρέχει τις παρακάτω υπηρεσίες:
α) Ασφαλή απασχόληση και αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των ωφελούμενων με αναπηρίες, με την ανάπτυξη προσωπικής ή ομαδικής δραστηριότητας
β) Ατομική εκπαίδευση των ωφελούμενων με αναπηρίες πάνω σε θέματα αυτοεξυπηρέτησης (διατροφή, καθαριότητα, υγιεινή)
γ) Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
δ) Υλοποίηση προγραμμάτων έκφρασης και ψυχαγωγίας, άσκησης λόγου, άθλησης και σωματικής αγωγής
ε) Ανάπτυξη φιλικών δεσμών και κοινωνικών σχέσεων
στ) Υποστήριξη της οικογένειας που φροντίζει το άτομο με αναπηρία
ζ) Εκπαίδευση των μελών της οικογένειας για την κατάλληλη αντιμετώπιση των εξειδικευμένων αναγκών φροντίδας και εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρίες
η) Ενημέρωση της οικογένειας και παραπομπή τους στις αρμόδιες υπηρεσίες για την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών των ατόμων με αναπηρίες
θ) Διασύνδεση με άλλους φορείς, δημόσιους, αυτοδιοικητικούς ή νομίμως αδειοδοτημένους ιδιωτικούς, για την παροχή υπηρεσιών δημιουργικής απασχόλησης και απόκτησης ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι φορείς αυτοί δύναται να είναι εκπαιδευτικοί, πολιτιστικοί, περιβαλλοντικοί, αθλητικοί ή με συναφές αντικείμενο δραστηριοποίησης. Η μέσω της ανωτέρω διασύνδεσης παροχή υπηρεσιών δημιουργικής απασχόλησης λαμβάνει χώρα στον αδειοδοτημένο χώρο των δομών. Κατ’ εξαίρεση ειδικά προγραμματισμένες υπηρεσίες δύναται να παρέχονται σε εγκαταστάσεις των διασυνδεόμενων με τα Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ φορέων. Οι υπηρεσίες αυτές δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 1/3 του συνολικού εβδομαδιαίου προγράμματος δραστηριοτήτων της δομής, παρέχονται δε με την παρουσία και με την συνδρομή του απαιτούμενου προσωπικού της, βάσει της προβλεπόμενης, από τον νόμο αναλογίας. Η διασύνδεση των Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ με τους φορείς που αναφέρονται παραπάνω οφείλουν να προκύπτουν από προηγούμενη σχετική έγγραφη συμφωνία, στην οποία ο διασυνδεόμενος με τη δομή φορέας οφείλει ρητά να αποδέχεται τη δυνατότητα διενέργειας ελέγχων στις εγκαταστάσεις του κατά τη διάρκεια της εντός αυτών δημιουργικής απασχόλησης των φιλοξενούμενων από τα αρμόδια για τον έλεγχο της λειτουργίας των Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ όργανα. Σε κάθε περίπτωση, οι διασυνδεόμενοι με τις δομές φορείς οφείλουν να επιτρέπουν τη διενέργεια των ανωτέρω ελέγχων στις εγκαταστάσεις τους. Η μετάβαση των ωφελουμένων σε εγκαταστάσεις των διασυνδεόμενων με τα Κ.Δ.Α.Π. ΑμεΑ φορέων και η αποχώρησή τους από τις εγκαταστάσεις αυτές διενεργείται με ευθύνη της δομής. Στις περιπτώσεις αυτές η μετάβαση γίνεται με συνοδεία υπαλλήλου από το εξειδικευμένο προσωπικό της δομής, εφόσον χρειαστεί, με ειδικό προς τούτο μισθωμένο ή ιδιόκτητο όχημά της.
